***Rönesans Neden ve Sonuçları

Rönesans, sözcük olarak “yeniden doğuş” anlamına gelmektedir.

Coğrafi keşiflerle birlikte Avrupa’da başlayan ekonomik canlanma, bilim ve sanatta yeni bir dönemin başlamasını sağladı.

Ekonomik gelişmenin yarattığı zenginlik ve refah, Ortaçağın durağan, sıkıcı hayat ve düşüncesini bir kenara bırakmayı; doğallık, yaşama tutkusu, zevk ve sevinç içinde yaşamayı ön plana çıkardı.

Rönesans, modern sanayi toplumuna geçişin bir aşaması olmuştur. Bir başka deyişle Ortaçağ ile Yeniçağ arasında bir basamaktır.

Rönesans hareketi Avrupa’da her ülkede aynı zamanda olmamıştır. Bu hareketin ilk çıkış noktası italya’dır.

Rönesansın Nedenleri

1. Ortaçağın sonlarına doğru bilim ve sanatta bir birikimin gerçekleşmesi
2. Eski Yunan ve Roma uygarlıklarına ait eserlerin incelenmesi, değerlendirilmesi ve üniversitelerde okutulması
3. Matbaanın bulunmasıyla yeni buluş ve düşüncelerin geniş kitlelere ulaşma imkânının doğması
4. Coğrafi Keşifler sonucu refah düzeyinin yükselmesi; düşünce ve sanat eserlerinden hoşlanan bir sınıfın ortaya çıkması
5. Coğrafi Keşiflerle insanların düşünce ufuklarının genişlemesi
6. Kültür ve sanat faaliyetleri ile bilim adamı ve sanatçıları himaye eden varlıklı kişilerin ortaya çıkması
7. Elverişli ortam nedeniyle üstün yetenekli bilim ve sanat adamlarının yetişmesi
8. Türklerin istanbul’u almasından sonra birçok Bizanslı bilgin ve sanatçının italya’ya gelmesi ve buradaki bilim ve sanat çalışmalarına katkıda bulunmaları

Rönesansın İlk Önce İtalya’da Başlama Nedenleri

1. İtalya’nın Akdeniz’in ortasında bir yarımada olması nedeniyle ilkçağdan beri Akdeniz ülkeleriyle yoğun ilişkiler içinde olması
2. Akdeniz ticareti sayesinde italya’da önemli bir sermaye birikimi olması ve zengin kentlerin ortaya çıkması
3. Sanatçıları himaye eden Meşen denilen kişilerin olması
4. İtalya’nın ilkçağdan beri önemli bir kültür ve uygarlık merkezi ve Eski Roma, Yunan, Helen uygarlıklarının kültür mirasına sahip olması
5. İtalya’da daha özgür bir ortam olması
6. Roma’nın aynı zamanda çok önemli bir dinsel merkez olması

İtalya’da Rönesans

İtalya’da rönesans Hümanizma ile başladı. Bu akımın temsilcileri eski Yunan, Latin ve ibrani metinlerini yeniden yorumlayıp yayımladılar. Hümanizma hareketi Ortaçağ’ın skolastik düşüncesini yıkıp yerine pozitif düşünceyi koydu.

Hümanizma; insanın,

• kendi doğasını tanımasını
• kendi yasalarını yapmasını
• kendi hakkına sahip çıkmasını sağladı.

Dante, Petrark ve Bokaçiyus Hümanizmanın ilk öncüleridir. Asıl hümanistler Makya-vel, Gişarden ve Tasso’dur. Bunlar dinden bağımsız bir kültür oluşturmak, insan ve dünya ile ilgili bir felsefe yaratmak istiyorlardı. XV. Yüzyılın ortalarına doğru Hümanizma diğer sanat alanlarına da yayıldı. Sanatta doğaya dönüş ve gerçeğin ifade edilmesi ön plâna çıktı.

Resimde; Giotto, Rafael, Leonardo da Vinci
Mimaride; Bramant, Mikelanj
Heykeltraşlıkta; Donetello, Giberti, Mikelanj ölümsüz eserler verdiler.

Diğer Avrupa Ülkelerinde Rönesans

Rönesans hareketi, italya dışındaki ülkelerin tümünde görüldü. Ancak, her ülkede İtâlya’daki nitelik ve çapta olmamıştır.

Fransa’da Hümanizma hareketi kral tarafından Collège de France’in (Kolej dö Frans) açılmasıyla başladı.

Fransa’da rönesans hareketi daha çok mimarlıkta ve bir dereceye kadar heykeltraşlık ve resimde görüldü. Bu dönemin en ünlü mimari Piyer Lesko, daha çok saray ve şato yapımına yönelmiştir.

Montaigne, bu dönemin ünlü düşünürlerindendir ve deneme türünün babası sayılır. François Villan, Pierre de Ransard, Rabelais, Fransa’da yetişmiş ünlü hümanistlerdir.

İngiltere’de, rönesans daha çok Hümanizma alanında gelişti. Dönemin en büyük Hümanisti Şekspir’dir. Almanya’da, rönesansın resimde en büyük temsilcisi Alber Dürer’dir. Erasmus ünlü hümanistlerdendir. İspanya’da edebiyat alanında Cervantes, resimde Velaskes ölümsüz eserler verdiler.

Rönesanstan sonra Avrupa sanatı büyük bir gelişme gösterdi. Aynı zamanda bu hareket, dünyaya yeni bir görüş ve düşünüş getirdi.

Birey ön plana çıktı. Bireyin özgürlükleri önem kazandı. Kilisenin, hayatın her alanını kapsayan baskısı önemli ölçüde kırıldı.

Rönesans yapılarına Alberti’nin RucellaiSarayı, Brunelleschi’nin Floransa katedrali güzel örneklerdir.

Rönesansın Sonuçları

1. Avrupa’da bilim ve sanat alanında yeni bir anlayış egemen oldu.
2. Skolastik düşünce yıkıldı. Gözlem ve deneye dayalı bilgiler yerleşti.
3. Bilim ve sanat alanında birçok eser verildi.
4. Milli diller gelişti, milli edebiyatlar ortaya çıktı.
5. İncil yeniden incelendi. Kutsal kitaplar ve din adamları eleştirildi. Kilisenin otoritesi sarsıldı ve Reform hareketleri başladı.
6. Avrupalılar her alanda ilerleme sağlayarak dünyada üstün duruma geldiler.

* İtalya’da edebiyat alanında etkisini gösteren Rönesans’ın en ünlü hümanistleri Dante, Petrarca, Boccacio’dur. Makyavel, Gişarden, Ariosto ve Tasso diğer önemli isimlerdir.

Rönesans Ressamları

Leonardo Da Vinci: rönesansı çok iyi özümlemiş, kurallarını iyikullanmıştır. Anatomiyi Michelangelo’dan iyi bilir en önemli eseri Mona Lisa’dır. Bu resim pek çok yeniliğin öncüsüdür.Elleri dünyanın en güzel elleri kabul edilir. Portrede ilk kez bele kadarinilmiştir. Son Akşam Yemeği, Kutsal Anne ve Muştulama Gioto

Rafaello (Raphael): rönesansın en sevilen sanatçılarındandır. Çok genç yaşta ölenRaphael, Rönesans’ın en güzel resimlerini çizmiştir. “Athina Okulu” adlı eseriçok meşhurdur.

Gentile Bellini (Fatih Sultan Mehmet bu ressama portresini yaptırmıştır)

Peter Brueghei: Köy yaşamını eserlerine bolca yansıtan Brueghei bu eserlerinde mizaha da yervermeyi ihmal etmemiştir. Yaşlı Köylü Kadın, Köy Düğünü, Hasat, Haçın Kaldırılışı önemli eserlerindendir

Tziano Vecellio: Eserlerinde canlı, parlak renklerikullanmaktan oldukça hoşlanan Vecellio’nun en önemli eserleri arasında Meryem’in Göğe Yükselişi, Eldivenli Adam,Vergi Parası sayılabilir.

Rönesans Mimarları

-Michelangelo: delidahi) en önemli eserlerinden biri Sistina Şapelidir. Perspektifi çok başarılı bir biçimde kullanmıştır.

-Donetello: heykelde en önemli sanatçıdır. Tekrar Yunan heykeli tipine, gerçek insan vücudunun şeklinde insan heykellerine dönmüştür. Figürlerin yüz ifadeleri duygularını belli etmez, heykellerde her zaman bir denge vardır

-Ghiberti: en önemlieseri “Cennetin Kapıları”dır. Hz. İbrahim’in, oğlunu kurban ederken gökten koçinmesini anlatan bir eserdir.

Rönesans dönemi Fransız düşünürler/bilim insanları

Rabelais (Rable)

Calven

Pleiade (Playd)

Ronsard

Marot

Montaigne

Pierre Lesco

Rönesans dönemi Alman düşünürler/bilim insanları

Erasmus

Luther

Alber Dürer

Röklen

bu düşünürler dışında diğer ülkelerdeki ünlü rönesans düşünürleri şunlardır;

İngiltere’de Shakespeare

İspanya’da Cervantes, Velasguzs

Hollanda’da Rembrant ve Van Gogh(kendi kulağını kesmiş)

Polonya’da Kopernik

İlgili Kategoriler

YKS-TYT-AYT Notları YKS-TYT-AYT Tarih Ders Notları