Çocuğa Kardeş Haberi Nasıl Verilmeli?

          Kardeş İlişkileri

Kıskançlık, kavga, tartışma, eşya kaçırma, oyuncak kırma… Kardeşler arasında yıllardan beri süregelen sorunlardan sadece birkaçı. Aralarındaki bağ her ne kadar kuvvetli olsa da kavga kaçınılmaz sonuç. Peki ne yapmalıyız? İki kardeş kavga ederken öylece izleyecek miyiz yoksa müdahale edecek miyiz? İki kardeşe eşit mi yaklaşacağız yoksa haklı olanın yanında mı olacağız? Öncelikle kardeş ilişkilerini en derinden ele alacağız.

            Etkileyen Faktörler

• Ebeveyn-Çocuk İlişkisi: Anne ve babanın çocuğa gösterdiği tavır kardeş ilişkilerine de yansır. Sevgi gören çocuk kardeşine sevgi besler.
• Çocuğun Mizacı: Çocuğun doğuştan gelen karakteristik özellikleri kardeşle olan ilişkisini belirler.
• Yaş Aralığı/Cinsiyet: Kardeşler arasındaki yaş farkı önemlidir. İdeal yaş aralığı 3.5 olarak belirlenmiştir. Aynı cins olan kardeşler genelde daha iyi anlaşırlar.
• Farklılaşmış Ebeveyn Yaklaşımı: Bu bir nevi kardeşler arasında ayrımcılık yapmaktır. Daha çok sevgi gösterilen taraf kıskanılır. İkiz çocuklarda daha çok görülür. Ayrımcılık yapıldığını gören çocuk kardeşine şiddet gösterir ve ona nefret besler.

Bir Çocuğa ‘kardeşin olacak’ Demenin Yolları

Bir çocuğa kardeş haberi vermek dikkat edilmesi gereken konulardan biridir. Özellikle yaşı küçük çocuklara anlatmak kolay değildir fakat bunun da yolları vardır. Çocuğa olumlu bir şekilde yaklaşmak ilk kuraldır. Çevresindeki bebeklerle tanıştırarak nasıl olduklarını anlatmak ve yeni bebeklerle ilgili kitaplar okumak, bilgi vermek ilgisini artıracaktır. Geliş zamanını anlayacağı ifadeler kullanarak açıklanmalıdır ( doğum gününden sonra vb.). İlk aylarda bebek kayıpları yaşandığı için erken zamanda söylemek hata olabilir. Bu nedenle bu konuda aceleci davranmamak gerekir. Bir diğer önemli konu ise oda ve yatak değişikliğidir. Bu mümkünse eve bebek gelmeden ve başka sebeplerden dolayı yapılmalıdır. Mesela yatağın ona artık küçük geldiği, isterse yatağını kardeşine verebileceği söylenebilir. Kardeş eve gelmeden önceki bir diğer önemli konu ise okul konusudur. Okula başlangıç bebek eve gelmeden olmalıdır. Bu sayede çocuk kendini dışlanmış hissetmeyecek, hayatındaki değişiklikler aza inecektir.

  Peki kardeşten sonra?

Aileye yeni bir üye katıldıktan sonra ne yapmalı? İlk önce çocuğa hastanede olabildiğince duygusal destek verilmeli. Mümkünse baba, babaanne, dedeler ve anneanne çocuğun yanında olmalı ve onunla ilgilenmeliler. Evde tüm dikkati bebeğe vermemek son derece önemlidir. Aralarındaki benzerliği vurgulamak ve kardeşinin onu ne kadar çok sevdiğini belirtmek çocukla kardeşi arasında güven bağı oluşturacaktır. Kardeşi bir oyun arkadaşı olarak tanıtmak da yapılan yanlışlardan biridir. Uzun süre boyunca kardeşini bekleyen çocuk doğduğunda onunla oynayamayacağını gördüğünde hayal kırıklığına uğrayacaktır. Bu nedenle çocuğun arkadaşlarıyla olan ilişkisi kesilmemeli, arkadaşlarının ve kardeşinin yerlerinin farklı olduğu vurgulanmalıdır.

Dikkat Edilmeli!

Kardeşten sonra karşılaştırma yapmamaya dikkat edilmelidir.(kardeşin ne kadar akıllı, sen çok yaramazsın vb.) Bu yıllar sonra içselleşip psikolojik bir sorun haline gelebiliyor.

Çocukta davranışlar gerileyecektir (tuvalete gidiyorsa, altına işeme vb) Çocuğa gösterdiğimiz ilgi ve sevgiyi asla eksik etmemeliyiz. Ona karşı sevginin azalmayacağını daima belirtmeliyiz.

Her şeyi eşit vermeye ilişkin kaygı duyulmamalıdır.

Bebeğe saldırgan davranışlar yaşanmasına karşın tedbirli olunmalıdır.

Ayşe Şevval ÇATAK

İstanbul Üniversitesi-PDR