• DEVLETİN amacı belli bir toprak parçası üzerinde yaşayan insanların toplu ortak ihtiyaçlarını karşılamaktadır.
• Küçük tolulukların yönetimi  biçiminde ortaya çıkan örgütler ilk kez AMERİKADA ortaya çıkmıştır.
• İlk yerel yönetim birimi olark kabul edilen örgütlenmelerin Antik çağ örneği SİTEDİR
• Roma imp.döneminde yönetsel özerkliği bulunan ilk yerel yönetim MUNİCİPEDİR.
• Antik Yunan da ortaya çıkan ilk yerel yönetim örnegi POLİSTİR.
• Toplumun ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik örügtlerin yerleşmesinde tarihi gelişmeler 16,yy sonra yavaşlamıştır.
• ALTIN dönem 20.yy kabul edilmiştir.
• Yerleşme  LOCALİZATİON
• Ademi merkeziyetçi yaklaşım  = DESANTRALİZASYON
• Glocalization  ……….. Localization= Glozbalization birleşmesi ile oluşur.
• Küreselleşme = GLOCALİZATİON
• Özel sektör üretim tüketim kararını PİYASALAR ile verir.
• Piyasa mekanizması BİREYSEL kararlar aracılığı ile çalışır.
• Kamu kesiminde kararlar SİYASAL MEKANİZMA ile alınır.
• Kamusal malları kullanan tüketiciler kararlarını OYLAMA ile alırlar.
• Hangi kamu malının ne kadar üretileceği soruları SİYASİ karar ile alınır.
• Yerle hakta siyasal sorumluluk duygusunun gelişmesinde katkıda bulundukları için MAHALLİ İDARELER demokrasinin beşiği ve okulu olarak görülür.
• Kentsel alanada yerel kalkınmaının ve demokrasinin ilkelerini ortaya koyan şart AVRUPA KENTSEL ŞARTIDIR.
• Avrupa kentselşartının diğer şartlardan farkı – YEREL YÖNETİMLERİN İMZASINA AÇILMASIDIR.
• Avrupa kentsel şartı 1992 kabul edilmiştir.
• Kamu hizmetlerinin tekelden yani merkezi olarak üretilmesş sunulması . ……MERKEZDEN YÖNETİMDİR.
• Kamu hizmetlerinin belli bir bölümünün tek elden değil merkezden ayrı ayrı yerlerde ve ayrı kurumlarda üretilmesi …… YERİNDEN YÖNETİM
• Bir ülkenin siyasi hukuki ve yönetsel açıdan ülkelerin tek bir el olan merkezden yürütülmesine MERKEZİYETÇİLİK .
• Yasama ve Yargı yetkilerinin merkezi idarede olması ….. SİYASAL MERKEZİYET
• Yürütmeye ilişkin yetki ve fonksiyonların merkeze bağlı olması …….. İDARE MERKEZİYET
• Merkezden yönetim bazı sakıncalarını giderebimek için merkez tarafından kendş memurlarına bazı yetkilerin devredilmesi YETkİ GENİŞLİĞİ
• FEDERASYONLAR siyasi yerinden yönetime örnektir.
• Bağımsız kuruluşlar tarafından egemenliklerini muhafa etmek amacıyla belli ortak sınırlı konularda kendi çıkarlarını sağlamak amacıyla ve bir anlaşma ile bir araya gelen topluluklara KONFEDERASYON denir.
• Konfederasyonun bir araya gelme amacı SAVUNMADIR.
• Rusyanın eski gücünü kazanma amacıyla ALMA- ATA ZİRVESİ ile BAĞIMSIZ DEVLETLER TOPLULUĞU kurulmuştur.
• Bağımsız devletler topluluğu 21 aralık  1991 kurulmuştur
• ABD siyasi yerinden yönetimin federasyon örneği değildir.
• ABD Federe devlet olarak  SİTE bulunur.
• Almanyada Federe devlet olarak BUNDESLANDER bulunur
• Merkezi yönetimin dışında bazı yerel hizmetlerin bir kısmının yerine getirilmesi için idari yetkilerler donatılan böylece karar organlarının seçimle işbaşına gelmesine İDARİ YERİNDEN YÖNETİM denmektedir.
• Belli bir hizmeti yerine getirmek için kurulan ticari sinai eğitim ve kültür gibi alanların hüzmet veren kuruluşlara HİZMET YERİNDEN YÖNETİM denmektedir.
• Ülkenin belli bir bölgesinde oturan bireylerin sadece o yerleşim yerinde çıkacak ortak ihtiyaçları karşılayabilmesine  MAHALLİ YERİNDEN YÖNETİM denir.
• Bir mal ve hizmetin üretilmesi veya tüketilmesi sonucu diğer üçüncü kişilere yayılan fayda maliyetine DIŞSALLIK denir.
• Toplum tarafından yeteri kadar talep edilmeyen ancak toplum için yararlı olan mal ve hizmetlere YARI KAMUSAL MALLAR denir.
• Toplum tarafından fazla talep eidlmeyen ancak toplum için zararlı olan hizmetlere ERDEMSİZ MALLAR denir.
• Tüketimde rekabetin olmadığı bireyin dışlanmadığı mallara  ERDEMLİ MALLAR denir
• Kamusal malların sabit olması gereken özelliklerden sadece birini taşıyan mallara  YARI KAMUSAL MALLAR denir.
• Tam kamusal malını tüm ülke ve vatandaşları kullanıyorsa ve faydası ülkenin tamamına yayılıyorsa  ULUSAL KAMUSAL MALLAR denir.
• Bazı kamusal malların faydaları ülke içerisinde sadece belli bir bölgeye yayılıyorsa  YEREL KAMUSAL MALLAR denir.
• Tüm dünyaya fayda sağlayan mallar KÜRESEL KAMU MALLARI denir.
• Yerel vergilerin bir kısmını başka bölgelerdeki halk üzerine yansıtılmasına  VERGİ iHRACI denir.
• Siyasi mekanizma da yer alan tüm aktörlerin davranışlarını ve mekanizmanın işleyişini ekonomi bilimin kullanıldığı araçları kullanarak açıklayan teoriye KAMUSAL TERCİHLER TEOREMİ denir.
• Farklı hizmet vergi bileşimi sunan yerel otoritenin varlığında seçmenlerin tercihlerinin kendine en uygun bölgelere göç ederek göstermelerine AYAKTA OYLAMA denir.
• Ayakla Oylama modeli TİEBOUT MODELİ denir. Seçmenlerin mobil olması gerekir .

• Merkezi ve yerl yönetimlerin arasındaki görevlerin ve kaynakların bölüşülmesine MALİ TEVZİN denir.
• Mali tevzin  MALİ DENKLEŞTİRME anlamına da gelir.
• Mali tevzinin gerekçesinin KAMU MALİYESİNİN VE ULUSAL EKONOMİNİN birliği belirler.
• Kamu gelirlerinin merkezi yönetimle yerel yönetimler arasında bölüşlmesine ilişkin düzenlemeleri ve yerel yönetimlerin vergi koyma yetkilerinin kapsamını ve sınırlamanın saptamasını içeren kavramlara DAR ANLAMDA MALİ TEVZİN denir.
• Merkezi yönetim ile yerel yönetimler arasında kamu gelir kaynaklarının bölüştürülmesinin yanı sıra yerel yönetimlerin göreve yetkinlik ve sınır saptamasına GENİŞ ANLAMDA MALİ TEVZİN  denir.
• Harcama sorumlulukları yönetim düzeyleri arasında genellikle FONKSİYONEL BAZDA paylaştırılır.
• Kent halkının toplu yaşama sonucu ihtiyaç duydupu temel kamusal hizmetlere KÖMÜNAL HİZMETLER  denir .
• Sosyal devlet olmanın getirdiği toplumun kalkınma ferahı için gerekli kamusal hizmetlere SOSYAL SEKTÖR HİZMETLER denir.
• Yerel yönerimlerin anayasada kanunlarla açıkça yasaklanmış kendi yetki alanları dışında bırakılmamış başka herhangi bir yönetime verilmemiş olmak kayıt ve şartıyla her türlü görevi üstlenebilmeleri ve bu konuda taktir yetkisine sahip oldukları harcama bölüşümüne GENEL YETKİ YÖNTEMİ denir.
• Yerel yönetimlerin görev alanlarının sınırını kanunlarla kesin olarak belirlendği görev bölüşümüne GENİŞ YETKİ YÖNTEMİ denir.
• Yerel yönetimlerin kanunlarla öngörğlen belli sayıdaki hizmetleri yapmakla mükellef oldukları harcama bölüşüm yöntemi KARMA YETKİ YÖNTEMİ denir.
• Hangi hizmetlerin hangi yönetim düzeyi tarafından üretileceğini ya da ortaklaşa yürütülende hangi rolün üstlenileceğinin belirlenmesine AÇIKLIK denir.
• Açıklık ilkesinin ilk adımı YETKİNİN BELİRLENMESİDİR.
• Hizmetlerin fayda ve maliyetlerinin içselleştirilebildiği en küçük coğrafi alanın üzerinde kontrolü olan yönetim düzeyi tarafından sunulması olarak tanımlanan  kavram SUBSİDİARİTE dir.
• Kamu sorumlulukların vatandaşa en yakın yönetimler tarafından yerine getirilme ilkesine  YERİNDELİK  adı verilir.
• Avrupa yerel yönetimler özerklik şartının kaçıncı maddesi yerindelik ( SUBSİDİARİTE) ilkesini 4.maddede tanımlamıştır.
• Kaynak dağılımında etkinliğe ulaşabilmenin koşulu KAMUSAL HİZMET SUNUMUNUN KİŞİLERİN TERCİHLERİ VE İHTİYAÇLARI İLE ORANTILI OLMASI’dır.
• Kamusal hizmet sunumunun fayda maliyetlerinin yayıldığı alan bütün ülkeyi kapsıyorsa ilgili mal ve hizmeti MERKEZİ YÖNETİMİN  üretmesi uygun olur.
• Kamusal mal ve hizmet sunumu sadece yerel yönetimleri kapsıyorsa ilgili mal ve hizmeti YEREL YÖNETİMLERİN yürütmesi daha uygun olur.
• Bir üretim veya sunum faaliyetinin ölçeğinin genişletilmesi sonucu birim başına maliyeti azalmasına  ÖLÇEK EKONOMİSİ denir.
• Ölçek ekonomilerinin varlığı durumunda sunulan mal ve hizmetten yararlananların sayısı arttıkça VERİMLİLİKTE AZALIR .
• Bir mal veya hizmetin üretim ve tüketiminin üçüncü kişiler üzerinde olumlu veya olumsuz etkiler yaratmasına  DIŞSALLIK denir.
• Katma değer vergisi yerel yönetimlerin özgelirlerinden değildir.
• Yerel yönetimlerin özgelirleri içinde en büyük pay YEREL VERGİLERE aittir.
• Yerel yönetimler tarafından tarh olunan veya yerel yönetimlerin oranlarını belirlediği gelirleri yerel yönetimlere bıraktığı vergilere YEREL VERGİLER denir.
• Yerel yönetimlerin idari etkinlik faktörü ve yerel hudutlar içerisinde hiçbir sınırlamaya tabii olmaksızın tamamen kendi takdirine bağlı olarak tam bir vergi yetkisine sahip oldukları vergileme yönetimine SINIRSIZ VERGİLENDİRME YÖNTEMİ denir.
• Sınırsız vergileme yetkisi ABD-İSVEÇTE uygulanmaktadır.
• Sınırsız vergileme yönteminin en önemli faydası   YEREL YÖNETİMLERE TAM MALİ ÖZERKLİK TANINMASI’dır.
• Aynı vergi kaynağı üzerinde değişiklik idarelerinin aynı türden vergi koymaları durumuna ÇİFTE VERGİLEME denir.
• Vergilerin elde edilen geliri diğer yöntemlerle tek bir yöntem tarafından idare edilen EK ORAN YÖNTEMİ  denir.
• Ekonomik  teoriye göre hareketsiz ve bölgeler arasında eşit dağıtılmış faktörlerin vergilendirilmesi YEREL YÖNTEMDİR.
• Vergi mükellefinin ödediği tutarın verginin konusundan sağladığı FAYda  FAYDALANMA VERGİSİDİR.
• İdarelerarası mali aktarımlar gelişmekte olan ülkelerde yerel yönetimlerin ana gelir kaynağını oluşturur.
• Yerel yönetimler ile merkezi yönetimin arasında sağlanacak gelir ve harcama düzeyi dengesine  DİKEY DENGE denmektedir.
• Fakir ve zengin bölgelerin yerel yönetimleri arasında sağlanacak gelir ve harcama düzeyi dengesine  YATAY DENGE denmektedir.
• Klasik maliye teorisine göre devletin yalnızca yatırım amacıyla borçlanabilmesi kuralına ALTIN KURAL denmektedir.

• Politik karar alma gücünün merkezi yönetim ile yerel yönetim birimleri arasında bölüşülmesine SİYASAL YERİNDEN YÖNETİM
• Yerel nitelikteki kamu hizmetleriyle iktisadi ticari ve kültürel ve teknik bazı fonksiyonların merkezi idarenin hiyerarşi yapısı dışındaki kamu tüzel kişilerince yürütülmesine  İDARİ YERİNDEN YÖNETİM
• Federal devletleri genel eğilim itibari ile idari açıdan YERİNDEN YÖNETİM özelliği gösterir.
• Devletin ülke millet ve egemenlik unsurları ile yasama yürütme ve yargı organları bakımından teknik özellik gösteren devlet şekline ÜNİTER DEVLET
• Üniter devlet SİYASİ MERKEZİYETÇİ YÖNETİM i simgeler.
• Üniter devlette İDARENİN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ
• Belli bir bölgede yaşayan insanların o bölgede yaşamalarından kaynaklanan ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturulan MAHALLİ İDARELER
• ABD üniter devlete örnek teşkil etmez.
• İki veya daha fazla uluslar arası kişiliği olmayan bölgesel devlet yönetiminin bir araya gelerek oluşturdukları merkezi devlet şekline FEDERAL DEVLET
• Fransa federasyonlara örnek teşkil etmez.
• ABD federe devletlere STATE örnektir.
• Almanyada LAND federe devletlere verilen isimdir.
• İsviçrede federe devlete örnek CANTON,,
• Fransada 1789 yılında başlayan krealiyetin devrilip yerine Cumhuriyetin kurulması ve Roma Katolik Kilisesinin ciddi reformlara gitmeye zorlamasına yol açan sürece FRANSIZ DEVRİMİ
• Türkiyede yerel yönetim sistemi FRANSA ile örnek oluşturur.
• 1982 den sonra fransada başlatılan yerinden yönetim reformuyla ülkenin geleneksel merkeziyetçi yapısından yerinden yönetime geçiş eğilim görülmüştür.
• PARİS fransada yer alan özel statülü yerel yönetim birimlerinden biridir.
• Belediyeler fransada en alt kademe yönetim birimidir.
• Fransada 1890 yılında çıkan kanunla tek amaçlı belediyeler arası işbirliği örgütü kurulmuştur.
• Elektrik içme suyu ulaşım çevre sağlığı ve kentsel politika gibi alanlarda faaliyette bulunmak üzere kurulan örgüte SIVU
• Fransanın en eski mahalli birimi İLDİR.
• Fransada il genel meclis örgütlenmesi 6 yılda bir yapılan seçimlerle iş başına gelmektedir.
• Fransada bölge yönetimi 1964 yılında kurulmustur.
• 1972- 1973 yıllarında fransada çıkan kanunla bölge yönetimleri danışma organı olmaktan çıkarak bir kamu niteliği kazanmıştır.
• Fransada bölge idaresinin en üst düzey yönetici temsilcisi BÖLGE VALİSİDİR.
• BAKANLAR KURULU bölge valisi tarafından atanır .
• Bölge yönetiminin karar organı BÖLGE MECLİSİDİR.
• Fransa Bölge yönetiminin siyasi sorumlusu ve yürütme organı BÖLGE MECLİS BAŞKANIDIR.
• Fransada merkezden gelen rehaf sübvansiyonların dağıtımında önemli role sahip olan mahalli idare birimi İLLERDİR.
• Fransız mahali idare birimi bütçelerinin olağanüstü bölümü YATIRIM HARCAMALARI oluşturur.
• Mahalli idareler tarafından alınan arazi vergisi kira vergisi meslek vergisi emlak vergisinin dördüne birden halk tarafından DÖRT İHTİYARLAR
• Merkezi idarenin tahsil ettiği vergilerin kısmını belediyelere aktarmasına SABİT YARDIMLAR
• Vergi kapasite zayıf olan belediyelere aktarılan yardımlara DENGELEME YARDIMLARI
• Kültür tarım konut ve yolların yapılması için merkezi yönetimin belediyelere özel katkılar yapılmasına  ÖZEL KATKILAR
• Dört ihtiyarlar olarak adlandırılan yerel yönetim HARCAMA VERGİSİ
• Fransada mahalli idarelerin gelir kaynaklarının % 30 na yakın bir bölümü yardımlardan oluşmaktadır.
• 4 temmuz 1976 da onüç koloninin Britanya imp.bağımsızlığını kazanarak Amerika birleşik devletleri adına aldığı sürece AMERİKAN devrimi
• Modern federalizmin kurucusu ABD dir.,
• 1787 ile ABD federal devlet anayasa ile kurulmustur.
• ABD nin Lousiana eyaletinde PARİSH adı verilir.
• Alaska eyaletinde vilayete BOROUGH
• ABD en alt birimini KASABA oluşturur.
• Park bahçe gibi boş zaman geçirenlen alanlara REKRESYON ALANLARI
• Kurumların kaynak tahsilinde bulunmak amacı ile ticaret ve sermaye piyasası kanunlarına göre çıkardıkları vadesi bir yıldan uzun borç senedine TAHVİL denir.

İlgili Kategoriler

Kamu Yönetimi Ders Notları