NASH DENGESİ Oyun Teorisi’nin en önemli araçlarından biri olan Nash dengesi, oyuncuların belli özellikler taşıyan strateji seçimlerine verilen isimdir. Her oyuncu, oyun içinde elinde olan eylemlerden birini seçmiş olsun, ve tüm oyuncuların böyle bir seçim yaptığını düşünelim. Bir oyuncu için seçilmiş eylem, diğer oyuncuların seçtikleri eylem gözetildiğinde oynanabilecek (getiri anlamında) en iyi eylem ise, ve …
İktisat Ders Notları
PARA POLİTİKASI ARAÇLARI NELERDİR? Para Politikası Araçları Ana ilke olarak, para politikası para arzını, ekonomik ihtiyacına göre belirlemeye yöneliktir. Gerek kağıt para ve gerekse ticari bankaların yarattığı kaydi para miktarı aşağıda açıklayacağımız araçlar yardımı ile düzenlenir. Açık Piyasa İşlemleri Para arzını istediği düzeyde tutabilmek için, Merkez Bankasının kullandığı en önemli vasıta açık piyasa işlemleridir. Bu …
2008 ekonomik krizi mortgage kriz ders notu Bu krizin çıkışı büyük ölçüde emlak fiyatlarının mortgage kredileriyle şişirilmesine ve çoğunluğu bu tür değerlere dayalı kâğıtların satılmasına dayanmaktadır. 2008 Küresel Krizi ise kapitalizmin küreselleşmesinin ardından çıkmıştır. Bu kez yaşanan büyük dönüşüm sermaye hareketlerinin serbest kalması ve bütün dünyanın tek bir oyun alanına dönmesi aşamasında ortaya çıkmıştır. Kurallar …
TEK FİYAT KANUNU Tek Fiyat Kanunu, etkin piyasalarda aynı mallar için tek fiyat oluşacağını ifade eden iktisadi kanundur. Etkin piyasalarda, alıcılar veya tüketiciler fiyatı düşük olan mala doğru hareket gösterirler, satıcılar veya üreticiler ise fiyatı yüksek olan mala doğru hareket gösterirler. Dolayısıyla piyasanın dengeye gelmesi çok kısa sürecektir. Bu yüzden tek fiyat kanununun geçerli olmasını …
ANLAŞMALI OLİGOPOL MODELLERİ sweezy modeli dirsekli talep eğrisi ile açıklanan oligopol modelidir. benzer malı üreten firmalar maliyat yapıları farklılaşsa bile aynı fiyat üzerinden satış yapmaya devam ederler. bunun nedeni dirsekli talep eğrisidir. mallar farklılaştırılmış heterojen mallardır. firmalardan biri karar alıp fiyatı yükselttiği zaman diğerlerini bu fiyat yükselişi karşısında tepkisiz kalıp fiyat arttıran firmaya piyasada verilecek …
Heterodoks ekonomi politikası Gelirler politikası Ücretlerin sabitlenmesi (dondurulması) Fiyatların sabitlenmesi Diğer sabitlemeler Dış ticarette genel kabulün dışındaki uygulamalar Damping (pazarları ele geçirmek amacıyla maliyetin altında fiyatlarla malların ihraç edilmesi.) Tarife dışı engeller (gümrük vergisi, kota gibi önlemler dışındaki uygulamalarla ithalatın zorlaştırılması.) Heterodoks ekonomi politikası üzerinde biraz durmakta yarar var. Genellikle gelirler politikası (incomes policy) adından …
ÖRÜMCEK AĞI (COBWEB) TEOREMİ Örümcek Ağı Teoremi(Cobweb Teoremi),bazı piyasalarda,fiyatlarda görülen dönemsel ve sürekli dalgalanmaları açıklamaya yönelik bir teorik yapıdır.Özeliikle tarımsal işletmelerin her yıl,topraklarının ne kadarını hangi ürünlerin üretime tahsis edecekleri kararının alınması sırasında,bir önceki yılın piyasa fiyatlarını dikkate almaları sonucunda,tarımsal mal fiyatlarının göserdiği yıllık dalgalanmalar açıklanmaktadır.Dönemler boyunca meydana gelen fiyat dalgalanmalarının oluşturduğu şekiller örümcek ağına …
SATIN ALMA GÜCÜ PARİTESİ NEDİR? Satınalma gücü paritesi (SAGP) ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıklarını ortadan kaldırarak farklı para birimlerinin satın alma güçlerini eşitleyen bir değişim oranını ifade ediyor. Bir kilogram domatesin ortalama olarak Türkiye’de 2 TL, ABD’de ise 2,5 dolar olduğunu varsayalım. Bu durumda yıllık geliri 10.000 dolar olan bir Amerikalı yılda (10.000 / 2,5 …
King Kanunu nedir? Bolluk Paradoksu olarak da bilinmektedir. Yaptığı gözlemlerle miktar artışları ile fiyat azalışları arasındaki ilişkiyi belirlemeye çalışan King, bu bakımdan ekonometrinin ilk öncülerinden biri olarak kabul edilir. Talep elastikiyeti düşük tarımsal malların arzındaki değişmelerin, bu malların fiyatlarının ters yönde etkilenmesi. G. King buğday arzındaki %10 bir artış ceteris paribus fiyatlarda % 50 düşmeye, …
GELİR DAĞILIMI VE YOKSULLUKLA MÜCADELE GELİR DAĞILIMI: Bir ülkede belirli bir dönemde üretilen gelirin kişiler, gruplar yada üretim faktörleri arasındaki dağılımına gelir dağılımı denir. GELİR DAĞILIMI TÜRLERİ – Kişisel gelir dağılımı – Fonksiyonel gelir dağılım – Bölgesel gelir dağılımı – Sektörel gelir dağılımı – Birincil gelir dağılımı – İkincil gelir dağılımı KİŞİSEL GELİR DAĞILIMI: – …
İSTİHDAM,İŞSİZLİK,ÜCRETLER VE ÇALIŞMA KOŞULLARI İSTİHDAM, İŞSİZLİK, ÜCRETLER VE ÇALIŞMA KOŞULLARI İSTİHDAMLA İLGİLİ İFADELER – İstihdam doğrudan insana odaklanması sebebiyle sosyal politikanın ilgi alanına girer – İstihdam, üretimi gerçekleştiren ve ekonomik değer yaratan emek unsurunu ele alması açısından iktisadın ilgi alanına girmektedir. – Sosyal politikacılar istihdamı bir amaç olarak kabul edilir. – İstihdam iktisatçılar için gelir …
İKTİSAT TESTİ ÇÖZ Mikro İktisat-1 Tüketici Davranışı Ve Dengesi v Çeşitli mal veya hizmetlerin insan ihtiyaçlarını karşılama özelliğine : Ø Fayda v Tüketici davranışlarını belirleyen üç temel faktör : Ø malın fiyatı, Ø faydası Ø tüketici geliri v Ordinal fayda kuramının varsayımları : Ø Fayda ölçülemez Ø Fayda sübjektif bir kavramdır Ø Mal ve hizmetler faydaları açısından sıralanabilirler Ø Fayda fonksiyonu malların …
Ödemeler Dengesi, Dış Borçlar ve Döviz Piyasası Ödemeler Dengesi Ödemeler Dengesi (Bilançosu): Belli bir süre içinde bir ekonominin yerleşikleri ile yabancılar oluşan ekonomik akımlara bağlı değerlerin, transfer ödemelerinin ve rezervlerde meydana gelen değişikliklerin sistematik ve muhasebe kayıtlarına uygun olarak tutulduğu istatistiki belgedir. Ödemeler bilançosu ülkenin belli süre (genellikle 1 yıl) içinde diğer ülkelerle yapmış olduğu …
Temel SektörlerdeGelişmeler III: HizmetlerSektörü HİZMETLER SEKTÖRÜNÜN KAPSAMI VE TÜRKİYE’DEKİ DURUMU İngiliz klasik iktisatçısıColin Grant Clarkve Fransız iktisatçısıJean Fourastie’denbu yana ekonomik faaliyetler birincil (primary) sektör olarak tarım, ikincil (secondary) sektör olarak sanayi ve üçüncül (tertiary) sektör olarak hizmetlerşeklinde sınıflandırılmaktadır. BirleşmişMilletler’in (BM) yapmış olduğu ayırıma göre hizmetler sektörü; hükümet hizmetleri, genel kamu hizmetleri, teşebbüsve özel kuruluşların hizmetleri, …
ULUSLAR ARASI İKTİSAT BAĞLI KREDİ:krediyi veren ülkenin kendi mallarının satın alınması şartıyla sağlanmış olan kredilerdir. CE:bir ürünün avrupa birliği direktifleri ile belirlenen sağlık,güvenlik,çevrenin ve tüketicinin korunması gereklerine uygun olduğunu gösteren bir birlik işaretidir. DAMPİNG:ihracat endüstrisindeki bir firmanın malını dış piyasada içpiyasadakinden daha düşük bir fiyata satma uygulaması. FORWARD PİYASA:dövizin ulusal para karşılığında gelecekte belli bir …
MAKRO İKTİSAT AÇIK POZİSYON:bankaların varlıklarıyla yükümlülükleri arasında ortaya çıkan para uyuşmazlıklarıdır. ANAYASAL İKTİSAT TEORİSİ:devletin gücü ve yetkilerinin nasıl sınırlandırılabileceğini ve nasıl sınırlandırılması gerektiğini inceleyen bir disiplindir. ANKES:merkez bankasının emisyona sunduğu banknotlara karşılık olarak kasasında tuttuğu değerler(rezerv). ANONS ETKİSİ:merkez bankasının reeskont oranı aracılığıyla izlenen para politikasındaki değişiklik sinyalini piyasalara vermesidir. AYI-BOĞA EĞİLİMİ:borsa piyasalarında fiyatların düşme eğilimi …
MİKRO İKTİSAT ALTERNATİF MALİYET:bir şeyin seçilmesi nedeniyle vazgeçilen en iyi alternatifin değeri. ANTİ-TRÖST YASALARI:oligopolcü firmaların aralarında anlaşarak ya da birleşerek monopol gücü elde etmelerine veya elde etmeye kalkışmalarını yasaklamaya yönelik yapılan yasal düzenlemelerdir. AZALAN MARJİNAL İKAME HADDİ:tüketicinin aynı tatmin seviyesinde kalabilmek için kullanacağı x malı miktarı birer br artırıldıkça tüketicinin y’den vazgeçmeye razı olduğu miktarın …
ARZ-YÖNLÜ İKTİSAT GİRİŞ 1970’li yılların sonlarına doğru Talep-Yönlü İktisat’ ın (Demand-Side Economics) karşılaştığı sorunlara çözüm olarak, vergi indirimleri politikasını öneren Amerikalı iktisatçı Profesör Arthur Laffer, vergi indirimleri sonucunda toplam piyasa üretiminin ve toplam vergi gelirlerinin artacağını savunmuştu. Laffer’in görüşleri, ABD’nde özellikle Wall Street Journal’un editörü Jude Wanniski’nin katkılarıyla kamuoyuna aktarıldı. Bu görüşler, kısa …
KAMU TERCİHİ TEORİSİ Prof.Dr.C.C. Aktan Kamu Tercihi (Public Choice), kısaca “Politika Biliminin Ekonomik Analizi” olarak tanımlanabilir. Kamu tercihi, politik süreçte alınan karar ve uygulamaları iktisat biliminin kullandığı araç, metot ve varsayımlara dayalı olarak açıklayan bir disiplindir. Bir başka ifadeyle; Kamu Tercihi, siyaset biliminin temel konularını iktisat biliminin araçları ve teknikleri yardımıyla analiz etmektedir. Kamu tercihi …
CHICAGO İKTİSAT OKULU GİRİŞ İngiliz iktisatçı John Maynard Keynes’ in 1936 yılında yayınladığı “İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi” başlığını taşıyan eserinde yer alan görüşleri uzun yıllar makro iktisat teorisinin temelini oluşturmuştur. Keynes’ in fikirlerinden hareketle geliştirilen Keynezyen İktisat, ekonomi politikası araçlarından özellikle maliye Politikasına ağırlık vermiştir. Keynezyenler ekonomide ortaya çıkan sorunlara karşı maliye politikalarının …
İKTİSAT TESTİ ÇÖZ KEYNEZYEN İKTİSAT Talep yönlü İktisat (Keynezyen iktisat), 1929 Büyük Dünya Krizi’ni oluşturandepresyonun ortaya çıkardığı işsizlik ve toplam talepteki yetersizlikleri gidermek amacıyla geliştirilmiştir. Teorik temelleri bakımından adlandırılacak olursa, talep yönlü iktisada Keynezyen iktisat denilebilir. Ortaya Çıktığı Dönem: Talep Yönlü İktisat,1929 Ekonomik Bunalımına çözüm arayışları çerçevesinde 1936′ da J. M. Keynes’ in «İstihdam Faiz …
NEO-KLASİK İKTİSAT Neo-Klasikler’ in görüşleri iktisat literatüründe «Piyasa Ekonomisinin Başarısızlığı» olarak da bilinmektedir. Klasik İktisada önemli bir katkı olarak kabul edilen Neo-Klasik İktisat, piyasa ekonomisinin tek başına optimumu sağlamaktan uzak olduğunu bu nedenle kamu ekonomisine gerek olduğunu savunmaktadır.Neo-Klasikler’e göre piyasa ekonomisini başarısızlığa uğratan başlıca faktörler; tam rekabetin gerçekleştirilememesi dışsal ekonomiler, içsel ekonomiler, kamusal malların …
DOĞAL DÜZEN FİLOZOFLARI Doğal Düzen, doğanın gücü anlamına gelip insan topluluklarının tabii bir kanunla yönetilmesi demektir. Doğal Düzen, Fizyokrasinin temelini oluşturan. Doğal Düzen; toprakta ve taşınabilir mallarda özel mülkiyeti, anlaşma özgürlüğünü, iktisadi girişim özgürlüğünü, serbest girişimi gerektirir. Tüm bireyler için eşit özgürlük ile karşılıklı hak ve görev, toplum mutluluğunun maksimumlaştırılması için gereklidir. Bu görüşün temsilcileri …
MERKANTİLİZM Merkantilizm, 1450-1750 yılları arasında yani Ortaçağ ve Fizyokrasi arasındaki dönemde gelişen iktisadi düşüncelerin bütünüdür. Merkantilistlerin temel ilkeleri şöyledir: – Merkantilizm, moneter bir doktrindir. Amaç, para miktarını arttırmaktır. Değerli madenlerin hakimiyeti esasına dayanan bu görüşte milli servet değerli madenlerin çokluğuyla ölçülür. – Müdahaleci bir doktrindir. Devletçiliği benimseyen bu görüşte devlet, iktisadi faaliyetleri belirlemeli ve yönetmelidir. …
I-İKTİSADİ KALKINMA Makro iktisat genel olarak ekonomideki kısa dönemli dalgalanmalar, bu dalgalanmalara kaynaklık eden temel unsurlar üzerinde yoğunlaşmaktadır. Makro iktisadi analizin kökeninde YAZININ DEVAMI İÇİN TIKLAYINIZ… İlgili Kategoriler Anadolu AÖF İktisat Ders Notları
İKTİSAT TESTİ ÇÖZ Modern Büyüme Teorileri: Harrod Domar Büyüme Modeli Harrod-Domar Büyüme Modeli Keynes’in kısa dönemli statik analizini uzun dönemli olarak genişleten ve dinamik büyüme sorunlarıyla ilgilenen iktisatçılar ise Harrod ve Domar’dır. Roy F. Harrod 1937 yılında Bay Keynes ve Geleneksel Teori isimli makalesi ile Keynes’in teorisini eleştirmiş ve 1939 yılında Dinamik Teori Üzerine Bir …
Geleneksel Büyüme Teorileri Klasik Büyüme Teorisi Klasik iktisat görüşünün temellerini Fizyokratların görüşleri, sanayileşme ve teknolojik gelişme oluşturmaktadır. Dolayısıyla, Fizyokratların görüşleri özellikle klasik iktisadın ortaya çıkmasında ve oluşmasında öncülük etmiştir. Daha sonra ise liberal ekonomi düşüncesinin yaygınlaşması ile birlikte fizyokratların görüşleri ve toprağın ve tarımsal üretimin ekonomik değer yaratma ve üretim açısından önemini kaybetmiştir. Sanayileşme ile …
İktisadi Büyümenin Kaynakları, Aşamaları ve Sınırları İktisadi Büyümenin Kaynakları Bir ekonominin uzun dönemde iktisadi büyümesini belirleyen birçok faktör mevcuttur. Bu faktörleri, temel kaynaklar ve diğer kaynaklar olmak üzere iki kategoride incelemek mümkündür. Büyümenin temel kaynaklarını: Ø İşgücü Ø Fiziksel sermayea Ø Doğal kaynaklar Ø Teknoloji Büyümenin diğer kaynakları: ø Girişimcilik ø Beşeri sermaye ø Kurumsal …
İktisadi Büyüme Kavramı İktisadi Büyümenin Tanımı İktisadi büyüme, bir ülkenin genellikle bir yıl içinde üretim kapasitesinde veya reel gayrisafi yurtiçi hasılasında görülen ve sayısal olarak ölçülebilen reel artışlardır. Kişi başına gelir açısından bakıldığında büyüme, hem bir toplumdaki ekonomik faaliyetlerin ölçeğinde meydana gelen artışı hem de kişi başına gelir artışını ifade etmektedir. Bu yüzden büyüme, makroekonomik …
*** İdari Politikalar ve Otomatik İstikrar Sağlayıcılar *** İradi Maliye Politikaları: Bir ekonomide talebi yönlendirmek veya istikrar sağlamak amacıyla siyasal otoritenin iradi kararlar almasıdır. *** Tanıma gecikmesi: Bir ekonomide herhangi bir sorunun ortaya çıkışı ile bir mali işlem için harekete geçme kararı arasındaki gecikmedir. *** Uygulama gecikmesi: Bir maliye politikası paketi için harekete geçme anı …
****** Maliye ve Para Politikalarının Nispi Etkinliği *** Net ihracat: Toplam talebe ticaret yapılan ülkelerin katkısıdır. *** Net ithalat: Ticaret yapılan ülkelerin toplam talebine yapılan katkıdır. *** Sabit döviz kuru sistemi: Merkez Bankası’nın belirlenmiş bir kur üzerinden döviz alım satımı yapmasıdır. *** Esnek döviz kuru sistemi: Döviz kurunun döviz arz ve talebini eşitleyecek şekilde piyasada …
Ödemeler Dengesi, Dış Borçlar ve Döviz Piyasası Ödemeler Dengesi Ödemeler Dengesi (Bilançosu): Belli bir süre içinde bir ekonominin yerleşikleri ile yabancılar oluşan ekonomik akımlara bağlı değerlerin, transfer ödemelerinin ve rezervlerde meydana gelen değişikliklerin sistematik ve muhasebe kayıtlarına uygun olarak tutulduğu istatistiki belgedir. Ödemeler bilançosu ülkenin belli süre (genellikle 1 yıl) içinde diğer ülkelerle yapmış olduğu …
Türkiye’de Finansal Yapı, Krizler ve Ekonomik İstikrar Kararları Türkiye’de Finansal Yapı, Bankacılık Sektörü ve Para Politikası Bankacılık sektörü: Merkez bankası Mevduat bankaları Katılım bankaları Kalkınma ve yatırım bankalarından oluşmaktadır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ülke bankası olarak da nitelendirilen merkez bankaları, ekonomide parayı ve para politikasını kontrol eden, büyük ölçüde kamu kurumu niteliğinde yapılanan ve ekonomide …
PARANIN TANIMI VE FONKSİYONLARI Paranın tanımı birincil fonksiyonu olan takas fonksiyonuna dayanmak suretiyle yapılabilir. Buna göre, para için kısaca,”herkesin kabul ettiği takas vasıtasıdır” diyebiliriz. Paranın doğuşu da yine takas fonksiyonu ile ilgilidir; takasın güçlükleri paranın ortaya çıkmasına yol açmıştır. İktisat ünitelerinin (bütçeler,teşebbüsler,devlet,bankalar) bilançolarının aktif tarafı, banknot ve ufaklık para şeklinde nakit varlıkları,vadesiz ve vadeli banka …
Para ve Banka PARANIN TANIMI VE FONKSİYONLARI Bir devlet tarafından tedavüle çıkarılmış, üzerinde nominal değeri yazılı kağıt veya madenden yapılmış ödeme aracıdır. Para; – Ödeme aracı, – Kıymet ölçüsü, – Tasarruf aracı diye de tanımlanabilir. Tanımlardan da anlaşılacağı üzere paranın 3 fonksiyonu vardır. – Para bir değiştirme aracıdır. – Para bir değer ölçüsüdür. – …
Konumuza başlarken genel olarak hatırlarsak, Batı, yeni çağda elde edilen olanakları değerlendirememiş, toplumu ifade eden düzen ortaya çıkan sorunlara yanıt getirememiş, bununla birlikte Batı sistemde çözüm arayışlarına yönelmiştir. Daha açık anlatmamız gerekirse Batı rastlantısal bir şekilde bir zenginliğe ulaşmış fakat bu zenginliği geleneksel yollara sisteme katamamış, bu zenginlik Batı’nın geleneksel anlayışından çok fazla farklılık taşımayan …
İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları
İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları
İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları
İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları
İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları
İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları