ORTA ÇAĞ VE COĞRAFİ ALGI Anahtar Kavramlar Orta Çağ İslam dünyası Müslüman bilim adamları Coğrafyada İslami bakışın etkileri 2.1. Müslüman Coğrafyacılar Orta Çağ’da İslam dünyasında bilim, bilim adamlarının yanı sıra hükümdarlar ve halifeler tarafından da desteklenip geliştirilmiştir. Abbasi Halifesi Memun zamanında Astronomi tarihinin gerçek manada ilk gözlem evi kurulmuş, Halife Harun Reşid’in emriyle batıdaki birçok …
Ders Notları
İLK ÇAĞ VE COĞRAFİ ALGI Mezopotamya Bilim;tanrı krallar emrindedir.tapınak(zigurat);çeşitli araştırmaların yapıldığı bilim merkezi.babil krali nebykadnezarın rüyalarını yorumlması için devrin astronomlarına müracat ettiği,atmosfer uzay ve denizlerle ilgili çalışmaların yeraldığı söylenebilir.genellikle ilk haritaların antik yunana ait olduğu iddia edilsede esasında bu dönemdeki haritalardan 2.500 yıl daha önceye ait (MÖ 3.000) Kerkük Yorgantepe’de bulunan harita (Resim 2) ve …
FİYAT FARKLILAŞMASININ TÜRLERİ 1-Birimler Arasında Fiyat Farklılaştırma: Tekelcinin her ürettiği her birim malı ayrı ayrı mümkün olan en yüksek fiyattan almak isteyene satmasıdır. TAM FİYAT FARKLILAŞTIRMASI da denir . 2-Miktar Arasında Fiyat Farklılaştırma : Tekelcinin belirli bir miktar için tek fiyat daha sonraki ek miktarlar için daha yüksek fiyatlar belirlemesidir. 2.DERECE FİYAT FARKLILAŞTIRILMASI da denir. 3-Alıcılar …
MALİYETLER Açık maliyetler:Üretim faktörlerini elde etmek için yapılan gerçek ödemelerdir. Muhasebeleştirilmiş maliyette denir. Örtük maliyetler:Gerçekte ödeme yapılmayan ancak bir alternatiften vazgeçilmesi nedeniyle oluşan maliyettir. Fırsat maliyetleri de buna dahildir. KISA DÖNEM ÜRETİM MALİYETLERİ TOPLAM MALİYETLER 1-Değişken Maliyet : (VC) Üretim miktarı ile birlikte değişen maliyetlerdir. Hammadde, emek girdileri 2-Sabit maliyet : (FC) Üretim maliyetleriyle ilişkisi olmayan maliyetlerdir …
ÜRETİM İnsanların ihtiyaçlarını dolaylı yada doğrudan karşılayacak mal ve hizmetleri oluşturma çabasıdır. Firma: Üretimi gerçekleştiren ve bunların satışı konusunda karar veren ekonomik birimlerdir. İmalat: Hammadde veya yarı mamüllerin üretim süreci sonunda şeklini değiştirerek yeni bir mamül elde edilmesi sürecidir. Ürün : Üretim faktörlerinin üretim sürecine katılmasıyla elde edilen çıktıdır. ÜRÜN FONKSİYONU (Q*) Belirli bir dönemde kullanılan alternatif girdi bileşimlerinin …
OLİGOPOL PİYASA Birbiriyle rekabet eden az sayıda büyük firmanın her birinin üretimdeki değişmelerin piyasa fiyatını etkileyecek durumda olduğu piyasadır. 1-Az sayıda satıcı ve çok sayıda alıcı vardır. 2-Firmaların homojen veya farklılaştırılmış ürünler satmaları. 3-piyasaya girişi kısıtlayan önemli engellerin bulunması. Saf Oligopol: Homojen ürünlere sahip olan Farklılaştırılmış Oligopol: Homojen olmayan ürünlere sahip olan oligapol türdür. Oligapol Piyasasının …
EKSİK REKABET PİYASALARI 1- MONOPOL (TEKEL ) PİYASASI 2- TEKELCİ REKABET PİYASASI 3- OLİGOPOL PİYASASI A)-MONOPOL (TEKEL) PİYASASI: Bir endüstride tek firmanın bulunduğu bir piyasa türüdür. a) Yasal Tekeller:Devlet tarafından verilen imtiyazlarla belirli bir ürünün veya hizmetin üretilmesi işlemlerinin bir firmaya verilmesi diğerlerini ise engellemesidir. b) Patent ve Lisanslar: Patentler belli bir süre verilir ve bu dönemde …
Üretim Faktörleri 1-Emek: Mal ve hizmet üretmek için gerekli fiziksel ve zihinsel çalışmalardır. 2-Sermaye: Diğer malları üretmek için kullanılan makine ,araçlar ve fabrikalardır 3-Toprak: Tüm doğal kaynakları ifade eder. Fırsat (Alternatif) Maliyet: Bir kararı uygularken vazgeçilen bir başka karardır. Parasal Maliyet: Bir malı almak için vazgeçilen TL miktarıdır. Marjinal Dönüşüm Eğrisi: Bir maldan bir birim daha fazla üretebilmek için öteki maldan …
TARIM Şeker Mamulleri Sanayi: Günümüzde, geleneksel üretim yöntemleriyle birlikte modern üretim teknolojisinin de kullanıldığı sektör, gıda sanayi içinde yer alan, üretiminde kullanılan hammaddeler, yardımcı maddeler ve ambalaj malzemeleri ile yan sanayisini de geliştiren önemli sektörlerden biri durumuna gelmiştir. Sektörün başlıca ürünleri; çiklet, lokum, helva, çikolata ve kakaolu mamuller ve her çeşit şekerlemedir. 1990’lı yılların başından itibaren …
Ticaretin Tanımı:Ticaret, kar amacı ile mal ve hizmetlerin, para ile ifade edilebilen bütün değerlerin alım ve satım işlerinin tamamı olarak tanımlanabilir. Ticarette üç taraf bulunur. Bunlar üreticiler, tüketiciler ve aracılardır. Ticaret, ürünlerin üreticiden tüketiciye ulaşmasını sağlar. Ticaret, kar amacı gayesiyle yapılır. Ticarette her zaman üretici ile tüketici karşı karşıya gelmez. Çoğu zaman üreticiler ve tüketiciler …
Normlar Hiyerarşisi Normal hiyerarşisi Anayasa > Kanun > Tüzük > Yönetmelik > Genelge > Yönerge şeklinde oluşmaktadır. Milletler arası antlaşmalar, Kanun hükmünde kararnameler ve Meclis içtüzüğü kanunlara eş metin olarak sayılmaktadır. Anayasa: Kpss vatandaşlık dersinin en yaygın içeriklerinden biri olan Anayasa, bir devletin kuruluşunu, örgütlenişini, temel organlarının işleyişini, devlet iktidarının el değiştirmesini düzenleyen ve kişilerin hak ve özgürlüklerini …
Karma Hukuk Kpss genel kültür vatandaşlık dersinde hukukun dallarından sonuncusu da karma hukuk dalıdır. Karma hukuk, karma nitelik kazanmış hukuk dallarının tümüdür. Karma Hukuk Dalları 1) İş Hukuku: İşçi ve işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür. Bir hizmet karşılığı herhangi bir işte ücret karşılığı çalışan kimseyeişçi İşçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiyeişveren, işin yapıldığı yereiş yeri İşçilerin …
Özel Hukuk Özel hukuk kişilerin birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen, bazı durumlarda da kişilerin devletle olan ilişkilerini düzenleyen hukuk dalıdır. Bunun şartı kişilik ilkesidir. Kişiler bu ilişkilere girip girmeme konusunda serbesttirler. Özel hukukun özelliklerini maddeler halinde sıralayalım. Özel hukuk, kişilerin birbirleriyle olan ilişkilerini, eşitlik ve irade serbestisi esasına göre düzenleyen hukuk kurallarının bütünüdür. Özel hukuk ilişkisi iki …
TAM REKABET PİYASASI Hiçbir firmanın sattığı ürünün fiyatı üzerinde tek başına kontrol gücünün olmadığı bir piyasadır. Özellikleri 1-piyasada çok sayıda alıcı ve satıcı vardır 2-her firma homojen bir ürün üretir ve satar 3-alıcı ve satıcılar tam bilgiye sahiptir 4-firmalar kolaylıkla piyasaya girip çıkarlar KISA DÖNEMDE KAR MAKSİMİZASYONU 1-Toplam Gelir – Toplam Maliyet Yaklaşımı Firmanın toplam …
Fiyat Müdahalesi Yöntemleri A) Taban ve Tavan Fiyat Uygulamaları TABAN FİYAT: Devletin mal ve hizmet arz edenleri korumak için piyasada işlem görülecek asgari fiyatları belirlemesidir.asgari ücret. TAVAN FİYAT: Devletin tüketiciyi korumak için piyasada işlem görülecek en yüksek fiyatı belirlemesidir.Tavan fiyat uygulaması sonucu ortaya çıkan sorunlar: a) Tayınlama:Tavan fiyat uygulaması ile ortaya çıkan kıtlık tayınlama sorununu ortaya çıkarır.Paylaşım …
Arzı Etkileyen Faktörler Tıpkıtalepte olduğu gibi, arz edilen miktarlar fiyatın bir fonksiyonudurlar. Ancak bir malın arz edilen miktarını etkileyen, fiyat dışında, başka değişkenler de vardır. Ama bunlar ekonominin kısa döneminde sabit olarak varsayılırlar. Arzı etkileyen faktörler: i. Maliyetleri değiştirebilecek herşey arzı etkileyebilir. Üretim teknolojisinin değişmesi, faktör fiyatlarındaki değişimler ve benzeri değişkenler söz konusu malın maliyetine etki …
ARZ Arz Kanunu: Bir malın satılmak istenen miktarıyla fiyatı arasındaki doğru yönlü ilişkidir.*bir malın fiyatı arttıkça arz miktarı artar,fiyatı düştükçe arz miktarı da düşer. ARZ ’ın Değişmesine (Kayması) Yol Açan Faktörler: 1- Kullanılan girdilerin fiyatının(üretim maliyeti) 2– Teknoloji ve verimlilik, 3– Vergiler ve Sübvansiyonlar, 4– Diğer malları fiyatları 5- Üreticilerin beklentileri, 6- Endüstrideki firmaların sayısı ARZ eğrisini SAĞ ’a kaydıran Etmenler (Talep …
Talep: Belirli bir malın,belirli bir dönemde piyasadaki muhtemel fiyatlar karşısında alıcıların o maldan satın almak istedikleri miktardır.Fakat satın alma gücüyle desteklenmezse talep sayılmaz. TALEP:satın alma güdüsüyle desteklenmiş alım gücüdür. Diğer değişken sabitken belirli bir zaman diliminde piyasada tüketicinin değişik fiyat düzeyinde satın alamaya hazır olduğu mal veya hizmet miktarıdır.(d)sembolüdür.Talep Fonksiyonu: Xd=f (Px,Pc,Ps,I,E,N,Z) Xd= talep edilen x …
Alternatif İktisadi Sistemler 3 temel soru: 1– Ne 2– Nasıl 3– Kimin için üretilecek 1-Piyasa Ekonomileri:Neyin , nasıl ve kimler için üretileceği sorularına birbirinden bağımsız hareket eden tüketiciler,üreticiler,devlet ve diğer organizasyonların kararlarına bağlı olarak cevap bulunan ekonomik sistemlerdir.fiyat sistemi de denir. 2-Kumanda Ekonomileri:temel ekonomik sorulara ilişkin kararları merkezi otorite(devlet) verir. Fiyatları belirler 3-Karma Ekonomiler:Kamu mülkiyeti ve özel mülkiyetin,piyasa …
İnşaat Hizmetleri: İnsanoğlu yaratılışından bugüne değin yaşamını sürdürebilmek için güvenli bir barınağa ihtiyaç duymuştur. Günümüzde tek katlı yapılardan gökdelenlere kadar bina yapıları, barajlardan otoyollara, fabrikalardan asma köprülere kadar değişik amaçlara hizmet eden yapılar modern yapı teknolojisi kullanılarak inşa edilmektedir. İnsanların can ve mal güvenliği için yapıların kaliteli olma mecburiyeti vardır. Ülkemizin deprem kuşağında olması bu konuyu …
Reklam Hizmetleri: Günümüzde herkes giderek artan bir biçimde reklâmlarla karşı karşıya kalmaktadır. Reklam, okuduğumuz gazete ve dergilerin sayfalarında, çeşitli eğlence programlarıyla radyo ve televizyonda, duvar afişleri ve ilanlarla yollarda, yer ve zamanı belli olmayan bir biçimde karşımıza çıkmaktadır. Reklam bir kişinin veya grubun karşı bir kişi veya gruba mesajlarını ulaştırma yöntemlerinden bir tanesidir. Başka bir değişle, …
Sebze Meyve İşleme Sanayi: Konserve Meyve ve Sebze Sektörü: Konserve meyve ve sebze işleme sanayi, esas itibariyle turşu, geçici konserve edilmiş sebze ile konserve meyve ve sebze üretiminden (salça ayrı bir başlık olarak incelendiğinden) oluşmaktadır. Konserve işleme sanayisinde ağırlıklı olarak bezelye, fasulye, bamya ve karışık sebzeler işlenmektedir. Üretilmekte olan başlıca meyve konserveleri ise şeftali, kayısı …
OSMANLI RİSALELERİ XVI-XVII. yüzyılda Osmanlıda devlet adamlarına sunulmuş risalelerin önde gelen örneklerinden bazıları şunlardır: Lütfi Paşa, Âsafnâme. Gelibolulu Mustafa Âlî, Nushatü’s–Selatin(Sultanlara Tavsiyeler) Anonim, Hırzü’l–Mülûk (Hükümdarların Tılsımı) Anonim, Kitâb-i Müstetâb (Güzel-hoş Kitab) Veysî, Habnâme Koçi Bey Risalesi. Veliyüddin Telhisleri Kanûn-nâme-i Sultânî Aziz Efendi. Anonim, Kitâbu Mesâlihi’l- Müslimin ve Menâfi’i’-Müminîn (Müslümanların İşleri ve Müminlerin Çıkarları Kitabı) Kâtip …
Büyük Ölçekli İşletmeler: İşletmeler genel olarak ekonomik faaliyetlerini devam ettirmek, mal ve hizmet üretmek, pazarlamak ve bu yolla büyümek ve kar etmek isterler. Organik bir yapıya benzetilebilecek işletmeler kurulurlar ve büyürler. İşletmeleri büyümeye ekonomik koşullar, çevre koşulları, gelişen teknoloji, müşteri ihtiyaçlarının artması, rekabet ortamı gibi koşullar iter. Büyüme birçok şekilde ifade edebilir. Satışların artması, kâr edilmesi, …
Kobilerin Avantajları: – Kobiler, tüketici ihtiyaçlarındaki değişiklikleri kısa sürede algılayıp, bunlara kısa sürede cevap verebilmektedir. – Müşteri ile direkt ilişkide bulunmaları sebebiyle onların ürün ile ilgili isteklerini kısa sürede cevaplayabilmektedir. – Teknolojik yeniliklere kolayca adapte olabilmektedir. – Yöneticiler, çalışanlarla yakın ilişki içinde bulunmalarından çalışanların performanslarını doğrudan etkileyebilmektedir. – Kararlar çoğu zaman çalışanlarla birlikte verildiği için …
Kobi: Kobiler aşağıdaki şekillerde tanımlanabilir: – Kısıtlı sermaye ve pazarlama olanaklarına rağmen, ayakta duran, piyasalara mal ve hizmet üretip sunan, – Ülkedeki ekonomik buhranlarından yoğun olarak olumsuz etkilenen, – Ekonomidek krizlerden büyük işletmelere göre fazla olumsuzluklar yaşayan, bunun sonucu ağır yaralar alabilen, ancak herşeye rağmen yine de üreten, Ekonomik gelişme ve büyüme dönemlerinde ise sınırsız başarı …
PERAKENDECİLİK 1. Perakendecilik Tanımı: Perakendecilik; mal ve hizmetlerin, bir işletme aracılığı ile azar azar son tüketiciye satılmasıdır. Rekabetin çok yoğun olarak yaşandığı bir alan olduğu için perakendeciliği pazarlama şemsiyesi altında değerlendirmek gerekir. Bu nedenle de bu sektörde kalitenin, ürün çeşidinin, fiyatın, ürünün satış yerinin ve sergileme şeklinin, güvenilir olmanın ve bütün bunların pazarlamasının doğru yapılmasının önemi …
Mesleki Etik İlkeleri: Doğruluk İlkesi: Doğruluk; doğru sözlülük ve güvenirliğe işaret eden bir kavramdır. Etik davranış, başkaları ile ilişkilerde dürüst olmayı ve içtenliği gerektirir. İçten ve dürüst davranmayanlar, ilişkilerde kendi sonlarını hazırlarlar ve güven ortamı ortadan kalkar. En önemli zedeleyici davranış biçimi çoğunlukla korku ve güvensizlikten kaynaklanan yalan söylemedir. Kişiler yalandan uzak durarak üstlerine ve altlarına …
Mesleki Etik Tanımı: İş hayatındaki davranışları yönlendiren, onlara rehberlik eden etik prensipler ve standartların toplamına mesleki etik denilir. Meslek etiği, belirli bir meslek grubunun, meslek üyelerine emreden, onları belli kurallarla davranmaya zorlayan kişisel eğilimlerini sınırlayan, yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlayan, mesleki rekabeti düzenleyen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan mesleki ilkeler bütünüdür. Meslek grupları, çeşitli esnaf, …
Hizmetin Tanımı: Hizmet, maddi bir niteliği olmayan, alım satımı mümkün olan belirli bir fiatı olan ve fayda sağlayan soyut bir iktisadi faaliyet olarak tanımlanabilir. Ekonomide ürün hizmetsiz, hizmet de ürünsüz olmaz. Yani, her ürün bir dizi hizmetin sonucunda adım adım oluşur. O hizmetler ortadan kaldırıldığında ürün de olmayacaktır. Benzer biçimde, her hizmet birtakım ürünlerle birlikte düşünüldüğünde …
Tarım sektörü: Bitkisel ve hayvansal ürünler üretiminin yanında, bu ürünlerin yetiştiricileri tarafından işlenmesi, ormancılık ve balıkçılık faaliyetleri, tarımsal ürünlerin yetiştiricileri tarafından taşınması ve saklanması, mağazalara devredilmeden üreticileri tarafından satılması ile tarım alet ve makinelerinin diğer tarım üreticilerinin üretimle ilgili faaliyetlerine bir bedel karşılığında kullandırılmasını şeklinde açıklanabilir. Tarım sektörü, toplam nüfusun % 35’ini, ulusal gelirimizin yaklaşık % …
PATENT Patent Tanımı: Patent, buluş sahibinin buluş konusu ürünü belirli bir süre üretebilme, kullanabilme, satabilme veya ithal edebilme hakkına patent hakkı denir. Bu hakkı gösteren belgeye de patent denir. Bir buluş için buluş sahibine verilen bir patent, buluş sahibinin izni olmadan başkalarının buluşu üretmesini, kullanmasını veya satmasını belirli bir süre boyunca engelleme hakkı verir. Patentli bir buluş, tıpkı işle ilgili …
Kar: Kar, bir faaliyetin gerçekleşmesi sonucunda elde edilen gelir ile faaliyet için yapılan giderler arasındaki fark olarak tanımlanabilir. Girişimci doğadaki üretim faktörlerini gelir elde etmek için bir araya getirerek üretim yapan kişilere denir. Girişimci üreteceği ürün için yapacağı masrafları ve o ürünü sattığında ne kadar gelir sağlayacağını önceden hesaplar. Yapılan hesapta her zaman için ürün maliyetinin ürün …
Faiz: Faiz, paranın belli bir sürede getirdiği pay tutarı. Paraya karşılık alınan kardır. Bina, makine teçhizat gibi sermaye gerektiren üretim yöntemlerinin yaygınlaşması, sermayeyi kullanmak için katlanılan maliyeti de arttırmıştır. Sermayenin belli bir süre kullanımı sonucu ödenen bedele faiz denilir. Faiz yüzde (% ) olarak ifade edilir ve genellikle yıllık hesaplanır. Faiz oranı yükselirse kişilerin tasarruf yapmaları teşvik edilmiş …
RANT:doğada mevcut bir toprak parçasını veya doğal kaynakları belli bir süre kullanabilmek veya bu kaynaklardan üretim faktörü olarak faydalanabilmek için ödenen bedel. Rant: Herhangi bir üretim faktörüne, onu belirli bir istihdam alanında tutmak için gerekli olan miktardan fazla yapılan ödeme. Toprağın ve üzerindekilerin kullanımı için ödenen fiyattır. Rant, üretimde kullanılan tabiat faktörünün karşılığında elde edilen gelir payıdır. …
Milli Gelirin Üretim Faktörleri Arasında Dağılımı: Milli gelir, üretim faktörlerini elinde bulunduranlar arasında rant, ücret, faiz ve kâr olarak paylaştırılır. Üretim faktörlerinin paylaşımı ekonominin genel yapısına ve uygulanan politikalara bağlı olarak farklı oranlarda gerçekleşir. Elde edilen üretim faktörleri aldığı paylar: Tabiat (toprak, arazi); Rant Emek; ücret Sermaye; faiz Girişimci; kar Ülkelerin milli gelir dağılımı, bölgeler arasındaki …
Kusursuz İmkansızlık Borcu sona erdiren sebeplerden biridir. borcun ifasını engelleyen ve borçlunun kusurunun olmadığı hallerde kusursuz imkansızlıktan söz edilebilir. maddi bir olaydan veya hukuki bir nedenden kaynaklanabilir. Borçlar kanunu md. 117’ye göre meşruluk kazanır. Kusursuz imkansızlığı bk. md. 117 anlamında kabul edebilmek için üç şart aranır. imkânsızlığa neden olan olay sonradan meydana çıkmalıdır. söz konusu …
Milli Gelirin Hesaplanması:Üretim faaliyetleri sonucunda elde edilen gelirin hesaplanması işini Türkiye İstatistik Kurumu piyasadan aldığı fiyatlara göre hesaplar. Yapılan hesaplamalardan % 100 doğru sonuç yerine yaklaşık sonuçlar elde edilir. Elde edilen sonuçlar önemlidir. Üretici, tüketici ve devlet yaklaşık olarak hesaplanan sonuçlara göre, yatırım faaliyetlerine yön verirler. Hesaplamalarda farklı yollar tercih edilebilir. Türkiye İstatistik Kurumu milli …
MİLLİ GELİR Milli Gelirin Tanımı:Bir ekonomide belli bir döneme ilişkin safi milli hasıla değerinden aynı dönemde, o ekonomide alınan dolaylı vergiler toplamının çıkartılmasıyla elde edilen tutar milli gelirdir.Bilimsel anlamda milli gelir bir ülkede belli bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin net parasal değeridir. Milli Geliri Etkileyen Fonksiyonlar: 2.1. Tüketim Fonksiyonu: Birey için tüketim, aile fertlerinin gereksinim …
Devalüasyonun Nedenleri: – İhracatı arttırmak, özendirmek ve avantajlı hale getirebilmek için devalüsyona gidilir. – Yurt içinde üretilen mal ve hizmetlerin fiyatları artarsa, yabancı paraların satın alma gücününde aynı oranda artırılması için devalüsyona gidilir. – Enflasyonun kontrol altında tutulamadığı dönemlerde, Uluslararası Para Fonunun (İMF) baskısıyla devalüasyona gidilir. Devalüasyonun etkileri: – İhracat artarken, ithalat azalır. – Dış …
DEVALÜASYON Devalüasyonun Tanımı:Devalüasyon, sabit kur sistemlerinde ödemeler bilançosu açık veren ülkenin, devlet tarafından alınan bir kararla, ulusal paranın dış satınalma gücünün düşürülmesidir. Kısaca devalüasyon milli paranın değerinin yabancı paralar karşısında düşürülmesi olarak tanımlanabilir. Enflasyonun yüksek olduğu ülkelerde para arzı ülkedeki toplam kıymetlerden çok fazladır. Normalde ülkenin toplam kıymetleri kadar paranın piyasada olması gerekir. Merkez Bankası …
Fiyat Endeksleri:Her ülkede enflasyon oranını belirlemek için çeşitli ürünlerin aylık fiyat değişimleri baz alınarak hesaplanır. Ertesi ay aynı ürünlerin fiyat değişimleri (endeksleri) bir önceki aya göre tekrar hesaplanır. Ülkemizde en çok kullanılan ürün fiyat endeksleri: TÜFE: Tüketici fiyat endeksi ÜFE: Üretici fiyat endeks TEFE: Toptan eşya fiyat endeksi İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Enflasyonla Mücadele Yolları:Enflasyonu önleyebilmek için öncelikle enflasyona neden olan yapısal sorunların çözülmesi gerekmektedir. Bunun için devletin, firmaların ve tüketicilerin üzerlerine düşen görevleri yerine getirmeleri gerekmektedir. Devletin görevleri: – Gelirler ve giderleri arasındaki fark fazla olmamalıdır. – Uygun para politikası izlenmelidir. – Devlet kuruluşlarının zararları hazineden karşılanmamalıdır. – Gereksiz personel çalıştırılmamalıdır. – Döviz dar boğazına düşülmemeli, …
Enflasyonu Sonuçları: Enflasyonun Ekonomik Sonuçları: Hızlı fiyat artışları üreticiyi elde edeceği kârdan, tüketiciyi ise ihtiyaçlarını karşılamaktan mahrum etmektedir. Üretim faaliyetine katılan tüketicinin geliri düşerken, alacağı mal fiyatları artmaktadır. Enflasyonun sonuçlarını şöyle sıralayabiliriz. – Üretim yapmak cazibesini yitirir. Üreticiler ellerindeki fazla nakiti kolay para kazanmak amacıyla emlak, altın veya dövize yatırırlar. Bu da finansal piyasalarda dalgalanmaya yol …
Enflasyonun Nedenleri: Ekonomilerde enflasyon istenmeyen bir olgudur. Kaynakları kıt olan ve nüfusu fazla olan ülkelerde daha fazla görülmektedir. Çünkü kıt olan kaynakların daha fazla tüketiciye paylaştırılması önemli bir sorundur. Enflasyonla mücadelede başarı sağlayabilmek için, enflasyonun nedenlerini bilmek yerinde olacaktır. Enflasyonun nedenleri olarak; – Ülkeye karşılıksız olarak dış piyasalardan giren para, altın, döviz miktarının artması, – Ülkedeki …
Maliyet enflasyonu: Herhangi bir nedenle üretimde kullanılan kaynakların fiyat artışları üretim maliyetlerinin yükselmesine, maliyetlerin artması ürün fiyatlarında artışa neden olacaktır. Fiyat artışları toplam talebin azalmasına neden olacaktır. Talep düşüşü piyasalarda durgunluğa neden olur. Enflasyon ile ekonomik durgunluğun aynı anda yaşanmasına stagflasyon denilmektedir. Maliyet enflasyonu genellikle ithalatı yüksek ülkelerde görülür. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
ENFLASYON Enflasyonun Tanımı:Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve hızlı olarak yükselmesi olarak tanımlanabilir. Enflasyon, fiyatlar genel düzeyindeki devamlı bir artış sürecinin yanında paranın değerindeki sürekli bir düşmeyi de ifade eder. Enflasyon ekonominin ciddi bir sorunu olarak ortaya çıkar. Enflasyon ekonominin sorunlarının artmasına ve ekonominin bozulmasına neden olabilir. Ortaya çıkışına neden olan etkenler göz önüne alındığında enflasyon, …
Para İle İlgili Kuruluşlar:Ülkedeki toplam kıymetlerin karşılığını gösteren parayı basan, yöneten kuruluşlar merkez bankalarıdır. Ülkemizde banknot çıkarma yetkisine sahip ilk kurum, 4 Şubat 1863 tarihinde kurulmuş olan Osmanlı Bankası’dır. Cumhuriyetin ilanından sonra, T.C. Merkez Bankası 11 Haziran 1930’ da 1715 sayılı kanunla kurulmuştur. Merkez bankaları, ekonomideki para arzını kontrol ederek, fiyatların genel düzeyi (enflasyon ve …
Para Çeşitleri: Mal Para: Mübadele döneminde kullanılan paradır. Madenlerin kullanıldığı dönemlerde üzerinde o madenin değeri yazılarak kullanılmıştır (sikke). Temsili paralar: Kıymetli madenlere çevrilebilen paralara temsili para denir. Başlangıçta yüzde yüz altına çevrilebilir özelliğe sahip olan temsili paralar, zamanla yerinin kağıt paraya bırakmıştır. Kıymetli madenler karşılığında basılan ve tekrar o madene dönüştürülebilen paralardır. Bugün bu paralar …
Paranın Fonksiyonları: – Mübadele (değişim) aracıdır: Mübadele döneminde takasın getirdiği güçlükleri ortadan kaldırmak için herkesçe kabul edilen mübadele aracı olarak para kullanılmaya başlandı. Böylece mal ile malın değiştirilmesi yerine, mal ile paranın değiştirilmesi yoluna gidildi. Paranın mübadelelerde aracı görevi üstlenmesi, toplumda işbölümünü ve uzmanlaşmayı hızlandırdı. – Ortak değer ölçüsüdür: Mal veya hizmetlerin alım satım değeri …