Downs modelini nedir ? Downs a göre seçmenler faydalarını maksimize etmek isterler,politikacılar ise oylarını maksimize etmek isterler.Bu modele göre ortancı seçmen(medyan) kararı esas alınır. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Maliye Ders Notları
Dışsallık nedir ve türleri nelerdir ? Bir tüketici veya üreticinin yapmış olduğu faaliyetler sonucu başka bir tüketiciye veya üreticiye yapmış olduğu katkı yada vermiş olduğu zararlara dışsallık denir.Pozitif dışsallık tüketici yada üreticinin olumlu olarak etkilenmesidir.Negatif dışsallık ise tüketici yada üreticinin zarara uğraması ve olumsuz etkilenmesidir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Devri bütçe teorisi nedir ? Alvin Hansen tarafından geliştirilmiştir.Bu teoriye göre bütçe yıllık yapılmamalıdır, konjonktürel dalgalanmalara paralel olarak hazırlanmalıdır. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Devlet tahvillerinin ihraç şekilleri nelerdir ? -ihale yöntemi -halka arz yöntemi -bankalar aracılığıyla satış yöntemi -satışa arz(tap-musluk) yöntemi İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Devletin özel mal üretme nedenleri nelerdir ? -pozitif ölçek ekonomileri -azalan maliyet durumu -maliyetsiz mal üretebilme durumu -bebek endüstrilerin varlığı -piyasaları düzenlemek İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Devlet muhasebe sistemleri nelerdir ? -kameral ; bütçe ile ilgili rakamları ve gelir gider tahakkuklarını gösterir -schneider ; mahsup işlemlerini ve borç alacak hesaplarını gösterir -constante ; bütçe hesaplarını,malvarlığı hesaplarını ve gelir gider tahakkuklarını gösterir -logismografi ; malvarlığı ve işletme hesaplarını,tablo ve sütunlar halinde gösterir İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Devletin ekonomiye müdehale nedenleri nelerdir ? -piyasa başarısızlığı -kamusal malların sunulması zorunluluğu -monopolleri düzenlemek -ekonomik istikrar sağlamak -dışsallıkları düzenlemek -asimetrik bilgi sorununu düzenlemek İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Devletin egemenlik gücüne dayanarak elde ettiği gelirler nelerdir ? -vergi -resim -harç -şerefiye -parafiskal gelir İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Devletçe borç verilebilir fonu bulunanlara sağlanan garantiler nelerdir ? -erken ödeme yapmama garantisi -konversiyona gitmeme garantisi -tahvilin değerinin düşmesinin engellenmesi -tahvil sahiplerine öncelikli ödeme yapma garantisi İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Devletçe borç verilebilir fonu bulunanlara sağlanan çıkarlar nelerdir ? -faiz (birincil çıkar) -başabaştan ihraç -başabaşın altında ihraç -primli ihraç -ikramiyeli ihraç -vergi muaflıkları İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Devletin başarısızlığının nedenleri nelerdir ? -seçmenlerin bilgisizliği -politikaların oy maksimize etme çabaları -oy değiş tokuşu -mali aldanma İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Denk bütçe çarpanı(haavelmo) nedir? Devletin topladığı vergi kadar kamu harcaması yapması sonucunda oluşan ve 1 e eşit olan bütçe çarpanına denir [ (1-c) / (1-c) = 1 ] İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Dekot(vergiden indirim) yöntemi nedir? İlk önce kişinin tüm geliri üzerinden vergi hesaplanır. Daha sonra en az geçim tutarı üzerinden vergi hesaplanır. Ve bunların birbirinden çıkarılması sonucu bulunur. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Deflasyonist dönemlerde uygulanması gereken maliye politikaları nelerdir ? -kamu harcamaları artırılır -vergiler azaltılır -dış borçlanmaya gidilir -bütçe açığı verilir İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Dar mükellef nedir ? Gelir vergisi kanununa göre, Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişiler dar mükelleftir ve bunlar yalnızda Türkiye’de elde ettiği kazançlar üzerinden vergilendirilir. Kurumlar vergisine göre ise iş ve kanuni merkezi Türkiye’de bulunmayanlar dar mükellef sayılır ve bunların yalnızca Türkiye’de elde ettiği kazançlar vergilendirilir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Çifte vergileme ne demektir ? Aynı vergi konusu üzerinde birden fazla vergileme durumu olması sonucu,bir vergi konusundan birden fazla vergi alınması durumuna denir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Corlett ve Hague kuralı nedir? Boş zamanın tamamlayıcı olan malın daha çok vergilendirilmesi gerektiğini savunan kuraldır. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Cezada tekerrür nedir ? Tekerrür daha önce suç işleyip de ceza alan kişinin belli bir süre içerisinde tekrar suç işlemesine denir.Vergi ziyai suçlarında 5 yıl,usulsüzlük suçlarında ise 2 yıl içinde tekerrür olması halinde cezalar artırılarak uygulanır. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Cari harcamalar nedir ? Her yıl tekrar eden ve faydaları kullanıldıkları yıl tükenen harcamalardır.Personel giderleri ve genel yönetim giderleri cari harcamalardır. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Canard kuralı nedir? Her eski verginin iyi vergi olduğunu, her yeni verginin ise kötü vergi olduğunu öne süren verginin yansımasına ilişkin kuraldır. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Bütçe kapatma usulleri nelerdir ? -Egzersiz yöntemi ; toplanan gelir ve giderlerin zaman itibariyle hangi bütçe dönemine aitse o yılın bütçesine kaydedildiği yöntemdir. -Jestiyon yöntemi ; toplanan gelir ve giderlerin toplanıldığı yıla ait olarak kaydedildiği yöntemdir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Bütçenin ilkeleri nelerdir ? -genellik ilkesi -tasarruf ilkesi -birlik ilkesi -belirlilik ilkesi -doğruluk ilkesi -uygunluk ilkesi -adalet ilkesi -yıllık olma ilkesi -denklik ilkesi İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Bütçe nedir? Devletin gelecek bir mali döneme ait gelir ve gider tahminlerini gösteren,gelirlerin toplanmasına ve giderlerin yapılmasına izin veren kanundur. Bütçe kanunu TBMM’nin tasarrufudur ve hükümetin mali ve siyasi programıdır. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Bütçe hazırlama süreci nasıl işler? Bütçe hazırlanma süreci, Kalkınma Bakanlığının orta vadeli programı hazırlayıp, Bakanlar kurulunun kabul etmesiyle başlar. Maliye Bakanlığı ise orta vadeli mali planı hazırlar ve Yüksek planlama kurulu tarafından kabul edilir. Kalkınma Bakanlığı yatırımı genelgesini ve yatırım programı hazırlama rehberini kuruşlara gönderir. Maliye Bakanlığı da bütçe hazırlık rehberini kuruluşlara gönderir. Hazırlanan yatırım …
Bütçenin genel özellikleri nelerdir ? -dayanağını anayasadan alır -bütçede gelir ve giderler gayrisafi olarak görülür -bütçe her yıl yapılmak zorundadır(tahdit) -gelir ve giderlere ilişkin tahminleri içerir(tahmin) -gelir ve giderlerin denk olması esastır(tevzin) İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Borçlanmanın kapasitesini etkileyen unsurlar nelerdir ? -borç faiz oranı -borç servis oranı -borç stok düzeyi -hazinenin kredibilitesi -milli gelir düzeyi İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Borçlanmanın altın kuralı nedir ? Adam Smith tarafından geliştirilmiştir. Devlet cari harcamaları vergilerle, yatırım harcamalarını ise borçlanmayla finanse etmelidir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Borcun hangi unsurları kanunla belirlenir ? -borcun miktarı -borcun faizi -borcun ihraç şekilleri -borcun geri ödeme koşulları İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Birincil gelir dağılımı nedir? Milli gelirin üretim faktörleri arasındaki dağılımı ifade eder. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Birincil açık nedir ? Toplam kamu harcamalarından faiz harcamalarının çıkarılması sonucu aradaki farka denir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Birinci en iyi teori nedir ? Her alanda tam rekabet koşullarının var olduğu ve ekonomiye hiçbir müdehalenin yapılmadığı duruma denir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Atfedilen gelir nedir ? Servet sahibi bir kimsenin kendi mallarını kendisinin kullanması sonucu elde ettiği gelire denir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Arrow imkansızlık teoremi(oylama paradoksu) nedir ? Arrowa göre adil bir oylama yöntemi ve bireysel tercihler ile toplumsal tercihler arasında tutarlılık toktur.Ortak bir oylama yapılabilmesi için ise ; -seçimler serbestçe yapılmalıdır -alternatifler dikte edilmemelidir -alternatifler sıralamayı bozmamalıdır -sıralam sonunda ortaya çıkan refah fonksiyonu tek bir sosyal sıralamaya imkan vermelidir İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Arriyere kredileri nedir ? Merkez bankasının döviz kıtlığı nedeniyle transfer edemediği,ithalatçıların döviz borçlarına denir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Anayasal iktisat yaklaşımı nedir ? Buchanan ve Tullock tarafından geliştirilmiştir.Devletin gücünün ve yetkilerinin nasıl sınırlandırılabileceğini açıklayan yaklaşımdır.Politikacılar ve bürokratların yetkilerinin kötüye kullanılmasını engellemek için bir Leviathan devlet öngörmektedirler. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Adolp Wagner vergileme ilkeleri nelerdir ? -mali ilkeler -esneklik ilkesi -ahlaki ilkeler -teknik ilkeler -iktisadilik ilkesi İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Adam Smith vergileme ilkeleri nelerdir ? -adalet ilkesi -belirlilik(keskinlik) ilkesi -uygunluk ilkesi -iktisadilik ilkesi İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Modern büyüme yöntemleri nelerdir ? a)harrod domar büyüme modeli _piyasada tam rekabet koşulu vardır _sermaye birikimine önem verilir _ölçeğe göre sabit getiri vardır _leontief tipi üretim fonksiyonu kullanır b)solow-neo klasik büyüme modeli _piyasada tam rekabet koşulu vardır _sermaye birikimine önem verilir _ölçeğe göre sabit getiri vardır _cobb douglas üretim fonksiyonu kullanılır c)içsel …
Milli gelir hesaplama yöntemleri nelerdir ? -üretim yöntemi ; belirli bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin parasal değeridir. -gelir yöntemi ; üretim faktörleri gelirine amortismanların eklenip sübvansiyonların çıkarılmasıyla hesaplanan yöntemdir. -harcama yöntemi ; ekonomik birimlerin cari dönemde yaptıkları harcamaların toplamıdır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
İşsizlik ve işsizlik türleri nelerdir ? İşsizlik,yetişkin yaşta olan ve çalışmayan insan sayısıdır.İşsizlik oranı işsiz sayısının işgücüne (çalışanlar+işsizler) oranlanmasıyla bulunur. -geçici(friksiyonel) işsizlik; iş gücüne yeni katılanlar ile mevcut işlerini terketmiş olanların,uygun bir iş buluncaya kadar geçen sürede yaşanan işsizlik türüdür. -yapısal işsizlik; coğrafi farklılıklardan ve talep değişmelerinden kaynaklanan emeğin anında uyum sağlayamaması olarak tanımlanan işsizlik …
IMF nin amaçları nelerdir ? Imf ve Dünya bankası 1944 yılında yapılan Bretton Woods konferansında alınan kararlar sonucu 1946 yılında kurulmuştur.Türkiye ise bu kuruluşlara 1947 yılında üye olmuştur -uluslar arası parasal işbirliğini geliştirmek -çok taraflı ödemeler sistemi kurmak -uluslar arası kredi piyasasını düzenlemek -uluslar arası döviz kurlarında istikrar sağlamak İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Maliye …
BÜTÇE Bütçe; devletin bir yıllık süre içerisinde gelir tahminleri ile giderlerini gösteren ve bunların uygulanma ve yürütülmesine izin veren bir kanundur. Bütçe; devlet, vilayet ve belediye gibi kamu şahısları ile resmi ve özel teşekkül ve topluluklarının belirli bir devre içerisindeki gelir ve giderlerini tahmin eden ve bunların icrasına önceden izin veren bir kanun bir idari …
KAMU HARCAMALARIN ARTIŞI İLE İLGİLİ TEORİLER: Bu konuda ilk ciddi çalışma Adolph WAGNER tarafından yapılmıştır. WAGNER ; hem devletin ekonomiye müdahalesini hem de kamu harcamalarının ekonomik ve sosyal gelişme ile birlikte arttığını bunun rastlantı olmadığını, bir sosyal yasa kapsamında olduğunu ileri sürmüştür. Ona göre ; kamu harcamalarının artışı, kamu faaliyetlerinin artışı sonucudur. Toplumların sosyal ilerleme …
KAMU HARCAMALARININ ÖZELLİKLERİ: Özel harcamalar ile kamu harcamalarının farkları ; Kamu harcamaları kamu gelirlerin önce gelir yani önce harcamalar saptanmakta sonra bunları karşılayacak gelirler belirlenmektedir. Özel ekonomide tam tersidir. Özel harcamalar bölünebilir nitelikteki mal ve hizmetlerin üretimine kar amacı ile yatırılır. Kamu harcamaları hem bölünebilir hem bölünemez ( tam kamusal) malların üretiminde kar amacı olmadan …
ÖLÇEĞE GÖRE ARTAN GETİRİLİ EKONOMİLER: Rekabetçi piyasaların başarızlığının bir başka kaynağı, bazı piyasaların yüksek üretim seviyelerinde ölçeğe göre artan getiriye sahip olmasıdır. Ölçeğe göre artan getiriye sahip ekonomiler üretim düzeyi arttıkça maliyetlerin düşmesini ifade etmektedir, yani ölçek arttıkça getiride artmaktadır. Örn. Demir yolu işletmeciliğinde demiryollarının yatırım maliyeti oldukça yüksek olsada üretim düzeyi arttıkça ortalama (birim) …
DIŞSALLIKLAR Dışsallık nedir? Bir ekonomik birimin üretim veya tüketim faaliyetinin, diğer ekonomik birimleri olumlu yada olumsuz etkilemesi sonucu ortaya çıkan fayda ve maliyetlerdir. Bir birey yada firma yaptığı ekonomik bir faaliyetten sağladığı fayda dışında, diğer birey veya firmalara fayda sağlıyor (dışsal fayda) veya zarar veriyor ise (dışsal zarar) dışsallık oluşmaktadır. Dışsallık; iki ekonomik birimin üretim …
YARI KAMUSAL MALLAR : Kamu malları ile özel mal arasında yer lan bir çok mal çeşidi “yarı kamusal mallar” veya “karma mallar” olarak adlandırılmaktadır. Bunlarda ortak tüketim ve dışlanamama özelliğinin birisi bulunmamaktadır Bu iki özellikten birinde sağma görülmektedir. Bazı kamusal mallarda kısmen rekabet görülür. Belli seviyede kamu malı üretimi varken; bir bireyin bu malı kullanması …
KURUMSAL MALLAR : Piyasa başarısızlığının bir başka kaynağı kamusal malların varlığıdır. Paul Samelson kamu mallarını; “bir bireyin kamusal malı tüketmesi, diğer bireylerin aynı malı tüketmesinde bir azalmaya neden olmamaktadır. ” diye tanımlar. Örneğin; ulusal güvenlik, sokak aydınlatması, şifresiz televizyon yayınları gibi Bu malların özelliğinden dolayı, piyasa mekanizması etkin tahsisi sağlayamamaktadır. Bu aksamaya neden olan iki …
ORTAK MAL KAYNAKLARI : Bazı mallarda hiçbir bireye veya gruba verilmeyebilir. (hava, deniz gibi) Bunların faydasından tüm bireyler kısıtlanmaksızın sınırsız yararlanmaktadır. Serbest olduğu için; bireyler ortak malı aşırı kullanmaktadır. Bunun sonucu ortak mal kaynağın zarar görmesidir. Devletin buradaki görevi ortak malın kullanımının bireyler arasında ve zaman açısından tahsisi sağlamaktır. Devlet bu görevini yerine getirirken zorlatıcı …
PİYASA BAŞARISIZLIĞI Mal ve hizmet üretim miktarları ve bunların fiyatları tüketicilerin serbest (gönüllü) olarak belirledikleri tercihleri ve gelir düzeyleri ile gönüllü değişim maddeleri açıklanmaktadır. Piyasa başarısızlığı ise; piyasaların etkin çalışmasını sağlayan koşulların ya hiç ortaya çıkmamasını sağlayan yada bir biçimde ters yönde çalışmasını ifade etmektedir. Serbest piyasaların aslında başarması gereken kendi başına bırakıldığında etkin çalışması …