SORU ÇÖZME STRATEJİLERİ VE TEKNİKLERİ
1-17. sorularda, cümlede boş bırakılan yerlere uygun düşen sözcük ya da ifadeyi bulunuz.
1- 4. kelime sorularında cümlenin tamamını anlamadığımızda boşluktan önceki veya sonraki kelimeye ne veya nasıl sorusu sorarak alacağımız cevabın İngilizcesini şıklarda ararız. Örneğin “I ….. my car to the mechanics” cümlesindeki eksik olan fiili bulmak için arabayı tamirciye ne yaptın, sorusu sorulunca, ‘götürdüm=took’ cevabı alınır.
5- 6. sorular deyim-fiil (phrasal verb) sorusudur. Burada da sorulardan birinin fiil olduğu ilk dört sorunun çözümünde olduğu gibi “ne yapmak” sorusunu sorarız. Elde ettiğimiz eylemin ne yönde yapıldığına bakar, şıklarda buna uygun ‘up’, ‘down’ gibi bir ilgeç ararız. Fiil kökü deyimde yeni bir anlam kazandığı için “ne” sorusunun cevabını şıklarda bulamayız. Örneğin, “bring up”, deyim-fiilinin geçtiği bir cümlede “çocuklara ne yaparız” sorusunun cevabı “getiririz” değil, “büyütürüz”, olur. Büyüme eylemi yukarı yönlü bir eylem olduğu için bu deyimin oluşturulmasında İngilizlerin ataları “up” ilgecini kullanmışlardır. “Bring” fiili böylelikle asıl anlamını kaybederek “up” ile beraber yeni bir anlam kazanmıştır.
7-11. sorularda cümledeki zaman belirteçlerine, FIDORS’a ve fiiller arasındaki zaman uyumuna bakarız. Who/which/that bağlaçlarının olduğu cümlelerde fiil genellikle V1 olur. A/an’li kelime olan cümlelerin fiili de V1 olabilmektedir.
11-13. İlgeç/preposition sorularında eylemin yönü kuralı, the+isim…the+isim, kalıbı “of” alır, co- ön eki ile başlayan fiiller “with” alır, V3’ten sonra veya Ving’ten önce “by” gelir, boşluk “and” ile bağlanmış iki isimden önce ise boşluğa “between” gelir, teknikleri kullanılır.
14-18. Bağlaç sorularından her sınavda 5 tane olur. Genellikle bunlardan ilk üç tanesi iki cümleyi bağlayan ‘because’, ‘however’, vb. bağlaçlardır. Son iki tanesi de bir cümlenin genellikle nesnelerini bağlayan, “as well as”, “both..and” gibi bağlaçlardır. Bu soruları yapmak için bağlaçların yalnızca anlamlarını bilmek yetmez. Nerede, nasıl ve ne ile kullanıldıklarını da bilmek te gerekir. Örneğin “now that”, “because” anlamına geldiği için, sebebin önce söylendiği ilk cümleciğinin başında kullanılır. Diğer sebep bağlaçları gibi fiilleri (V1+V1) veya (V2+V2) gibi aynı zamanda olan iki olumsuz cümleyi bağlar. However, gibi zıtlık bağlaçları dışında kalan tüm bağlaçlar genellikle fiilleri arasında zaman uyumu olan, iki olumlu veya iki olumsuz cümleyi bağlarlar.
19- 27. sorularda, aşağıdaki parçada numaralanmış yerlere uygun düşen sözcük ya da ifadeyi bulunuz.
Buradaki iki “cloze test” sorusunda toplam 10 soru bulunur. Bunlar ilk 18 soruda sorulan, kelime, ilgeç, deyim-fiil, bağlaç ve zaman bilgisi sorularıyla aynı şekilde çözülür.
28 – 37. sorularda, verilen cümleyi uygun şekilde tamamlayan ifadeyi bulunuz.
Bu bölüm sorularını çözmek için kullandığımız tam 10 tane tekniğimiz var. Bunlar önem sırasına göre;
- Sorunun öznesi ile onu tamamlayacak cümlenin öznesi arasında ‘Ahmet-He’ ilişkisi olur,
- Sorunun fiili ile onun tamamlaması beklenen cümlenin fiili arasında zaman uyumu olur,
- However vb. zıtlık bağlaçları dışındaki tüm bağlaçlar iki olumlu veya iki olumsuz cümleyi bağlar. Ayrıca soruda olumsuz bilgi varsa doğru şık yine olumsuz bir bilgi veren ve because, since veya as ile başlayan şık olabilir.
- İsimle biten cümleden sonra ‘Who/Which/Where/when’le başlayan bir cümle gelir,
- Fiille biten cümleden sonra “that” veya “wh-“li bağlaçla başlayan cümle gelir,
- Virgülle biten cümleden sonra ‘but’ veya ‘which’ (ya da eş anlamlıları) ile başlayan cümle gelir,
- Soruda “most, many, a lot of” gibi çokluk bildiren sözcük varsa şıklarda ‘nerde çokluk orda zıtlık’, ilkesine göre zıtlık bağlacı aranır,
- Soruda “but” vb. zıtlık bağlacı varsa hem soruda hem de doğru şıkta ‘zıtlık-olasılık” ilkesine göre “may” veya “can” olabilir,
- Soruda “although” varsa doğru şıkta “still’ olabilir,
- Doğru olabilecek şıkta a/an’li sözcük, some, most, many, several ve any gibi belirsiz zamirlerin olduğu cümleler doğru şık olabilmektedir.
Bu yapısal bağlar yardımıyla soru ve onu doğru olarak tamamlama ihtimali olan şıklar arasında önce
yapısal bağ kurulur. Sonra soruyla yapısal bağı olan bu 1-2 şıkka anlam testi uygulanır. Bu yöntem, şıkları A’dan başlayarak teker teker okuyup anlam test yapmaktan çok daha akılcı bir soru çözme stratejisidir.
28- 37. sorularda, verilen cümleyi uygun şekilde tamamlayan ifadeyi bulunuz.
Bu bölüm sorularını çözebilmek için tam 10 tane tekniğimiz var. Ahmet-He, zaman uyumu, isim+Who/Which/Where/when, fiil+that/Wh- , virgülden sonra “but” veya “which” gelir kuralı, nerde çokluk orda zıtlık (most, may, all vb. çokluk belirten kelimeler), zıtlık-olasılık (but-may/can), although-still ilişkisi, olumsuz cümlelerle kullanılan “because” ve eş anlamlıları ve a/an’li sözcüğü olan şıklar, soru ile yapısal, dolayısı ile anlamsal bağa sahip olabilmektedir.
38 – 41. sorularda, verilen İngilizce cümleye anlamca en yakın Türkçe cümleyi, Türkçe cümleye anlamca en yakın İngilizce cümleyi bulunuz.
Bu soruları hazırlayan hocalarımız, genellikle satır satır çeviri yaptıkları için, bu soruların çözümünde şıklarda sorunun öznesinin veya fiilinin karşılığını arıyoruz. Aradığımız sözcük, örneğin özne, birden fazla şıkta varsa, olanlarda diğer ipucunu yani fiili arayarak şıkları teke indiriyoruz. İngilizceden Türkçeye çeviri sorularında fiilin karşılığı şıkların son kelimelerinde, Türkçeden İngilizceye çeviri sorularında ise öznenin ya da cümle başındaki ifadenin karşılığı seçeneklerin ilk kelimelerinde aranır.
42- 65. Soruları aşağıdaki okuma parçalarına göre cevaplayınız.
Bildiğiniz gibi bu bölüm sorularında paragrafın veya yazının giriş cümlesinde yazar konuyu verir. Gelişme bölümünde konunun farklı yönlerinden söz eder ve sonuç cümlesinde ise konuyla ilgili olan kendi düşüncelerini söyler. Bu nedenle bu bölüm sorularında özellikle ilk ve son cümlelerden birer soru sorulur. İlk okuma sırasında ilk ve son cümlelerle gelişme bölümünde bulunan bağlaçlı cümleler, sayısal bilgi, tırnak içinde ifade ve more veya most almış sıfatlar bulunan cümlelerin altı çizilir. Çünkü bu cümleler sorulara konu olabilecek önemli bilgiler içerir. Böylelikle ikinci, hatta üçüncü okumalarda yalnızca bu cümleler okunarak zaman kazanılır.
Soruların çözümü aşamasında şıklara şöyle bir göz gezdirilerek içlerinde aşırı ve kesin bilgiler veren, no, never, cannot, always, completely, fully, a great deal, only, most, more, very much, throughout, must, have to, should gibi iddialı ifadelerin bulunduğu şıklar bir kenara bırakılır. Ayrıca olumsuz cümle veya “disagreement”, “ignore”, “fail”, “misuse”, veya “unnecessary gibi genellikle olumsuzluk bildiren ön eklerle oluşturulmuş, olumsuz bir kavram bulunan şıklar da bir kenara bırakılır. Önce bunların dışında kalan şıklar anlam testinden geçirilir. Bu teknik bize hem zaman kazandırır hem de beyin enerjimizi boşa harcanmasını önler.
66 – 70. sorularda, karşılıklı konuşmanın boş bırakılan kısmını tamamlayabilecek ifadeyi bulunuz.
Diyalog sorularında doğru şıklar, gizli cümleden önce veya sonraki ifade de geçen yardımcı fiillerden, yes/no sorularından ve “well, actually, all right, but” gibi karşılıklı konuşma sırasında kullanılan deyimlerden yardım alınarak bulunabilmektedir. What, how, vb. soru kelimeleri ile sorulan sorulara, genellikle “well” ile başlayan 2-3 satırlık cevaplar verilmektedir. Buna what-well ilişkisi veya WolksWagen tekniği diyoruz. Gizli cümleden sonra olumsuz bir şey söylenmişse bu, gizli cümlede de olumsuz bir şey söylenmiş olabileceği anlamına gelmektedir. Şıklarda önce olumsuz ifade aranır.
71- 75. sorularda, boş bırakılan yere, parçada anlam bütünlüğünü sağlamak için getirilebilecek cümleyi bulunuz.
Bu bölüm, bütün metni ve seçenekleri okuyup, anlayarak yapmaya çalışırsak çok vakit kaybedeceğimiz sorulardan oluşur. Bu nedenle paragrafın konusunun verildiği ilk cümle ile gizli cümleden önceki ve sonraki cümleler okunduktan sonra seçeneklere bakılır. Gizli cümleden sonra gelen cümle başında veya seçeneklerde “This/These/Such (isim) yapısı varsa, Ahmet-He ilişkisi varsa, ya da seçeneklerde bunlar veya bunların dışında “However” ve eşanlamlıları başta olmak üzere bağlaçla başlayan bir cümle varsa, paragraftaki eksik cümle o olabilmektedir. Tarih sıralaması ve zaman paralelliği de işe yarayabilmektedir. Boşluğa önce bu yapısal ipuçları olan şıkkı koyarak anlam testi yapmak, şıkları sırasıyla A’dan başlayarak anlam testinden geçirmekten daha akıllıca bir yöntemdir.
76 – 80. sorularda, cümleler sırasıyla okunduğunda parçanın anlam bütünlüğünü bozan cümleyi bulunuz.
Bu bölüm sorularında da bir öncekinde olduğu gibi “This/These/ such+isim” yapıları ile başlayan cümleler, bağlaçlı şıklar, ve AHMET-He tekniği farklı cümleyi bulmamıza yardımcı oluyor. Tarih sıralaması ve zaman uyumu da işe yarayabilir. İlk cümle ile son cümle aynı şeyi söyler ilkesi de yardımcı olabilir. Son iki grup sorunun çözüm yöntemlerinin benzerliğin nedeni, iki grup soruda da bir paragrafta olması gereken şeyler aranmaktadır.