OTOBİYOGRAFİ (ÖZ YAŞAM ÖYKÜSÜ)
- Öğretici metindir.
- Kişisel hayatı konu alır.
- Bir kişinin kendi yaşamını yazılı olarak anlatmasıdır.
- Belge ve fotoğraflara yer verilebilir.
- Kişinin gelecek kuşaklarca tanınmasını sağlar.
- Biyografinin birçok özelliğini taşır.
- 1.kişili anlatım kullanılır.
- Genellikle “…doğdum.”, “…doğmuşum.”, “…mezun oldum.” vb. ifadeler kullanılır.
- Özneldir. Yazar tarafsız davranamaz.
- Gerçekler göz ardı edilmemelidir.
- Yazarın kendi özel dünyası ile sınırlıdır.
- Benmerkeziyetçilik vardır.
- Yazar kendi belleğinden yararlanır.
- Anılara dayanır.
- Doğumdan yaşanılan ana kadarki olan yaşanılanlar anlatılır.
- Genellikle “ben” ve “biz” kişi zamirleri kullanılır.
- Doğrudan anlatım kullanılır.
- Anının süt kardeşidir.
Tarihi Gelişimi
Bu türün ilk örneği Aziz Agustinus’un 4. yy.da yazdığı İtiraflar adlı eseridir.
Çağdaş anlamda ise J.J. Rousseau’nun yazdığı İtiraflar adlı eseridir.
Türk edebiyatında ilk örneği Divan edebiyatında Katip Çelebi’nin yazdığı Mizanül Hak adlı eserin son sözüdür.
Necip Fazıl: Kafa Kağıdı, O ve Ben
Şevket Süreyya Aydemir: Suyu Arayan Adam
Aziz Nesin: Böyle Gelmiş Böyle Gitmez
Hasan Ali Yücel: Hayatım
Halikarnas Balıkçısı: Mavi Sürgün
Nazım Hikmet: Otobiyografi (Şiir)
Otobiyografik Roman: Kişinin kendi hayatını roman şeklinde yazmasıdır.
İlk otobiyografik roman Peyami Safa‘nın yazdığı
9. Hariciye Koğuşu adlı romanıdır.
Orhan Kemal: Avare Yıllar
Ayşe Kulin: Babama
Elif Şafak: Siyah Süt
ÖZ GEÇMİŞ (CV)
- CV, İngilizce Curriculum Vitae sözcüklerinden gelir.
- Kişinin iş yaşamını tanıtan yazıdır.
- Otobiyografi ile karıştırılmamalıdır.
- Kişinin iş yaşamı ve uzman olduğu konudaki deneyim ve birikimlerini verir.
- Resmi bir dil kullanılır.
- İş başvurularında kullanılır.
- Edebi bir değere sahip değildir.
- Günlük yaşamı sürdürmede kullanılır.
- Herkes tarafından yazılabilir.
- Bir sayfayı geçmemelidir.
- Kolayca okunmalı.
Şunlar bulunur:
Ad, soyad, adres,telefon, e-posta, doğum yeri, doğum tarihi, eğitim bilgileri, iş deneyimi, yabancı dil, yeterlilikler, hobiler, iş-kariyer hedefi, kişisel bazı özellikler, sertifikalar, alınan belge ve ödüller, referanslar…
2’ye ayrılır:
a. Kronolojik Öz Geçmiş: Bugünden başlayıp geriye doğru gidilerek iş bilgilerinin verilmesidir.
b. Fonksiyonel Öz Geçmiş: Deneyimlerin özeti verilir.