OSMANLI DEVLETİ KURULUŞ DÖNEMİ
- OSMAN BEY
- Lakabı Fahruddin’dir.1302 yılında Bizans ile yaptığı Koyunhisar Savaşı’nı kazanıp Bilecik’i merkez yaptı.
- İnegöl, Yarhisar, Karacahisar ve Akçakoca’yı fethetti.
- İlk defa vergi aldı.
- İlk defa kadı ataması yaptı.( İlk kadı Dursun Fakih’tir.)
- ORHAN BEY DÖNEMİ
- 1326 yılında Bursa’yı alıp başkent yaptı.
- Bursa’nın alınmasına tepki duyan Bizans ile 1329 ‘da Palekanon (Maltepe) ( Eskihisar) Savaşı’nı kazanarak İznik’i alıp başkent yaptı. Bizans imparatoru olmak isteyen Kantakuzen’e yardım etti ve karşılığında kendisine Çimpe Kalesi hediye edildi. Bu kale Osmanlı’nın Rumeli’deki ilk toprak parçasıdır. Karesioğulları’na son verilerek Anadolu Türk siyasi Birliği için ilk adım atıldı. Kendisi döneminde ayrıca;
- İlk defa tımar ve iskân politikası uygulandı.
- İlk defa Yaya ve Müsellem adıyla ordu kuruldu.
- İlk defa Divan-ı Hümayun
- İlk defa vezir ataması yapıldı. (Atanan ilk vezir Alaaddin Paşa’dır.)
- İlk defa medrese açıldı. (İznik’te açılan bu medrese İznik Orhaniyesi adındadır.)
- İlk defa müderris ataması yapıldı. (Medreseye atanan ilk müderris Davud-u Kayser’dir.)
- İlk defa para basıldı. (Gümüş olan bu paraya akçe ismi verildi.)
- İlk defa bütçe oluşturuldu.
- İlk defa gayrimüslim bir hatunla evlenildi. (İlk gayrimüslim haseki sultan Nilüfer Hatun’dur.)
- İlk defa bedesten açıldı.( Bursa’da)
- İlk defa tersane açıldı. (Karamürsel Tersanesi)
- İlk defa camii yapıldı. (İznik Hacı Özbek Camii ve ya Çarşı Camii)
- İlk defa saray yapıldı.( Bursa’daki Bey Sarayı )
- İlk defa Sultan unvanını kullandı.( Sultan’ül Guzat ( Gazilerin Sultanı)unvanını kullandı.)(2015 Müfredat Değişikliği)
- MURAT DÖNEMİ
- Gazi Hünkâr ve Hüdavendigar unvanlarıyla anıldı. Ahilerden Ankara’yı aldı
- Germiyanoğulları’nı çeyiz yoluyla, Hamitoğuları’nı para yoluyla satın aldı
- 1363 yılında Bizans ile yapılan Sazlıdere Savaşı sonrası Edirne alınarak başkent yapıldı. Bunun üzerine Bizans Avrupa devletlerinden yardım isteyerek bir Haçlı İttifakı oluşturdu.
- İlk Osmanlı-Haçlı Savaşı Sırp Sındığı Savaşı kazanıldı. (1364)( Sırpsındığı’nın diğer adı I.Çirmen Zaferi olarak eklenmiştir.)
- 1371 yılında ise Çirmen Savaşı ile Sırplar mağlup edildi.
- 1389 da ise I.Kosova Savaşı Haçlılara karşı kazanıldı.Savaş meydanında gezen I.Murat bir Sırplı tarafından şehit edildi.(Osmanlı tarihinde ilk ve son defa bir padişah savaş meydanında şehit edilmiştir.Bu olay üzerine Osmanlı diplomasi kurları değiştirilerek Padişah’a hiçbir yabancı devlet adamı ve elçinin yakınlaşması engellenmiştir.)
- Bu savaşta ilk defa top kullanılmıştır.
I.MURAT DÖNEMİ DİĞER GELİŞMELER
- Rumeli Beylerbeyliği kuruldu. (Manastır’da kurulan bu beylerbeyliğine Lala Şahin Paşa atanmıştır.)
- İlk defa sistemli olarak iskan ve tımar politikası uygulanmıştır.
- İlk defa kazasker, subaşı ve defterdar ataması yapıldı.
- İlk defa Edirne’de Kapıkulu Ocağı kuruldu ve bu ocağa bağlı Acemioğlanlar, Yeniçeri ve Topçu ocakları kuruldu.
- Kapıkulu ordusunun asker ihtiyacının karşılanması için Pençik sistemi (Mevlana Rüstem’in önerisiyle hayata geçirildi) uygulanmaya başlandı. Ancak Ankara Savaşı’ndan sonra ise “ Devşirme Kanunu” çıkarıldı.
- Pençik sistemi: Esir edilen beş kişiden birinin ücreti verilerek ve yaş farkına bakılmaksızın askere alındığı sistemin adıdır.
- NOT: Osmanlı Devleti kuruluş yıllarında Bizanslı Tekfur(vali)larla dostça görünmüştür.Bu politikaya Müdara denilmiştir.Ayrıca Osmanlı Devleti Balkanlarda Kalp kazanmak için İstimalet (Hoşgörü) politikasınıda uygulamıştır.
- YILDIRIM BAYEZIT
- İstanbul’u kuşatan ilk Osmanlı padişahıdır (1391-1401 yılları arasında dört defa kuşatmıştır.)
- Bu kuşatmaların başarısız olma nedenleri ise şunlardır;
- Karamanoğulları’nın iki defa isyan etmesi,
- 1396 Niğbolu Savaşı’nın çıkması, (Savaş sonrası Eflak-Boğdan ( Memleketeyn) Osmanlı üstünlüğünü tanıdı. Bulgaristan tamamen Osmanlının eline geçti ve halife Yıldırım Bayezit’e “Sultanı İklimi Rum” (Anadolu Memleketinin Sultanı) unvanını verdi.
Not: Kuşatmalara yardımcı olmak için Güzelcehisar yani Anadolu Hisarı yapılmıştır.
- Doğu’da Timur tehlikesinin görülmesi.
NOT:Bayezit; Candaroğulları,Menteşeoğulları,Saruhanoğulları,Aydınoğulları ve Karamanoğulları’na son vererek ilk defa geniş ölçüde Anadolu’da Türk siyasi birliğini sağlamıştır.
1402 ANKARA SAVAŞI’NIN NEDENLERİ
- Timurdan kaçan beylerin (Karakoyunlular,Celayiroğulları) Osmanlı’ya sığınması ve Osmanlı’nın da bu beyleri Timura geri vermemesi.
- Karşılıklı küfürlü mektuplar.
- İkisininde Türk dünyası lideri olmak istemesi.
- Beylikleri sona eren beylerin ve Akkoyunlular’ın Timur’un Anadolu’ya gelmesi için kışkırtması.
- Timur’un Sivas’ı işgal etmesi.
ANKARA SAVAŞI’NIN SONUÇLARI
- Anadolu Türk siyasi birliği bozuldu.
- Yeni beylikler ortaya çıktı.
- Yıldırım Beyazıt, eşi ve Mustafa ÇelebiTimur a esir düştü.
- İstanbul’un alınması 50 yıl gecikmiştir.
- Yıldırımoğulları arasında 1402-1413 yılları arasında taht kavgaları başlamıştır.Bu döneme Fetret yada “Fasıl-i Saltanat” denir.
NOT:Bu dönemde Anadolu Beyler beyliği kurulmuştur.Merkezi Kütahya’dır.Balkanlar’da bu dönemde toprak kaybı olmamıştır.
- ÇELEBİ MEHMET
- Osmanlı devletinin ikinci kurucusu sayılır.
- Kendisi döneminde Musa’yı destekleyen Şeyh Bedrettin İsyanı çıkmıştır.(Bu isyan Osmanlı Devleti’ndeki ilk dini nitelikli toplumsal ayaklanmadır.)
- Bu dönemde Düzmece Mustafa isyanı çıkmıştır.
- İlk defa Venedik devletiyle deniz savaşı yapılıp kaybedilmiştir.
- MURAT (Hayır Babası)
- Tahta çıktığında Macaristan üzerine sefer yapan Murat Anadolu’da Karamanoğulları isyan edince Macarlar ile kuruluş döneminin en kötü antlaşması olan Edirne Segedin Antlaşması’nı imzalamıştır. Bu antlaşmaya göre Sırp krallığı kurulacak ve 10 yıl boyunca savaşılmayacaktır. Bunun üzerine II. Murat tahtını 12 yaşındaki oğlu II. Mehmet’e bırakmıştır. Ancak ufak yaştaki bir çocuğun tahta geçtiğini gören Avrupalılar Edirne Segedin’i bozup bir haçlı ordusu oluşturmuştur.Bunun üzerine devlet adamları yeniçerileri kışkırtıp (Buçuktepe İsyanı’nın çıkmasını sağlayarak (ilk yeniçeri isyanı))Fatih’in babasına bir mektup yollamasını sağladılar.Bunun üzerine ordunun başına geçen II.Murat Varna Savaşı’nı sonrada II.Kosova Savaşı’nı Haçlılar’a karşı kazandı.
- Kosova Savaşı’nın sonuçları ise şunlardır;
- 1683 II. Viyana’ya kadar Osmanlı’nın üzerine bir haçlı ittifakı kurulamadı.
- Balkanlar kesin Türk yurdu haline geldi.( Tarihteki Miryakefalon Savaşı ile sonuçları açısından benzerlikler gösterir.)