Divan Edebiyatının Önemli Temsilcileri
1) Hoca Dehhani
* 13. yüzyılda yaşamıştır.
* Divan şiirinin Anadoludaki kurucusudur.
* Din dışı konularda şiirler yazmıştır.
* Elimizde 9 gazeli, 1 kasidesi vardır
* Eserin adı ise Selçuklu Şeyhnamesidir.
2) Yunus Emre (1238(?)-1320(?))
* Doğum ve ölüm yeri kesin olarak bilinmemektedir.
* Şiirlerinde Allah ve insan sevgisini işlemiştir.
* Tüm şiirlerinde Allah’ a ulaşmanın çabasıyla duyduğu mutluluk işlenmiştir.
* İlahi türünün en önemli temsilcisidir.
* Şiirlerinin genelinde hece ölçüsüyle sade bir dil kullanmıştır.
* Tasavvuf geleneğini halka anlatan en önemli şairdir.
* Toptuk Emrenin dergahında 40 yıl hizmet vermiştir.
* Rüsaletün Nushiye adlı eserinde aruz ölçüsü kullanmıştır.
* En önemli eseri hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerini topladığı ”Divan” dır.
3) Mevlana Celalettin-i Rumi (1207-1273)
* Mevlevi*’ nin kurucusudur. ( Mevlananın izinden gidenler.)
* Büyük tasavvuf şairidir.
* Ağırlıklı olarak Farsçayı kullanmıştır.
* En önemli eseri birbirine bağlı hikayelerden olüşan ”mesnevi” dir.
* 6 cilttir.
* Eserleri; Divan-ı Kebir, Fihi Ma Fih, Mecals-i Sebay, Rubailer, Mektubat.
4) Kaygusuz Abdal (1341-1444)
* Tasavvuf Şariridir.
* Bektaşiliği yaymak için Mısır’ a gitmiş ve orada ölmüştür.
* Halk edebiyatı şairlerindendir.
* Açık ve yalın bir dil kullanmıştır.
* Nükteli bir dili vardır.
* Bazı şiirlerinde Yunus Emre’ nin etkileri görülür.
* Eserleri; Divan, Sarayname, Gevhername, Budalaname, Vücütname.
5) Ahmedi (1334-1413)
* Türk edebiyatının bu yüzyılda en çok eser veren şairidir.
* Türkçeyi etkili kullanır.
* Kaside ve gazellerin yanında bir çok konuda eser vermiştir. Özellikle mesnevilerinde bilimsel ve kültürel konuları işlemiştir.
* İskendername eseri en önemlisidir.
* Cemşid-i Hurşid en tanınmış eseridir.
6) Süleyman Çelebi (1360-1420)
* Hayatı hakkında pek fazla bilgi yoktur.
* Eserlerinde devlet büyüklerinden kimseden söz etmemiştir. Sadece Allah ve Peygamber sevgisi işlenmiştir.
* 1400 yılında Bursa Ulu Camii’ de imamlık yapmıştır.
* En önemli eseri Vesilet’ ün Necat (Mevlid)’ dir.
7) Hacı Bektaşi Veli (1352-1429)
* 13. yüzyılda yaşamış önemli tasavvuf şairidir.
* Bektaşiliğin kurucusudur.
* ”Makalat” adlı eseri önemlidir. Bu esede kısa hikayeler ile Allah aşkı anlatılır.
8) Fuzuli
* Asıl adı Mehmet’ tir. Yanlızca yaşadığı yüzyılda değil divan edebiyatının da en büyük şairidir.
* Aşk ve acıların şairidir.
* Divan şairlerinin en lirik şairidir.
* Tasavvuftan etkilenmesine rağmen tasavvuf şairi değildir.
* Azeri olduğu için şiirleri Azericedir.
* Hamse sahibi şairlerdendir.
* Dili sadedir.
* Eserleri; Türkçe Divan, Farsça Divan, Şikayetname, Leyla ü Mecnun, Beng ü Bade, Rend ü Zahid. ( Fuzuli uğradığı haksızlıkları devlet büyüklerine duyurmak için şikayetnameyi yazmıştır.
9) Baki (1526- 1600)
* Kasideleri olmasına rağmen gazel şairidir.
* Zihaf ve İmane denilen dil kusurlarını en aza indirgemiştir.
* Şiirlerinde duygudan çok akla yer vermiştir.
* Şiirlerinde tasavvufun etkileri görülmez.
* İstanbul Türkçesi kullanmasına rağmen zaman zaman halk söyleyişinden de yararlanmıştır.
* Eserleri; Divan, Kanuni Mersiyesi.
10) Bağdatlı Ruhi (?-1605)
* Şiirlerinde tasavvuf izleri görülmesine rağmen tasavvufu fikir olarak değil duygu olarak ele almıştır.
* Saade bir dil kullanmıştır.
* Şiirleri teknik yünden zayıftır.
* Fuzuli’ den etkilenmiştir.
* Toplumsal sorunları yanlış idare ve yanlış dil anlayışını eleştiren bir uslubla işlemiştir.
* Eserleri; Divan, Terkib- i Bent.
11) Nedim (1681-1730)
* Dönemin ilk büyük şairidir.
* Devrinin en büyük şairidir.
* Din dışı şiirler yazmıştır.
* Şiirlerinde Lale Devrinin eğlencesini, İstanbul hayatını işlemiştir.
* Şarkı türünün ilk ve en önemli temsilcisidir.
* Hece ölçüsü ile yazdığı bir türküsü vardır.
Halk Şiiri
Divan edebiyatı bir yandan yüksek zumreye hitab ederken bir yandan da halka hitap eden aşıklar ve ozanlar tarafından İslamiyet öncesi Türk şiirinin bir kısmı anonim bir kısmı tasavvufi bir kısmı ise aşıklık şiirleridir. Divan edebiyatı 1860 a kadar devam ederken halk edebiyatı hala devam etmektedir.