PİYASA BAŞARISIZLIĞI
Mal ve hizmet üretim miktarları ve bunların fiyatları tüketicilerin serbest (gönüllü) olarak belirledikleri tercihleri ve gelir düzeyleri ile gönüllü değişim maddeleri açıklanmaktadır. Piyasa başarısızlığı ise; piyasaların etkin çalışmasını sağlayan koşulların ya hiç ortaya çıkmamasını sağlayan yada bir biçimde ters yönde çalışmasını ifade etmektedir. Serbest piyasaların aslında başarması gereken kendi başına bırakıldığında etkin çalışması iken uygulamada durum bu değildir.
Bazı malların çok fazla, bazılarının ise yetersiz üretilmesi yada hiç üretilmemesi söz konusu olabilir.
Piyasa başarısızlıkları var iken, devlete yüklenen bir görev piyasaların kaynak tahsisi fonksiyonuna karışma ve piyasa başarısızlıklarını düzeltme veya piyasa başarısızlığının etkilerini azaltacak önlemler almasıdır. Bu devletin “kaynak tahsisi” görevi olarak bilinmektedir.
Piyasalar toplum refahının dağılımında adaleti sağlayamadıkları ölçüde, devlet piyasa mekanizmasına karışarak gelir dağılımını adil olarak kabul edilen bir noktaya getirmeye çalışır. Bu ise devletin “gelir dağılımı” görevini ifade eder.
Günümüz modern devletlerine bundan başka 2 görev daha yüklenmiştir.
Birincisi “ekonomik istikrar” görevidir. Enflasyon, işsizlik, ödemeler dengesi be yetersiz büyüme gibi piyasaların başa demedikleri durumlarda devlet; para ve maliye politikalarını kullanarak toplum refahını arttırmaya amaçlar mesela enflasyon ve işsizliği azaltarak;
İkincisi “düzenleyici görev” dir. Kaynak tahsisin bir devamı olup; devlet yasa koyup bunları uygulamaktadır. Düzenleyici görev ticaretin ve insan ilişkilerinin, bunların dışında çok daha geniş alanda yasa koyma ve adalet sistemini yönetmektedir.