HAK NEDİR?
Çok yönlü bir kavram olan “hak kavramı”nın üzerinde fikir birliğine varılmış kapsayıcı bir tanım bulunmamaktadır.
“Hak”kı iradeyi temel alarak tanımlayanlar olmuştur. Buna göre hak, “Hukuk düzeni tarafından tanınan bir irade kudretidir” Yani “bir şahıs başka birine kendi iradesini kabul ettirebildiği, onu bu iradeye göre harekete zorlayabildiği takdirde hak sahibidir.
Hak, “çıkar”, temeline dayanarak, “Hukuken korunan ve sahibine bu korumadan yararlanma yetkisi tanınan çıkardır.” şeklinde tanımlanabilir.
Bir başka açıdan bakıldığında, “Hak, hukuken korunmasını istemek yetkisine sahip bulunduğumuz çıkardır.” şeklinde hem iradeyi hem de çıkarı temel alarak tanımlanabilir.
Hak sahibi olmak, bir şey yapmaya yetkili olmak ya da bir şeyi talep edebilmek demektir. Hak, sahibine bir şeyi yapabilme yetkisi verirken, başkalarına da bu yetkinin kullanılmasına engel olmama, saygı gösterme yükümlülüğü getirir. Hak, insanların ya da insan topluluklarının çeşitli ihtiyaçlarının karşılanması için dile getirdikleri istemlerin hukuk yoluyla düzenlenip güvenceye bağlanmasıdır.
İnsanı hak sahibi yapan bu yetkinin kaynağı genel olarak hukuk olabileceği gibi, bir sözleşme olabilir veya bir davranışın ya da talebin doğruluğu/haklılığı düşüncesi de olabilir.