Maastricht kriterleri, AB’ye üye ülkelerin Ekonomik ve Parasal Birliğe katılabilmeleri için gerekli şartlardır; Toplulukta en düşük enflasyona sahip (en iyi performans gösteren) üç ülkenin yıllık enflasyon oranları ortalaması ile, ilgili üye ülke enflasyon oranı arasındaki fark 1,5 puanı geçmemelidir. Üye ülke devlet borçlarının GSYİH’sına oranı %60’ı geçmemelidir. Üye ülke bütçe açığının GSYİH’sına oranı %3’ü geçmemelidir. …
Ders Notları
Satın alma gücü paritesi (SAGP), ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılaşmasını ortadan kaldıran para birimi dönüştürme oranıdır. Mutlak satın alma paritesi; iki ayrı ülkede, bir ürün grubunun (özellikle TÜFE’nin) belirlenen kurda fiyatlarının eşitlenmesi demektir. Nispi satın alma paritesi ise iki farklı ülkede aynı ürün grubunun yıllar içinde fiyatlarındaki değişim hızının belirlenen kurda birbirine eşit olduğudur. İlgili …
Kazuistik anayasa: Uzun ve ayrıntılı kurallardan oluşan, kesin hükümlerin belirlendiği anayasadır İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
BRETTON WOODS SİSTEMİ (1944) Bretton Woods uluslararası para idare sistemi, dünyanın önde gelen devletleri arasındaki ticari ve finansal işlemlerde uyulması gereken kuralları belirler. Bu sistem , dünya tarihinde ilk kez, bağımsız ulus-devletlerin kendi aralarında ortak bir parasal düzen üzerinde anlaşmaları sonucunda uygulamaya konulmuştur. Uluslararası para sisteminin kurallarını belirleyen bu anlaşma, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) …
Walras İntibak Mekanizması Bağımsız değişken, fiyattır. -Talep ve arz miktarları fiyatlara bağlıdır. -Talep miktarı, arz miktarına eşitse piyasa dengededir(temizlenmiştir). -Varsayım : Eğer talep edilen miktar ile arz edilen miktar arasında eşitlik kurulamamışsa fiyatlar değişme eğilimi içine girer.Bu yaklaşıma Walrasyan talep fazlası yaklaşımı denir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Marshall İntibak Mekanizması -Bağımsız değişken, miktardır. -Talep ve arz fiyatları miktarlara bağlıdır. -Talep fiyatı, arz fiyatına eşitse piyasa dengededir. -Varsayım : Eğer talep fiyatı, arz fiyatına eşit değilse üreticiler arz miktarını değiştirme eğilimi içine girerler. *İki yaklaşım aynı gibi görünse de dengeye gidiş (intibak) veya dengenin oluşumu açısından farklıdırlar. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Ergonomi: insanın fiziksel ve psikolojik özelliklerini inceleyerek insanın makine ve çevre ile olan uyumunu doğal ve teknik olarak araştırma ve geliştirme çalışmaları topluluğudur. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Antrepo: gümrük vergisine konu olup da henüz vergi ve resimleri ödenmemiş malların korunduğu, gerekiyorsa küçük tamamlayıcı işlemlerin yapıldığı gümrük binalarına yakın olan bir tür depodur. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
İNANÇLI MÜLKİYET Malik, sahip olduğu mülkiyeti bir başkasına devretmektedir. yapılan ek anlaşmaya göre, mülkiyeti devralan kimse (inançlı malik), kendisine devredilen eşyayı, devredenin (inanan) çıkarlarına uygun bir şekilde elinde bulundurma, yönetme, kullanma ve belirlenen sürenin sonunda inanana geri verme borcu altına girmektedir. inançlı malik, bu süre içinde tam anlamıyla maliktir; yani eşya üzerinde dilediği gibi tasarruf etme yetkisine sahiptir; ancak …
Paternalizm =demokrasi ile yönetilen ülkelerde halkın seçtiği iktidarın ,halkın yanı seçmenlerin istediklerinin tam tersini yapmasıdır. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
MUNDELL MODELİ: Sabit kur sisteminde tam sermaye hareketliliğini açıklayan teoridir. Mundell’e göre para politikası dış dengeyi, maliye politikası ise iç dengeyi sağlamak amacıyla kullanılmalıdır. Maliye politikası tam istihdamın ve fiyat istikrarının sağlanması açısından para politikasından daha etkindir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
ENFLASYON ATALETİ :Doğal hasıla düzeyinde faaliyet gösteren bir ekonomide karar birimleri cari dönemde enflasyonun geçmiş dönemdeki kadar olacağını bekledikleri için cari dönemde enflasyon haddi önceki dönemdeki kadar olur . Kişiler cari dönemde paranın geçmiş dönemdeki kadar değer kaybedeceğini düşündükleri için para geçmişte dönemdeki kadar değer kaybeder. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
BÜTÇE EMANETİ :Mali yıl içinde ödeme emri belgesine bağlandığı halde, nakit yetersizliği veya hak sahibinin müracaat etmemesi nedeniyle ilgililerine ödenemeyen tutarlardır. Diğer tanım; Bütçe Emaneti nedir? Bütçe harcamalarında mali yıl sonuna kadar verilen emrine sağlanıp bütçeye gider yazıldığı halde sahibinin başvurmaması, gerekli nakdin bulunamaması nedeniyle nakden ödemenin yapılmamasından dolayı emanete alınan tutardır. İlgili Kategoriler Mülakat …
Ekonomik Rantabilite: Üretim faaliyetinde bulunan bir işletmenin kar durumunu açıklamaktadır. Vergiden önceki kar ile faiz giderlerinin toplanıp toplam pasife bölünmesiyle bulunur. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
MALİ RANTABİLİTE: İşletme sahipleri tarafından sağlanan kaynağın bir birimine düşen karı göstermektedir. İşletmenin yönetiminin başarı derecesini gösterir. Net Karın öz kaynağa bölünmesiyle bulunur. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Teslimsiz kazanma yolları? Miras yoluyla zilyetlik devri Zilyetliğin havalesi Hükmen teslim Kısa elden teslim İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Marshall – Lerner Koşulu : Devalüasyonun dış açık üzerindeki etkisini inceler. marshall-lerner’e göre ihraç malının yurt dışı esnekliği ile ithal malının yurt içi esnekliği toplam birden büyük olursa (ex+em>1 ) devalüasyon amacına ulaşabilir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Ortakların Trajedisi: Ortak mal ve kaynakların aşırı şekilde kullanılarak bu kaynağın yok olmasını ifade eder. (Hava, deniz, su ve orman) İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Kamu Kesimi Borçlanma Gereği: Merkezi hükümetin, yerel yönetimin, kamu kuruluşlarının ve diğer kamu kesimi oluşumlarının toplam harcamalarından merkezi ve yerel vergi gelirleri, KİT’lerin satış gelirleri ile tüm kamu kuruluşlarının gelirlerinin çıkarılmasıyla ortaya çıkan kamu açığına KKBG denir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Otomatik Stabilizatör: Bir ekonomiyi dengeye kavuşturmak için hiçbir iradi ve yasal işleme gerek kalmadan durgunluk döneminde bütçe açığının, enflasyon döneminde bütçe fazlasının kendiliğinden yaratılmasını sağlayan, kamu gelirleri ve kamu harcamaları arasında yer alan mali araçlara denir. *Vergi hasılatındaki otomatik değişmeler: Ekonominin genişleme dönemlerinde artan oranlılık dolayısıyla vergi hasılatı artmaktadır. Dolaysız vergilerin en önemlisi gelir vergisidir. …
Borcu Sona Erdiren Haller: Borcun ifası: İbra: Alacaklı ve borçlu arasında yapılan bir sözleşme ile alacaklının hakkından vazgeçmesi, borçluyu edimini yerine getirmeden borcundan kurtarmasıdır. Birleşme: Alacaklı ve borçlu sıfatlarının aynı kişide birleşmesi borcu sona erdirir. Ancak üçüncü kişilerin alacak üzerinde önceden mevcut olan hakları birleşmeden etkilenmez. (gayrimenkul rehininde ve kıymetli evrak hukukunda alacaklı ve borçlu …
İfa Yerleri: Para Borçları: Aksi kararlaştırılmamışsa, alacaklının ifa zamanındaki ikametgâhında ifa edilir. Parça Borçları: Aksi kararlaştırılmamışsa, sözleşmenin kurulduğu anda parça borcunun konusunun bulunduğu yerde ifa edilir. Diğer Borçlar( Kıymetli Evrak ve Cins Borç ): Aksi kararlaştırılmamışsa, borcun doğumu anındaki borçlunun ikametgâhında ifa edilir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Kefalet sözleşmesi nedir, türleri nelerdir? Kefalet akdi ile kefil, asıl borçlunun alacaklısına karşı asıl borcun ödenmesini taahhüt eder. Bu sözleşmeye kefalet sözleşmesi denir. *Adi kefalet *Müteselsil kefalet *Birlikte kefalet *Kefile kefalet ve rücua kefalet İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Zorunluluk Hali: Kendisinin bilerek sebep olmadığı ve başka türlü korunma olanağı bulunmayan ağır ve muhakkak bir tehlike ile karşı karşıya kalan kişi, kendisine veya 3. bir kişiyi kurtarmak için tehlikenin ağırlığı ile konu ve kullanılan vasıta arasında oran bulunmak koşuluyla bir suç işlerse zaruret halinden faydalanır ve kişi cezalandırılmaz. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Dolaylı Faillik: Suçun işlenmesinde bir başkasını araç olarak kullanan kişide fail olarak sorumlu tutulur. Araç olarak kullanılan kişinin fiilinin hukuka uygun olması, tipik olmaması veya kusurlu olmaması durumlarında söz konusu olur. A B’ye ait meyve bahçesini işçisi C’ye kendi bahçesi olarak tanıtır ve ondan meyveleri toplayıp satmasını ister. C denileni yapar ise hırsızlık kastı olmadığından …
Cürüm ve Kabahat: Bireyin veya toplumun varlığını tehlikeye düşüren, güvenliğini sarsan fiillerdir. Kabahat ise toplum için daha az tehlikeli olduğu varsayılan fiillerdir. Cürümde hapis sürgün ağır para cezası, kamu hizmetlerinden men cezaları öngörülmüşken kabahatte hafif para ve hafif hapis gibi cezalar öngörülmüştür. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Zincirleme (Müteselsil) Suç: Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi, durumunda bir cezaya hükmedilir. Ancak ceza arttırılır. Aynı suçun birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda da aynı hüküm uygulanır. Kasten öldürme, kasten yaralama, işkence ve yağma suçlarında bu hükümler uygulanmaz. İlgili Kategoriler Mülakat …
Bileşik (Mürekkep) Suç: Biri diğerinin unsurunu veya ağırlaştırıcı nedenini oluşturması dolayısıyla tek fiil sayılan suça bileşik suç denir. Yağma (Tehdit + Hırsızlık), Gebe kadını kasten öldürme (Adam öldürme + Çocuk düşürme). Bileşik suça teşebbüs mümkündür. Bileşik suçlardan birinin affa uğraması bileşik suçun affa uğradığı anlamına gelmez. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
İdari işlemlerin bizzat idarenin işlemleriyle sona erdiği durumlar nelerdir? 1. Geri alma: İdarenin daha önce hukuka aykırı olarak tesis etmiş olduğu bir işlemi yapacağı yeni bir işlemle geçmişe etkili olarak hükümsüz kılması, hukuk aleminden bütün etki ve sonuçlarıyla silmesidir. Geri alma işlemini yapmaya yetkili makam, yetkide paralellik ilkesi gereği daha önce hukuka aykırı işlemi yapmış …
Teferruğ: Açık arttırmada satılamayan malların, idare tarafından taşınmaz değerinin %50 değeri ile idare tarafından alınmasına denir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Nispi Dokunulmazlık (Yasama Dokunulmazlığı): Seçimden önce veya sonra suç işlediği ileri sürülen bir MV. Meclis kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz. Bu duruma nispi dokunulmazlık denir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Mutlak Dokunulmazlık (Yasama Sorumsuzluğu): TBMM üyeleri, meclis çalışmalarındaki oy verme ve sözlerinden, mecliste ileri sürdükleri düşüncelerden, o oturumdaki başkanlık divanının üzerine meclis tarafından başka bir karar almadıkça, bunları meclis dışında tekrarlamak ve açığa vurmaktan sorumlu tutulamaz. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
The Big Mac İndexi: Düzenli olarak bir malın birçok ülkedeki fiyatlarıyla birbirini mc donalds mağazasında ki big mc menü ile karşılaştırmasını sağlar. Big mc fiyatı ne kadar yüksekse kurda o kadar yüksektir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Ödemeler bilançosu açıklarının nedenleri: İktisadi Dalgalanmalar ( Genişleme aşamasında gelir, harcama ve fiyatlar yüksek olduğu için dış ticaret açığı meydana gelirken, daralma aşamasında tersine bir gelişme görülür ve dış ticaret fazlası oluşur. Enflasyon ve Aşırı değerli para ( Enflasyonist ortamda resmi kurların sabit kalması, ulusal paranın aşırı değerlenmesine yol açar. Bu durum ihracatı pahalılaştırıp, ithalatı …
Sermaye Artırımı ve Çeşitleri: Şirketler yüksek enflasyon şartlarında erimiş olan sermayelerini güçlendirmek ve yeni yatırımlar için veya şirketin faaliyetlerinin reel büyümesi sonucu gereken fon ihtiyacının gidermek içindir. Şirketler 2 şekilde sermaye artırımına gitmektedirler. İlki içkaynaklardan yapılan bedelsiz sermaye artırımı ; ikincisi ise şirket ortaklarından ek fon temin ederek yapılan bedelli sermayedir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
İşletmenin Finansman Kaynakları: İşletmelerin yatırımlarını ve cari faaliyetlerini (İşletme Sermayesini) finanse etmek için ihtiyaç duydukları fonları temin ettikleri yerlerdir. Bir işleme ihtiyaç duyduğu fonları 3 kaynaktan temin edebilir. *Sermaye Piyasasından (Hisse senedi, Tahvil, Finansman Bonosu gibi menkul kıymetleri ihraç ederek) *Finansal Kurum ( Banka Kredileri) *İç Kaynaklar / Özsermaye (İşletmeler elde ettikleri net karı ortaklarına …
Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar: Belirli bir rezervin kullanılması için yapılan ve rezervin tükenmesi ile değerini yitirecek olan giderler bu hesap grubunda izlenir. Örneğin bir maden çıkarmak için birçok arama, hazırlık ve geliştirme faaliyeti yapılır. Ancak yapılan harcamaların yararı oradan çıkarılacak maden miktarı ile sınırlıdır. Bu nedenle bu tür harcamalar özel tükenmeye tabidir. Özel tükenmeye tabi …
Özel Maliyet: Kira ile tutulan bir taşınmazın genişletilmesi veya ekonomik ömrünün ve değerinin sürekli olarak arttırılması amacıyla yapılan giderler (Normal bakım, onarım ve temizleme giderleri hariç ) söz konusu taşınmazın işletme tarafından kullanılması için yapılan ve kira süresinin sonunda mal sahibine bırakılacak yada sökülmesi halinde bir değer taşımayacak olan tesisatın bedeli bu hesapta izlenir. Bu …
Mükellef: Vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu tekabül eden gerçek veya tüzel kişilere mükellef denir. GVK göre; gerçek kişiler KVK göre; sermaye şirketleri, iktisadi kamu işletmeleri, Kooperatifler, İş ortakları, Komanditer ortaklar, dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerdir. Tam mükellef: Türkiye’de yerleşik olanlar ile resmi daire ve müesseselerle, merkezi Türkiye’de bulunan kuruluşların ve işleri dolayısıyla yabancı …
Kredi Tayınlaması (Kısıtlaması) Future Piyasası Merkez Bankası (Yüksek Güçlü Para) Paraşüt Teorisi Fedakârlık Haddi Optimal Üretim Tesis Ölçeği Crn (N Firma Yoğunlaşma Endeksi) Türevsel Talep (Bağlı-Dolaylı Talep) Öğrenme Eğrisi (Tecrübe Eğrisi) Utilon Enflasyon Hedeflemesi, Game Giffen Paradoksu, Verginin Biçimsel Yansıması-Efektif Yansıması Nedir? “Uluslararası Kamu Hizmetleri” Kavramını Açıklayınız. Parafiskalite B Cetveli Jestiyon Özel Bütçe Performans Bütçe …
İNSAN HAKLARI VE KAMU ÖZGÜRLÜKLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ: Magna Carta’nın Ortaya Çıkışı ve Kapsamı: İngiltere Krallığı’nın kökeni, Normanların Britanya’yı istila ederek Anglo-Saksonları yenilgiye ğratmasıyla 1066 yılında kurduğu devlete uzanmaktadır. Normanların başında yer alan kral I. William ülkeyi kendisiyle birlikte savaşan baron ve şövalyeler arasında bölüştürmüş ve böylece ortaya altı yüz baronluk ve altı bin şövalyelik çıkmıştır. …
Virginia Haklar Bildirisi ve Amerikan Bağımsızlık Bildirisi; Kongre, Mayıs 1776 tarihli çağrısıyla her koloninin kendi anayasasını yapma önerisinde bulunmuş ve Virginia bu öneriye en önce uyarak anayasasını hazırlamış, bu anayasanın başına da bir haklar bildirisi bill of rights) eklemiştir. Haziran 1776 tarihli bu anayasanın başındaki haklar bildirisinin belli başlı hükümleri şöyle özetlenebilir *Bütün insanlar doğuştan (tabiaten) …
Kamu Özgürlükleri, Temel Haklar, Kişi Hak ve Özgürlükleri ve Medenî Haklar Terimleri; Kamu özgürlükleri, hukuk kurallarıyla düzenlenmiş, dolayısıyla da devlet tarafından güvenceye bağlanmış özgürlükleri ifade etmektedir. Kamu özgürlüklerinin, insan haklarının devlet tarafından tanınmış ve pozitif hukuka girmiş olan bölümünü ve dolayısıyla, insan haklarının gerçekleşmiş kısmını anlattığı savunulmuştur. Bununla birlikte, kamu özgürlükleri teriminin, hukuksal düzenlemeye konu …
İNSAN HAKLARI İLE İLİŞKİLİ TEMEL KAVRAMLAR= Özgürlük ve Hak Kavramları; Özgürlük, “herhangi bir kısıtlamaya, zorlamaya bağlı olmaksızın düşünme veya davranma, herhangi bir şarta bağlı olmama durumu, serbestî” ve “her türlü dış etkiden bağımsız olarak insanın kendi iradesine, kendi düşüncesine dayanarak karar vermesi durumu” olarak tanımlanmıştır. soyut olan ve hukuk alanının dışına taşan boyutlara sahip olduğu açık …
Fransız İhtilali’ni Hazırlayan Toplumsal-Siyasal Koşullar ve İhtilalin Gelişimi; İhtilal öncesi Fransa toplumsal yapısı, hukuksal açıdan üçlü bir görünüm sunmaktaydı. Din adamları (rahipler; ruhban), soylular (asiller) ve halkın (avamın) taraflarını oluşturduğu bu üçlü görünüm, birbirinden farklı hukuksal statüleri barındırmaktaydı. Rahipler, önde gelen ayrıcalıklı kesimi oluşturmaktaydı. Bu kesim, temsilcilerinin oluşturduğu meclislere sahipti. Bu meclisler, beş yılda bir …
Fransız İnsan ve Vatandaş (Yurttaş) Hakları Bildirisi; Bir giriş ile 17 maddeden oluşan Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirisi şöyledir“Fransız halkının Ulusal Meclis halinde toplanan temsilcileri, insan haklarının bilinmezlikten gelinmesi, ihmal edilmesi ya da hor görülmesini, kamunun başına gelen felaketlerin ve yönetimlerdeki bozulmaların yegâne nedenleri olarak değerlendirerek, insanın doğal, devredilmez ve kutsal haklarını resmi bir …
Uluslararası Düzeyde İnsan Haklarının Korunması : Birleşmiş Milletler Çerçevesinde İnsan Haklarının Korunması 1930’lu yıllar, Almanya başta olmak üzere Avrupa’da otoriter ve totaliter diktatörlüklerin yükselişine sahne olmuştur. Milyonlarca insanın hayatını kaybettiği II. Dünya Savaşı ile sonuçlanan bu süreç, ağır insan hakları ihlallerine sahne olmuştur. İnsanlığa karşı işlenen suçların zirve noktasını, Yahudi soykırımı teşkil etmektedir. Bu acı tecrübelerden alınan derslerin ilk somut sonucu, barışı ve …
1982 ANAYASASININ İNSAN HAKLARINA OLAN YAKLAŞIMI İnsan Hakları Karşısında Toplumun Yararı 1982 Anayasası birey hakları ile toplum çıkarlarının çatışması halinde toplumun çıkarlarının öncelik sahibi olduğunu çeşitli şekillerde dile getirmiştir. Örneğin, hiçbir eylem Türk milli menfaatlerine aykırı olamaz.2. maddede; Türkiye Cumhuriyeti’nin insan haklarına saygılı olduğunun, ancak bunun toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı çerçevesinde …
İLKÇAĞ’DA İNSAN HAKLARI İLE İLİŞKİLİ DÜŞÜNCELER Çin ve Hindistan’da Konuyla İlgili Düşünsel Birikim Çin’de siyasal düşüncenin iz bırakmış ilk şahsiyetlerinden bazılarında , özgürlük ve eşitlik sorunlarıyla gili görüşlere rastlanmaktadır. Taocu düşüncenin kurucusu olan Lao-Çe , insanların doğuştan iyi ve doğuştan eşit olduğunu belirtmiştir.Ayrıca, devleti, insanların hiçbir etkisinin olamayacağı bir ruhun eseri olarak görmüş olmakla birlikte, …
İNSAN HAKLARININ TANIMI VE TEMEL ÖZELLİKLERİ İnsan hakları, bütün insanların, sırf insan olmalarından dolayı sahip oldukları haklardır. Başka bir anlatımla, insan hakları; cinsiyet, etnik köken, dinsel inanç vb. hususlara bakılmaksızın herkesin sahip olduğu haklar kümesini ifade eder İNSAN HAKLARININ ÖZELLİKLERİ Evrensel Olması , Üstün Olması , Öncelikli Olması , Herkesin Sahip Olması İNSAN HAKLARI İLE İLİŞKİLİ TEMEL KAVRAMLAR Özgürlük …