SCİTOVSKY KRİTERİ: bir politika değişikliğinin bir sosyal iyileşme olarak değerlendirilebilmesi yani bir refah artışına yol açtığından söz edilebilmesi için avantajlı duruma geçenlerin kazançları kaybedenlerin zararından büyük olmalıdır. *ayrıca kazançlı olanların zarar görenleri ikna edebilmeleri,zarar görenlerin ise kazançlı duruma gelenleri böyle bir değişimin olmaması için ikna edememeleri gerekmektedir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Mülakat Kavramları
KAR TEORİSİ(SCHUMPETER):girişimci yenilik yaparak kar elde ederken taklitçiler kısa zamanda harekete geçecek ve kar ortadan kalkacaktır.Bu yüzden girişimci yenilikleri devam ettirebildiği sürece kar sağlayacaktır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
FİYAT TAVANI: hükümetin malın piyasada işlem göreceği en yüksek fiyatı belirlemesi.Talep fazlası oluşur. Bu durumda malı ya erken gelen alır veya kupon yöntemiyle dağıtılacaktır. Belirlenen fiyat mutlkaa piyasa fiyatının altında olmalıdır.Her halükarda karaborsaya yol açar. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
COASE TEOREMİ:dışsallığın yol açtığı etkinsizliği gidermek için hükümetin piyasaya müdahale etmesi şart değildir.Tarafların anlaşarak dışsallığın etkisini gidermeleri mümkündür. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
HOŞ OLMAYAN MONETARİST YAKLAŞIM:gelişmekte olan ülkeler kamu kesimi açığını iç borçlanma yoluyla kapatarak parasal genişlemeden kaçınabileceklerini düşünürler.Ancak bir süre sonra iç borç stoku öylesine büyür ki bu stoku eritebilmek için para basmak zorunda kalırlar İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
İMKANSIZLIK TEOREMİ:çoğunluk tarafından tercih edilen hallerin 3. bir kişi veya grup tarafından benimsenemeyeceğini,benimsenmesinin ancak grup baskısıyla olabileceğini ileri sürmektedir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
MANDAL TAKOZ ETKİSİ:nispi gelir hipotezinde gelirde bir artış olunca tüketimde bir artış olacağı ancak gelirde bir azalma olduğunda tüketimde aynı oranda azalma olmayacağı ifade edilir.Tüketimin gelir azalınca gelir artınca arttığından daha az oranda azalması. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
OCKHAM USTURASI:iktisadi modellerin incelenmesi sırasında lüzumsuz detayların ihmal edilmesi gerektiğini savunan görüştür.En iyi model gereksiz detayları ihmal eden modeldir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
RASYONEL BEKLEYİŞLER HİPOTEZİ:karar birimleri fiyat düzeyinin gelecekteki değerini, sadece geçmiş değerlerden yararlanarak değil, hükümetin gelecekte izleyeceğini açıkladığı iktisat politikası dahil medyadaki tüm mevcut bilgilerden yararlanarak tahmin ederler. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
TOBİN Q TEOREMİ: Yatırım kararları verilmesinde sermaye piyasasının rolü üzerinde yoğunlaşır.Şirketler hisselerinin fiyatları yükselirken hisse fiyatlarına tepki olarak daha fazla yeni sermaye üretirler ve yatırımlarını artırırlar.Bu teorideki q ise, bir firmanın varlıklarının bu varlıkları üretmenin maliyetine nispetle sermaye piyasasında oluşacağı tahmin edilen değerdir.Q değeri 1’e eşit veya küçükse firmalar artık yeni hisse senedi çıkarmayacaktır. Tobin …
METZLER ETKİSİ:piyasa faiz oranlarındaki değişmelere bağlı olarak finansal kıymetlerin değer kazanması ya da değer kaybına bağlı olarak tüketim harcamalarının değişmesi. ÖRN;faiz oranları yükselirse elinde tahvil bulunanların tahvil fiyatları değer kaybedecektir ve bu durumda tüketim azalacaktır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
LUNDBERG GECİKMESİ:harcamaların yapılmasıyla üretimde bulunulması arasında geçen zaman. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
İMKANSIZ ÜÇLEME HİPOTEZİ:bir ülke ekonomisin aynı anda hem finansal serbestiyi hem bağımsız para politikasını hem de kursa istikrarı hedefleyemeyeceğini belirtir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
İÇERDEKİLER-DIŞARDAKİLER MODELİ:firmalar işsizleri işe alıp istihdam etmek yerine halen çalışmakta olan işçileri muhafaza etmek eğilimindedirler.Çünkü firmalar eski işçileri işten çıkarmanın yenilerini eğitmek için katlanılacak maliyetleri de içereceğini düşünerek elemanlarını değiştirmeyi ve yenilerinin istihdamını pek göze alamazlar. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
STACKELBERG MODELİ: cournot düopol modelinden hareketle geliştirilen modelde düopolcülerden birinin cournot modelindeki gibi karşılıklı bağımlılığın olmadığını düşündüğü,diğer düopolcünün ise karşılıklı bağımlılığın olduğunu düşündüğü varsayılır.Karşılıklı bağımlılığın olduğunu düşünen firma önder firma,tersini düşünen diğer firma ise takipçi firmadır İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
RANT BENZERİ:toprak gibi kısa dönemde arzları arttırılamayan buna karşılık talepleri yüksek olan diğer şeylerin rantına denir.(ticari taksi plakası,ünlü futbolcunun aldığı transfer ücreti) İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
KALDOR KRİTERİ:yeni bir politika uygulaması sonucu ortaya çıkacak yeni durumda, kazanacak olanların kazançları ile kaybedecek olanların kayıplarının karşılaştırılması esasına dayanır.Bu ölçüte göre belirli bir politikanın uygulanması sonucunda ortaya çıkan yeni durumdan kazançlı çıkacak olanlar, zarar görenlerin kayıplarını tam olarak tazmin etseler bile hala kazançlıysalar yeni durumda tolumun refahı artmıştır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat …
ARROW GENEL İMKANSIZLIK TEOREMİ:bireylerin sosyal durumları gözetilerek ve kendi sıralamalarından yola çıkarak bir ana sıralama oluşturabilirse, bu durumda toplum bunu karar almada bir sosyal refah fonksiyonu olarak kullanabilir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
FİYAT FARKLILAŞTIRMASI:monopolcünün daha fazla kar elde etmek için aynı malı ayrı piyasalarda farklı fiyatlardan satması.(monopolcünün sattığı mallarda piyasalar birbirinden ayrılabilmelidir,her fiyat seviyesinde mala olan talebin esnekliği farklı olmalıdır) *1.DERECE FARKLILAŞTIRMA:monopolcü mal yada hizmetini mümkün olan en yüksek fiyattan başlayarak aşağı doğru her fiyatta satması.(örn;kalp uzmanının müşterilerinin para durumuna göre farklı ameliyat ücreti istemesi) *2.DERECE FARKLILAŞTIRMA:monopolcü …
AZALAN MARJİNAL İKAME HADDİ: Tüketicinin aynı tatmin seviyesinde kalabilmek için kullanacağı x malı miktarı birer br artırıldıkça tüketicinin y’den vazgeçmeye razı olduğu miktarın küçüleceğini gösteren teoridir. Azalan marjinal ikame oranı nedir ? Tüketicinin aynı tatmin düzeyinde kalabilmek için kullanacağı x malı miktarının bir birim artırıldıkça,y malından vazgeçmeye razı olduğu miktarın azalmasına denir. İlgili Kategoriler İktisat …
MARJINAL İKAME HADDİ:tüketicilerin aynı tatmin seviyesinde kalmak şartıyla bir br daha fazla x elde edebilmek için y’den vazgeçmeye razı olacağı miktar. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
SLUTSKY YAKLAŞIMI:tüketicinin reel gelirini sabit tutmanın yollarından biri olan ve paranın satın alma gücünün sabit tutulmasını sağlayan teori.Tüketicinin reel gelirini sabit tutmak için nominal geliri başlangıçtaki seviyelerine gelinceye kadar azaltılır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
KISMİ DENGE ANALİZİ(MARSHALL):bir malın veya faktörün fiyatının piyasada nasıl belirlendiğini ve değiştiğini piyasalar arasındaki karşılıklı bağımlılığı hesaba katmadan inceleyen analiz. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
GENEL DENGE ANALİZİ/WALRAS:herhangi bir malın arz ve talebini etkileyen tüm faktörlerin göz önüne alınmasıyla yapılan denge analzidir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
Edgeworth Modeli: Bu modele göre fiyat rekabeti sonucu fiyat ve üretim miktarı sürekli dalgalanacak ve denge fiyatı ve denge miktarı ortaya çıkmayacaktır. Rekabet sonucunda fiyat en alt düzeye kadar düşecek,ama fiyat bu düşük düzeyde kalmayacaktır.Çünkü firmalardan biri diğer firmanın müşterisinin kendisine kaymayacağını düşünerek fiyatı yükseltebilmekte ve böylece fiyat ilk belirlenen düzeye salınabilmektedir. Hem Cournot hem …
ANTİ-TRÖST YASALARI: oligopolcü firmaların aralarında anlaşarak ya da birleşerek monopol gücü elde etmelerine veya elde etmeye kalkışmalarını yasaklamaya yönelik yapılan yasal düzenlemelerdir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
ALTERNATİF MALİYET:bir şeyin seçilmesi nedeniyle vazgeçilen en iyi alternatifin değeri. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
KARTEL:benzer mal veya hizmetleri üreten firmaların;fiyatları belirlemek,üretimi kısmak,piyasaları bölüşmek veya yeni teknolojilerin uygulanmasını sınırlandırmak gibi amaçlarla aralarında yapmış oldukları anlaşma. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
SERBEST BÖLGE: Bir ülkenin coğrafi sınırları içerisinde yer almakla birlikte o ülkenin gümrük tarifeleri sistemine dahil olmayan ve dış ticaretin serbestçe yapıldığı yerlerdir. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak …
SWAP ANLAŞMALARI: 2 ülke merkez bankaları aralarında imzalanan ve ulusal paraların değişimini öngören anlaşmalardır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
NORMATİF REFAH ARTIŞI KURALI:toplumda bir kimsenin refahı düşürülmeden en az bir kişinin geliri artırılmışsa toplumun refahı artmış demektir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
ROYALTY:bir lisans hakkı veya ticari marka sahibi olan kişinin bir başkasına devrettiği bu hak. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
KNOW-HOW YÖNTEMİ:bir firmanın kendi üretim ve işletme yöntemlerini aynı dalda çalışan ya da çalışmak isteyen bir başka firmaya açıklamasıdır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
EKONOMİK BÜYÜME AŞAMALARI /ROSTOW: *geleneksel toplum aşaması *hazırlık aşamasındaki toplum *kalkışa geçiş aşamasındaki toplum(sanayileşmenin ilk evresidir.) *olgunluk aşamasındaki toplum *tüketim aşamasındaki toplum İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
KLİRİNG:malın malla değişimine dayanan,fakat takastan biraz daha geliştirilmiş bir ticaret şeklidir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
MUTLAK ÜSTÜNLÜK TEORSİ/ADAM SMİTH:bir ülke hangi malları daha düşük bir maliyetle üretiyorsa o ülke söz konusu mallarda uzmanlaşmalı ve bunları ihraç ederek pahalıya üretebildiklerini yurt dışından ithal etmelidir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
RECYCLİNG:dış ödemeler bilançosu fazla veren ülkelerde biriken döviz rezervlerinin uluslar arası finans kuruluşları aracılığıyla dış ödemeler bilançosu açık veren ülkelere transferi sürecidir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
TEKLİF EĞRİLERİ(A.MARSHALL):ülkenin belli miktar veya hacimdeki ithal malı karşılığında önerdiği ihraç malı tutarına teklif denir.Bu anlamda ithal malı birer br artırılırken ,bunların karşılığında ülkenin kendi malından önereceği miktarları gösteren eğriye denir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
YIKICI DAMPİNG:ihracatçı firmanın yabancı piyasayı ele geçirebilmek ve o piyasada monopol oluşturabilmek için yerli firmaların dayanamayacağı kadar düşük fiyatlardan o piyasaya mal satmasıdır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
NEO KLASİK BÜYÜME MODELİ/SOLOW:nüfus artışına ve teknolojik değişmeye tasarruf,yatırım ve ekonomik büyümenin nasıl cevap verdiğini açıklayan büyüme teorisidir.Nüfusun büyüme oranı ve teknolojik değişme oranı ekonomik büyüme oranını etkilemektedir.NEO klasik büyüme teorisinde nüfusun büyümesi ve teknolojik değişme dışsal olarak ifade edilmektedir.Solow,ekonominin istikrarlı bir büyüme trendinin olduğunu ortaya koymaktadır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
ROSENSTEİN-RODAN MODELİ:ekonomiyi durgunluktan kurtarmak ve yatırımların en uygun dağılımını gerçekleştirebilmek için büyük hacimde yatırım yapılması gerekir.Kamuda başlayan sanayileşme,özel sektörün de buradaki dışsallıkların yarattığı ek fayda ve özel teşvikler sonucu ek yatırımlara girişmesini ve kalkınmanın dengeli bir şekilde genele yayılmasını sağlar. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
MUSGRAVE’İN KALKINMA MODELİ:ekonomik kalkınma ve büyümenin başında ,kamu yatırımlarının toplam yatırımlara oranı büyüktür.Ekonomi olgunluyk dönemine kaydıkça da kamu harcamaları artık eğitim,sağlıkve diğer sosyal hizmetlere kayar. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
SİNGER-PREBİSH TEZİ:dış ticaret hadlerinin uzun dönemde tarım ülkeleri ihracatçısı ülkeler aleyhine ve sanayi mamulleri ihracatçısı gelişmiş ülkeler lehine değiştiğini savunur. Bu tez;ihracat fiyatları endeksinin ithalat fiyatları endeksine bölünmesiyle bulunan dış ticaret hadlerinin az gelişmiş ülkeler aleyhine seyrederek bu ülkeleri fakirleştirdiğini savunmaktadır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
RYBZNCSKY TEOREMİ:iki mallı ve iki faktörlü bir modelde tam çalışma koşulları altında eğer tek bir faktörün arzı artırılacak olursa ,onu yoğun olarak kullanan malda üretim genişler,diğer malda ise daralır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
LEONTİEF PARADOKSU:faktör donatımı teoremine göre emeğin bol olduğu ülkeler emek yoğun mal üretip ihraç ederlerken,sermayenin bol olduğu ülkeler ise sermaye yoğun mallar üretip ihraç ederler.Leontief’in abd’deki araştırması ise abd’de sermaye bol olarak bulunmasına rağmen emek yoğun mal üretimi ve ihracıgerçekleşmektedir.Bu paradoksa denir. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
KUTUPLAŞMA TEORİSİ(myrdal):AGÜ ile GÜ arasındaki serbest ticaretin ve ekonomik bütünleşmelerin yoksul ülkeleri daha yoksul,zengin ülkeleri ise daha zengin yaptığı ana fikrine dayanır.Dolayısıyla ticaretin serbestleştirilmesi az gelişmiş ülkelerdeki cılız sanayinin çökmesi ve bu ülkelerdeki nitelikli işgücü ve sermayenin daha yüksek kazançlardan yararlanmak amacıyla gelişmiş ülkelere göç etmesi ile sonuçlanır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
KARŞILAŞTIRMALI ÜSTÜNLÜK TEORİSİ(DAVİD RİCARDO):bir ülke ürettiği malların hangisinin üretiminde daha yüksek bir üstünlüğe sahipse o mallarda uzmanlaşmalıdır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
GRUBEL-LLOYD ENDEKSİ:endüstri içi ticaret,bir ülkenin aynı endüstriye ait malları hem ihraç hem de ithal etmesi biçimindeki ticarete verilen genel isimdir.Endeks 0-1 arasında değişen değerler alır. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
GELİR DAĞILIMI TEORİSİ(STOLPER-SAMUELSON):gümrük tarifeleri uluslar arası uzmanlaşmadan yararlanmayı engeller ve ulusal geliri düşürücü etkide bulunur. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları
FORWARD PİYASA:dövizin ulusal para karşılığında gelecekte belli bir süre sonra teslim edilmek koşuluyla bugunden yapılan alım-satım sözleşmeleri. İlgili Kategoriler İktisat Ders Notları Mülakat Kavramları