Vergi mahremiyeti nedir? Vergi muameleleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar, Vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştayda görevli olanlar, Vergi kanunlarına göre kurulan komisyonlara iştirak edenler, Vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler, görevleri dolayısıyla, mükellefin ve mükellefle ilgili kimselerin şahıslarına, muamele ve hesap durumlarına, işlerine, işletmelerine, servetlerine veya mesleklerine mütaallik olmak üzere öğrendikleri sırları veya gizli kalması …
Vergide yanılma nedir? Vergi cezası kesilmesini önleyen hallerden birisi yanılmadır. Burada cezayı gerektiren durum mükellefin fiilinden değil yetkili kuruluşların yanlış bilgi vererek ya da görüş değiştirerek mükellefi yanıltmalarından doğmaktadır. Bu durumda kanun koyucu mükellefi cezalandırmama yoluna gitmiştir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Optimal gümrük vergisi nedir? Optimum tarife, ticaret hacmindeki daralmanın olumsuz etkilerine karşılık, ticaret hadlerindeki iyileşmeden doğan net refah artışlarını maksimum yapan bir gümrük tarifesi demektir.Bu tarife düzeyi aşıldıktan sonra her birim gümrük tarifesi artışı refah kaybı demek olacaktır. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Mükellefin ölümü halinde vergi cezaları düşer mi? Murisin ölüm tarihine kadar kesilmemiş olan cezalarla, kesilmiş olup henüz kesinleşmemiş cezalar düşeceği gibi, ölüm tarihine kadar kesinleşmiş, ancak henüz tahsil edilmemiş cezalarda ölümle birlikte ortadan kalkacaktır. Dolayısıyla mirasçılar, ölen kişinin fiilinden doğan cezalardan sorumlu olmayacaklar, fakat ölen kişi adına vergi kanunlarına göre yapmaları gereken ödevlerin yerine getirilmemesinden …
Vergi amortismanı ve vergi kapitalizasyonu nedir? vergi amortismanı: menkul veya gayrimenkul sermayenin, getirisi üzerine konulan vergi nedeniyle değerinin azalmasına denir. Verginin kapitalizasyonu: menkul veya gayrimenkul sermayenin getirisi üzerinden alınan verginin kısmen yada tamamen kaldırılması sonucu değerinin artmasıdır. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Mali sömürü nedir? Kamu hizmetlerinden sağladıkları faydadan daha fazla vergi ödemeleri durumunda mali sömürü ortaya çıkar. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Negatif dışsallık nedir? Bir ekonomik birimin üretim ve tüketim faaliyetlerinde, elde ettiği özel faydanın yanında diğer ekonomik birimlere zarar ve maliyet yüklemesidir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Vergi nedir? Modern ve klasik maliyeye göre vergi? Devletin veya devletten aldığı yetkiye dayanan kamu tüzel kişilerinin, geniş anlamdaki faaliyetlerinin gerektirdiği harcamaları karşılamak ve amme hizmetlerinin gereklerini yerine getirmek gayesiyle, ekonomik birimlerden, kanunda öngörülen esaslara uymak kaydıyla ve hukuki zorlama altında özel bir karşılık vaadi olmaksızın geri vermemek üzere aldıkları para tutarları vergiyi ifade eder. Klasik …
Götürü matrah nedir? Aynı durumdaki belli bir mükellef grubu için ortak bir tarife belirlenir. Matrahın gerçek miktarı araştırılmadan vergi dairesi tarafından tahmini olarak belirlenir. Bu yüzden vergi matrahı bazen gerçek vergi matrahının altında yada üstünde kalabilmektedir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Verginin kanuniliği nedir? Vergiler kanunla konur ve kaldırılır. Buna yasama organı yetkilidir. Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir, kaldırılır. Verginin kanuniliği ilkesi; vergilendirme yetkisine sadece yasama organının sahip olmasını ifade etmektedir. Kanunsuz vergi olmaz. (anayasanın 73. Maddesinin 3. Fıkrası: Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir, kaldırılır.) İlgili …
Mali baskı nedir? Gelişmekte olan ülkelerde genellikle mali piyasaların derinliğinin az olmasının, iktisadi büyüme ve kalkınma üzerinde olumsuz etki yaratması ve ekonomide kırılganlığı artırmasıdır. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Çarpan etkisi? Çarpan etkisi, otonom (bağımsız) yatırımlardaki bir değişikliğin milli gelirde meydana getireceği artışlar veya azalışlardır. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Vergi cenneti nedir? Vergi uygulaması olmayan yada çok düşük oranda vergi uygulayan ülkelerdir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Vergi tahsil usulleri nelerdir? İltizam yöntemi, ihale yöntemi, emanet usulü( devlet çalışanlarının eliyle), halk temsilcileri aracılığıyla, vergi sorumlu veya mükellefi tarafından ödenmesi. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Dolaylı-dolaysız vergilerin vergi adaleti açısından durumu? Dolaysız vergiler dolaylı vergilere göre daha adaletlidir. Dolaysız vergilerde enaz geçim indirimi, artan oranlılık, ayırma ilkesi, muafiyet ve istisna uygulamaları rahatlıkla uygulanabilmekteyken dolaylı vergilerde böyle bir durum yok. Bunun yanında dolaylı vergilerde mükellefin kişisel ve ailevi durumu dikkate alınmamaktadır. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Yayılı muamele: üretim tüketim aşamasının her safhasında alınmasıdır. Vergili fiyat üzerinden yeniden vergilendirilmenin yapılması durumunda vergi piramitleşmesi(şelale vergi) ortaya çıkmaktadır.( üretim tüketimin her aşamasından alınır, yansıtılabililen, ödeme gücünü dikkate almayan, objektiftir.) İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Toplu muamele vergisi: üretim-tüketim zincirinin bir aşamasından alınan vergilerdir. İstihsal(üretimden alınan), toptan satış vergisi(toptancı aşamasında alınıyor), perakende satış vergisi(malın tüketiciye sunulmasında alınan), ithalat muamele vergisi( malların gümrükten geçme aşaması). İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Tobin vergisi? Türkiye de uygulanabilir mi? Kısa vadeli sermaye hareketlerinin neden olacağı istikrar bozucu etkilerini azaltmak amacıyla dövizle yapılan uluslararası işlemlerden alınan ve ilk kez 1978 yılında J. Tobin tarafından önerilen çok küçük oranlı bir vergi. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Fiscaldrag nedir? Fiscaldrag(mali sürükleme, mali engel): esnek bir vergi sistemine sahip ve genişleme dönemine giren bir ekonomide, vergi gelirlerindeki otomatik artışların ekonomik büyümeyi olumsuz etkilemesidir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Tüccarların tuttukları defterler? Sınıf tacirin tuttuğu defterler:yevmiye defteri, büyük defter(defteri kebir) envanter defteri. Sınıf tüccarların tuttuğu defterler: işletme hesabı esasına göre defter tutarlar. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Örtülü sermaye nedir? Kurumların ortaklardan yada ortaklarla ilişkili olan kişilerden dolaylı yada doğrudan olarak temin ettikleri ve işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermayedir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Verginin yansıması nedir ve aşamaları nelerdir? Vergiyi ödeyen yükümlünün bu vergiyi kısmen yada tamamen başkasına devretmesidir. Aşamaları; ödeme, vurgu, aktarma, yerleşme. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
Tanzi etkisi nedir ? Yüksek enflasyon ortamında, devletin vergileri yıl sonunda toplaması fakat vergi gelirinin yıl içindeki kazançlara bağlı olmasından dolayı vergi gelirlerinin reel değerinin düşmesidir. devletin para basarak kamu açıklarını finanse etmeye çalıştığı durumlarda, finansmanı zorlaştıran bir etkidir. İlgili Kategoriler Maliye Ders Notları Mülakat Kavramları
İndeksleme: Mal veye faktör fiyatları veya vergi gelirleri gibi parasal yükümlülükler ile fiyatlar genel düzeyi arasında geriye veya ileriye yönelik bağlantı kurulmasıdır. Beklenmeyen enflasyonun yeniden dağıtıcı etkisini ortadan kaldırmayı amaçlayan endeksleme yönteminde; nominal ücret artışının, enflasyon haddi ile sabit reel ücret artış haddine eşit olduğu kabul edilir.Hayat pahalılığı anlaşması olarak da nitelendirilir. İlgili Kategoriler İktisat …
Fed’in son politikası: FED Eylül 2012’den beri aylık 85 milyarlık tahvil alım programını uyguluyordu.İşsizlik oranlarında devam eden yüksek seviye ve kredi faizlerindeki yükseliş nedeniyle,izlediği politikada değişiklik yapmama kararı aldı.Açıklama üzerine ABD Doları’nın değeri düşerken,altın fiyatları yükseldi. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Enflasyon hedeflemesi:Merkez Bankası’nın fiyat istikrarının sağlanması amacına yönelik olarak para politikasının makul bir dönem için sayısal bir enflasyon hedefi ya da hedef aralığına dayandırılması ve bunun kamuoyuna açıklanmasıdır.Ara hedef seçilmesine gerek yoktur. 2002 yılına gelindiğinde modern bir para politikası stratejisi olan “enflasyon hedeflemesi rejimi” uygulamasına geçilmiştir. Örtük enflasyon hedeflemesinin uygulandığı 2002 – 2005 yılları arasında rejimin …
Ekonomiyi düzenleyen kuruluşlar: Radyo ve televizyon Üst Kurulu, Telekomünikasyon Kurumu,Sermaye Piyasası Kurulu, Bankacılık ve Denetleme Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Kamu İhale Kurumu, Rekabet Kurumu, Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Orta gelir tuzağı: Bir ekonominin belirli bir kişi başına gelir düzeyine ulaştıktan sonra orada sıkışıp kalması haline orta gelir tuzağı denir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Faktör Donatımı Teorisi (Heckscher-Ohlin) : Bir ülke hangi üretim faktörüne zengin olarak sahipse,üretimi o faktörü yoğun olarak üreten malları daha ucuza üretir,dolayısıyla bu alanda uzmanlaşır ve bu malları ihraç eder.Ricardo,Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisinde emek verimliliğinin ülkeler arasında neden farklı olduğuna değinmemiş;Heckscher-Ohlin Faktör Donatımı Teorisi’nde bu konuya açıklık getirmiştir. Ülkeler faktör donanımları bakımından birbirinden farklı, Malların faktör …
İktisat: Mal ve hizmetlerin üretimini,bölüşümünü ve tüketimini inceleyen; ne üretmeli, nasıl üretmeli ve kimler için üretmeli sorularına yanıt arayan sosyal bir bilim dalıdır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Gelirler Politikası (Heteredoks politika): İşsizliğin artmasına yol açmaksızın, fiyatların, ücretlerin belirli bir süre için dondurulması veya bunlardaki artışların enflasyon oranının altında tutulması yoluyla enflasyonu düşürmeye yönelik bir politikadır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
İşsizlik: Çalışma gücünde ve arzusunda olan ve cari ücretten çalışmaya razı olup da iş bulamayan iş gücünün varlığıdır.Friksiyonel(geçici) işsizlik; işgücüne yeni katılan veya işinden yeni ayrılan kişilerin,kendilerine uygun bir iş bulana kadar geçen süre içinde işsiz kalmaları durumudur.Geçici işsizler var olan işlerin gerektirdiği vasıflara sahiplerdir.Ayrıca kısa süreli bir işsizlik türüdür. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları …
Oligopol Piyasası: Birbirlerine etki edebilecek kadar az sayıda firmanın sonsuz sayıda alıcı ile karşı karşıya olduğu piyasadır.Firmalar arasındaki bağımlılık yüksek,piyasaya giriş engelli,mallar homojen veya farklılaştırılmış olabilir.Oligopolcü firmalar,kendi talep eğrilerini bilemezler,piyasa talep eğrileriye karşı karşıyadırlar.Otomobil,buzdolabı televizyon gbi elektronik ürün piyasaları oligopole örnektir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Saf oligopol: Az sayıda firma tarafında homojen bir malın üretildiği satıldığı piyasa yapısıdır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Farklılaştırılmış oligopol: Az sayıda firma tarafından farkılılaştırılmış bir malın üretildiği satıldığı piyasadır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Negatif ihracat: ithal edilen malların ihraç edilenlerden daha fazla olduğunda meydana gelen durumdur. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Tam istihdamda görülmeyen işsizlik: Devrevi işsizliktir. (konjonktürel-gayri iradi işsizlik.) Devrevi işsizlik, reel GSYH’nın reel GSYH büyüme trendi etrafında birbirini izleyen genişleme-daralma biçimindeki hareketinden kaynaklanan kısa süreli bir işsizlik türüdür.(iktisadi dalgalanmadan kaynaklanan)İşsizlik haddi ile doğal işsizlik haddi arasındaki farktır.Tam istihdam durumunda doğal işsizlik vardır.Doğal işsizlik, friksiyonel (geçici) ve yapısal işsizlikten oluşur. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları …
Para Hayali (İşçi Yanılma Modeli-Monetaristler): İşçilerin bekledikleri fiyat düzeyi sabitken,genel fiyat düzeyi yükselince,her alternatif reel ücret düzeyinde emek arzı artar.Genel fiyat düzeyi hakkında eksik bilgiye sahip olan işçiler,’nominal ücrette oluşan bir artışı reel ücretin arttığı biçiminde yorumlarlar.’Dolayısıyla da nominal ücret artınca daha fazla emek arz etmeye razı olurlar.(Monetaristlerde emek arzı beklenen reel ücrete bağlıdır.) İlgili …
Moratoryum: Borçlanıcının,ödeme gücünü kaybetmesi nedeniyle borçlarının tümünü veye bir kısmını ödeyemeyeceğini ilan etmesidir.Bir ülkenin dış borçlarıyla ilgili olabileceği gibi ülke içinde belirli bir grubun borçları üzerinde de yapılabilir.Devletler içine düştükleri yoğun döviz dar boğazı dolayısıyla dış borçlarının anapara ve faizlerini ödeyemeyeceklerini ilan ettiklerinde,borçlularla alacaklılar arasında bir anlaşma yapılarak,borçların vadesinin uzatılması işlemi de moratoryum olarak nitelendirilir. …
Para bolluğu: Geçerlilikte bulunan kağıt para ya da para gibi işlem gören nesnelerin bankalara yapılan yatırımların,elde bulunan mal ve uygulanacak işlere göre çok olmasıdır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Yaratıcı yıkım: Schumpeter’in kapitalizminde,girişimciler tarafından sergilenen her yenilikçi girişim,sürdürülebilir uzun dönem ekonomik büyümenin itici gücüdür,ancak aynı zamanda ilerleyen teknolojilerle birlikte bazı monopol güçleri de piyasada yok eder.Diğer bir deyişle, girişimcilerin kar oranlarını arttırmak için teknolojiden daha fazla yararlanarak sürekli olarak üretim tekniklerini değiştirmeleri,halihazırda ekonomik yapının da değiştirilmesidir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Rachat: Devletin ekonomik durumunun iyi olduğu zamanlarda ‘devlet tahvilleri’vasıtasıyla sermaye piyasasından elde ettiği kredileri bütçe fazlasının oluştuğu dönemlerde geri ödemek gayesiyle kendi tahvillerini geri satın alması işlemidir. İhtiyari aşınma payı yani devletin elinin bollaştığı dönemlerde borcunu vadesinden önce ödemesidir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Selektif kredi denetimi : Özel denetim ya da selektif kredi politikası,belli mali kuruluşlarca uygulanır ve belli amaçlara yöneliktir.Seçici olan bu uygulama,belli kuruluşların belli kredileri yönlendirmesini amaçlar.Selektif kredi uygulaması ile kimi faaliyetler özendirilir ve kimi faaliyetler frenlenmek istenir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Nash dengesi: Firmanın rakiplerinin kararları veri iken kendisi için yapabileceğinin en iyisini yaptığı durumu yansıtır.Rakibn rasyonel davrandığı varsayılır ve her oyuncunun hakim stratejiye sahip olması gerekmez.(John Nash tarafından ortaya atılmıştır.) İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Hazine: Hazine, bütçenin gelirlerini toplayarak bunları muhafaza etmek, bunları işletmek, gerekirse borç para bularak bütçenin giderlerinin gereken yerde ve zamanda ödenmesini sağlamakla görevli soyut bir kasadır. Bütçede özellikle gelir gider denkliğinin sağlanmasında ve bütçenin sağlıklı uygulanmasında hazinenin önemli bir görevi vardır. Bütçenin uygulanması bir taraftan gelirlerin toplanması, diğer taraftan harcama yapılması demektir. Bu iki işlemin …
Merkez Bankası: Banknot ihraç eden,hükümetin para ve kredi politikasını yürütmede yardımcı olan,veznedarlık görevini üstlenmiş,devletin iktisadi ve mali danışmanlığını yapan bir kurumdur.Emisyon bankası ya da bankaların bankası olarak da adlandırılmaktadır.1931 yılında faaliyete geçmiştir.Türkiye’de banknot ihracı imtiyazı tek elden M.B ‘na aittir. Hükümetle birlikte enflasyon hedefini tespit eder, buna uyumlu olarak para politikasını belirler. Görevleri: -Açık piyasa …
Otarşi: Özellikle fakir ülkelerin ticaret yaptığı ülkelere kıyasla diğer ülkelere bağımlı olmamak adına uyguladığı,ihtiyacı olan her türlü şeyi kendi ülkesinde üretme politikası.(Kendi kendine yeterlilik.) OTARŞİ:Bir ülke ekonomisinin kendi kendine yetebilmesi.Ekonomik döngünün dışa kapalı olması ve kendi ürettiğini tüketmek ile yetinmesi. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Metzler Paradoksu: Tarifeler,ithal malını tarifeye koyan ülkenin iç piyasasında,ithal malının fiyatını eskisinden daha ucuz hale getirir.Bu duruma Metzler Paradoksu denir.Gümrük tarifesi koyan ülkenin büyük ülke olması durumunda geçerlidir. Pazar payını kaybetmek istemeyen küçük ülke satış fiyatlarını düşürebilir. Böylece gümrük tarifesi koyan ülkenin ithalat fiyatlarının ve ithalata rakip mallarının fiyatlarının düşmesine neden olur. İlgili Kategoriler İktisat …
Komşudan dilenme politikası: Ödemeler denge sıkıntısı çeken ya da başka bir ekonomik dengesizlikle karşılaşmış olan bir ülkenin bu dengeleri,başka ülkelerin ödemeler dengesini ya da başka ekonomik dengelerini bozacak birtakım düzenlemelerle düzeltmeye çalışması. Başka deyişle;esnek döviz kuru sisteminde genişletici para politikasının hasılaya olumlı etkisinin arkasında,diğer ülkelerin net ihracatını olumsuz yönde etkilemesi,para politikasının dünya talebinin diğer ülkelerden …
Kapsanmış faiz haddi: Yurt içi faiz hadleri döviz kurunun gelecekteki değerine ilişkin bekleyişleri içeriyorsa buna kapsanmış faiz haddi denir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları