2017 ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ PAKETİ ÇERÇEVESİNDE DİKKAT ÇEKEN BELLİ BAŞLI HUSUSLAR NELERDİR?

A. GENEL OLARAK
“Yargı tarafsızlığının” anayasaya işlenmesi, “sıkıyönetimce ilgili ibarelerin kaldırılması söz konusudur (AY. m. 9, 15,19).
B. YASAMA ALANI
a. Milletvekili adedi 550’dcn 600’c, seçim dönemi 4 yıldan 5 yıla çıkarılmış, milletvekili seçilme yaşı 25’i doldurmuş olmaktan 18’i doldurmuş olmaya düşürülmüştür.
b. AY. m. 96/1’e göre; “Türkiye Büyük Millet Meclisi, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üye tamsayısının en az üçte biri ile toplanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasada başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanlaıııı salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz” Milletvekili adedinin artmış olması nedeniyle değişiklik öncesi TBMM’nin asgari toplantı yeter sayısı olan 184 200’e, asgari kabul yeter sayısı olan 139 ISPe ytlkselmiştir. Bunun yanı sıra artık bakanların katılmadıkları oturumlardaki oylamalarda birbirleri¬ne vekaleten oy kullanmaları mümkün değildir. Zira AY. m. 96/2 mülga olmuştur.
c. Erken seçim; Cumhurbaşkanının veya TBMM üye tamsayısının 3/5’i oranındaki milletvekilinin karan ile hem Cumhurbaşkanı, hem TBMM bakımından aynı anda seçim yapılmak üzere söz konusu olabilir (AY. m. 77, 116). Ancak hakkında meclis soruşturması açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı, seçim kararı alamaz (AY. m. 105).
d. Cumhurbaşkanının kanunları geri gönderme yetkisine, “güçleştirici veto” halini alınıştır. Zira Cumhurbaşkanının tekrar görüşülmek üzere Meclise iade ettiği kanunun aynen olmak üzere tekrar kabul edilerek Cumhurbaşkanına gönderilmesi asgari, TBMM üye tamsayısının salt çoğunluğu şartına bağlanmıştır (AY. m. 89).
e. Bakanlar Kurulu kaldırılmış olduğu için teknik ifade şekliyle ‘‘tasarı” ile ilgili ibareler Anayasa¬dan çıkarılmıştır.
a. Bir önceki paragrafta ifade edilenlerle bağlantılı olarak, değişiklik öncesi, kanunlaşma süreci sadece “tasarı” yoluyla başlatılabilen bütçe kanunu ile ilgili değişiklikler yapılmıştır. Bütçenin kanunlaş¬ması süreci artık “tasarı” şeklinde değil “Cumhurbaşkanının teklifi” şeklinde başlayacaktır. Bütçe kanununun süresinde yürürlüğe konulamaması halinde, geçici bütçe kanunu çıkarılır. Geçici bütçe kanununun da çıkarılamaması durumunda, yeni bütçe kanunu kabul edilinceye kadar bir önceki yılın bütçesi yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanır. Kesinhesap kanunu teklifi, yeni yıl bütçe kanunu teklifiyle birlikte görüşülür ve karara bağlanır (AY. 87, 89, 96, 161).
b. Terminolojik manasıyla “tasarının Anayasadan çıkarılmış olması hasebiyle, değişiklik öncesi Danıştay’ın görevleri arasında yer alan, “Başbakan ve Bakanlar Kurulunca gönderilen kanun tasarıları hakkında düşüncesini bildirmek” şeklindeki görevi Anayasadan kaldırılmıştır (AY. m. 155).
f. Parlamenter hükümet modelinin terkine yönelik düzenlemelerin getirilmiş olmasından mütevellit olmak üzere TBMM’nin görevleri arasından, “hükümeti denetlemek, KilK çıkarması için Bakanlar Kuru¬luna yetki kanunu ile yetki vermek” çıkarılmıştır.
g. Yine Parlamenter hükümet modelinin terkine yönelik düzenlemelerin getirilmiş olmasından mü¬tevellit olmak üzere. Cumhurbaşkanına vekalet yetkisi TBMM Balkanından alınmıştır. Zira Cumhurbaşkanı görevde olmadığı zaman ona vekalet etmek üzere Cumhurbaşkanı yardımcıları bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı geçici olarak görevde olmadığı /aman tayin ettiği yardımcısı kendisine vekalet edecektir.

C. YÜRÜTME ALANI
a. Bir tarafta Başbakanın başkanlığındaki Bakanalar Kumlu, diğer tarafta Cumhurbaşkanı olmak üzere iki başlı yürütme esasından mülhem yumuşak kuvvetler ayrılığı modeli olan parlamenter sistemle ilgili düzenlemeler Anayasadan çıkarılmıştır. Bunun yerine başkanlık sisteminden mülhem, yürütmenin merkezinden Cumhurbaşkanlığının/Cumhurbaşkanının olduğu “Türkiye tipi Cumhurbaşkanlığı siste- mi”nin benimsendiğine dair hükümler Anayasaya derç edilmiştir (AY. m. 101, 104, 105).
b. Biraz önce ifade edilenlerin sonucu olarak; Başbakanlık, Bakanlar Kurulu. Gcçıci Bakanlar Kuru¬lu. gensoru, kurucu ve yapıcı güvenoyu ile ilgili düzenlemeler Anayasadan çıkarılmıştır (AY. m. 99, 109, 110, 111, 112, 113, 114)
c. Dolayısyıla Cumhurbaşkanının, yardımcılarının ve bakanların siyasal sorumluluğu yoktur.
d. Bununla beraber, Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanların cezai sorumlulukla¬rı vardır. Zira Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları vc bakanlar hakkında görevleriyle ilgili suç işledikleri iddiasıyla, asgari TBMM üye tamsayısının salt coğunluğunun (301) vereceği önergeyle soruşturma açılması islenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve asgari üye tamsayısının beste üçünün (360) gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir. Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından, her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak on beş kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılır. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Mcclis Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni vv kesin bir süre verilir. Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içinde dağıtılır ve dağıtımından itibaren on gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye Biiyük Millet Meclisi iiye tamsayısının üçte ikisinin (400) gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilir. Yüce Divan yargılaması üç ay içinde tamamlanır, bu siirede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre verilir, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır. Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakanın görevi sona erer. “Meclis soruşturuması’nın dayanağı olan 100 üncü madde yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak bu durum “meclis soruşturması” müessesesinin kaldırıldığı anlamına gelmez. Netice olarak meclis soruşturması 105 ve 106 maddelerde bazı yönleri eskisinden farklı olmak üzere yeniden düzenlenmiştir.
c. Kanun hükmünde kararnamelerin ve tüzüklerin dayanağı olan maddeler kaldırılmıştır (AY. m. 91, 115). Dolayısıyla değişiklik öncesi Danıştay’ın görevleri arasında yer alan, “tüzük tasarılarını incelemek,” şeklindeki görevi Anayasadan çıkarılmıştır (AY. m. 155).
f. Yürütmenin başındaki Cumhurbaşkanına; yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleme yapma yetkisi tanınmıştır. Bu yetki ilkel-asli bir yetkidir. Bunun yanı sıra Cumhurbaşkanı, kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilir. (AY. m. 104).
g. Cumhurbaşkanı; savaş, savaşı gerektirecek bir durumun başgöstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışma … tabiî afet veya tehlikeli salgın hastalık ya da ağır ekonomik bunalımın ortaya çıkması hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde, süresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir. Olağanüstü hal ilanı kararı verildiği gün Resmî Ga¬zetede yayımlanır vc aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağırılır; Meclis gerekli gördüğü takdirde olağanüstü halin süresini kısaltabilir, uzatabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir (AY. m. 119).
h. Cumhurbaşkanının talebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi her defasında dört ayı geçmemek üzere süreyi uzatabilir. Savaş hallerinde bu dört aylık süre aranmaz (AY. m. 119).
i. Olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanı, olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda, konu sınırlaması söz konusu olmaksızın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarma yetkisini haizdir. Kanun hükmündeki bu kararnameler Resmî Gazetede yayımlanır, aynı gün Meclis onayına sunulur. Savaş ve mücbir sebeplerle Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanamaması hâli hariç olmak üzere; olağanüstü hal sırasında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri Uç ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülür ve karara bağlanır. Aksi halde olağanüstü hallerde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kendiliğinden yürürlükten kalkar (AY. m. 119).
j. Cumhurbaşkanlığı Genci Sekreterliği kaldırılmış, Milli Güvenlik Kurulunun daimi üyeleri arasından Jandarma Genel Komutanı çıkanIiniştir. Kumlun daimi üyeleri arasına Cumhurbaşkanı yardımcıları eklenmiştir (AY. m. 118).
k. Devlet Denetleme Kumluna; “idari soruşturma açına” yetkisi tanınmış, değişiklik öncesi Kumlun inceleme alanı dışında bırakılmış olan “Silahlı Kuvvetler” 108 inci madde metninden çıkarılmakla inceleme alanı kapsamına alınmıştır.
I. 125 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemler ile Yüksek Askerî Şuranın kararları yargı denetimi dışındadır.” bölümü Anayasadan çıkarılmıştır.
D. YARGI ALANI
a. Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesini kaldırılmıştır (AY. m. 156, 157).
b. Bunun yanı sıra, disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kumlamaz. Ancak savaş halinde, asker kişilerin görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilir (AY. m. 142).
c. Değişiklik öncesi Danıştay’ın görevleri arasında yer alan, “Başbakan ve Bakanlar Kurulunca gönderilen kanun tasardan hakkında düşüncesini bildirmek” ve “tüzük tasarılarını incelemek,” görevleri Anayasadan çıkarılmıştır (AY. m. 155).
d. Anayasa Mahkemesinin üye adedi 17’den 15’e düşürülmüştür. Büylece Cumhurbaşkanının Ana¬yasa Mahkemesine seçeceği üye adedi 14’ten 12’ye düşmüştür. Bu çerçevede Mahkemenin 3 üyesini
TBMM 12 üyesini Cumhurbaşkanı seçmiş olacaktır (AY. m. 146). Anayasa Mahkemesi Genel Kumlunun asgari toplantı yeter sayısı olan 13. 11’ düşürülmüştür.
e. Anayasa Mahkemesinin Ylice Divan sıfatıyla yargılayacakları arasında geçen “Başbakan, Jan¬darma Genci Komutanı. Askeri Yargıtay. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi başkan ve üyeleri” çıkarılmış. Cumhurbaşkanı yardımcıları eklenmiştir (AY. m. 148).
f. Olağanüstü dönemlerde çıkarılanlar hariç olmak üzere, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin soyut ve somut norm denetimine tabi olacağı yönünde Anayasada değişiklik yapılmıştır (AY. 148, 149, 151, 152, 153).
g. Anayasa Mahkemesinde iptal davası açabilecekler arasında geçen; iktidar ve anamuhalefet partisi Meclis gruplan” ibareleri kaldırılmış bunun yerine “Türkiye Büyük Millet Mcelisinde en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubu” ibareleri getirilmiştir. Ziıa değiştirilen sistem gereği iktidar partisi dolayısıyla anamuhalefet partisi kavramları karşılıksız kalmıştır. (AY. m. 148, 149, 151, 152, 153).
h. Hakimler ve Savcılar Kumlunun; daire adedi 3’ten 2’yc. üye adedi 22 asıl 12 yedekten sadece asıl olmak üzere 13 üyeye düşürülmüştür. Böylece Hakimler Savcılar Kumlunun 13 üyesinin 4’ünü Cumhur¬başkanı, 7’sini TBMM seçmiş olacaktır. Adalet Bakanı ile Müsteşarı Kurulun tabii üyesidir. Netice olarak CB-4+TBMM-7+Adalet Bakanı + Müsteşarı = 13 (AY. m. 159

16 Nisan 2017 Anayasa Değişiklikleri

1. Cumhurbaşkanı artık siyasi parti üyesi olabilir.
2. Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Askeri Mahkemeler kaldırıldı.
3. Anayasa Mahkemesi üye sayısı artık 17 değil 15 dir. Çünkü Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kaldırıldığı için artık üye gönderemiyor.
4. Anasaya Mahkemesinin üye sayısı azaltılınca toplantı yeter sayısı da değişti. 2017 öncesinde Başkan ve en az 12 üye ile toplanan Anasaya Mahkemesi Genel Kurulu artık Başkan ve en az 10 üye ile toplanabilecek.
5. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun adı Hakimler ve Savcılar Kurulu oldu. 22 asıl 12 yedek yerine artık 13 üyeden oluşmaktadır. 3 daire yerine artık 2 daire şeklinde çalışmaktadır. Kurulun başkanı yine Adalet Bakanıdır. Adalet Bakanı ve Adalet Bakanlığı Müsteşarı yine kurulun doğal üyesidir. 4 üye Cumhurbaşkanı tarafından, 7 üye ise TBMM tarafından seçilmektedir.
Cumhurbaşkanı 4 üyenin 3 ünü 1.sınıf adli yargı hakim ve savcıları arasından, 1 üyeyi 1. sınıf idari yargı hakim ve savcıları arasından seçer. TBMM 3 üyeyi Yargıtay üyeleri, 1 üyeyi Danıştay üyeleri, 3 üyeyi de üniversitelerin hukuk dallarında görevli öğretim üyeleri veya avukatlar arasından seçer.
TBMM ise Hakimler ve Savcılar Kurulu üyelerini şu şekilde seçecektir:
İlk önce Hakimler ve Savcılar Kurulu üyeliği için başvurular TBMM Başkanlığına yapılır. Başvurular Adalet ve Anayasa Komisyonu üyelerinden oluşan Karma Komisyona gönderilir. Komisyon her bir boş üyelik için 3 aday belirler. Komisyon tarafından adaylar şu şekilde belirlenir: l.oylamada üye tamsayısının 2/3 ü, 2.oylamada üye tamsayısının 3/5 i aranır. 2.oylamada da yeterli çoğunluk sağlanamadığı takdirde her bir üyelik için en çok oyu alan 2 aday arasından ad çekme usulü ile aday belirleme tamamlanır.
TBMM, komisyon tarafından belirlenen 3 aday arasından seçim yapar. 1.oylamada üye tamsayısının 2/3 ü, 2.oylama da üye tamsayısının 3/5 i aranır. 2.oylamada da yeterli çoğunluk sağlanamadığı takdirde her bir üyelik için en çok oyu alan 2 aday arasından ad çekme usulü ile üyelik belirleme tamamlanır.
Hakimler ve Savcılar Kurulu üyeleri yine 4 yıllığına seçilir ve süresi biten üye tekrar seçilebilir. Kurul üyelerinin seçimi, üyelerin görev süresi dolmadan önceki 30 gün içinde yapılır. Seçilen üyelerin görev süresi dolmadan Kurul üyeliğinin boşalması durumunda da boşalmayı takip eden 30 gün içinde yeni üyelerin seçimi gerçekleşir. Buradaki süre 60 günden 30 güne düşürülerek değiştirilmiştir.
6. Seçilme yaşı artık 25 değil 18 dir.
7. Milletvekilleri için askerliğini yapmış olmak şartı yerine askerlikle ilişiği olmamak şartı gelmiştir.
8. Jandarma Genel Komutanı artık Yüce Divan kapsamı içerisinde yer almayacaktır.
9. TBMM genel seçimlerinden önce ve TBMM nin erken seçim kararı alması halinde İçişleri, Adalet ve Ulaştırma bakanlarının çekilip yerlerine bağımsız bakanlar atanması usulü kaldırılmıştır.

Ancak Cumhurbaşkanının 45 gün içinde Bakanlar Kurulu kurulamaz ya da kurulsa bile güvenoyu alamazsa erken seçim kararı alması halinde Cumhurbaşkanının bir Başbakan ataması ve İçişleri, Adalet ve Ulaştırma bakanlarının çekilip yerlerine meclis içinden veya dışından bağımsızlardan olmak üzere siyasi parti gruplarından ağırlıklarına göre geçici bakanlar kurulu oluşturulması usulü 2019 a kadar devam edecek. 2019 seçimleriyle bu hükümlerde kalkacaktır.
10. Milletvekili genel veya ara seçimleriyle yerel seçimler arasında 1 yıldan daha az bir süre kalması halinde bu seçimlerin birleştirilerek yapılması hükmü de kaldırılmıştır.

YENİ ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE ANAYASANIN 104. MADDESİNDE CUMHURBAŞKANINA VERİLEN GÖREV VE YETKİLER

Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir.
Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını temin eder.
1) Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapar.
2) Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj verir.
3) Kanunları yayımlar.
4) Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderir.
5) Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesinde iptal davası açar.
6) Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atar ve görevlerine son verir.
7) ÜST KADEME KAMU YÖNETİCİLERİNİ ATAR, GÖREVLERİNE SON VERİR ve bunların atanmalarına ilişkin usul ve esasları Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenler.
8) Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyetinin temsilcilerini gönderir, Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul eder.
9) Milletlerarası andlaşmaları onaylar ve yayımlar.
10) Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunar.
11) Milli güvenlik politikalarını belirler ve gerekli tedbirleri alır.
12) Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil eder.
13) Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar verir.
14) Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile kişilerin cezalarını hafifletir veya kaldırır.
15) Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ çıkarabilir.
a. Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenemez.
b. Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz.
c. Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz.
d. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde kanun hükümleri uygulanır.
e. Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir.
16. Cumhurbaşkanı, kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, YÖNETMELİKLER çıkarabilir.

YENİ ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ TEKLİFİ İLE KALDIRILAN HÜKÜMLER
S Gensoru (TBMM’nin Bakanlar Kurulu ve Bakanları denetleme yetkisi)
S TBMM’nin Bakanlara sözlü soru sorması
S TBMM Başkanının Cumhurbaşkanına vekâlet etmesi
S Bakanlar Kurulu
S Bakanlar Kurulunun kurulması, güvenoyu alması
S Geçici Bakanlar Kurulu
S Tüm Bakanlar Kurulu kararnameleri
S Bakanlıkların kurulması, kaldırılması
S Kanun Hükmünde Kararname (TBMM’nin KHK çıkarma verme yetkisi ve Bakanlar Kurulu’nun KHK çıkarması)
S Milletvekillerinin Bakan olabilmesi
S Tüzük
S Yürütmenin kanun tasarısı sunması (Bütçe ve Kesinhesap Kanunu hariç)
S Jandarma Genel Komutanının MGK üyeliği
S Sıkıyönetim
S Askeri Yargıtay
S Askeri Yüksek İdare Mahkemesi
YENİ ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ TEKLİFİ İLE YENİ GELEN ve DEĞİŞEN HÜKÜMLER
S Yürütme yetki ve görevinin Bakanlar Kurulu ile birlikte değil sadece Cumhurbaşkanı tarafından kullanılması
S Anayasa’nın yargı yetkisiyle ilgili 9. maddesinde yer alan ‘yargının bağımsızlığı’ ilkesine
“tarafsızlık” ilkesinin eklenmesi S Milletvekili sayısının 550’den 600’e çıkması
S Milletvekili Seçilme yaşının 25’ten 18’e inmesi
S Milletvekili adaylık niteliklerinden ‘askerliğini yapmış olmak’ şartının çıkarılıp, ‘askerlikle ilişiği
olmama’ ilkesinin getirilmesi S TBMM seçim döneminin 4 yıldan 5 yıla çıkması
S TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 5 yılda bir aynı gün yapılması
S Yazılı soruların Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar tarafından 15 günde cevaplanması
S Son yapılan seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte %5 oy almış olan partiler
ile en az 100.000 seçmenin de Cumhurbaşkanlığı seçiminde aday göstermesi S Cumhurbaşkanının “Devlet Başkanı” sıfatını kazanması
S Cumhurbaşkanının partisiyle ilgisinin kesilmemesi
S Cumhurbaşkanının Meclise mesai vermesi
S Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
S Cumhurbaşkanının suç işlediği iddiasıyla Cezai Sorumluluğu (NSÇ teklifi ^ 3/5’in kararı^
2/3’ün kabulüyle ^ Yüce Divana sevk edilmesi) (Yüce Divan’ın en fazla (3+3) 6 ayda soruşturmayı tamamlaması)
S Cumhurbaşkanının yardımcılarını ve bakanları atayıp görevlerine son vermesi
S Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanların görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Cumhurbaşkanı
ile aynı usul ve şartlarda cezai sorumluluğa tabi olmaları
S Cumhurbaşkanına Cumhurbaşkanı Yardımcısının vekâlet etmesi
S Yasama ve yürütmenin karşılıklı “Seçimlerin Yenilenmesine” (erken seçime) karar
vermesi:
a. Cumhurbaşkanının doğrudan;
b. TBMM’nin 3/5 çoğunlukla karar vermesi)
S Genelkurmay Başkanının MGK’da Cumhurbaşkanından sonra gelen sırasının bakanlardan
sonraya alınması
S MGK’da başbakan yardımcıları yerine Cumhurbaşkanı yardımcılarının üye olması
S Devlet Denetleme Kurulunun Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenmesi, askeri
kuruluşları denetleyebilmesi ve idari soruşturma yapabilmesi
S Milli Güvenlikten Cumhurbaşkanının sorumlu olması
S Genelkurmay Başkanının Bakanlar Kurulunun teklifi yerine doğrudan Cumhurbaşkanı
tarafından atanması
S OHAL’i Cumhurbaşkanının ilan etmesi ve OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
çıkarabilmesi
S Sıkıyönetimin şartlarının OHAL’in altında OHAL şartlarıyla birleştirilmesi
S TBMM’ye sunulan OHAL kararnamelerinin 3 ay içinde karara bağlanamaması halinde
kendiliğinden yürürlükten kalkması
S Cumhurbaşkanının ve Yüksek Askeri Şura’nın tüm kararlarına karşı yargı yolunun açılması
S Cumhurbaşkanının üst kademe kamu yöneticilerini atayıp görevlerine son vermesi
S Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kamu tüzelkişiliğinin kurulabilmesi
S Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri,
teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması
S Cumhurbaşkanının yönetmelik çıkarabilmesi
S HSYK’nın adının HSK (Hâkimler ve Savcılar Kurulu) olması ve üye sayısının 22’den ^13’e,
daire sayısının 3’ten 2’ye düşmesi
S HSK üyelerinin 4’ünü CB’nın seçmesi (3 üyeyi birinci sınıf adli hâkim ve savcılar arasından;i üye
birinci sınıf idari hâkim ve savcılar arasından)
S HSK üyelerinin 7’sini TBMM’nin seçmesi (Yeni Seçim Usulü: 3 üye Yargıtay, 1 üye Danıştay, 3
üye hukukçu öğretim üyeleri ve avukatlar arasından her üyelik gösterilecek 3 kat aday arasından: 1.TUR: 2/3: 2. TUR: 3/5; 3. TUR: 2. Turda en çok oy alan 2 aday arasından ad çekilmesi usulüyle)
S AYM üye sayısının 17’den ^15’e düşmesi; Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare
mahkemesinden gelen 2 üyenin üyeliğinin ve bu 2 üye ile Jandarma Genel Komutanının Yüce Divanda yargılananlar arasında sayılmasının son bulması; Genel Kurulun Mahkeme Başkanının veya Başkanın belirleyeceği başkanvekilinin başkanlığında en az 10 üye ile toplanması
S Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerine karşı Anayasa Mahkemesi’nde dava açılabilmesi
S Uyuşmazlık Mahkemesinde Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare mahkemesinden gelen 5 asil
5 yedek üyenin üyeliklerinin son bulması
S Cumhurbaşkanının bütçe ve kesin hesap kanunu teklifinde bulunabilmesi
S Bütçe kanunun süresi içinde kabul edilmemesi, geçici bütçe kanunun da çıkarılmaması halinde
önceki yılın bütçesinin yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanması

16 NİSAN 2017 HALKOYLAMASIYLA YÜRÜRLÜĞE GİREN HÜKÜMLER
S Anayasa’nın 9. maddesindeki “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız
mahkemelerce kullanılır.” hükmü.
S Milletvekili Seçilme yaşının 25’ten 18’e inmesi
S Milletvekili adaylık niteliklerinden ‘askerliğini yapmış olmak’ şartının çıkarılıp, ‘askerlikle ilişiği
olmama’ ilkesinin getirilmesi
S Cumhurbaşkanının partili olabilmesi
S “Seçimlerde geçici Bakanlar Kurulu” kenar başlığında ilga edilen hükümler
S Askeri yargı, Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin kaldırılması
S AYM üye sayısının 17’den ^15’e düşmesi; Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare
mahkemesinden gelen 2 üyenin üyeliğinin ve bu 2 üye ile Jandarma Genel Komutanının Yüce Divanda yargılananlar arasında sayılmasının son bulması; Genel Kurulun Mahkeme Başkanının veya Başkanın belirleyeceği başkanvekilinin başkanlığında en az 10 üye ile toplanması
S Jandarma Genel Komutanı ile ilga edilen Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi
üyelerinin Yüce Divanda yargılanmalarının son bulması
S HSK (Hâkimler ve Savcılar Kurulu) ile ilgili tüm düzenlemeler
S Uyuşmazlık Mahkemesinde Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare mahkemesinden gelen 5 asil
5 yedek üyenin üyeliklerinin son bulması

6771 SAYILI KANUN GEREĞİNCE BİRLİKTE YAPILACAK İLK TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ VE CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİNE İLİŞKİN TAKVİMİN BAŞLADIĞI TARİHTE YÜRÜRLÜĞE GİRECEK DEĞİŞİKLİKLER

S Milletvekili sayısının 550’den 600’e çıkması
S Anayasanın 77. Maddesindeki “TBMM’nin Seçim Dönemi” ibaresinin “TBMM ve
Cumhurbaşkanının Seçim Dönemi” olarak değişmesi ve TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 5 yılda bir aynı gün yapılması
S TBMM’deki siyasal parti gruplarına ek olarak Cumhurbaşkanlığı seçiminde son yapılan
seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte %5 oy almış olan partiler ile en az 100.000 seçmenin de aday göstermesi
S Cumhurbaşkanıyla ilgili “Seçimi” madde kenar başlıklı 102. Maddenin ilgası

GERİ KALAN HÜKÜMLER 24 Haziran 2018 SEÇİMLERİNDEN SONRA
YÜRÜRLÜĞE GİRECEKTİR.

ANAYASA HUKUKU (2017)

YASAMA BÖLÜMÜ’NE İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER
A) Milletvekili seçilme yaşı “18 yaşını doldurmuş olmak” şeklinde değiştirildi
B) Milletvekili adayı olabilmek için “askerliğini fiilen yapmış olmak veya yapmış sayılmak” kuralı değişti. Bunun yerine “askerlik ile ilişiği olmamak” kuralı getirildi.
Buna göre aşağıdaki kişiler MV adayı olabilir:

Buna göre aşağıdaki kişiler MV adayı olabilir:
– Askerlik yaşına gelmemiş olanlar (18-19 yaş)
– Askerliğini yapmamış olanlar
– Askerliği tecilli olanlar
– Askerliğini yapmış olanlar
– Askerliğini yapmış sayılanlar (bedelli veya raporlu)

 YÜRÜTME BÖLÜMÜ’NE İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER A) “Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisi ile ilişiği kesilir” ifadesi kaldırıldı. Buna göre CB; – Siyasi partilere üye olabilir – Siyasi parti genel başkanı olabilir – Seçildiğinde üye/başkan olduğu partiden ayrılmak zorunda değildir. B) Geçici bakanlar kuruluna ilişkin şuan yürürlükte olan hususlar sadece şunlardır: “116 ncı madde gereğince (yani 45 günde hükümet kurulmadığı ve güvenoyu alamadığı içinj seçimlerin yenilenmesine karar verildiğinde Bakanlar Kurulu çekilir ve Cumhurbaşkanı geçici Bakanlar Kurulunu kurmak üzere bir Başbakan atar. Geçici Bakanlar Kuruluna, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları Türkiye Büyük Millet Meclisindeki veya Meclis dışındaki bağımsızlardan olmak üzere, siyasi parti gruplarından, oranlarına göre üye alınır.” Yani sonuç olarak şuan: – TBMM’nin seçim yenilemesi durumunda geçici BK kurulması hükümleri kaldırılmıştır – “Geçici BK için güvenoyuna başvurulmaz” hükmü kaldırılmıştır. – “Geçici Bakanlar Kurulu seçim süresince ve yeni Meclis toplanıncaya kadar vazife görür.” hükmü kaldırılmıştır. – “Geçici BK için bakanlık teklifini kabul etmeyenlerin yerine bağımsızların atanacağı” hükmü kaldırılmıştır. C) “Yerel seçimler ile MV ara/genel seçimleri arasında 1 yıl var ise beraber yapılır” konusuna ilişkin hükümler kaldırıldı.

YARGI BÖLÜMÜ’NE İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER A) “Askeri Yargı” başlıklı madde kaldırıldı. (Bu durumda Türkiye’de artık sadece “adli yargı” ve “idari yargı” olacak B) Ancak buna küçük bir istisna getirildi: “Disiplin mahkemeleri haricinde Askeri Mahkeme kurulamaz” cümlesi eklendi. Yargı Organlarına İlişkin Değişiklikler A) Askeri Yargıtay kaldırıldı. (Artık böyle bir mahkeme ve yüksek mahkeme yok) B) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kaldırıldı (Artık böyle bir mahkeme ve yüksek mahkeme yok) C) Yüksek mahkemelerin sayısı 6 iken artık “4 ” oldu. Anayasa Mahkemesi’ne İlişkin Değişiklikler A) Üye sayısı 17 iken artık “15” oldu. B) Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM)’den seçilecek üyelere ilişkin hükümler kaldırıldı. C) Toplantı yeter sayısı “Başkan/Başkan vekili + en az 10 üye” olarak değiştirildi. D) Yüce Divan’da yargılananlar arasından şunlar çıkarıldı: – Askeri Yargıtay Başkan/Vekili/Üye/Daire Başkanı (Çünkü artık kapatıldı) – AYİM Başkan/Vekili/Üye/Daire Başkanı (Çünkü artık kapatıldı) – Jandarma Genel Komutanı Hakimler ve Savcılar (Yüksek) Kurulu’na (HSYK) İlişkin Değişiklikler Kurulun ismi değişti. “Hakimler Savcılar Kurulu (HSK)” oldu A) Kurulun üye sayısı “13” olarak değiştirildi. B) Yedek üyelik artık yok. Hepsi asıl üye oldu. C) Kurul başkanı yine “Adalet Bakanı”dır. “Adalet bakanlığı müsteşarı” yine tabi üyedir. D) Kurul üyelerinin görev süresi yine “4 yıl” olarak belirlendi. Yine seçilebilirler E) Kurul üyelerini “Cumhurbaşkanı” ve “TBMM” seçecek. F) Cumhurbaşkanı “4” üye seçecek ve TBMM “7” üye seçecek G) TBMM her bir üyeyi tek tek seçecek (gizli oy) ve en fazla 3 turda tamamlanacak

İDARE HUKUKU (2017) Kamu Personeline İlişkin Değişiklikler 1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda yer alan hizmet sınıfı sayısı 10’dan 12’ye yükseldi. Eklenen hizmet sınıfları şunlardır: – Jandarma Hizmetleri Sınıfı – Sahil Güvenlik Hizmetleri Sınıfı 2- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda yer alan memur olma şartları arasına “Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak” şartı eklendi. Kolluk Kuvvetlerine İlişkin Değişiklikler 1- Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı, İçişleri Bakanlığı’na bağlandı. 2- Yüksek Askeri Şura(YAŞ) oluşum yapısı değişti. Yeni oluşum şu şekildedir: – Başbakan – Genelkurmay başkanı – Başbakan yardımcıları – Adalet bakanı – İçişleri bakanı – Dışişleri bakanı – Milli savunma bakanı – Kara kuvvetleri komutanı – Hava kuvvetleri komutanı – Deniz kuvvetleri komutanı 3- Sahil Güvenlik Komutanlığı’nın genel kolluk teşkilatı olduğu ilgili kanuna eklendi Teşkilatlanmaya İlişkin Değişiklikler 1- Milli Savunma Bakanlığı’na müsteşarlık teşkilatı getirildi. 2- 5018 sayılı Kanun’da, MSB Bakanını üst yönetici olarak tanımlayan cümle kaldırıldı. Böylece MSB’de üst yönetici (yani harcama sorumlusu-ita amiri) müsteşar oldu. 3- “Askeri Yargıtay” kaldırıldı. 4- “Askeri Yüksek İdare Mahkemesi” kaldırıldı.

ÖZEL UYARI: Bir kurumun KTK sahibi olup olmadığı 5018 sayılı Kanun’a ekli cetvellere bakılarak belirlenir. Bu Kanun’da dört adet cetvel vardır. – (I) sayılı cetvelde yer alanlar Genel bütçeli idarelerdir ve “Devlet KTK” bünyesindedirler. Yani kendi KTK’leri yoktur. – (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alanlar ise Devlet KTK bünyesinde değildir. Yani kendi KTK’leri vardır Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) hala (II) sayılı cetveldedir. Yani hala özel bütçeli bir idaredir ve kendi KTK’si vardır. Kanundan mutlaka kontrol ediniz ve aksi bilgilere itibar etmeyiniz.

İDARİ YARGILAMA HUKUKU (2017) Yargı Düzenlerine İlişkin Değişiklikler – Anayasa’da yer alan “Askeri Yargı” maddesi tamamen kaldırıldı. – Askeri Adli yargı düzeni kaldırıldı. Bu yargı düzeninin baktığı ilk derece davaları “ceza mahkemelerine” gönderildi. Kanun yolu aşamasında olanlar “Yargıtay” gönderildi – Askeri İdari yargı düzeni kaldırıldı. Bu yargı düzeninin baktığı ilk derece davaları “idare mahkemelerine” gönderildi. Kanun yolu aşamasında olanlar “Danıştay”a gönderildi Kanun Yollarına İlişkin Değişiklikler 1- İtiraz Yolu ve Karar Düzeltme Yolu kaldırılmıştır. 2- “İstinaf yolu” uygulanmaya başlanmıştır. 3- Kanun yararına bozma yolunun adı “Kanun Yararına Temyiz” olarak değiştirilmiştir. (İçeriği yine aynıdır) Teşkilatlanmaya İlişkin Değişiklikler – Danıştay yapısı değişti (Detaylar aşağıda) – BİM yapısı değişti (Detaylar aşağıda) – Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) kaldırıldı – Askeri Yargıtay kaldırıldı İdare Mahkemelerine İlişkin Değişiklikler 1- Bazı kararları “KESİN KARAR” haline gelmiştir. (Oysa ki önceden tüm kararlarına karşı itiraz ya da temyize gidilebilmekteydi) 2- 5.000 TL’den daha az konulu taleplere ilişkin kararlar “KESİN”dir. Bunlara karşı istinaf veya temyiz başvurusu yapılamaz 3- 5.000 TL üstü konulu taleplere ilişkin kararlar ise kesin değildir. Bunlara karşı “istinaf yolu”na başvurulabilir. Vergi Mahkemelerine İlişkin Değişiklikler 1- Bazı kararları “KESİN KARAR” haline gelmiştir. (Oysa ki önceden tüm kararlarına karşı itiraz ya da temyize gidilebilmekteydi) 2- 5.000 TL’den daha az konulu taleplere ilişkin kararlar “KESİN”dir. Bunlara karşı istinaf veya temyiz başvurusu yapılamaz 3- 5.000 TL üstü konulu taleplere ilişkin kararlar ise kesin değildir. Bunlara karşı “istinaf yolu”na başvurulabilir. BİM’lere İlişkin Değişiklikler 1- 2016 Temmuz itibariyle bölge idare mahkemeleri (BİM)yeniden yapılandırıldı. BİM’lerin yeni oluşumu şu şekildedir: – Başkanlık, Başkanlar Kurulu, Müdürlükler, Adalet Komisyonları ve Daireler – En az iki daire bulunmak zorundadır – Dairelerin en az biri idari birisi ise vergi dairesi olmak zorundadır – Daireler “Başkan+Yeterli üye”den oluşur. – Daire görüşmeleri gizlidir – Daire toplantıları “Başkan+2 üye” ile olur. Çoğunluk ile karar alınır 2- BİM sayısı 7’ye düşürülmüştür. Şuan sadece Ankara, İstanbul, İzmir, Konya, Samsun, Antalya, Erzurum, Gaziantep illerinde BİM vardır. 3- BİM’lerin teşkilat yapılarının değişmesi ile birlikte BİM’ler artık “itiraz merci değildir.” BiM’ler artık “İSTİNAF MERCİİ” olmuştur. 4- BİM kararlarının tamamı artık kesin değildir. Kural olarak 100.000 TL’den daha az içeren kararları kesindir. (Bunun yanında İYUK’ta sayılan 13 konu hakkında da her türlü temyize gidilebilir) Ancak 100.000 TL üstü talepler içeren kararları ise TEMYİZE AÇIK hale gelmiştir. İstinaf Yolu Hakkında Genel Bilgiler 1- Eylül 2016 itibariyle uygulanmaya başlamıştır 2- İstinaf mercii “bölge idare mahkemesi(BİM)”dir. 3- Sadece İdare mahkemeleri (İM) ve vergi mahkemelerinin(VM) bazı kararlarına karşı istinaf yolunda gidilebilir. (Danıştay veya BİM kararlarına karşı istinafa gidilemez) 4- İM/VM’lerin sadece “5.000 TL üstü konulu” kararlarına karşı istinafa gidilebilir 5- İM/VM’lerin aşağıdaki kararlarına karşı istinafa gidilemez – 5.000 TL’den daha az konulu kararlar – İvedi Yargılama sonucu verilen kararlar – Merkezi sınavlara (ÖSYM/MEB) ilişkin kararlar 6- İstinafa başvurma süresi “30 gün”dür. 7- İstinaf dilekçesi “kararına karşı istinafa başvurusu yapılan mahkemeye(yani İM/VM’ye)” verilir. 8- İstinaf, temyizin usul ve şekillerine tabidir. Yani temyizde uygulanan kurallar istinaf için de (kanunda açıkça belirtilmediği halde) aynen uygulanır 9- İstinaf aşamasında verilen yürütmeyi durdurma kararlarına karşı itiraz edilemez 10- İstinaf dilekçesinde şekil noksanlıkları varsa 15 günde tamamlanması istenir. Tamamlanmazsa “istinaf isteminde bulunulmamış sayılması” kararı verilir. Bu karara karşı 7 gün içinde istinafa gidilebilir 11- İstinaf dilekçesi verilirken harç-pul ücreti eksik veya hiç yatırılmamış ise 7 günde tamamlanması istenir. Tamamlanmazsa “istinaf isteminde bulunulmamış sayılması” kararı verilir. Bu karara karşı 7 gün içinde istinafa gidilebilir 12- BİM, İM/VM’nin kararını hukuka uygun görürse “istinaf başvurusu reddi” kararı verir. 13- BİM, İM/VM’nin kararını hukuka aykırı görürse kararı kaldırır ve kendisi “esasa girerek” karar verir. (Yani hem hukuki denetim hem de maddi denetim yapılır) Danıştay’a İlişkin Değişiklikler 1- Danıştay daire sayısı 10’a düşürülmüştür. 2- İdari daire sayısı 1’e düşürülmüştür ve yine “1 nolu Daire” bu görevi yürütüyor 3- Dava Daireleri sayısı 9’a düşürülmüştür. 4- 3-4-7-9 nolu daireler yine vergi dava dairesi(VDD)dir. 5- Diğer daireler ise idari dava dairesi(İDD) olarak görev yapacaktır. Temyiz Yolu Hakkında Genel Bilgiler 1- Temyiz merci hala Danıştay’dır 2- Temyiz süresi kural olarak 30 gündür. İvedi yargılama kararlarına karşı temyiz süresi 15 gündür. Merkezi sınav kararlarına karşı temyiz süresi 5 gündür. 3- Temyize gidilebilen kararlar şunlardır: – İM/VM: ivedi yargılama ve Merkezi sınav kararları (istinafa gidilmeden temyize gidilir) – BİM: 100.000 TL üstü konulu kararlar ve İYUK’ta sayılan 13 özel konudaki kararlar – Danıştay İDD/VDD: tüm kararları 4- Temyiz dilekçesinde şekil noksanlıkları varsa 15 günde tamamlanması istenir. Tamamlanmazsa “temyiz isteminde bulunulmamış sayılması” kararı verilir. Bu karara karşı 7 gün içinde temyize gidilebilir 5- Temyiz dilekçesi verilirken harç-pul ücreti eksik veya hiç yatırılmamış ise 7 günde tamamlanması istenir. Tamamlanmazsa “temyiz isteminde bulunulmamış sayılması” kararı verilir. Bu karara karşı 7 gün içinde temyize gidilebilir 6- Temyiz incelemesi sonucunda, ilk derece kararını hukuka aykırı bulursa “kararı bozar” ve kararı veren merciiye gönderilir. (Yani sadece hukuki denetim yapılır. Esasa girilmez ve maddi denetim yapılmaz) 7- Temyiz incelemesi sonucunda hukuka aykırı bulunan karar iade edildiğinde – BİM, Danıştay İDD/VDD’nin bozma kararına uyabilir ya da kendi kararında ısrar edebilir – Danıştay İDD/VDD, İDDK/VDDK’lerin bozma kararına uymak zorundadır (kendi kararında direnemez)

CEZA GENEL HUKUKU (2017) Yaptırım (Güvenlik Tedbirleri) Hukukuna İlişkin Değişiklikler – Eşya müsaderesi esaslarına “Eşyanın üzerinde iyiniyetli üçüncü kişiler lehine tesis edilmiş sınırlı ayni hakkın bulunması hâlinde müsadere kararı, bu hak saklı kalmak şartıyla verilir.” ifadesi eklenmiştir. Yani hükümlünün suçtan elde ettiği eşyaları ve kazanımları müsadere edilirken, suç ile ilgisi olmayan kişiler lehine tesis edilen sınırlı ayni haklar korunur. Ceza ve Davanın Düşme Sebeplerine İlişkin Değişiklikler Ön Ödeme 1- Ön ödeme hükümlerinin uygulanabilmesi için ilgili suçun hapis cezasının üst sınırı “6 ay” olarak değiştirildi (Önceden 3 aydı) 2- Ön ödeme hükümleri kapsamında hakkındaki soruşturma veya kovuşturma sona erdirilen kişiler bu tarihten itibaren “5 yıl” içinde yine ön ödemeye tabi bir suç işlerlerse ön ödeme miktarının “%50” artırılacağı hükmü getirildi. Uzlaş(tır)ma 1- “Uzlaşma” ifadesi “Uzlaştırma” olarak değişti 2- Uzlaştırma faaliyetlerini yürütmek üzere “uzlaştırma büroları” kuruldu 3- Uzlaştırma yetkisi artık sadece “uzlaştırma büroları”na aittir. (Yani artık savcı ve hakim tarafından uzlaştırma yapılamayacak)

CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU (2017) Davanın Taraflarına İlişkin Değişiklikler A- Suç örgütüne ilişkin yargılamalarda duruşma salonunda “en fazla 3 avukat(müdafii)” sınırı getirildi. B- “Terör vb. suçlar nedeniyle haklarında soruşturma veya kovuşturma açılan avukatlar müdafilik-vekillik görevlerinden yasaklanabilir” hükmü getirildi. C- Savcı, avukatın yasaklanmasını talep ederse yasaklama kararını “sadece mahkeme” verebilmekte iken artık “hakim veya mahkeme” tarafından bu karar verilebilmektedir. D- “Müdafiin mazeretsiz olarak duruşmayı terk etmesi halinde duruşmaya devam edilebilir.” hükmü getirildi. Soruşturma Sürecine İlişkin Değişiklikler A- Soruşturma sonucunda kovuşturmaya yer olmadığı (takipsizlik) kararı verilmesi durumunda aynı fiil nedeniyle kamu davası açılması için “yeni delillerin ortaya çıkması” yeterliydi. Artık kamu davası açılabilmesi için “yeni delillerin ortaya çıkması + sulh ceza hakimi kararı” şartı gereklidir. B- Soruşturma sürecinin sonuçsuz kalması amacıyla yurt içinde saklanan veya yabancı ülkede bulunan kişiler de “kaçak” olarak tanımlanacak C- Kaçağın cumhuriyet savcısına başvurmasını sağlamak amacıyla mallarına “el koyma” kararı verilmesi ve “kayyım atanması” usulleri getirildi. İspat Yöntemlerine İlişkin Değişiklikler A- Bilirkişi listesi, adalet komisyonları tarafından hazırlanmaktaydı. Artık “bilirkişilik bölge kurulları” kuruldu ve bu kurullar tarafından hazırlanacak B- Başka bir bölgedeki bilirkişi, görevlendirme yapılacak yere daha yakın ise görevlendirilebilir C- “Hukuk öğrenimi görmüş kişiler, hukuk alanı dışında ayrı bir uzmanlığa sahip olduğunu belgelendirmedikçe, bilirkişi olarak görevlendirilemez.” hükmü getirildi. D- “Genel bilgi veya tecrübeyle ya da hâkimlik mesleğinin gerektirdiği hukukî bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamaz” hükmü getirilmiştir. Koruma Tedbirlerine İlişkin Değişiklikler Tutuklama A- “Vücut dokunulmazlığına kasten işlenen suçlarda 2 yıldan daha az hapis cezası gerektiren suçlar da” tutuklama nedenleri arasına alındı. (Öncesinde ise 2 yıldan az hapis cezası gerektiren suçların tamamında tutuklama yasağı bulunmaktaydı) B- “Adli kontrol kurallarına uymayanlar hakkında (azami tutukluluk süresi dolmuş olsa bile) – Ağır ceza mahkemesi kapsamındaki suçlarda: max 9 ay – Asliye ceza mahkemesi kapsamındaki suçlarda: max 2 ay daha tutuklama kararı verilebilir” hükmü getirilmiştir. Elkoyma A- Taşınmaz-hak-alacaklar için el koyma kararı “ağır ceza mahkemesi(oy birliği)” yetkisinde iken artık “hakim kararı” olarak değiştirildi. B- Taşınmaz-hak-alacaklar için “kayyım atanabilir” hükmü getirildi.*** C- Kayyım atama kararı “hakim” tarafından alınabilir hükmü getirildi. İletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması – Bu tedbirin uygulanabilmesi için “ağır ceza mahkemesi(oy birliği)” kararı gerekli iken artık “hakim kararı” yeterlidir. – Bu tedbirin uygulanma süreleri “mahkeme” tarafından uzatılabilmekte iken artık “hakim kararı” ile uzatılabilir hale gelmiştir. Gizli soruşturmacı görevlendirilmesi – Bu tedbirin uygulanabilmesi için “ağır ceza mahkemesi(oy birliği)” kararı gerekli iken artık “hakim kararı” yeterlidir. Teknik araçlarla izleme – Bu tedbirin uygulanabilmesi için “ağır ceza mahkemesi(oy birliği)” kararı gerekli iken artık “hakim kararı” yeterlidir.

TİCARET HUKUKU (2017)

Rehnin Tesciline İlişkin Değişiklikler ^ Yeni kanunda rehinli taşınır sicilinin kaç gün içerisinde talep edilmesi gerektiğine dair herhangi bir hükme yer verilmemiştir. (Oysa ki eski kanuna göre ticari işletmelerde kurulan rehnin tescilinin 10 gün içinde talep edilmesi gerekmekteydi.) ^ Buradan anlaşılması gereken, rehinli taşınır sicilinde tescilin genel tescil süresine tabi olduğudur. Yani rehinli taşınır sicili genel tescil süresi olan 15 gün içinde talep edilmelidir. Bu tescil kurucu(ihdasi) niteliktedir. ^ Taşınır rehninin tescili artık rehinli taşınır siciline yapılacaktır. (Oysa ki eskiden ticaret siciline yapılmaktaydı. ) Rehnin Kurulmasına İlişkin Değişiklikler ^ Rehin sözleşmesi elektronik ortamda ya da yazılı olarak düzenlenir. ^ Elektronik ortamda düzenlenenlerin sicile tescil edilebilmesi için; sözleşmenin güvenli elektronik imza ile onaylanması şarttır. ^ Yazılı olarak düzenlenenlerin sicile tescil edilebilmesi için; tarafların imzalarının noterce onaylanması veya sözleşmenin Sicil yetkilisinin huzurunda imzalanması şarttır. (Oysa ki eski kanuna göre ”yazılı rehin sözleşmesinin hazırlanması + tarafların imzalarının noterce tasdik edilmesi + 10 gün içerisinde tescil edilmesi” şeklinde olmaktaydı.) Rehnin Taraflarına İlişkin Değişiklikler TAŞINIR REHNİNİN TARAFLARI Rehin Borçlusu Taraf • Kredi kuruluşları • Ayrıca bir tacir de rehin alacaklısı sıfatıyla esnaf işletmesi ile rehin sözleşmesi yapabilir. Tacir Esnaf Çiftçi (Yeni) Üretici örgütü (Yeni) Serbest meslek erbabı (Yeni) ^ “Ticari işletme ve esnaf işletmesinin tamamı üzerinde rehin kurulması hâlinde, rehnin kuruluşu anında işletmenin faaliyetine tahsis edilmiş olan her türlü varlık rehnedilmiş sayılacaktır.” hükmü getirildi. Rehnin Kapsamına İlişkin Değişiklikler Rehnin Kapsamı aşağıdaki şekilde genişlemiştir: • Alacaklar (2017) • Çok yıllık ürün veren ağaçlar (2017) • Fikri ve sınai mülkiyete konu haklar • Hammadde (2017) • Hayvan(2017) • Her türlü kazanç ve iratlar (2017) • Başka bir sicile kaydı öngörülmeyen ve idari izin belgesi niteliğinde olmayan her türlü lisans ve ruhsatlar • Kira gelirleri (2017) • Kiracılık hakkı (2017) • Makine ve teçhizat, araç, ekipman, alet, iş makinaları, elektronik haberleşme cihazları dâhil her türlü elektronik cihaz gibi menkul işletme tesisatı • Sarf malzemesi (2017) • Stoklar (2017) • Tarımsal ürün (2017) • Ticaret unvanı ve/veya işletme adı • Ticari işletme veya esnaf işletmesi • Ticari plaka ve ticari hat (2017) • Ticari proje (2017) • Vagon (2017) • Rehnin kapsamında sayılanlardan üçüncü kişiler zilyetliğindeki taşınır varlık, hak ve paylı mülkiyet hakları (2017) ^ “Taşınmazlar üzerinde bu rehin kurulamaz.” hükmü getirildi. Rehnin Hüküm ve Sonuçlarına İlişkin Değişiklikler Yeni Kanun ile aşağıdaki kurallar getirildi: ^ Taşınır varlık üzerindeki rehin hakkı, o varlığın bütünleyici parçasını da kapsar. ^ Taraflar, taşınır varlığın mevcut veya sonradan ilave edilen eklentilerinin rehin kapsamına alınmasını ayrıca kararlaştırabilir. ^ Birleşen veya karışan taşınır varlıklar üzerinde rehin hakkı kurulabilir. ^ Aynı taşınır varlık üzerinde derece sırası belirtilmeksizin birden fazla rehin hakkı tesis edilmesi hâlinde alacaklıların öncelik hakkı, rehnin kurulma anına göre belirlenir. Derece belirtilmesi hâlinde ise derece sırası esas alınır. ^ Rehinli taşınır varlığın birleşmesi veya karışması durumunda ya da temerrüt sonrası hakların kullanımında, alacaklının başvurusu üzerine rehin verenin yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesince taşınırın değeri ekspertiz hizmeti sunan gerçek veya tüzel kişilere 3 gün içerisinde tespit ettirilir. Bu değer tespitine itiraz edilmesi hâlinde, mahkemece 3 gün içerisinde yeni bir değer tespiti yaptırılır. İtiraz üzerine ekspertiz hizmeti sunan gerçek veya tüzel kişiler üç gün içerisinde değer tespiti yapar. İtiraz üzerine yapılan değer tespiti kesindir. Bu tespitin yapıldığı tarihten itibaren 2 yıl geçmedikçe yeniden değer tespiti istenemez. Rehin Borcunun Sona Ermesine İlişkin Değişiklikler  “Rehin borcu, borçlunun ödeme yapmasıyla son bulur. Rehin alacaklısı, alacağın son bulduğu tarihten itibaren 3 işgünü içinde, rehin kaydının sicilden terkini için başvuruda bulunur. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen rehin alacaklısı hakkında güvence altına alınan borç tutarının onda biri oranında idari para cezası Bakanlıkça uygulanır.” hükmü getirilmiştir. Lex Commıssorıa Yasağına İlişkin Değişiklikler “Rehin sözleşmesine konu olan mal, borç ödenmediği takdirde, rehin alacaklısının mülkiyetine hiçbir suretle geçemez” kuralına aşağıdaki istisna getirilmiştir: – “Rehin borcu ödenmediğinde, birinci derece alacaklı rehinli malın mülkiyetinin kendisine devredilmesini talep edebilecektir.” Marka Tesciline İlişkin Değişiklikler ^ Markaların tescili Türk Patent ve Marka Kurumuna(Eski adı Türk Patent Enstitüsü) yapılır. Marka mutlak ret nedenlerine İlişkin Değişiklikler ^ Tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler.(2017) Marka nispi ret nedenleri İlişkin Değişiklikler ^ Kötü niyetle yapılan marka başvuruları

(2017) İCRA İFLAS HUKUKU (2017) Sermaye Şirketleri İle Kooperatiflerin İflasına İlişkin Değişiklikler – Borca batık olma durumu “aktiflerin muhtemel satış fiyatları üzerinden düzenlenen ara bilançoya göre borca batık olduğu” şeklinde değiştirilmiştir. Böylece tespit kolaylaşmıştır. (Oysa ki eskiden “sermaye şirketleri ile kooperatiflerin borçlarının aktifinden fazla olduğu” şeklinde genel bir ifade vardı) İflasın Ertelenmesi 1. Sunulacak iyileştirme projesinde “yeni nakit kaynak konulması dahil nesne ve gerçek kaynaklar ve önlemler ile erteleme süresince tüm işletme giderlerinin ve çalışma sermayesinin nasıl karşılanacağı” gösterilmesi zorunluluğu getirilmiştir. 2. Sunulacak iyileştirme projesinde aşağıdaki belgeler de mahkemeye sunulacaktır: > Mevcut borçların ödeme süre ve tutarları
> Alacaklıların adresleri
> Faaliyet gösterilen sektörün özelliklerine göre stokların ve bunların bekleme sürelerinin ve tutarlarının gösterildiği listeler
> Vergi dairesine sunulmuş en son bilanço ve gelir tablosu
> Şirket ve kooperatifin ticaret sicili tasdiknamesi
> İyileştirme projensin ciddi ve inandırıcı olduğunu gösteren diğer bilgi ve belgeler
> İşletmenin devamlılığı esasına göre düzenlenmiş ara bilanço
DİKKAT: Bu belgeler mahkemeye sunulmazsa veya eksik sunulursa, 2 hafta içinde tamamlanmalıdır. Aksi halde iflasın ertelenmesi talebi ispatlanmamış sayılır ve şirket ya da kooperatifin borca batık olduğunun tespit edilmesi üzerine iflasına karar verilir.
3. “İflas erteleme kararı verilmesi halinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre yapılan takipler de dahil olmak üzere takip yapılamayacağı ve önceden başlatılmış takiplerin duracağı şeklindeki düzenlemeye ihtiyati haciz ve ihtiyati tedbir kararlarının da uygulanmayacağı” hükmü eklendi.
4. Erteleme süresi azami bir yıldır. Bu süre mahkemece uygun görülmesi hâlinde bir yıl daha uzatılabilir.( Uzatma yargılaması sırasında ancak bir defa revize iyileştirme projesi verilebilir).
5. Mahkemece verilen kararlara karşı kanun yolları;
> Borçlu şirket veya kooperatif ya da erteleme talep eden alacaklı tarafından kararın tebliğinden itibaren on gün içinde istinaf yoluna başvurabilir.
> Diğer ilgililer ise kararın ilanından itibaren on gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir.
> Bölge adliye mahkemesi tarafından verilen kararlara karşı da aynı esaslar dâhilinde on gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir.

İlgili Kategoriler

Hukuk Ders Notları