İSLAM ÖNCESİ TÜRK TARİHİ İLE İLGİLİ KAVRAMLAR
OGUŞ: Aile
URUG: Sülale
BOY: Soylardan, sülalelerden oluşan topluluk
BUDUN: Millet
İL, EL: Devlet
OTAĞ: Hükümdar Çadırı
TOY: Ziyafet, meclis
TOYGUN: Meclis üyesi
KENGEŞ: Meclis
KURULTAY: Yılda iki üç kez toplanan büyük meclis
HAN,HAKAN,KAĞAN,İDİKUT,İLTEBER,TANHU,ŞANYU–Hükümdar
HATUN: Hükümdar eşi
YABGU: Devletin batı kanadının yöneticisi
TİGİN: Prens
AYGUCI: Başbakan
BUYRUK: Bakan
TUDUN: Vergi denetçisi
TAMGACI: Dış politika sorumlusu
BİTİGCİ: Katip
AĞILIĞ: Hazine görevlisi
YARGUCI: Yargıç
TARKAN: Komutan
TÖRE: Örf, adet, gelenek ve göreneklerden oluşan yazısız hukuk kuralları
KUT: Yönetme hakkının Gök Tanrı’dan alındığı inancı
ATALAR KÜLTÜ: Ölmüş ataların ruhlarına saygı göstermeye dayanan göçebe inanç sistemi
ŞAMANİZM: Sihir ve büyüye dayanan göçebe inanç sistemi
GÖKTANRI: Tek tanrı inancına sahip göçebe inanç sistemi
UÇMAĞ: Cennet
TAMU: Cehennem
YUĞ: Ölü gömme töreni
KURGAN: Mezar
BALBAL: Mezar taşı
KAM, ŞAMAN: Din adamı
SAV: Atasözü
SAGU: Ağıt
KOŞUK: Müzik eşliğinde söylenen şiir
DESTAN: Manzum hikâye
KOPUZ: Saz
MİNYATÜR: Resim
BALIG: Şehir
FRESK: Duvar resmi
ONGUN: Totem, kutsal hayvan
TENGRİ: Tanrı
KOTUZ: Sorguç
TUĞ: Sancak
KAMDU: Kağıt para
KONİLİK: İyilik
UZLUK: Faydalık
TÜZLÜK: Eşitlik
Alp : Türklerde yiğit savaşçı.
Aristokrat : Toplumda seçkin bir yeri olduğu, soyca diğerlerinden farklı olan kişi.
Ataerkil : Soyun babaya dayandığa toplum düzeni,
Bayındır : Gelişip güzelleştirme, hayat şartlarına uygun hale getirme, imar.
Ced : Dede, büyükbaba, ata, soy sop.
Cengiz Yasası: Cengiz Han’ın Moğollarda toplum düzenini sağlamak ve devam ettirmek içinsert hükümlü kanunlardır.
Cetr : Hakanların savaş veya bir yere orduyla gitmesi sırasında başlarıüzerinde tutulanşemsiye benzeri hakimiyet sembolü.
Dolmen : İki dikili taşüzerine konulmuş tabla şeklindeki mezar taşı.
Egemenlik : Karar verme, yetkili, söz sahibi.
Esaret : Kölelik, mahkûmiyet.
Etnik : Dil, töre veya soy bakımından birbirine bağlı insan topluluğu.
Federatif :i ç işlerinde genişölçüde bağımsız, dış işlerinde merkezi yönetime bağlı olma.
Fetret : Merkezi otoritenin bozulması.
Gelenek : Kuşaktan kuşağa geçen her türlü alışkanlık.
İI (El) : İslâm öncesi Türkler’de halk anlamındadır.
Kabile : Birlikte yaşayan, konar – göçer bir sülaleden türemiş insan topluluğu.
Karargâh : Ordu kurmay heyetinin bulunduğu yer..
Kut :i slâm öncesi Türk inanışına göre Tanrı yeryüzünü yönetme yetkisi (Kut) Türk hükümdarlarına vermiştir. Kut anlayışına göre ülke yönetimi ve toprakları hanedanın ortak malıdır.
Kült : Tapma, tapınma.
Millet : Aynı topraklar üzerinde yaşayan, aynı dili konuşan insanlar topluluğu
Nevruz : Bahar bayramı. 21 Mart’a denk gelir. Orta Asya toplumlarında baharın gelişidir.
Noyan : Moğollarda “Yosun” ve “Opog” denilen toplumsal grupların başında bulunan beydir. Zamanla askeri bir nitelik kazanmış ve ordu komutanını oluşturmuştur.
Nöker : Moğollarda noyanların yardımcılarına verilen isimdir.
Ordu : Eski Türklerde,Türk kağanının oturduğu karargâh.
Oymak : Boy ve kabilelerin oluşturduğu toplumsal sınıf.
İdig: İslam öncesi Türkler dağ, ırmak, ay, güneş gibi varlıklarda birtakım gizli güçlerin olduğuna inanıyorlardı. Doğadaki bu ruhlara idig denmiştir.