NOMİNAL Gelir Bir Bireyin belirli SÜREde Akım hâlinde sahip olduğu PARASAL değerin toplamıdır.
REEL Gelir Nominal gelirin enflasyona göre düzeltilmiş halidir.
AKIN Gelir Bir DÖNEM içinde BİREYİN ELDE Ettiği EKONOMİK değerlerin toplamıdır.
STOK Birikimi Akım gelirden ayrılan tasarruflar yanında,BAGIŞ ve Yardımların oluşturduğu birikim Toplamıdır.
GELİR Dağılımı TÜRLERİ
a- Fonksiyonel gelir dağılımı (Düşük Düzeyde)
b- Kişisel gelir dağılımı ( EN Yaygın Kullanılan)
c- Bölgesel gelir dağılımı ( Etkili Ölçüt)
d- Sektörlere göre gelir dağılımı (Düşük Düzeyde)
Gelir Dağılımı ÖLÇÜMÜ
Nüfusun yüzde dilimlerine isabet eden
gelir dilimleri şeklinde LORENZ EĞRİSİ ve
Ondan türetilen GİNİ Katsayısı ile Ölçülebilir.
GİNİ Katsayısı Fiili Eşitsizlik Alanının Tam Eşitsizlik Alanına Oranı ile Elde Edilir.
BİRİNCİL Gelir Dağılımı Kamu ve ÖZEL Kesimde üretime giren üretim faktörlerinin DÖNEMSEL Akım olarak elde ettikleri faktör paylarının dağılımıdır.
BİRİNCİL Gelir Dağılımına DAHİL Olanlar
– Ücretler
– Kârlar
– Rantlar
– Faiz Ödemeleri
İKİNCİL Gelir Dağılımı
Birincil gelir dağılımının kamusal araçlarla KAMU TERCİHLERİNE Uygun olabilecek Şekilde yeniden dağılımıdır.
YENİDEN Gelir DAĞITIMI Pol.
– Toplumun bir kesiminden alınan değerlerin, başka bir kesimine aktarılmasıdır.
– Yüksek gelirli kesimler varlık kaybına, düşük gelirli kesimler varlık kazancına uğramaktadır.
_ İKİ Farklı TEORİYE Dayandırılır
1- PARETO Kuralı
= Bireyler arası Refah Bağlantısı Olması
2- HİCKS – Kaldor Telâfi Kuralı
= Gelir Aktarımı ile sağlanan toplumsal yararın toplumsal fedakârlığa EŞİT, tercihen ondan
yüksek olması koşuluna bağlıdır.
YENİDEN Gelir Dağıtımı Pol.
a- Transferlerle Yürütülür.
b- Faktör Piyasalarında Yürütülmez.
c- Toplumsal Tüketim Kalıplarını Değiştirir.
d- Piyasaları Genişletir.
Bireysel REFAH Toplamının en üst düzeye çıkarılması İlkesini savunan,
= BENTHAM görüşüne karşın,
En DÜŞÜK Gelirlinin Refah düzeyinin En ÜST düzeye çıkarılması gerektiğini
(Maxi-min) savunan = RAWLS
Maxi – min İlkesinin gerçekleştirilmesi için gelir vergilerinde artan oranlılığı SINIRSIZLIĞA Taşıyabilmesi açısından önemlidir.
___ PİGOU – Tipi = Çevre Koruma Vergisi
– HARCAMA Vergisidir ancak çok Haklı ve gelir dağılımını DÜZELTİCİ bir vergidir.
– Üretim faaliyetinde çevreye verilen zararı OPTİMAL Boyuta çekebilmek ve
– Zarar görenlerin zararını telafî edebilecek Şekilde Salınan Vergidir.
– Çevreye Zarar verenlerden HARCAMALARI yoluyla alınan vergi gelirlerinin, zarara uğrayanlara – Parasal ya da Hizmet olarak aktarılmasını sağlamaktadır.
*__ PİGOUCU Vergi Özünde- (TEMEL İLKE)KİRLETEN ÖDER İlkesinin Uygulama Yöntem.
*__ Pigoucu Vergi ile DENGE Üretim Düzeyi = Marjinal Sosyal Maliyetin / Marjinal Faydaya Eşit Olması
__ PİGOUCU Verginin ETKİLİ Olabilmesi için;
– Her Bir Çevre Sorununu Tam olarak TANIMLAMAK
– Çevreyi Etkileyen Faaliyeti ve
– Firmaları Belirlemek
– Zararı Hesaplamak Gerekmektedir
MALİ RANT Bireyin ya da grubun kamusal politikalardan NET YARAR Sağlamasıdır.
MALİ SÖMÜRÜ Bireyin ya da grubun kamusal politikalara NET KATKIYapmasıdır.
Sosyal DESTEK Yaşlılık, çeşitli fiziksel sakatlık vb.gibi nedenlerle fiilen çalışımayacak durumda olanlara sağlanan DESTEK HİZMETLERİDİR.
Sosyal POLİTİKA Çalışma özrü ve engeli olmadığı hâlde ekonomik koşullardan dolayı çalışma imkânı bulamayan işsizlere ve çalıştığı hâlde yeterli gelir elde edemeyenlere
sağlanan EKONOMİK DESTEKTİR.
FARKLILIK Analizi (Diferansiyel analiz) Bu Yöntem, İnceleme altına alınan aracın
NET ETKİSİNİ ortaya koymaya yaramaktadır.
DOLAYSIZ Vergiler; Gelir ve Servet Üzerinden alınan
DOLAYLI Vergiler; Harcamalar Esnasında Tahsil Edilen
DOĞRUDAN Vergi -(Gelir vergisi); Gelir Üzerinden alınan
___ SÜBJEKTİF Vergiler
= Vergi Ödeme Gücüne EN Fazla Yaklaşılan __ STOPAJ Yolu ile Vergiye TABİ Olanlar
= Beyannameli Yükümlülere Oranla Dezavantajlı Durumdadırlar.
___ GELİR TÜRÜ Vergilerde Geliri yeniden ve olumlu yönde değiştirebilen EN Etkili Sistem *NEGATİF Gelir Vergisi Uygulamasıdır.
* Bu Uygulamada;
– Tüm bireyler teorik olarak vergi yükümlüsüdür ve – Vergi ARTAN Oranlıdır.
_ Yükümlüler, gelirlerini BEYAN ettiklerinde, GELİRİN Belirli miktarın ÜZERİNDE olması durumunda; = ARTAN Oranlı yükümlülüğe tabi olur,
Belirli miktarın ALTINDA kalması durumunda ise; = MALİ DESTEK alır.
KURUMLAR Vergisi (Tüzel Kişi)
– Gelir Üzerine salınan DOĞRUDAN bir vergi olmakla birlikte,
– Kişisel gelir vergisi gibi sübjektif nitelikte OLMAYIP,
– DÜZ ORANLI Uygulanan bir yükümlülüktür.
_ Kurumlar Vergisinde geçerli olan çok yaygın İSTİSNA ve Muafiyetler de; Verginin zaten zayıf olan gelir dağılımı etkisini daha da GÜÇSÜZ Kılmaktadır.