“Bu evren nereden geldi?” , “Bu dünyada insanın yeri nedir?” gibi sorulara her dönem bir cevap verilmiştir. Bu cevaplar da olduğu gibi kabul edilmiştir. İnsanlık kendi düşüncelerine hiç şüphe duymadan inanmıştır. Ancak öyle bir zaman gelmiştir ki insanlık kendi cevapları ile yetinmemeye başlamış ve ilk nedenler üzerine akla dayalı, eleştirel ve tutarlı düşünüşe ihtiyaç duymuştur. Felsefe bu ihtiyacın sonucudur.

Parçadan hareketle felsefe ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Felsefi araştırmanın temel koşulu özgürce sorgulayabilmektir. İlk kez demokrasinin kurulduğu İlk Çağ Yunan devletleri, hem zenginliğe hem de farklı kültürlerdeki insanlarla tanışma olanağına sahipti. Böylece felsefenin doğmasındaki özel koşullar gerçekleşmiş oldu.

Bu parçaya göre felsefenin doğması ve gelişmesi için aşağıdakilerden hangisi gerekli değildir?

Felsefenin başlangıcı olan soru “Varlığın ana maddesi (arkhe) nedir?” sorusudur. Bu sorunun arka planında belli bir düşünce, belli bir bakış açısı vardır. Söz konusu düşünce ise “Hiçten hiçbir şeyin çıkmayacağıdır.” Böylece felsefe varlığa kuvveti veren nedene yönelmiştir.

Parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

İnsan din ile geleneğin verdiği yanıtlarla yetinmeyip bilmek, anlamak isteğine kendi aklı, kendi görüşleri ile ulaşmaya çalıştığında felsefe doğmuştur. İşte o zaman insan, dinin ve mitolojinin açıklamalarına karşı eleştirel bir tutum takınmıştır.Bunların doğrusunu eğrisini ayırmaya, eleştirmeye koyulmuştur.

Bu parçaya göre, felsefenin doğuşunda etkili olan faktör aşağıdakilerden hangisidir?

Felsefi bir sistemi anlayabilmek felsefi bir dile hakim olmayı gerektirir. Felsefi dil ise ancak alanla ilgili belli bir eğitime sahip olmayı gerektirir. Bu eğitimden yoksun olan insanın herhangi bir felsefi iddiayı gerektiği şekilde yorumlaması olanaklı değildir.

Buna göre felsefi sistemlerin anlaşılması aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?

Felsefenin konularından biri olan metafizik problemler çok eski zamanlardan bu güne insanoğlu için çözümlenememiş haldedir. İnsanlık çoğu kez bu problemleri çözümlediğini zannetmiş olsa da her seferinde çözülemezlikle karşı karşıya kalmıştır. Bu nedenle bazı filozoflar metafizik yapmaktan vazgeçilmesi gerektiğini dahi iddia etmiştir. Ancak ne olursa olsun, metafizik problemler felsefe içinde hâlâ yerini korumaktadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Felsefe varlığa dair sorgulamalar yaparken neden - sonuç bağına dayalı sorular üretmez. Onun işi ortama yönelik sorgulamalar yapmak olduğundan, sorduğu sorular da niçinlere yöneliktir. Sınıflamada dar kapsamlı sorular felsefede yer almaz.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi felsefi bir soru değildir?

Felsefeciler genellikle kendi amaçlarının insanı ve evreni anlamak olduğunu ileri sürerler. Bu çok geniş bir alan olup bu konuyu da bir seferde açmak zordur. Bu nedenle böyle büyük bir problemi daha küçük parçalara bölmek gerekir. Bunların içlerinden hangilerinin daha önemli ya da daha felsefi problem olduğu tartışma konusu olmasına rağmen yine de felsefe varlığı her yönü ile sorgular.

Buna göre, felsefi problemlerin niteliği ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

İnsanın bütün düşündüklerini, yaptıklarını, şiir ve yazın alanındaki başarılarını kuşaktan kuşağa anlatmayı sağlayan dildir. Dili inceleyen birçok bilim vardır. Dil bilimleri, dillerin birbiriyle olan bağlarını, bu bağlara dayanarak dillerin gruplandırılmasını ve her dilin özelliğini araştırır. Fakat dilin varlık niteliği, dilin varlık dünyası ile olan bağı, insan varlığı ile insanın kosmostaki yeri bakımından taşıdığı anlam gibi problemler tüm bilimlerin ötesinde kaldığından, bunlarla felsefe ilgilenir.

Parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

“Felsefenin tarif ve mahiyeti, var olmaları bakımından varlıkların bilinmesidir.”

Farabi’ye ait bu tanımdan hareketle felsefenin temelinde olan alt dalların hangileri olduğu söylenebilir?

Filozof, hayatın en yüksek ereğini bilgide bulan kişidir. Ancak bilmekle yaşayan filozof aynı zamanda elindeki bilgileri ve ortaya koyduğu düşünceleri kendi hayatı içinde temel yapıp hayatını bunlara uyumlu olarak yaşamak gayretindedir.

Buna göre filozof ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Felsefe, doğruluğundan emin olduğumuzu sandığımız bazı olay ve durumların çoğu zaman doğru olmadığını, mutlak doğruya kolay kolay ulaşılamayacağını anlamamıza yarar.

Bu görüşe göre, felsefe bireylere nasıl yardımcı olur?

Felsefe, diğer ilimlerden daha fazla terminolojiye ve kavrama sahiptir. Bu nedenle felsefeyi anlayabilmek için öncelikle sahip olduğu kavramları oldukları halleri ile ve söz konusu kavramlarla doğrudan veya dolaylı olarak ilgili olan kavramları da anlamak, bilmek gerekir.

Parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Felsefe, insan var oluşuna bir tür maya kattığı için, hayatımıza zevk ya da ilham veren bir ögedir. Hayatımız felsefeyle derinlik kazanır, önümüze yeni manzaralar açılır. Kendimiz hakkında zengin bir bilgi edinebiliriz. Hatta, yeni fikirler yabancı ya da tehdit edici olsa bile, kendimizi yeni fikirlere açabiliriz. Böylece cesaretlenip yeni imkanlara doğru yol alabiliriz.

Bu parçada felsefenin hangi işlevi üzerinde durulmaktadır?

Eski Yunanlıların dilinde felsefe sözcüğü “bilgelik sevgisi” anlamına gelmektedir. Sokrates de kendini bir filozof olarak adlandırır. Çünkü, o filozofların her zaman aslında çok az şey bildiklerini ve gerçek bilgiye ulaşmaya çalıştıklarını, hayat ve dünya hakkında hiçbir şey bilmediklerinin farkında olduklarını iddia eder.

Bu parçaya göre, felsefe ile bilgelik arasında nasıl bir ilişki vardır?

Filozoflar öncelikle alışılmışın dışına çıkarak otoritelere karşı çıktılar ve kendilerinden önceki tüm bilgilere, düşüncelere şüphe ile baktılar.

Bu durum felsefenin hangi özelliği ile ilgilidir?

Felsefe bilgisi, birbirleriyle ilgili olan ve birbirini tamamlayan kavram, yargı ve çıkarımları bir araç gibi kullanarak sistemli ve tutarlı bir bütün oluşturma çabasıdır.

Bu parçada felsefi bilginin hangi özelliği dile getirilmektedir?

Felsefe insanın hem kendi varlığı hem de evrenin varlığı hakkında duyduğu merakın, derinlemesine bilinçte yarattığı etkidir. Felsefenin amacı var olanların tamamını bir bütünlük içinde anlamak ve kavramaktır.

Buna göre felsefe ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Sorgulama, filozofun gerçeklik karşısındaki duruşunu belirtir. Bu tavır, hiçbir fikri mutlak doğru olarak kabul etmez; zihin, sürekli kendi gidişinin doğruluğundan kuşku duyar. Ardı arkası kesilmeyen sorgulamalar felsefi düşüncenin en doğru yürüyüş tarzıdır.

Bu parçada felsefi bilginin hangi özelliği vurgulanmaktadır?

Filozof, yığın tarafından sorgusuz sualsiz doğru kabul edilenler üzerine düşünen insandır. Filozof, düşünülmüşlerin yeterince düşünülmediğine inandığı için “yeniden düşünen” insandır.

Bu parçaya göre filozof aşağıdaki kavramlardan hangisiyle tanımlanabilir?

Filozof ele aldığı konuyla ilgili sorular sorar ve bunlara, akla dayanarak, sistemli ve tutarlı bir biçimde yanıtlar vermeye çalışır. Felsefe; bilgi, değer, varlık konularında hep irdeleyici ve eleştiricidir. Felsefede hiçbir görüş eleştiri ve şüphe süzgecinden geçirilmeden kabul edilmez.

Parçada felsefi bilginin hangi özelliği vurgulanmaktadır?

Gündelik bilgi edinme süresinde insan deneyimleri, bazen doğru bazen yanlış sonuçlara yol açabilir. Nane ve limon karışımı, problemli bir mideyi rahatlatabilir. Ama maydanoz yiyerek kanseri yenen bir kişinin reçetesi, herkes için geçerli olmayabilir.

Bu parçada gündelik bilginin hangi özelliği vurgulanmaktadır?

İnsan her zaman ve büyük bir iştahla evrendeki yerini anlamlandırma, kendisini anlama ihtiyacını gidermenin peşinde olmuştur. Bu ihtiyaç insanlığın kendisinden daha üstün olan bir güce bağlanması ile giderilmeye çalışılmıştır.

Parçada bahsedilen ihtiyaç durumu aşağıdaki bilgi türlerinden hangisinin konusuna dahildir?

Felsefi bilgi, yaratıcısına bağlıdır. Bu bakımdan da bilimsel bilgiden ayrılırken, sanatsal bilgiye yaklaşır. Sanatsal bilgi ile olan bu yakınlığı tamamı ile örtüştükleri anlamına da gelmez. Çünkü sanatçı rasyonel zemine bir filozof gibi bağlı kalmak zorunda değildir.

Parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Sanatçı, elbette belirli bir kültürün birikiminde yaşar. Ancak eserlerini sadece kendi kültürüne ya da belirli bir kültüre adamaz. Aksi takdirde kısırlaşır, kendini tekrar etmeye başlar ve verimsizleşir. Onun işi insanlar ve her insana değmelidir.

Buna göre sanat için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Bilginin doğruluğu konusunda önemli olan söz konusu bilgi üzerinde çoğunluğun anlaşmış olmasıdır. İnsanların neredeyse yarı yarıya farklı fikirleri savunduğu bir bilgide ne olursa olsun, güven sorunu ortaya çıkar.

Parçada bilgi felsefesinde doğruluk için gerekli olan hangi kavramdan söz edilmektedir?

İnsan zihni dışında, insandan bağımsız halde bulunan varlıklara gerçeklik denir. İnsan zihni bu gerçekliklere yönelip onlara uygun yargıda bulunursa ortaya doğruluk çıkmaktadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Epistemolojinin en temel tartışmalarından biri de insanın bilgisinin kısıtlı olup olmadığıdır. Bazı düşünürlere göre insan sadece somut alanın bilgisine ulaşabilirken, bazılarına göre metafiziği de kavrayabiliriz.

Parçada anlatılan epistemoloji problemi aşağıdakilerden hangisidir?

Doğruluk, insan zihninin nesnesine uygun yargısı reel dünyada olan varlığa yönelen insanın, varlığa dair nitelikleri uygun halde ifade etmesi gerekir.

Bu tanıma göre, aşağıdakilerden hangisi doğruluk örneğidir?

Septik filozoflar insan aklının ve duyumlarının yanıltıcı olduğunu ve bu nedenle akıl ve duyumlara güvenilmeden, sürekli şüphe duyulması gerektiğini savunurlar.

Buna göre septiklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Bilgi tartışmalarında temelde ele alınması gereken şey, öncelikle bilgisinin oluşacağı bir nesneler dünyasının varlığıdır. Nesneler dünyasının var olmadığı kabul edilirse – ki böyledir! – bilgi de problem olmaktan çıkar.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Aynı nesneye bakan kişiden biri nesnenin tam karşısında ise farklı, çaprazında ise farklı bir görüşe sahip olacaktır. Durdukları konuma göre nesnenin boyutu, derinlik algısında farklılık yaratacaktır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Kişisellik, insan hayatının her alanında kendisini göstermektedir. Öyle ki herhangi bir varlığın bilgisini elde ederken bile, her ne kadar aynı varlığa yönelmiş olsak da, kişisellik bilgilerimizde tartışmaya açık farklılıklar doğurur.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Bilgi tartışmalarında herhangi bir tarafa katılmak yerinde bir davranış değildir. Çünkü her ne olursa olsun doğru olduğu iddia edilen bir düşünceye karşı olan bir başka düşünce en az karşıtı kadar doğrulanabilir. Bu nedenle en iyisi herhangi bir tavra bürünmemektir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

İnsan herhangi bir konuda yargıda bulunmadan önce varlığın varlığını, duyumları, aklı eleştiri süzgecine tabi tutmalıdır. İşte bu noktada farkedecektir ki, kendi aklı ve duyumları dahi şüpheye açıktır.

Parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Evren ve evrenin parçaları olan varlıklar bir makine ise makinenin işleyişine dair bilgi de, makinenin yaratıcısındadır. Evren ve tüm varlıkların sahibi Tanrı olduğundan, her şeyin bilgisi de Tanrı’dadır.

Parçada savunulan düşünce aşağıdakilerden hangisine “karşıt tez” oluşturur?

Duyu organlarımızın sınırları vardır. Bu sınırlara duyum eşiği denir. Duyum eşikleri varlığın verilerini almamızı sağlayan aralıklar yaratır. Ancak çevresel faktörler duyum eşiklerinde bozulmalar yaratır ve elde ettiğimiz verilerin güvenilirliğini sarsar. Duyumlardan aldığı verileri alan akıl da bu güvenli olmayan zemine dayalı hareket edeceğinden, yanılacaktır.

Parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

İnsan duyumsal bir alanda yaşar ve muhakkak ki duyumsal alana dair bilgi elde edinir. Ancak söz konusu bilgilerin güvenilirliği son derece tartışmaya açıktır. Çünkü içinde yaşanan an, oluşan algı gerçeğe ulaşmaya uygun olmayabilir.

Parçadaki düşünceler aşağıdakilerden hangisine eleştiri niteliğindedir?

Bir bilginin doğruluğu, onun mantıksal bir dilde ifade edilebilirliği ile ölçülür. Mantıksal önermeler halinde sunulan bilgiler, çelişkiden uzaktır. Bu nedenle bir bilginin varlığından ve doğruluğundan söz edebiliyorsak, dayandığı zeminin de gerçek alan olması gerektiğini kabul etmeliyiz.

Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Deneyimleri doğru bilgi için kriter olarak görmek yaşantı alanında karşılaşılacak değişimleri göz ardı etmek demektir.

Bu düşünceler aşağıdaki bilgi anlayışlarından hangisine eleştiri niteliğindedir?

Varlık felsefesi “varlık”ı konu alır ve şu tür sorular sorar: “Varlık var mıdır, varsa ne olarak vardır?”, “Varlığın türleri nelerdir?”, “Varlığın temel belirlenimleri nelerdir?”, “Hareket, oluş bir varlık mıdır?”

Buna göre, varlık felsefesinin temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?

Varlık felsefesi; Varlık var mıdır? Varlığı varlık yapan ana madde nedir? Varlık birlik midir, çokluk mudur? türünden sorulara cevaplar arar. Bu sorular, incelendiğinde filozofların varlık hakkındaki sorgulamasının tek tek bireysel varlıklar üzerinde olmadığı açıktır.

Bu parçaya göre filozoflar, varlığı aşağıdakilerden hangisiyle ele almaktadırlar?

Felsefede akıl yoluyla kavranan varlık somut bir nesne olduğu gibi, idea veya ruh da olabilir. Her ne olursa olsun, felsefe varlığı varlık olarak inceler.

Buna göre, felsefenin varlığa yaklaşımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Varlık felsefesi ilk defa Eski Yunan’da doğa filozoflarının, varlığın ana maddesinin (arkhe) ne olduğunu sormalarıyla ortaya çıkmıştır. Bu sorgulamanın amacı her şeyden önce insanın kendi var oluşuna yönelik, cevap arama merakından ve isteğinden kaynaklıdır.

Aşağıdakilerden hangisi varlığın ilk maddesini sorgulamaktadır?

Thales’e göre her şeyin aslı, arkhesi sudur. Su buharı gibi gazlı, buz gibi katı cisimler suyun seyrekleşmesi veya yoğunlaşması sonucu varlığa gelen iki değişik varlık türü olduğuna göre var olan her şey aslında suyun değişik biçimleridir.

Thales bu görüşleriyle varlık felsefesinin hangi sorusuna yanıt aramaktadır?