ANAYASALAR
1- Anayasal gelişmenin ilk adımı Senediittifak’tır.
2- 1924 Anayasası: hükümet sistemi meclis hükümeti ile parlamenter rejim arasında karma bir sistemdir. Sert anayasa sistemini benimsemiştir. Hükümetin kolektif sorumluluğu ilkesini kabul etmiştir. Anayasanın üstünlüğü ilkesini benimsemiş ancak kanunların anayasaya uygunluğunu denetleyecek bir anayasa mahkemesi kurmamıştır.
3- En yumuşak anayasamız 1921 anayasasıdır.
4- 1921 anayasasına göre seçimler 2 yılda bir yapılır. Milli egemenlik ilkesi kabul edilmiştir. Yasama yürütme kuvvetleri TBMM’de toplanmıştır. Meclis hükümeti sisteminin tipik bir örneğidir. Temel hak ve hürriyetler ile yargıdan hiç söz etmeyen anayasadır.
5- 1961 Anayasası: herkese önceden izin almaksızın dernek kurma hakkı tanımıştır. Temsilciler meclisi halk tarafından seçilmemiştir. Sert anayasa sistemini benimsemiştir. Temel hak ve özgürlükler ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.çoğulcu demokrasi anlayışını benimsemiştir. TRT ve üniversitelere özerklik verilmiştir. Hakimlerin bağımsızlığı için yüksek hakimler kurulunu oluşturmuştur. Diyanet işleri başkanlığı ve MGK’ya ilk kez yer vermiştir. Anayasa mah. Kurmuştur. İlk kez demokratik ve sosyal devlet ilkesine yer vermiştir. Kuvvetler ayrılığını parlementer sistemiçoğulcu demokrasiyi sosyal devlet anlayışını benimsemiştir.
6- 1982 Anayasası: daha az katılımcı bir demokrasi modelini benimsemiştir. Otorite-hürriyet dengesinde otoritenin ağırlığı artmıştır. Siyasal karar alma mekanizmalarındaki tıkanıklıkları giderici hükümler getirilimiştir. Kuvvetler ayrılığını Sadece genel ilkeleri düzenleyen ve bunların uygulanma biçimlerini kanunlara bırakan anayasa Çerçeve anayasadır.
7- 1982 Anayasasına göre TBMM üye tam sayısının en az 1/3’i ile toplanır.
8- Padişah ilk kez kanun üstünlüğünü Tanzimat fermanıyla kabul etmiştir.
9- Kanunuesaside yapılan 1909 değişikliklerinde meclisçe kabul edilen bir kanunun padişahça 2 ayda onaylanması gereki
10- 1961 anayasasında 1971-1973 Değişiklikleri: TRT’nin özerkliği kaldırıldı. Üniversitelerin özerkliği zayıflatıldı. Genel sınırlama sebepleri kabul edildi. Memurların sendika kurma hakları kaldırıldı.tabii yargı yolu yerine kanuni yargı yolu getirildi. Küçük partilerin anayasa mahkemesine dava açması engellendi. Anayasa mahkemesi anayasa değişikliklerine ilişkin iptal davalarını sadece şekil yönünden inceleyebilir. Devlet güvenlik mah. Kuruldu. Askeri yüksek mah. Kuruldu.
11- Siyasi parti grupları 1961 anayasasına göre 10 kişiyle, 1982 anayasasına göre 20 kişiyle kurulur.
12- 1876 kanunuesasi ve 1961 anayasası çift meclis sistemini benimsemiştir.
13- 1961-1982 Anayasalarının benzer özellikleri: parlamenter sistemi benimsemişlerdir. Askeri müdahaleler sonucu oluşmuşlardır. Anayasanın üstünlüğü ilkesini benimsemişlerdir.
14- Değiştirilemeyecek maddeler ve başkentin anayasaya girmesi 1924 anayasasıyla gelmiştir.
15- 1921 Anayasasında yapılan 23 değişiklikleri:devletin şekli Cumhuriyettir. Devletin dini İslamdır. Devletin resmi dili Türkçedir. Devletin başkanı Cumhurbaşkanıdır. Cumhurbaşkanı TBMM üyeleri içinden ve TBMM tarafından seçilir. Başbakan Cumhurbaşkanı tarafından ve TBMM üyeleri içinden seçilir. Bakanlar başbakan tarafından ve TBMM üyeleri içinden seçilir Cumhurbaşkanı meclis onayına sunar.
16- 1876 Kanunuesasi ile oluşan meclis, Meclisi Umumi’dir.
17- Devlet Güvenlik Mahkemeleri 1982 anayasasında 2004 değişiklikleriyle kaldırılmıştır.
18- Birçok muhtemel durumları düzenleyebilen uzun ve ayrıntılı anayasa Kazuistik anayasadır.
19- 1921 Anayasası: Meclis hükümeti. 1924 Anayasası: Meclis hükümeti- Parlamenter sistem
1961 Anayasası: parlamenter sistem 1982 Anayasası: Parlamenter sistem.