İlgili Kategoriler YKS-TYT Türkçe Ders Notları
YKS-TYT Türkçe Ders Notları
İlgili Kategoriler YKS-TYT Türkçe Ders Notları
İlgili Kategoriler YKS-TYT Türkçe Ders Notları
İlgili Kategoriler Türkçe Ders Notları YKS-TYT Türkçe Ders Notları
İlgili Kategoriler YKS-TYT Türkçe Ders Notları
İlgili Kategoriler Türkçe Ders Notları YKS-TYT Türkçe Ders Notları YKS-TYT-AYT Notları
Etmek, eylemek, olmak, yardımcı fiilleriyle kurulan birleşik fiiller, ilk kelimesinde herhangi bir ses düşmesi veya türemesine uğramazsa ayrı yazılır: alt etmek, arz etmek, azat etmek, dans etmek, el etmek, göç etmek, ilan etmek, kabul etmek, kul etmek, kul olmak, not etmek, oyun etmek, söz etmek, terk etmek, var olmak, yok etmek, yok olmak vb. Birleşme …
Sözcüğün türü, görevi, işlevi, çeşidi sorulursa sözcüğün isim mi, zarf mı, sıfat mı, zamir mi ,edat mı olduğuna bakılacağını Sıfatların isimleri, zarfların genellikle fiilleri nitelediğini (güzel kız: sıfat; güzel konuş: zarf ) Sıfatların mutlaka ilgili olduğu isimden önce gelmesi gerektiğini (kötü insan: sıfat) -in tamlayan ekinin yerine bazen -den ekinin de kullanılabileceğini (aşağıdakilerden ) Takısız …
Cümlede Anlam 1.EŞANLAMLI YA DA YAKIN ANLAMLI CÜMLE Farklı sözcüklerle kurulan fakat aynı düşünceyi anlatan cümlelerdir. —-Sevgi sadakatle taçlaşmadıkça ömrü kızgın çöllerdeki bir damla yaş kadardır. —-Sadakatin olmadığı bir sevgi uzun ömürlü olamaz. —-Kıyıyı gözden kaybetmeye cesaret edemeyen insan yeni okyanuslar keşfedemez.(Andre Gide) —-Hayatında riskleri göze alamayan insan başarılı olamaz. —-Eğer bir insan hangi limana …
PARAGRAF TÜRLERİ a)Olay Paragrafı: Bu tür paragraflarda bir olay anlatılır.Bu olay,yazarın savunduğu düşünceyi açıklamak ve onu inandırmak için bir araçtır.Eğer olayda bir bütünlük varsa yani olayın başı,sonu belliyse,ana düşünceyi buldurmaya yönelik sorular için kullanılır. b)Durum Paragrafı: Bu tür paragraflarda bir doğanın,şehrin ya da bir insanın betimlemesi yapılır.Bu tür paragraflar genellikle anlatım biçimleri …
PARAGRAF SORULARINDA ÇOK ÖNEMLİ HUSUSLAR 1.Paragraf sorularının çözümüne mutlaka soruyu okuyarak başlayın. İşe doğrudan paragraf okunarak başlanırsa paragrafta ne arandığı,paragrafın niçin okunduğu bilinmediğinden,paragraf,boş yere okunmuş olur. Bu durumda paragrafı iki defa okumak zorunda kalırız ki bu da bizim için büyük zaman kaybı olur. 2.Paragraf sorularında“soru kökü” çok dikkatli okunmalıdır.Değinilmemiştir, vurgulanmamaktadır, çıkarılamaz tarzındaki soruları” değinilmiştir, vurgulanmaktadır, …
PARAGRAF NEDİR Paragraf, herhangi bir yazının bir satırbaşından öteki satırbaşına kadar olan bölümüne denir.Daha geniş bir ifadeyle paragraf “bir duyguyu,bir düşünceyi bir isteği,bir durumu,bir öneriyi,olayın bir yönünü,yalnızca bir yönüyle anlatım tekniklerinden ve düşünceyi geliştirme yollarından yararlanarak anlatan yazı türüdür.Kelimeler cümleleri,cümleler paragrafları,paragraflar da yazıları oluşturur.Paragraf bir yazının küçültülmüş bir örneğidir.Bu yönüyle yapı bakımından bir yazıya …
GERÇEK (TEMEL) ANLAM: Bir sözcüğün ilk ve asıl anlamına denir. Yani bir sözcüğün söylendiği anda zihnimizde uyandırdığı ilk çağrışım gerçek anlamdır. İlgili Kategoriler Türkçe Ders Notları YKS-TYT Türkçe Ders Notları YKS-TYT-AYT Notları
YAN ANLAM: Bir sözcüğün gerçek anlamı yanında kullanımına bağlı olarak yeni anlamdır. İlgili Kategoriler Türkçe Ders Notları YKS-TYT Türkçe Ders Notları YKS-TYT-AYT Notları
MECAZ ANLAM: Bir sözcüğün gerçek anlamı dışında yepyeni bir anlamda kullanılmasıdır. * Adamın tarladaki bütün ekinleri yandı. ( gerçek) * Partide çektiğimiz bütün resimler yanmış. ( yan) * Bu sınavı kazanamazsan yandın (mecaz) * Balkona astığım çamaşırlar kurumamış.(gerçek) * Hazan mevsiminde kurumuş yapraklar gibi.(yan) * Senin aşkın da beni kuruttu be güzelim. (mecaz) * Caminin …
TERİMSEL ANLAM (TERİM): Bilim sanat, spor, ya da çeşitli meslek dallarıyla ilgili özel kavramları karşılayan sözcüklerdir. * Nota müziğin anahtarı gibidir. * Rakip takım birazdan penaltı atışı yapacak. * Marmara fay hattı tehlikeli sinyaller veriyor. * Güreşçimiz, finalde rakibini tuşla yendi. * Matematik öğretmenimiz tahtaya bir doğru çizmemizi istedi. * Şiirde aynı eklerin ya da …
YANSIMA SÖZCÜKLER: Doğadaki seslerin insanlar tarafından taklit edilmesine denir. * Bu köpek neden havlıyor? * Bir patlama sesiyle irkilmiştik. * Bu aylarda kediler çokça miyavlar. * Bu sözlerim üzerine sınıfta homurtular başladı. * Köyde sabahleyin koyunların meleyişleriyle uyandık. İlgili Kategoriler Türkçe Ders Notları YKS-TYT Türkçe Ders Notları YKS-TYT-AYT Notları
EŞ ANLAMLI ( ANLAMDAŞ) SÖZCÜKLER: Yazılışları farklı ancak anlamları aynı olan sözcüklere denir. * siyah —- kara , * beyaz—– ak, * zengin—-varlıklı, * zengin— varlıklı, * fakir—-yoksul , * rüzgar—- yel, * üzüntü—–keder, * öykü—hikaye, * eser— yapıt, * edebiyat— yazın, * cümle—- tümce * kelime— sözcük İlgili Kategoriler Türkçe Ders Notları YKS-TYT Türkçe …
ZIT (KARŞIT) ANLAMLI SÖZCÜKLER: Anlam bakımından birbirinin tersi olan sözcüklerdir. * Sana çirkin dediler düşmanı oldum güzelin. * Ağlarım harta geldikçe gülüştüklerimiz. * Kışın soğuğunu yaşadıkça yazın sıcağını arar oldum. * Aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık. * Yaşlı insanları görünce gençliğimin kıymetini anlıyorum. NOT: Zıt anlamlılık ile olumsuzluk birbiriyle karıştırılmamalıdır. * Tanzimat romanında iyiler …
SESTEŞ ( EŞSESLİ) SÖZCÜKLER: Yazılışları ve okunuşları aynı ancak anlamları farklı olan sözcüklere denir. * Yılanı gören at birden şaha kalktı. * Mutfaktaki pislikleri çöpe at. * Al bayrağıma sarılı cansız bedenimi al. * Gül: “Gül.” dedi, bülbüle. * Kalem böyle çalınmıştır yazıma Yazım kışıma uymaz, kışım yazıma * Kırda yaptığımız piknikte yanımıza kır …
SOMUT VE SOYUT ANLAMLI SÖZCÜKLER: Varlığını beş duyu beş duyu organıyla algılayabildiğimiz kavramlar somut; beş duyu organımızdan hiçbiriyle algılayamadığımız, varlığını sadece akıl ve mantık yürütme yoluyla kabul ettiğimiz kavramlar soyuttur. * çiçek, ağaç, ses, koku, hava, göl, ev, rüzgar, ışık(somut) * ruh, akıl, vicdan, akıl, acıma, üzüntü, aşk, inanç( soyut ) ÖZELLİK 1: Somut anlamlı …
NİTELİK VE NİCELİK ANLAMLI SÖZCÜKLER: Bir şeyin nasıl olduğunu , ne gibi özellikler taşıdığını anlatan sözcüklere nitelik anlamlı sözcükler denir. Bir şeyin sayılabilen, ölçülebilen ya da azalıp çoğalabilen durumunu bildiren sözcüklere nicelik anlamlı sözcükler denir. * Az ileride birkaç kişi seni bekliyor. ( nicel ) * Bugün oldukça kötü bir zaman geçirdim. ( nitel ) …
GENEL VE ÖZEL ANLAMLI SÖZCÜKLER: Karşıladıkları varlığın tamamını belirten sözcüklere genel anlamlı sözcükler denir. Tek bir varlığı karşılayan sözcüklere ise özel anlamlı sözcükler denir. Varlıkların genelden özele doğru sıralanışı : Varlık- canlı- hayvan- keçi- Ankara keçisi. * Çocuk, geleceğin teminatı olduğundan ben çocuğumun iyi yetişmesini istiyorum. ( 2. si 1. sine göre daha özel) * …
-Kİ ‘NİN YAZIMI Türkçede üç farklı “ki” vardır: sıfat yapan “–ki”, ilgi zamiri “–ki” ve bağlaç olan “ki”. a) Sıfat Yapan “-ki” Ekinin Yazımı * Sıfat yapan “-ki”, bir ek olduğu için kendinden önce gelen sözcüğe bitişik yazılır. ”Hangi?” sorusu cevabı veriyorsa oradaki ”-ki” sıfat yapan -ki’dir. Duvardaki çatlak her geçen gün genişliyor. Evdeki hesap …
Fiilimsiler üç ana grupta incelenir. 1) İSİM – FİİLLER (AD – EYLEMLER): Fiil soylu sözcüklerin sonuna –mak, -mek , -ış, -iş, -uş, -üş, -ma, -me ekleri getirilerek yapılır. Bir gülüşün ömre bedel. Gün biter gülüşün kalır bende. Seninle akşamları yürüyüşe çıkardık. Adamın yalvarışlarını bir görecektin. Madem ki yükseliş var iniş olmaz olur mu? Unutuş, unuturlar …
Fiilde Çatı NESNESİNE GÖRE ÇATI (NESNE- YÜKLEM İLİŞKİSİ): Nesnesine göre çatı ,yüklemin nesne alıp almamasına göre değerlendirilir. 1)Geçişli ve Geçişsiz Fiiller: Nesne alabilen fiiller geçişlidir.Pratik olarak bir fiilin geçişli olup olmadığını anlamak için fiile “neyi, kimi” sorularını yöneltiriz ,bu soruları yöneltebiliyorsak fiil geçişlidir, yöneltemiyorsak fiil geçişsizdir.Bir diğer yöntem ise şudur:Fiilin başına “onu” zamirini getirebiliyorsak fiil …
Dil Bilgisi Soru Tipleri 1) Altı çizili sözcüklerden hangisi türü ya da işlevi bakımından farklıdır derse; (isim,sifat,zarf,zamir,ünlem,edat olduklarina bakilir) 2) Yüklemin türüne göre farklıdır derse; (yüklem bulunur. İsim ya da fiilimsi ise isim cümlesi, çekimli fiil ise fiil cumlesi olup olmadığına bakılır) 3) Sözcüklerden ya da yüklemlerden hangisi yapı bakımından farklıdır derse; (sözcükler yapım …
Büyük Ünlü Uyumu: Sözcüğün ünlüleri arasındaki kalınlık incelik uyumudur. İlk hecedeki ünlü kalınsa diğer ünlüler de kalın,inceyse diğerleri de ince olur. Ör: Çocuklar, beklemişler…Karışık gelmişse BÜU’ya uymaz.Ör:İnsan, kalem,kitap… →Aslen Türkçe oldukları halde sonradan uğradıkları ses değişikliği nedeniyle BÜU’ya uymayan kelimeler de vardır.Ör:Kardeş (kardaş), elma (alma), anne (ana)… →Türkçede bazı ekler BÜU’yu bozar: ☻-ken : bakarken …
Sıfatlar İsimleri türlü yönlerden belirten niteleyen sözcüklere sıfat denir. Sıfatlar iki gurupta incelenir A) Niteleme Sıfatları B) Belirtme Sıfatları: dört gurupta incelenir. 1)İşaret Sıfatları 2)Soru Sıfatları 3)Belgisiz Sıfatlar 4)Sayı Sıfatları A)Niteleme Sıfatları: Kendinden sonra gelen ismin rengini, kokusunu,biçimini gösteren sıfatlara denir. Nasılsorusunu sorarak buluruz. *büyük adam, kötü iş, iyi insan, derin düşünce, akılı çocuk (Kımızı …
Sözcükte Anlam 1) GERÇEK (TEMEL) ANLAM: Bir sözcüğün ilk ve asıl anlamına denir.Yani bir sözcüğün söylendiği anda zihnimizde uyandırdığı ilk çağrışım gerçek anlamdır. 2) YAN ANLAM: Bir sözcüğün gerçek anlamı yanında kullanımına bağlı olarak yeni anlamdır. 3) MECAZ ANLAM: Bir sözcüğün gerçek anlamı dışında yepyeni bir anlamda kullanılmasıdır. * Adamın tarladaki bütün …
Fiillerle İlgili Pratikler Fiiller, iş ,oluş, durum ve hareket bildiren sözcüklerdir. ÖRNEK: “Yürü, gidelim; bu iş olmaz.” dedi Fiillerin sonuna “-mek, -mak” ekleri getirildiğinde anlamlı olur . ÖRNEK: Bu akşam kardeşinin yanına var .(eylem) *Kardeşimin güzel bir evi var. (isim) Fiiller anlamlarına göre üçe ayrılır: 1) Nesne alan, iş yani hareket bildiren ve …
Pratik Dil Bilgisi Notları 1.Sözcüğün türü, görevi, işlevi, çeşidi sorulursa sözcüğün isim mi, zarf mı, sıfat mı,zamir mi ,edat mı… olduğuna bakılacağını; 2.Sıfatların isimleri, zarfların genellikle fiilleri nitelediğini (güzel kız: sıfat ; güzel konuş:zarf ); 3.Sıfatların mutlaka ilgili olduğu isimden önce gelmesi gerektiğini ( kötü insan: sıfat); 4.Niteleme sıfatlarının önündeki isim düşerse sıfatın adlaşmış sıfat …
Bağlaçlar Cümleleri veya aynı görevdeki sözcükleri birbirine bağlayarak aralarında anlam ilgisi kuran sözcüklere denir. “İLE” – “VE” BAĞLAÇLARI Aynı görevdeki sözcükleri birbirine bağlar. —Evin ve bahçenin kapısı açıktı.(Tamlayan) —Bu radyo Adana’da ve Mersin’de yayın yapıyor.(D.T) —Akşam arkadaşıma gideceğim ve her şeyi anlatacağım. —Cehennemle cenneti bu dünyada yaşadık.(Nesne) —Evle okul arasında mekik dokuyor.(Tamlayan) —Annesiyle babası yarın …
Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Çeşitli amaçlara yönelik olarak gerçekleştirilen anlatımın etkileyici olması için çeşitli yöntemlere başvurulur.İşte,anlatımı gerçekleştirirken başvurulan bu yöntemlere “anlatım biçimleri” diyoruz. Anlatım biçimlerini şöyle sıralayabiliriz: 1)Açıklayıcı Anlatım, 2)Öyküleyici Anlatım (Hikaye Etme) 3)Betimleyici Anlatım (Tasvir Etme) 4)Tartışmacı Anlatım A) AÇIKLAYICI ANLATIM: Herhangi bir konu hakkında bilgiler vermek,bir şeyler öğretmek amacına yönelik anlatım biçimidir. …
ADLAR (İSİMLER) Bütün sözcük türleri,iki gruba ayrılarak değerlendirilir. A)Ad Soylu Sözcükler: 1) Ad (İsim) 2) Sıfat (Önad) 3) Zamir (Adıl) 4) Zarf (Belirteç) 5) Edat (İlgeç) 6) Bağlaç 7) Ünlem B)FİİLLER (Eylemler) 1)Adlar: Varlıkları ya da kavramları karşılayan,onları tanımamızı sağlayan sözcüklere “ad” denir.Bir kelimeye -mek, -mak ya da -ma, -me olumsuzluk ekini getiremiyorsak o kelime …
Yapım ve Çekim Ekleri ekler_ve_sozcuk_yapisi A) İSİM ÇEKİM EKLERİ: 1) Çokluk Eki: İsimlerin sayı bakımından çokluğunu bildirirler. *elmalar,çocuklar ,öğrenciler. 2)Hal Ekleri:- i,-e,-den,-de ekleridir. *Kitabı ver (belirtme hali) *Yola bak (Yönelme hali) *Evden geliyorum (Çıkma hali) *Sende kaldı (Bulunma hali) *Sıradan insanlarla işim olmaz.(Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur) *Bunlar gözde çocuklardır.(Sıfat yapmıştır ve …
Yazım Kuralları 1) “ki” bağlacının ve “-ki” ekinin yazımı: Türkçede üç çeşit “ki” vardır:Bağlaç olan“ki”,sıfat yapan “–ki” ve zamir olan(ilgi zamiri) “–ki” dir.Bağlaç olan “ki” daima ayrı yazılır.Sıfat yapan “–ki” ve zamir olan “-ki” eklendiği sözcüğe bitişik yazılır. Dilimizdeki bu üç farklı “-ki”yi birbiriyle karıştırmamak için şu pratik yöntemleri uygulayın. *Cümle içerisinde –ki’den sonra –ler …
Zamirler İsimlerin yerine kullanılan sözcüklerdir.Bütün zamirler sıfatlardan farklı olarak isim çekim eki alabilir. A)Kişi (Şahıs) Zamirleri: Sadece insan isimlerinin yerini alan zamirlerdir. *Ben, sen, o;biz, siz, onlar. *Görüyorum beni okşayan gözlerindeki geceyi. *Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın? * “Bana kucaklarında seni getiriyorlar; Ben de sonra o seni getiriyorum sana.” *Mavi denizlerin ötesinde bulacağım seni …
Zarflar (Belirteçler) Fiilerin fiilimsilerin sıfaların ya da kendisi gibi zarf olan sözcüklerin anlamlarını “yer-yön, ölçü-miktar, durum, zaman ve soru” kavramlarıyla açıklayan sözcüklerdir. 1)DURUM ZARFLARI Fiilleri veya fiilimsileri, nitelik, sebep, kesinlik, olasılık, yineleme, yaklaşıklık gibi anlamlarla belirten zarflardır.Fiile nasıl sorusunu sorarak buluruz. *Manş denizini yüzerek geçti (N) *Bu gece yıldızlar pırıl pırıl yanıyordu (N) *Öfkeyle kalkan, …
Fiiller (Eylemler) Bir oluşu, bir durumu veya bir kılışı kip ve kişiye bağlayarak anlatan sözcüklere denir. Pratik olarak ismi fiilden ayırmak için –me, -ma olumsuzluk ekini ya da –mak ,-mek mastar ekini kullanırız.Eğer bir kelimenin sonuna –ma ,-me olumsuzluk ekini ya da –mak ,-mek mastar ekini getirebiliyorsak o kelime fiil demektir.Getiremiyorsak o kelime isim soylu …
Edatlar (İlgeçler) Tek başına bir anlam taşımayan , ancak kendinden önceki sözcükle birlikte kullanıldığında belirli bir anlamı olan sözcüklerdir.Edatlar çekim eki alırsa adlaşırlar. En çok kullanılan edatlar şunlardır: Gibi: Benzetme ilgisiyle ismi nitelerse sıfat öbeği, fiili nitelerse zarf öbeği kurar. Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendi. (sıfat) Dev gibi dalgalar sahile vuruyordu. …
Cümlede işi, hareketi, yargıyı, bildiren çekimli unsura denir. Not :Bir cümle birden çok ögeden oluşabileceği gibi tek bir yüklemden de oluşabilir. * Ertesi gün okula müfettişler gelmişti.(C) * Düşünüyorum (C) * Güzeldi. ( C ) Not:Yüklem genlikle cümlenin sonunda bulunur; ancak günlük konuşmalarda, atasözlerinde ve şiirde yüklemin yeri değişebilir. *Gel çabuk buraya! *Sakla samanı gelir …
Cümlede Anlam 1.EŞANLAMLI YA DA YAKIN ANLAMLI CÜMLE Farklı sözcüklerle kurulan fakat aynı düşünceyi anlatan cümlelerdir. —-Sevgi sadakatle taçlaşmadıkça ömrü kızgın çöllerdeki bir damla yaş kadardır. —-Sadakatin olmadığı bir sevgi uzun ömürlü olamaz. —-Kıyıyı gözden kaybetmeye cesaret edemeyen insan yeni okyanuslar keşfedemez.(Andre Gide) —-Hayatında riskleri göze alamayan insan başarılı olamaz. —-Eğer bir insan hangi limana …