Avrupa’da gelişen Sanayi İnkılabı ile sanayileşen Avrupalı devletler ürettikleri ürünleri kapitülasyonlar sayesinde Osmanlı ülkesine kolaylıkla ihraç ettiler. Osmanlı pazarları Avrupa’dan gelen maliyeti düşük sanayi mallarıyla doldu. İnsanlar, ithal ürünleri satın almaya yöneldiler.

Buna göre Sanayi İnkılabı’nın Osmanlı Devleti’nde aşağıdakilerden hangisine neden olduğu söylenebilir?

Selanik Mülkiye Rüştiyesinde iken mahallemizdeki Binbaşı Kadri Bey’in oğlu Ahmet askerî rüştiyeye (ortaokul) devam ediyor ve askerî üniforma giyiyordu. Onu gördükçe ben de böyle giyinmeye hevesleniyordum. Sonra sokaklarda subaylar görüyordum. Subay olmak için önce askerî rüştiyeye girmek gerektiğini anlıyordum. O sırada annem Selâ­nik’e gelmişti. Askerî Rüştiyeye girmek istediğimi ona söyledim. Annem asker olmamı istemiyordu. Sınav zamanı ona sezdirmeden rüştiyeye giderek sınava girdim.”

Bu bilgiye göre Mustafa Kemal’in askerlik mesleğine ilgi duymasına aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?

Mustafa Kemal, 31 Mart Vakası’ndan sonra subayların siyasete karışmasının tehlikelerini sezmişti. Subaylar arasında yayılan particilik düşüncesi orduda düzen ve disiplinin bozulmasına neden olmuştu. Mustafa Kemal bu durumun gele­cekte, vatanın bekası için tehlikeli sonuçlar doğurabileceğini belirtmişti. Bu nedenle ordunun siyasetten uzak durması gerektiği yönündeki düşüncelerini arkadaşlarıyla paylaşmıştı. Nitekim Balkan Savaşları sırasında Mustafa Kemal’in öngörüleri gerçekleşmiş ve ordumuz büyük bir felaketle karşılaşmıştır.

Bu metinden Mustafa Kemal’in hangi kişisel özelliği çıkarılabilir?

Birinci Dünya Savaşı’nın sonunda:

I.Sınırlar yeniden çizilmiştir.

II.Milletler Cemiyeti kurulmuştur.

III. İmparatorluklar yıkılmış yerine ulus devletler kurulmuştur.

IV.Ülkeler ve şehirler harap olmuştur.

Birinci Dünya Savaşı’nın yukarıdaki sonuçlarından hangileri savaş sonunda toprak kayıplarının yaşandığına kanıt gösterilebilir?

Halkçılık; bütün vatandaşların yasalar önünde eşit olmalarını, devlet imkânlarından eşit olarak yararlanmalarını esas alan ve her türlü ayrımcılığı reddeden Atatürk ilkesidir.

Buna göre aşağıdaki uygulamalardan hangisi Atatürk’ün halkçılık ilkesine göre hareket edildiğinin göstergesi­dir?

Balkan Savaşları sonucunda Balkanlardaki Türk hâkimiyeti sona erdi. Kaybedilen Balkan topraklarından Anadolu’ya büyük bir göç dalgası yaşandı. Yunanistan ve Bulgaristan’da kalan Türklerin kültürel ve dinî hakları antlaşmalarla gü­vence altına alındı.

Bu bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Mustafa Kemal, taarruz için ordunun yanı sıra kamuoyunu ve meclisi de hazırlamaya önem verdi. Bu amaçla halka dağıtılacak bildirileri kaleme aldı. Bazı milletvekilleri taarruzun bir an önce yapılmasını istemekteydi. Mustafa Kemal bu milletvekillerini “Ordumuzun kararı, taarruzdur. Fakat bu taarruzu erteliyoruz. Sebebi, hazırlığımızı tamamen ikmale biraz daha zaman lazımdır. Yarım hazırlıkla, yarım tedbirle yapılacak taarruz hiç taarruz etmemekten daha fenadır.” sözleriyle yatıştırdı. Bu gelişmeler doğrultusunda ordu, 1922 yılının yaz aylarına doğru taarruza hazır hâle gelmişti.

Buna göre Mustafa Kemal’in taarruzu ertelemesinin sebebi nedir?

1927 yılında başkent Ankara’da Türk halkının katkılarıyla Kurtuluş Savaşı anısına “Zafer Anıtı” yaptırılmıştır. Atatürk, anıtta asker kıyafetleri içinde Sakarya isimli atının üzerinde gösterilmiştir. Anıtın dört yanında taş kaideler üzerinde bronz dökümden üç figür bulunmaktadır. Bunlardan ikisinde ülkesini koruyup gözeten Mehmetçik, diğerinde ise cephe­ye silah ve cephane taşıyan Türk kadını tasvir edilmiştir.

Buna göre Zafer Anıtı’nda Kurtuluş Savaşı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi anlatılmak istenmiştir?

Kazım Karabekir Paşa, Gümrü Antlaşması ile ilgili olarak şunları söylemiştir: “Ermenilerin Sevr Antlaşması’ndaki imzalarını geri aldırdık.”

Kazım Karabekir Paşa bu sözüyle aşağıdakilerden hangisini anlatmak istemiştir?

Atatürk’e göre, Türk Devleti’nin dayandığı esaslar, tam bağımsızlık ve kayıtsız şartsız millî egemenliktir. Atatürk tam bağımsızlığı, “siyasi, mali, ekonomik, adli, askeri, kültürel kısaca her hususta bağımsızlık ve serbestlik” olarak tanımlamaktadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi millî bağımsızlık doğrultusunda yapılanlardan biri değildir?

Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Rumların bölgede yaptıkları isyanlara ve Yunanların işgaline karşı kurulmuştur.

Bölgenin kültürel, ekonomik, nüfus bakımından Türklere ait olduğunu tarihi belgelerle ispatlamak için çalışmalar yapmıştır. Edirne’de iki defa kongre yaparak silahlı direniş kararı almış, gerekirse yerli halktan asker toplanabileceğini ilan etmiştir.

Buna göre Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti;

I.Bölgenin Türklere ait olduğunu ispat etmeye çalışmıştır.

II.Bölgesel nitelikte kongreler yapmıştır.

III. İşgallere karşı silah kullanılabileceğini belirtmiştir.

IV.Askere alma işlemlerini zorunlu hale getirmiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

12 Ocak 1920’de Mebusan Meclisi, İstanbul’da çalışmalarına başlamış ve 17 Şubat 1920’de Misakımillî Kararları tüm  dünyaya ilan edilmiştir. Ancak İtilaf Devletleri Misakımillî Kararları’nın kabulünden rahatsız olmuştur. 16 Mart 1920’de İngilizler, toplantı halinde olan Mebusan Meclisi’ni basmış ve dağıtmıştır.

Bu metinde verilen bilgilere göre İtilaf Devletlerinin aşağıdakilerden hangisini amaçladığı söylenebilir?

1789’da Fransız İhtilali sonucunda ortaya çıkan milliyetçilik fikri, içerisinde farklı ulusları barındıran imparatorluklarda birtakım sıkıntıların baş göstermesine neden olmuştur. Bazı Avrupalı devletlerin kışkırtmasıyla Osmanlı Devleti içerisinde bulunan Sırp, Rum, Bulgar gibi uluslar Osmanlıya karşı ayaklanmışlar ve bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.

Buna karşılık milliyetçilik fikri, Türk ulusunu da etkilemiş ve Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında önemli bir rol oynamıştır.

Yukarıdaki bilgiler dikkate alındığında;

I.Osmanlı Devleti’nin çok uluslu bir yapıya sahip olduğu,

II.Avrupalı devletlerin Osmanlı Devleti’ne karşı dostça tavırlar sergilediği,

III. Milliyetçilik fikrinin Millî Mücadele’nin başarıya ulaşmasında etkili olduğu,

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Mustafa Kemal Paşa Havza’ya ulaştıktan sonra halkla toplantı yapmış, toplantı sonunda Havza Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin açılmasını sağlamıştır. Mustafa Kemal Paşa, Havza’dan kolordu komutanlarına gizli bir telgraf göndermiştir. Bu telgrafta, Anadolu’da yaşanan işgallerin mitingler yapılarak ve İtilaf Devletleri ile Osmanlı Hükûmetine telgraflar çekilerek protesto edilmesini istemiştir. Bu telgraftan sonra yurdun birçok yerinde mitingler düzenlenmiştir.

Bu metinden Mustafa Kemal’in aşağıdaki kişilik özelliklerinden hangisine ulaşılamaz?

Wilson İlkeleri’ne göre Osmanlı Devleti’nin Türklerin çoğunlukta olduğu bölgelerine kesin egemenlik hakkı tanınacak, Türk olmayan milletlere de kendi kendini yönetme hakkı verilecekti. Ancak İngilizlerden destek alan Yunan askerleri 15 Mayıs 1919’da İzmir’e çıkarma yaptılar ve İzmir’i işgal ettiler. İşgalden sonra Yunanistan’dan İzmir’e gemilerle Rum göçmenleri taşıdılar.

Buna göre Yunanlıların İzmir’e Rum göçmenleri taşıma amacı aşağıdakilerden hangisidir?

“Memleketimizi gerçek hedefe ulaştırmak için iki orduya ihtiyaç vardır: Biri vatanın hayatını kurtaran asker ordusu, diğeri milletin geleceğini yoğuran irfan ordusu.”

Mustafa Kemal’in, bu sözüyle;

I.Askerî güç,

II.Eğitim,

III. Siyaset

unsurlarından hangilerine önem verdiği söylenebilir?

Sakarya Savaşı, sadece cephede değil cephe gerisinde de bütün şiddetiyle devam ediyordu. Ankara’da bütün imkânlar seferber edilmiş, herkes vatan için yollara düşmüştü. Kadınından erkeğine, yaşlısından gencine herkes bu savaşın içindeydi.

Bu metinden hareketle Sakarya Savaşı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Mustafa Kemal’in doğduğu Selanik, önemli bir liman şehri olmanın yanında demir yolu ile Belgrad, Manastır ve İstanbul gibi şehirlere bağlanmaktaydı. Bu durum Selanik’in hem Batı ile etkileşimini kolaylaştırmış hem de sosyal ve kültürel yönden gelişmesine zemin hazırlamıştır.

Avrupa’da çıkarılan gazete, dergi ve kitaplardaki fikirler çok uluslu yapıya sahip olanSelanik üzerinden Osmanlı ülkesine yayılıyordu. Bu yönüyle Selanik, Avrupa’daki gelişmelerin yakından takip edildiği ve Batı ülkeleriyle etkileşimin en yoğun yaşandığı şehirlerden biriydi. Denebilir ki Selanik, Osmanlı Devleti’nin Batı’ya açılan bir penceresi konumundaydı.

Bu metinden hareketle Selanik’in Mustafa Kemal’in kişisel özelliklerinden hangisi üzerinde etkili olduğu söylenebilir?

Misakımillî’de alınan,

-İşgal altındaki Arap halkları, özgürce verecekleri oylarla kendi geleceklerine kendileri karar vermelidir.

-Kendi istekleriyle ana vatana katılmış olan Kars, Ardahan ve Batum için gerekirse tekrar halk oylaması yapılabilir.

-Batı Trakya’nın durumu, orada yaşayan halkın serbestçe verecekleri oylarla belirlenmelidir.

kararlarından hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

“Şimdiye kadar uygulanan eğitim ve öğretim yöntemlerinin, milletimizin gerilemesinde en önemli nedenlerden biri olduğu kanaatindeyim. Onun için bir millî eğitim programından söz ederken eski devirlerdeki hurafelerden, yaradılışımıza hiç de uymayan yabancı fikirlerden, Doğu’dan ve Batı’dan gelen etkilerden tamamen uzak, millî ve tarihî yapımıza uygun bir kültürü kastediyorum. Çünkü millî dehanın gerçek gelişmesi ancak böyle bir kültürle sağlanabilecektir.”

Mustafa Kemal’in 1921’de Maarif Kongresi’nde yaptığı bu konuşmadan,

I.Geri kalışın nedeni olarak eğitim programlarını göstermiştir.

II.Eğitim programlarında farklı toplumların taklit edilmesine karşı çıkmıştır.

III. Gelişmenin ancak millî kültüre uygun bir eğitim programıyla mümkün olabileceğini düşünmüştür.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

“Her safhasıyla düşünülmüş, hazırlanmış, idare edilmiş ve zaferle sonuçlandırılmış olan bu harekât; Türk ordusunun, Türk subay ve komuta heyetinin yüksek kudret ve kahramanlığını tarihe bir kere daha yazdıran muazzam bir eserdir…”

Mustafa Kemal’in, Büyük Taarruz’un önemini ifade ettiği bu sözlerinden aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?

Lozan Barış Antlaşması’na göre Ege adalarından Gökçeada, Bozcaada ve Tavşan Adaları Türkiye’ye; Limni, Semadirek,

Midilli, Sakız, Sisam ve Nikerya adaları ise Yunanistan’a bırakılacaktı. Fakat Türkiye antlaşmaya Yunanistan’ın bu adalarda

deniz üssü kuramayacağına dair bir madde ekletmiştir.

Türkiye bu maddeyi antlaşmaya ekleterek,

I.Ege Adalarını silahsızlandırmayı

II.Diplomatik ilişkileri geliştirmeyi

III. Sınırlarını güvence altına almayı

amaçlarından hangilerini hedeflemiştir?

Selanik’in karışık sokak aralarında tatlı sürprizlerle karşılaşılırdı; kâh yeşilliklerin arasında birdenbire denize açılan manzaralar,kâh çocuk sesleri ile Kur’an nağmelerinin taştığı sıbyan mektepleri, kâh muntazam vuruşlarla bakır veya demir döven çekiç seslerinin duyulduğu karanlık atölyeler, kâh kırlangıç yuvası gibi geçmişin birçok faciasını yaşamış yüksek evler... Bu şehrin dilleri ve dinleri farklı insanları, bu küçük tatlardan büyük mutluluklar çıkarmasını bilirdi.

Bu parçaya verilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir?

Erzurum Kongresi’nde alınan,

-Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez.

-Kuva-yı Milliye’yi tek kuvvet olarak tanımak ve millî iradeyi hakim kılmak esastır.

-Manda ve himaye kabul edilemez.

kararlarından hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabul edilmesinden sonra yabancı okullar Türkiye için bir sorun hâline gelmiştir. 1925 yılında

bu okullarda;

-Tarih, coğrafya ve yurttaşlık bilgisi derslerinin Türk öğretmenler tarafından okutulması,

-Türk müfettişlerce denetlenmesi,

-Derslerde Türklük aleyhinde ifadelerin yer almaması

kararları alınmıştır.

Buna göre Türkiye’nin, yabancı okullar konusunda sergilediği tutumla aşağıdakilerden hangisini amaçladığı söylenebilir?

Atatürk’ün Osmanlı’nın son yenilmez pehlivanı Kurtdereli Mehmet Efendi’ye yazdığı mektuptan:

Seni cihanda büyük ün almış bir Türk güreşçisi olarak tanıdım. Parlak başarılarının sırrını şu sözlerle açıkladığını da öğrendim: “Güreşirken bütün milletimi arkamda hisseder ve milletimin şerefini korumak için herşeyi yapardım. Ve sanki bütün milletimin kuvvetinin yanımda olduğunu hissederdim.” Bu dediğini en az yaptıkların kadar beğendim. Onun için senin bu değerli sözünün Türk sporcularına bir meslek ilkesi olmasını diliyorum.

Bu mektuba göre Atatürk Türk sporcularına aşağıdakilerden hangisini tavsiye etmektedir?

Sevr Antlaşması’nın bazı maddeleri aşağıda verilmiştir:

-Zorunlu askerlik kaldırılacak, asker sayısı sınırlandırılacak ve ordunun ağır silahı olmayacak.

-Boğazlar; içinde Türklerin bulunmadığı uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecek, savaş zamanı dahi bütün gemilere açık olacak.

-Kapitülasyonlardan bütün devletler faydalanacak.

-Azınlıkların hakları genişletilecek.

Bu maddelerden hareketle Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Aşağıda Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun “Yaban” adlı eserinden alınan bazı bölümler verilmiştir:

“… Onlara İstanbul’un dört devletin askerî işgali altında olduğunu, İzmir’in ta Bursa’ya kadar Yunanlılar tarafından istila edildiğini, Adana’dan Fransızların henüz el çekmediğini, Urfa’da, Antep’te kanlı olayların cereyan etmekte olduğunu haber veriyor, her birinin yüzüne ayrı ayrı bakıyordum. … İstanbul’da ne padişahın ne devletin ne hükûmetin itibarı kaldı. Yüzbaşı rütbesinde yabancı subaylar, sadrazamlara emir veriyor, padişaha filan adamı filan yere tayin et diye akıl veriyor. Memleketin büyüklerini, akıllı adamlarını Malta Adası’na sürdüler. Kimseye göz açtırmıyor, söz söyletmiyorlar…”

Yukarıdaki metinden hareketle,

I.Yunanlılar ve Fransızlar Anadolu’da işgal faaliyetlerinde bulunmuştur.

II.Toplumdaki aydın insanlar İtilaf Devletleri tarafından baskıya maruz kalmıştır.

III. Osmanlı Devleti’nin otoritesi sarsılmıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

İstanbul Hükûmeti adına Tevfik Paşa, 17 Ekim 1922’de bana gönderdiği telgrafta kazanılan zaferin bundan böyle İstanbul ile Ankara arasında anlaşmazlık ve ikiliği ortadan kaldırdığını ve millî birliğimizi sağladığını yazıyordu. Yani Tevfik Paşa şöyle demek istiyordu: “Memlekette düşman kalmadı. O hâlde padişah yerindedir, hükûmet onun yanındadır. Millete düşen de bu makamların vereceği emirlere uymaktır. Böyle olunca da elbette birliğe engel bir şey kalmamış olur.”

Tevfik Paşa, Mustafa Kemal’e çektiği bu telgrafta aşağıdakilerden hangisini yok saymıştır?

Cumhuriyetçilik ilkesi; yönetim şekli olarak halk egemenliğini esas alan, yöneticilerin halk tarafından belli bir süre için seçilmesini sağlayan, cumhuriyet rejimini ön plana çıkaran ve bunu bir hayat felsefesi hâline getirmeyi amaçlayan Atatürk ilkelerinden birisidir.

Buna göre cumhuriyetçilik ilkesi için,

I. Ülke yönetiminde tek kişinin egemenliğini reddeder.

II.Halkın, yönetimde söz sahibi olmasını savunur.

III. Seçimlerin belli aralıklarla yapılmasını öngörür.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?