2- Osmanlı Yükselme Dönemi
• Osmanlı devleti ilk defa tam merkeziyetçi devlet özelliğini Fatih döneminde kazanmıştır.
• Osmanlı Devleti’nin doğuda imzaladığı ilk antlaşma Amasya Anlaşması’dır. (1555-İran)
• Havan topu ilk kez İstanbul’un fethinde kullanılmıştır.
• Vezirler ilk defa Fatih zamanında kul sistemi ile seçilmeye başlandılar.
• Kubbealtı vezirleri ilk defa Fatih döneminde atanmıştır.
• Osmanlı Devleti’nin ilk yazılı kanunları Kanunname-i Ali Osman dır.
• Balkanların fethini tamamlayan ilk padişah Fatih Sultan Mehmet’tir.
• Fatih kanunnamesi Osmanlıların ilk yazılı kanunlarıdır.
• Osmanlı’nın ilk altın parasını Fatih bastırmıştır.
• İlk kapitülasyonlar Fatih tararından Venediklilere verilmiştir.
• Sadrazamlar ilk defa Fatih zamanında divana başkanlık etmeye başladılar.
• İpek yolu Fatih’in Kırım’ı fethetmesiyle ilk defa Osmanlı denetimine geçmiştir.
• İlk defa klasik Türk- Osmanlı mimari tarzı uygulanmıştır.
• Fatih döneminde Karadeniz ilk defa Türk Gölü haline gelmiştir.
• Dünyada yivli-setli topraklar ilk defa 2. Beyazid zamanında yapılmıştır.
• Yeniçerilerin ilk isyanı 2. Murat döneminde Fatih’in ilk hükümdarlığı sırasında meydana gelmiştir. (Buçuktepe isyanı)
• Cülus bahşişi ilk defa Fatih Sultan Mehmet zamanında verilmiştir.
• İlk uluslar arası üniversite Fatih Sultan Mehmet devrinde yapılan Sahn-ı Seman medresesidir.
• Fatih döneminde ilk defa üniversite yabancı bilim adamlarından yararlanmıştır.
• Surları yıkabilecek çapta ilk büyük toplar (şahi) Fatih devrinde dökülmüştür.
• İlk defa Fatih devrinde gemiler karadan denize indirilmiştir.
• Osmanlı Devleti, imparatorluk özelliğini Fatih devrinde Bizans’ın yıkılmasıyla kazanmıştır.
• İlk defa Anadolu ve Rumeli toprak bütünlüğü İstanbul’un fethiyle sağlanmıştır.
• Boğazlar ilk defa Fatih devrinde Osmanlı egemenliğine girmiştir.
• Ortodoks Patrikhanesi ilk defa Fatih devrinde himaye altına alınmıştır.
• Avrupa’ya ilk defa denizden sefer yapan padişah Fatih’tir. (Otranto)
• İlk defa Memlüklerle ilişkilerin bozulması Fatih devrinde olmuştur.
• Topların kullanıldığı ilk meydan savaşı Otluk beli savaşıdır
• Osmanlı- Safevi ilişkileri ilk defa 2. Beyazıt döneminde başlamıştır(sokulu isyanı)
• Kırım ile kara bağlantısı Boğdan seferiyle 2. Beyazıt döneminde başlamıştır
• Anadolu Şii kışkırtması sonucu çıkan ilk isyan 2. Beyazıt döneminde çıkan Şahkulu isyanıdır
• Bir iç meselenin ilk defa uluslar arası mesele haline gelmesi 2. Beyazıt döneminde yaşanan şehzade cem olayıdır
• Avrupalıların Osmanlı iç işlerine karışması ilk defa şehzade Cem olayıdır
• Oğlu tarafından tahtan indirilen ilk Osmanlı padişahı 2. Beyazıt’tır
• Celali isyanları ilk defa Yavuz Sultan Selim zamanında ortaya çıkmıştır
• Osmanlıların İran’la yaptıkları ilk büyük savaş çaldıran savaşıdır
• Osmanlıların kuzey Afrika hakimiyeti ilk kez Mısırın fethi ile başlamıştır
• Batıya sefer düzenlemeyen ilk padişah yavuz sultan selimdir
• Yavuz’un mısır’ı fethiyle baharat yolu ilk kez Osmanlıların eline geçmiştir
• Kutsal toprakları ele geçiren ilk padişah yavuz sultan Selimdir
• Osmanlı-Cezayir ilişkileri ilk olarak Yavuz döneminde başlamıştır.
• Güney Doğu Anadolu ilk defa Yavuz döneminde Osmanlı hakimiyetine girmiştir. (Turnadağ Savaşı)
• Orta Avrupa’nın kapılarının açıldığı ilk sefer Belgrat’ın fethidir.
• İlk defa Orta Avrupa hakimiyeti Kanuni döneminde Mohaç Savaşı ile başlamıştır.
• Akdeniz’de fethedilen ilk ada Rodos’tur.
• Kanuni’nin Rumeli ye yaptığı ilk sefer Belgrat Seferidir. (1521)
• Viyana ilk defa Kanuni tarafından kuşatılmıştır.
• Türkler Akdeniz’de üstünlüğünü ilk defa Preveze deniz savaşıyla sağlamıştır.
• Kanuni döneminde Akdeniz ilk defa Türk gölü haline gelmiştir.
• Kanuni döneminde Ege ilk defa Türk gölü haline gelmiştir.
• Şeyhülislam ilk defa Kanuni zamanında divan üyesi olmuştur.
• Kaptan-ı Derya ve Reisülküttab ilk defa Kanuni zamanında divan üyesi olmuştur.
• Osmanlılarla İran arasında imzalanan ilk anlaşma Anlaşmasıdır. (1555)
• Osmanlı Devleti’nin sınırları ilk defa Kanuni döneminde Basra körfezine ulaşmıştır.
• Hindistan’a sefer düzenleyen ilk Osmanlı padişahı Kanuni’dir.
• İlk Kaptan-ı Derya Barbaros Hayreddin Paşa’dır.
• Portekizlilerle ilk defa Kanuni döneminde deniz savaşı yapılmıştır.
• Orta Asya Türk devletleri ilk deniz yolu bağlantısını kurma projesini ilk başlatan devlet adamı Sokullu’dur.
• Süveyş kanalını açmak isteyen ilk devlet adamı Sokullu’dur.
• Ordunun başında sefere çıkmayan ilk padişah 2. Selim’dir.
• İstanbul’da doğan ve ölen ilk padişah 2. Selim’dir.
• Osmanlı tarihinde Kanun-i Kadim (Yeniçeri ocağına asker alma kanunu) ilk defa 2. Murat zamanında bozulmuştur.
• İlk Osmanlı donanması İnebahtı’da (1571) 2. donanma Çeşme’de (1770) 3. donanma Navarin (1827) 4. donanma Sinop’ta (1853) yakılmıştır.
• Denizlerde ilk büyük yenilgi İnebahtı yenilgisidir.