4.Sınıf İnsan Hakları 1.Ünite Notu

İNSAN: Toplum halinde bir kültür çevresinde yaşayan, düşünme ve konuşma yeteneği olan gelişmiş insandır.

İNSAN OLMANIN NİTELİKLERİ:

KARAKTER: Bir bireyin kendine özgü yapısı ve onu başkalarından ayıran davranış biçimlerini belirleyen ana özelliklerdir.

İyi karakter sahibi bir insanın başlıca özellikleri şunlardır:

Bu özellikler aynı zamanda insanı insan yapan değerlerdir.

İNSANIN DOĞUŞTAN GELEN TEMEL VE VAZGEÇİLMEZ HAKLARI

İnsan hakları, insanların doğuştan sahip olduğu evrensel nitelikte olan haklardır.

İnsan haklarının temelini;

Bu beyanname ve sözleşmede

Anayasamızın 12. Maddesinde, herkes kişiliğine bağlı dokunulmaz, devredilemez, vazgeçilemez temel hak ve hürriyetlere sahiptir.

Temel haklar Anayasamızda “ Temel Hak ve Hürriyetler “ başlığı altında;

olmak üzere üç grupta ele alınmıştır.

KİŞİ HAKLARI

Yaşama hakkı ( İnsanlar yaşama hakkını kullanmadan diğer haklarını kullanamazlar.)
Kişi dokunulmazlığı
Kişi hürriyeti ve dokunulmazlığı
Kişi hürriyeti ve güvenliği
Özel hayatın gizliliği ve korunması
Yerleşme ve seyahat hürriyeti
Din ve vicdan hürriyeti
Düşünce ve kanaat hürriyeti
Bilim ve sanat hürriyeti
Basım ve yayımla ilgili hürriyetler
Toplantı hak ve hürriyeti
Mülkiyet hürriyeti
Hak arama hürriyeti
Temel hak ve hürriyetlerin korunmasıdır.

SOSYAL VE EKONOMİK HAKLAR VE ÖDEVLER

ÇOCUK İLE YETİŞKİN ARASINDAKİ FARKLAR

Düşünce Yönünden Farklılıklar:

Çocuklar yetişkinlere göre farklı düşünür.
Çocukların hayal gücü daha ağır basar.
Yetişkinler, çocukları kendileri gibi düşünmeleri için baskı altına almamalıdır.
Önemli olan, çocuklara ve hayallerine önem vermek, onları destekleyebilmektir.

Öğrenme Yönünden Farklılıklar:

Yetişkinler sık tekrar gerektirmeden öğrenirler, oysa çocuklar öğrenirken sık tekrara gereksinim duyarlar.
Yetişkinler ne öğrenmek istediklerini tanımlayıp ifade ederler, oysa çocuklar büyükler tarafından öğrenmeleri gerekenler söylenince öğrenirler.
Yetişkinler eğitime gönüllü olarak katılırlar ve beklentilerini karşılamayan eğitimden uzaklaşırlar, oysa çocuklar eğitime zorunlu katılırlar ve uzaklaşma şansları yoktur.
Yetişkinlerin eğitimden beklentileri oldukça yüksektir, oysa çocukların beklentileri sadece sınıflarını geçmektir.
Çocukların hayalleri, iç dünyaları, duygu, düşünce ve hayata bakışları yetişkinlerden farklıdır.

ÇOCUK HAKLARI

Çocuk hakları “ Çocuk Hakları Bildirgesi” ile güvence altına alınmıştır.

1924 tarihli “Cenevre Çocuk Hakları” önemli bir adımdır.
Türkiye bu bildirgeyi aynı yıl kabul etmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk’ün çocuklara armağan ettiği “ 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” ile örnek bir davranış sergilemiştir.
Birleşmiş Milletler, 20 Kasım 1959 da “Çocuk Hakları Bildirgesi”ni ilan etmiştir.
“Çocuk Hakları Sözleşmesi” ni Türkiye 1990 yılında imzalamıştır.
Sözleşmeyi kabul eden devletler, kendi yetkileri altında bulunan her çocuğa ( 18 yaşına kadar her insan yasalar karşısında çocuk sayılır.) sözleşmede yazılı olan tüm hakları tanımakla yükümlüdür.
Bu hakların tanınmasında ırk, renk, cinsiyet, dil gibi hiçbir bakımdan ayrım gözetilemez.
Çocuk haklarına dair sözleşme; medeni, siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel alanlardaki insan haklarını en geniş biçimde tanımlamaktadır.
Bu sözleşmeye yön veren temel değerler; ayrım gözetmeme, çocuğun yararının gözetilmesi, yaşama, gelişme ve katılımdır.

Çocuk Haklarına Dair Sözleşmede Ele Alına Başlıca Konular Şunlardır;

Ana babanın sorumluluğu; bunun ihmal edildiği durumlarda ise devletin rolü ve sorumluluğu
Bir isme ve vatandaşlığa sahip olma ve bunun korunma hakkı
Yaşama ve gelişme hakkı
Sağlık hizmetlerine erişim hakkı
Eğitime erişim hakkı
İnsana yakışır bir eğitim standardına erişim hakkı
Eğlence, dinlenme ve kültürel etkinlikler için zamana sahip olma hakkı
İstismar ve ihmalden korunma hakkı
Uyuşturucu bağımlılığından korunma hakkı
Ekonomik sömürüden korunma hakkı
İfade özgürlüğü hakkı
Düşünce özgürlüğü hakkı
Dernek kurma özgürlükleri hakkı
Çocukların kendileriyle ilgili konularda görüşlerini dile getirme hakkı
Özel gereksinimi olan çocukların hakkı
Özürlü çocukların hakları

Ülkemizde, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ( SHÇEK ) Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin uygulanmasını takip etmektedir.

Ekim ayının ilk pazartesi günü “ Dünya Çocuk Günü”

20 Kasım “ Dünya Çocuk Hakları Günü” olarak kutlanır.

İlgili Kategoriler

Sayfayı Paylaş