İNKILÂP TARİHİ

Trablusgarp Savaşı

Nedenleri;

• İtalya’nın siyasi birliğini tamamlayıp sömürgecilik yarışına girmesi.
• Osmanlının bölgeyi koruyacak güçte olmaması.
• İtalya’nın bölgeye Osmanlıya göre daha yakın olması.
• Avrupalı devletlerin işgale onay vermesi.
• Trablusgarp’ın zengin hammadde yataklarına sahip olmak.

Mustafa Kemal Gazeteci Şerif Bey ismiyle ……………… ve ……………’a gitmiştir.

Enver Paşa ise ……………. ismiyle Bingazi’ye gidecektir.

Uşi Antlaşması (1912);

• Trablusgarp ve Bingazi İtalya’ya bırakılacak.(Osmanlının Kuzey ………..’da toprağı kalmadı.)
• Trablusgarp halkı dini açıdan halifeye bağlı hale geldi.(Halifelik ………. ………… ve Uşi’de siyasi amaçlı kulanıldı.)
• Balkan Savaşı sonuna kadar 12 Ada İtalya’ya bırakılacak.
• Kapitülasyonların kaldırılması için İtalya Osmanlıya yardım edecek.

I.BALKAN SAVAŞI

Savaşa katılan devletler; Yunanistan,  …………….. , Sırbistan ve  ………….. ’dır. (Savaşı başlatan devlettir.)

Bu devletlerin arkasında ise ……….. vardır. Savaşta en etkili devlet ……………..’dır. Bulgar orduları aramızda sınır olan …………… nehrini aşarak İstanbul’a kadar gelince İngiltere araya girerek Bulgaristan ile Osmanlı arasında ………………..   imzalandı. Buna göre Osmanlı ile Bulgaristan sınırı  ……………………….  hattı oldu. Osmanlı bu hattın batısını kaybetti.

Savaşın kaybedilme nedenleri;

• 65 bin askerin savaş öncesi terhis edilmesi
• 4 cephede birden savaşılması
• …………. …………….     …………… ………… (Savaşın kaybedilmesinin en önemli nedenidir.)

Savaşın sonuçları;

• En karlı çıkan devlet ……………. Oldu.Buda ………………. Savaşı’na neden olmuştur.
• Günümüze kadar gelen ……… ……………. ………….. ………….. başlamıştır.
• Arnavutluk savaş sırasında bağımsızlığını ilan etmiştir.(Balkanlar’da kaybedilen en son toprak parçasıdır.)
• Osmanlıcılık önemini yitirmiş ………………. fikir akımı önem kazanmıştır.
• Yenilgiden hükümeti sorumlu tutan İttihat Terakki ………….. ………….. yaparak hükümeti ele geçirmiştir.
• Selanik, Makedonya, Ege adaları, Doğu Trakya, Batı Trakya ve Arnavutluk kaybedilmiştir.(Böylece Osmanlının Balkanlar’da toprağı kalmamıştır.)

1. BALKAN SAVAŞI

I.Balkan savaşında karlı çıkan Bulgaristan’a karşı Sırbistan, Karadağ ve Yunanistan aralarına  …………….’yı da alıp Bulgaristan’a saldırdı. Osmanlı da bu savaştan istifade edip …… ………….’yı Bulgaristan’ın elinden geri aldı. Bulgaristan ile Balkan ülkeleri arasında ………… ……………..imzalanırken, Osmanlı Devleti Bulgaristan’la ……………., Yunanistan’la ………… , Sırbistan’la da hiçbir toprak bağlantısı olmadığı halde arada bulunan Türklerin haklarını korumak ( taşınmaz Mallar) için ………… ………………… imzalandı.

• Bulgaristan bu toprak kayıplarının telafisi için ………….. ………. ‘na katılacaktır.
• Bu savaşta Edirne Fatihi unvanını ………. ………. alırken,Hamidiye Kahramanı unvanını ise ………. ……….. almıştır.
• Bu savaşta Doğu Trakya’nın geri alınmasında …………. ……………’in de etkisi olmuştur.

I.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)

Savaşın nedenleri;

• Fransız İhtilali’nden yayılan ……………. akımı.
• Rusya ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun Balkanlar’da nüfuz elde etmek istemesi.
• Sanayileşmiş devletlerin …………………… ve …………….. arayışı.
• Rusya’nın ……………………. ve sıcak denizlere inme politikası.
• Almanya ve Fransa arasındaki ……………. …………….
• Ülkeler arası bloklaşma ve silahlanma yarışı
• ……………. ve ……………’nın siyasi birliklerini geç tamamlayıp sömürgecilik yarışına girmeleri.
• Avusturya-Macaristan veliahdı Ferdinand’ın bir Sırplı tarafından öldürülmesi.

Bloklar;

Anlaşma (İtilaf): İngiltere, Fransa, ……… Daha sonra ise  ABD,( Savaşın ……….. …………… , Yunanistan ( ….. …………) Japonya,(……. …………….) İtalya ( ……….. ……………….. )

Bağdaşma(İttifak): Almanya, İtalya, Avusturya-Macaristan, sonradan Osmanlı, Bulgaristan  (……   ……………..…)

Almanya’nın Osmanlı’yı yanında savaşa sokma nedenleri;

• Yeni cepheler açılmasını sağlayarak kendi …………. …………….
• Osmanlı’nın …………………… gücünden yararlanmak.
• Osmanlı’nın ………………….. faydalanmak.
• Osmanlı’nın ………………….. gücünden yararlanmak.

Osmanlı’nın Almanya yanında savaşa girme nedenleri;

• Siyasi yalnızlıktan kurtulmak.
• ………………. ve …………….’nin Alman hayranlığı.
• Kaybettiğimiz toprakları geri almak.
• Almanların Türk ve Müslüman bir sömürgeye sahip olmaması.

Osmanlının savaşa girmesinin sonuçları;

• Kutsal cihat ilan edildi.(İlan eden Osmanlı Padişahı …. ……………. ………….. ‘tır.)
• Boğazlar kapatıldı ve kapitülasyonlar tek taraflı olarak kaldırıldı.
• Yeni cepheler açıldı ve Almanya’nın savaş yükü hafifledi.
• Savaşın süresi ………………. 

CEPHELER

TAARRUZ       : Kafkasya ve ………. cepheleri (Bizim açtığımız cephelerdir.)

SAVUNMA     : Çanakkale, Suriye-Filistin, …………. ve Hicaz-Yemen cepheleridir.

YARDIM         : Makedonya, ………….., Galiçya cepheleri (iç sınırların dışında savaşıldığı cephelerdir.)

KAFKASYA CEPHESİ (taarruz)

Açılma nedenleri;

• Kars, Ardahan, Batum’u …………………’dan geri almak.
• …………….. petrollerine ulaşmak.
• Türk ırkı ile buluşup Turancılık (………………….) geliştirmek.

1915–  ……… ………… ‘nın önerilerini dinlemeyen Enver Paşa Sarıkamış Harekâtı’nı başlattı.72.000 şehit verildi.Bunun üzerine harekete geçen Ruslar; …………, …………, …………., ……….., ………., ………… ,………. ve …………’ı işgal etti.

1915– Ermenilerin özellikle ….. ‘da Müslüman katletmeleri üzerine ………… …………. çıkarıldı.

1916– Mustafa Kemal, ………  ve …………. ’i Ruslardan geri aldı ve rütbesi …………………. yükseltildi.

1917– …………. Devrimi ile Çarlık Rusya yıkıldı yerine Sovyet Rusya kuruldu.

1918- Sovyet Rusya ile İttifak devletleri arasında ise …………. – …………Antlaşması imzalanmıştır. Sovyet Rusya işgal ettiği topraklardan geri çekilirken 1878 Berlin Antlaşması’yla bizden aldığı ………, ………… ve  ……….’u Osmanlı’ya geri verdi. (Osmanlı devleti başarısız olmasına rağmen toprak kazandığı tek cephedir.)

KANAL CEPHESİ

Almanların isteği üzerine Mısır’ı geri alabilmek için açıldı. İki kez taarruz etmemize rağmen İngiltere’nin sömürgesiyle bağlantısını kesemedik. Burada bulunan Mısır Arapları İngilizlerin yanında yer alınca savaşı kaybettik.(Ümmetçilik bitti.)

ÇANAKKALE CEPHESİ

Açılma nedenleri;

• ……………’ya yardım götürmek.
• …………..’nın buğdayından faydalanmak.
• Kararsız kalan Balkan ülkelerini kendi yanlarına çekmek.
• Osmanlı Devleti’ni yenip Osmanlı’yı savaş dışı bırakarak savaşın süresini kısaltmak.

18 Mart 1915’de Çanakkale deniz savaşlarını ………. ………. ……….’nin ve Onbaşı ………..’in gayretleriyle kazandık. Bunun üzerine İtilaf Devletleri Gelibolu Yarımadası’na asker çıkaran İtilaf devletlerini ise önce Alman komutan …….. …. ………… daha sonra ise ondan komutanlığı devralan Mustafa Kemal ……..Arıburnu, Conkbayırı, Anafartalar,………… , …………. ,………….. ve  …………….. mevkiilerinde mağlup etti.Mustafa Kemal bu savaşta askerlerine “ ….. ……. …………. ………, ……….. …………..” demiştir.

Savaşın sonuçları;

• Rusya’daki ekonomik kriz derinleşti.
• ……………….. İttifak Devletleri’nin yanında savaşa girdi.(Bulgaristan’ın savaşa girmesiyle Osmanlı Devleti ile …………….. arasında kara bağlantısı sağlandı.)
• Mustafa Kemal’in rütbesi …………………. yükseltildi.
• Savaşın süresi en az iki yıl uzadı.
• Mustafa Kemal Anadolu’da tanınan bir komutan oldu.

IRAK CEPHESİ

Açılma amaçları;

• Çarlık Rusya’ya karadan yardım götürmek.
• ……….. ve Abadan petrollerini ele geçirmek.
• Türklerin İran üzerinden Hindistan’a ulaşmasını engellemek.

Osmanlı bu cephede ……… …………….’de ( Selman Pakt) mevkiinde İngilizleri yenip 25.00O İngiliz askerini ve General ……………………’ ı esir almasına rağmen ilerleyen zamanlarda savaşı kaybetti.

HİCAZ – YEMEN CEPHESİ

Kutsal toprakları korumak adına gittiğimiz bu cephede Mekke Emiri ………….. …………..ile İngiltere’nin Mc Mahon gizli anlaşmasını yaparak Arapların bağımsızlığı karşısında bölge Arapları Osmanlıya karşı savaştı. Özellikle bu cephede İngiliz ajanı ………………  Araplar üzerinde etkisi çok oldu.Böylelikle Ümmetçilik politikası burada da sona erdi. Bu cephede Medine Savunması’nı yapan “Çöl Ortasında Plevne Kahramanı” unvanını alan .……….. ……’dır.

Bu cephede esir düşen askerlerimiz ise Mısır’da bulunan …… ……. Kampı’na götürülerek gözleri kör edilmiştir.

SURİYE – FİLİSTİN

………….. ………………. ‘nin devamıdır.Filistin İngilizler tarafından işgal edilirken Suriye cephesinde ise Mustafa Kemal Halep’in kuzeyinde (Hatay’ın girişinde) İngilizleri durdurdu.

GİZLİ ANTLAŞMALAR

İtilaf devletleri arasında imzalanmıştır.

Savaş sırasında yapmaların nedeni, ………….. ……………. ……………. ………….. …………. ………… …………. ………….. ……… Bu gizli antlaşmaları dünyaya duyuran ………… …………… ‘dır.

Gizli anlaşmalar ise şunlardır;

• …………. …….. . .. …………….,………………….. …………….,…………..,………….,……. …………… ve ………..- …………’dur.

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI (30 Ekim 1918)

Osmanlı adına ………. ……………, İtilaf devletleri adına Amiral ……………. tarafından imzalanmıştır. Anlaşmanın maddeleri;

• İtilaf devletleri güvenliklerini tehdit eden herhangi bir stratejik noktayı karışıklık çıkması durumunda işgal edecek. (….. .madde)
• Bu madde ile Anadolu işgale açık hale gelmiştir.
• Vilayet-i Sitte’de (Van, ……, Sivas, Bitlis, …., Diyarbakır) bir karışıklık çıkarsa buralar işgal edilecek.(…. . Madde)
• Megali Armenia devleti yani büyük Ermenistan devletinin kurulması amaçlanmıştır.
• Osmanlı ordusu terhis edilecek, tüm silahlar ve cephaneler itilaf devletlerine teslim edilecek.
• Ülke savunmasız bırakılmak istenmiştir.
• Tüm ulaşım ve haberleşme araçları, geçitler, tüneller ve köprüler İtilaf devletlerinin denetimi altına girecek.
• Bu madde ile Türk milletinin işgaller karşısında örgütlenmesi engellenmeye çalışılmıştır.
• Osmanlı elindeki esirleri serbest bırakacak ancak İtilaf devletleri elindeki esirleri serbest bırakmayacak.
• Uluslar arası eşitlik ilkesine ters bir karar alınmıştır.
• Boğazlar İtilaf devletleri tarafından işgal edilecek.

Mondros’tan sonra başlayan işgaller; …….. (İngiltere.-ilk işgale uğrayan), …….. (Fransa.-Anadolu’da ilk işgale uğr.)

PARİS BARIŞ KONFERANSI (18 Ocak 1819)

Yenen devletlerle yenilen devletler arasında yapılacak olan barış görüşmelerinin şartlarının belirlendiği konferanstır. Konferansta daha önce İtalya’ya bırakılan İzmir ve çevresi İngiltere’nin desteği ile İtalya’dan alınıp ……………..’a bırakılmıştır. Bunun üzerine İtalya konferansı terk etmiştir. Bu durum itilaf devletleri arasındaki ….. ………… ……………..’dır. Konferansta ayrıca ………’nin isteğiyle Milletler Cemiyeti ( ………… ……….. )kurulmuştur.

Devletler                                Ateşkes                         Barış                                                Konferans

Almanya                               Rethondes                    ………….                                             Paris barış

Bulgaristan                          Selanik                           ………….                                             Paris barış

Avusturya-Macaristan      Villa Gusti                      M\Triyanon, A\Sen Germen        Paris barış

Osmanlı                               Mondros                        Sevr                                                   ……  ……….

İZMİR’İN İŞGALİ (15 Mayıs 1919)

İlk kurşunu burada ……. ……… (Osman Nevruz Bey) atarak Batı Anadolu’da Milli Mücadele’yi başlattı. Yunanlılar 2 gün içinde 5 bine yakın Türkü katledince İzmir’in işgali başta ………. olmak üzere tüm yurtta protesto edildi.Ayrıca  ………….. ……… ………. Yunan askerleri tarafından “ Yaşa Venizilos” demediği için şehit edilmiştir.

Bunun üzerine ABD başkanı Wilson, …….. …………’u bölgeye gönderdi. ………. yaptığı incelemeler sonucunda Türklerin işgaller karşısında haklı olduğunu, yunanlıların Türklere oranla az olduğunu belirten ………… ………….. Raporu’nu yayınladı. Bu rapor Türklerin haklılığını belirten ilk …………. ………….. belgedir.

Ayrıca Doğu Anadolu bölgesinde de Türklerin Ermeni nüfustan fazla olduğunu belirten ………… ………….. Raporu yayınlanmıştır. 

CEMİYETLER

           Yararlı Cemiyetler

İzmir Müdafa-i Hukuk Cemiyeti       İzmir ve çevresinde Yunan işgalini engellemek amacıyla kuruldu.

Reddi İlhak                                           İzmir ve çevresinde Yunan işgalini engellemek amacıyla kuruldu.

Trabzon Muhafaza-i  H.C                  Pontus Rum devletinin kurulmasını engelemek için kuruldu ………   …………’nin  toplanmasında etkili oldu.

Doğu Anadolu M.H.C  (Şark Vilayetleri)  Ermeni devletinin kurulmasını engellemek amacıyla kuruldu.Erzurum Kongresi’nin toplanmasında etkili oldu. ……………..(Fransızca), ……………. , …………….. gazetelerini çıkardı.

Kilikyalılar (………………..)                  Fransa ve Ermenileri Adana ve çevresinden çıkarmayı amaçladılar.

Milli Kongre                                       İşgalleri basın-yayın yoluyla protesto ettiler. Dr. Esat Işık yayınladığı raporunda ilk kez Kuva-i milliyeden bahsetti.

Trakya Paşaeli                                  Trakya’yı Yunan işgalinden kurtarmak için kuruldu.Ayrıca Osmanlı  Devleti’nin yıkılması halinde yeni bir devlet ( ……………….. ………………………. ) kurmayı amaçladılar.

Milli Karakol (mim-mim)                İstanbul’dan Anadolu’ya silah sevkiyatı yaptı.

Anadolu Kadınları                            Mustafa Kemal’in isteğiyle ……………..’ta kuruldu.

Vahdet-i Milliye                              Tüm cemiyetlerin birleştirilmesi fikrini savundu.

              Zararlı Cemiyetler

Azınlıkların kurduğu

Mavri Mira                             Megali ideayı gerçekleştirmek amacıyla kurulmuştur.Kardos Cemiyeti, Patrikhane, Rum izcilik ve göçmenlik komitesi bu cemiyete destek vermiştir.

Etnik-i Eterya                         Mavri mira ile aynı amaç için kurulmuştur. Mondros’tan önce kurulan bir cemiyettir.

Pontus Rum                           Trabzon’da bir Rum devleti kurmayı amaçladı.

Hıncak ve Taşnak                  Doğu Anadolu’da bir Ermeni devleti kurmayı amaçlamıştır.

Alyans İsrailiti (Maccabi)     Kudüs’de bir İsrail devleti kurmayı amaçladı.

Türklerin kurdukları

Wilson İlkeleri                 Kurtuluşu …………….himayesine girmekte gördü. Halide Edip Adıvar en bilindik üyesidir.

İngiliz Muhipleri             Kurtuluşu İngiliz himayesine girmekte gördü. Padişah …………. ve …………. ………. üyedir.

Sulh Selameti                  Kurtuluşu Osmanlı halifesine bağlı kalmakta gördü.

Teali İslam                       Kurtuluşu Osmanlı halifesine bağlı kalmakta gördü.

Kürt Teali                         Diyarbakır merkeze kendi devletini kurmayı amaçladılar.

KURTULUŞ SAVASI HAZIRLIK DÖNEMİ

Mustafa Kemal Mondros’un imzalandığı gün (30 Ekim 1918) Adana’da Yıldırım Grup Komutanı iken İstanbul’a geri döndü.(………….. …………. …………………..) Daha sonra …. ………. ……………………….  görevi ile Samsun’daki Türk-Rum çatışmasını önlemek için 19 Mayıs’da Samsun’a doğru yola çıktı. Yaptığı incelemeler sonucunda …………….. ……………….’nu yayınladı.

Daha sonra güvenlik gerekçesiyle …………’ya  geçti. Havza’da yayınladığı genelgede İzmir’in işgalinin her yerde protesto edilmesini, protestolar yapılırken de azınlıklara zarar verilmemesini istedi. ( ……………………..  ……………. ……………………….. ……………………… .) İlk protesto mitingi ise (İzmir’ in işgali) …………….’da yapıldı. Daha sonra Mustafa Kemal Amasya’ya geçerek silah arkadaşlarıyla beraber (………………… …………….hariç) Amasya Genelgesi’ni yayınladılar.(Amacı Milli Mücadeleyi kişiselleştirmekten çıkarmak ve halk desteği alabilmekti.)

AMASYA GENELGESİ

• Vatanın bütünlüğü milletin istiklali tehlikededir.
• Milli mücadelenin ………………………….. birisi açıklanmıştır.
• İstanbul hükümeti üzerine düşen sorumluluğu yerine getirememektedir.
• Milli mücadelenin bir başka …………………. açıklanmıştır.
• Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
• Milli mücadelenin …………. ve ………………. açıklanmıştır.
• Milleti savaşa çağırdığı için genelgeye ihtilal havası katmıştır.
• Üstü kapalı da olsa ileride ………………. ………………. dayalı bir devlete geçileceğinin ilk ipuçları verilmiştir.
• Erzurum’da toplanacak kongreye delege gönderilecektir.
• Sivas’ta ulusal bir kongre toplanacaktır. Bu kongreye her sancaktan halkın sevdiği üç kişi katılacaktır.
• İstanbul hükümeti görevini yapmamaya devam ederse her türlü tepki ve denetimden uzak milli bir kurul oluşturulacaktır.
• ……………. ………………… ‘nin temelleri atılmıştır.

NOT: Milli Mücadele’nin ……………….. Amasya Genelgesi ile belli olmuştur. Mustafa Kemal bu genelgeden sonra komutanlara ve valiliklere gönderdiği telgrafta ‘ Artık İstanbul Anadolu’ya hakim değil tabi olmak zorundadır.’ demiştir.

Bu genelgeden sonra M.Kemal İstanbul’a geri dönmeyerek hem 9. Ordu müfettişliğinden hem de ………………….. mesleğinden istifa etmiştir. 

ERZURUM KONGRESİ

                Toplanış amacı bakımından ………………….aldığı kararlar açaısından ise ulusaldır.Mustafa Kemal ve Rauf Orbay’ın kongreye katılabilmesi amacıyla ……………… …………………… ve …………… ………………………Mustafa Kemal dokuz kişiden oluşan başlarda sadece Doğu Anadolu’yu temsil eden ve TBMM açılana kadar görevde kalan, yasama ve yürütme yetkilerine sahip ………….. ……………………’ni kurmuştur.

                Bu kongre toplanış amacı bakımından bölgesel, aldığı kararlar açısından ulusaldır. Alınan kararlar;

• Ulusal sınırlar içinde vatan bir bütündür bölünemez.
• İlk defa ulusal sınırlardan bahsedilmiştir.
• Manda ve himaye kabul edilemez.
• Tam bağımsızlık hedeflenmiştir, ilk defa manda reddedilmiştir. Dış politikaya yönelik bir karardır.
• Kuvay-i Milliyeyi etkin, Milli İradeyi hâkim kılmak esastır.(ulusal bağımsızlık-ulusal egemenlik)
• İkisinin birlikte gerçekleşeceğini öne sürmüştür.
• Ulusal topraklarımızda gözü olmayan herhangi bir devletten yardım alınabilir.
• Bize en çok desteği ………….. …………………… verecektir.
• Azınlıklara siyasi ve sosyal dengemizi bozucu ayrıcalıklar verilemez.
• Ulusal güçler Padişah ve saltanat makamını düştüğü bu durumdan kurtaracaktır.
• Ulusal egemenliğe ters bir karar olsa da saltanat yanlılarını Milli mücadeleye çekilmek istenmiştir.
• Ülke genelinde seçimler yapılarak Osmanlı Mebusan Meclisi açılacak ve hükümet bu yolla denetlenecektir.

BALIKESİR – ALAŞEHİR KONGRESİ

Hacım Muhittin Bey tarafından toplanmıştır. Saltanat yanlısıdır. Batı cephesi kurulmuştur. Hatta Yunanistan’a karşı herhangi bir İtilaf devletinden yardım alınabileceği kararı alınmıştır. Mustafa Kemal bu kongreye katılmamıştır. Ayrıca Celal Bayar’da ……………….. ……………………. lakabıyla kongreleri örgütlemiştir.

NOT: Mustafa Kemal ise Afyon Kongresi’ne katılmıştır. 

SİVAS KONGRESİ

Toplanış ve aldığı kararlar açısından ………………………. bir kongredir. 38 delege katılmıştır.

Kongreye katılımın az olmasında;

• Milli Mücadelenin önemini kavrayamayan delegelerin kongreye katılmak istememeleri.
• Elazığ Valisi Ali ……………………..ve Ankara Valisi …………………. ……………………’nın kongreyi engelleme çabaları.

Kongrede tartışılan konular;

• Kongre başkanlığı
• Saltanata ve padişaha bağlılık yemini
• Manda ve himaye

Alınan Kararlar;

• Tüm yararlı cemiyetler ………… …… …………… ……………… ………………. ………………. adı altında birleşecektir.
• Milli Mücadele tek elden yürütülmek istenmiştir.
• Batı Cephesi Komutanlığı’na ……….. …………… ……………………….. atanmıştır.
• Temsil Heyeti ilk kez yürütme yetkisini kullanmıştır, yani hükümet gibi çalışmıştır.
• Halkın Milli mücadeleden haberdar olması için gazete çıkarılacaktır.
• ………………… ……………………….. gazetesi çıkarılmıştır.
• Manda ve Himaye bir daha gündeme gelmemek üzere reddedilmiştir.
• Kesin olarak reddedilmiştir.

MİLLİ MÜCADELEDE GAZETELER

Yararlı

İrade-i Milliye                                         İlk gazetedir.

Hâkimiyeti Milliye                                 TBMM’nin gazetesidir.Daha sonra ismi ……………. Gazetesi olacaktır.

Minber                                                    M.Kemal ve ………. ………….. ……………. beraber çıkarmışlardır.

İleri                                                          M.Kemal’in isimsiz makalelerinin yayınlandığı gazetedir.

Akşam                                                     Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun başyazarlık yaptığı gazetedir.

Vakit                                                       Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun başyazarlık yaptığı gazetedir.

İkdam                                                     Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun başyazarlık yaptığı gazetedir.

Sebilürreşad                                          Mehmet Akif’in İslam birliğini savunduğu gazetedir.

Albayrak                                                Doğu Anadolu Müdafa-i Hukuk Cemiyeti’nin çıkardığı gazetedir.

Hukuk-u Beşer                                      Hasan Tahsin’in başyazarlık yaptığı gazetedir.

Açıksöz                                                  İstiklal Marşı’nı ilk yayınlayan Kastamonu’nun yerel gazetesidir.

Zararlı Gazeteler: ………, Türkçe İstanbul, Aydede, …………., Ümit, Alemdar, ………… …………… (En zararlısı)

AMASYA GÖRÜŞMELERİ

Sivas Kongresinden sonra görevden alınan Damat Ferit’in yerine gelen ………. ………. …………… , Mustafa Kemal ile görüşmesi için bakanı …………….. …………………. ’yı Amasya’ya gönderdi. Amasya görüşmelerinde alınan kararlar ise şunlardır;

• Tüm zararlı cemiyetler kapatılacaktır.
• Yapılacak olan barış görüşmelerine Temsil Heyeti’nin seçtiği delegeler katılacak.
• Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti yasal bir dernek sayılacak, yani tüm faaliyetlerine resmi izin verilecek.
• Azınlıklara siyasi ve sosyal dengemizi bozucu ayrıcalıklar verilmeyecek.
• Osmanlı Mebusan Meclisi İstanbul’un dışında güvenli bir bölgede açılacaktır.

Not: Amasya Görüşmeleri’yle Temsil Heyeti, İstanbul Hükümeti tarafından …………………….  tanınmıştır.

Alınan kararlardan ilk 4’ünü Ali Rıza Paşa kabul etmedi. 5. Maddeyi ise Osmanlı Mebusan Meclisi İstanbul’da açılacak şeklinde değiştirildi.

Yapılan seçimleri Müdafa-i Hukuk grubu kazandı. Mustafa Kemal de………………….’dan milletvekili seçilmesine rağmen hakkındaki idam kararından dolayı istanbul’a gitmedi. ………….. …………… ………………..’da ise ;

• Ulaşım ve haberleşmenin olması
• İşgale uğramamış güvenli bir bölge olması
• Batı cephesine yakın olması
• Dağıtılmamış bir kolordunun bulunması
• Halkın Milli mücadele yanlısı olması
• Osmanlı Mebusan Meclisi’nin çalışmalarının yakından takip etme isteği

gibi nedenlerden dolayı ……………………………’ya geldi.

Mustafa Kemal İstanbul’a gidecek olan heyetten ise;

• Kendisini meclis başkanı seçmesini,
• Müdafa-i Hukuk grubu adında bir grup kurmalarını istedi.

Ancak İstanbul’a giden milletvekilleri Mustafa Kemal’i meclis başkanı seçmedi ve Müdafa-i Hukuk grubu yerine ise  ………………….. ……………………….. grubunu kurdular.

Giden bu milletvekilleri daha sonra Misak-ı Milli’yi Osmanlı Mebusan Meclisine kabul ettirdiler.Buna göre;

30 Ekim 1918 (Mondros’un imzalandığı gün) işgale uğramayan tüm Türk toprakları ulusal sınır sayılmıştır. Misak-ı Milli kararları ise şunlardır;

• Ulusal sınır içinde vatan bir bütündür bölünemez.(…………………. ………………… …………… ………………….. )
• ……………… ……………………..’da bir halk oylaması yapılacak.
• ……………… ……………………….’nda bir halk oylaması yapılacak.
• …………………. …………………….. (Kars, Ardahan, Batum) bir halk oylaması yapılacak. (Buradaki Türk ve Müslüman çokluğuna güvenilmiştir.)
• Osmanlı’nın dış borçları Osmanlıdan ayrılan devletlere eşit şekilde paylaştırılırsa üzerimize düşen borç ödenecektir.
• Siyasi, mali ve adli gelişmemizi sınırlandıran her türlü kısıtlamalar ve sınırlandırmalar kaldırılacaktır.(…………………….. ………………. …………………………….)
• Boğazlar Marmara Denizi’nin güvenliğini sağladığı takdirde dünya ticaret gemilerine açılacaktır.
• Bir devlet içindeki Müslüman Türk’e ne kadar hak verdiyse Türkiye’de o ülkenin vatandaşına aynı hakkı verecektir.

Bu Misak-ı Milli kararları Osmanlı Mebusan meclisinde kabul edilen son kanundur.Çünkü bu olaydan sonra İtilaf devletleri İstanbul’u resmen işgal etmiştir.İşgali Mustafa Kemal’e haber veren ise ……………. ………………………..’dır.

NOT: Misak-ı Milli’de ulus egemenliği yönünde hiçbir karar alınmamıştır.

I.TBMM DÖNEMİ (1920-23)

Özellikleri;

• Kurucu bir meclistir.(Yeni bir ordu, yeni bir anayasa, yeni bir devlet kurması.)
• ……………………… bir meclistir.(Üyelerin seçim yoluyla başa gelmesi.)
• Ulusal bir meclistir.(İçinde azınlık milletvekili olmaması ve İstiklal Marşı’nı kabul etmesi.)
• Güçler birliği ilkesi ile hareket etmiştir.(Olağanüstü bir meclis olduğunu gösterir.)
• Yapmış olduğu tek inkılâp ……………….. ………………………’dır.
• Meclis hükümet sistemiyle yönetilmiştir.(Meclisin içinden seçilen bir kişi meclis başkanı olur, bu kişi ayrıca hükümetin de başkanıdır, yani başbakandır. Bakanlar ise meclisin içinden tek tek oylamayla seçilir.)
• İhtilalcı bir meclistir. (Halkın ayaklanarak eski bir düzeni yıkmasına ihtilal denir. İhtilal inkılâbın ön aşamasıdır.) (Saltanata ve İtilaf devletleri başkaldırmıştır.)

Çıkardığı önemli kanunlar;

• …………….. …………………        ……………………..    …………….   (İlk kanundur.)
• Firariler kanunu
• Başkomutanlık kanunu
• Hıyanet-i vataniye kanunu
• Teşkilat-ı esasiye kanunu
• İstiklal mahkemelerinin kurulması hakkındaki kanun
• Nizab-ı müzakere kanunu(Meclis içtüzüğü hakkındadır.)
• Meni İsrafat kanunu.(Su ve tahıl ürünlerinin israfı yasaklandı.)
• Meni Müskirat kanunu.(……………… ……….. …………………….)

24 NİSAN ÖNERGESİ 

• TBMM’nin üzerinde hiçbir güç yoktur.(Padişah ve saltanat iradesi yok sayılmıştır.)
• Meclisin içinden seçilen bir kişi meclis başkanı olacak, ayrıca bu meclis başkanı hükümetin de başkanı olacak.
• Geçici olmak kaydıyla bir padişah vekilini atamak veya onu hükümet reisi olarak tanımak doğru değildir.(Meclisin katılacağı ve alacağı kararlarda bağımsız hareket edeceği vurgulanmıştır.)
• Bir hükümet kurmak zorunludur.

İLK HÜKÜMET ÜYELERİ

Başbakan + Meclis Başkanı                                         ……………     ………….

MEB                                                                                ……………     ………….

Sağlık Bakanı                                                                 …………….    ………….

Maliye Bakanı                                                               ………….   ……….  …..

İçişleri Bakanı                                                               ……… ………….  ………

Dışişleri Bakanı                                                            ………….  ……….  ……..

Genelkurmay Bakanı                                                  …………….   ……………

TBMM’YE KARŞI ÇIKAN AYAKLANMALAR

İSTANBUL HÜKÜMETİ TARAFINDAN DOĞRUDAN ÇIKARILAN AYAKLANMALAR

Nedenleri;

• TBMM’yi yok etmek.
• Kuvay-i Milliye’nin boğazlara yaklaşması.
• İstanbul Şeyhülislamı …………… ……………….    …………….’nin fetvası.

Ahmet Anzavur (İlk çıkan isyan)        ……………….  …………………..(Hilafet ordusu)

İSTANBUL HÜKÜMETİ İLE İTİLAF DEVLETLERİ’NİN ORTAKLAŞA ÇIKARDIKLARI AYAKLANMALAR

Nedenleri;

• TBMM’yi yok etmek.
• Halkın dini duygularını istismar edilmesi.
• Anadolu’daki bazı ailelerin TBMM’nin otoritesine girmek istememeleri.

Bolu, Düzce, Hendek, Adapazarı, Koçgiri, Çapanoğulları, Aynacıoğulları, Cemil Çeto,Malatya Vakası,Şeyh Eşref

ESKİDEN KUVAY-İ MİLLİYECİ OLUPTA SONRADAN AYAKLANANLAR

Nedenleri;

• TBMM’yi yok etmek.
• Düzenli orduya katılmamak.

Çerkez Ethem ve Demirci Mehmet Efe

AZINLIK AYAKLANMALARI

Nedenleri;

• TBMM’yi yok etmek.
• Anadolu içinde devlet kurmak.

Ermeni ve Rum isyanı

                                              TBMM’nin Ayaklanmalara Karşı Aldığı Önlemler

• Hıyanet-i Vataniye Kanunu ile TBMM bu ayaklanmaları önlemeye çalıştı.
• İstiklal Mahkemeleri …………….. …………….. uygulamak için kurulmuştur. Sonradan Hıyanet-i Vataniye kanununda da uygulanmıştır.İstiklal Mahkemeleri’nin kurulması ile TBMM ayaklanmaların önüne geçmeye çalışmıştır.
• Ankara Müftüsü ………….. ……………….’nin Milli Mücadele’yi destekleyen fetvası.
• İstanbul Hükümeti ile tüm haberleşmenin kesilmesi

İlgili Kategoriler

Tarih Ders Notları