Edebiyat tarihimizdeki İLKLER- KPSS ders notları



*İlk tarihi roman :Namık Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri

*İlk özel gazete :Tercüman-ı Ahval / Şinasi ile Agah Efendi

*İlk pastoral şir:A.Hamit Tarhan /Sahra

*İlk şiir çevirisini yapan ,ilk makaleyi yazan ve noktalama işaretlerine ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci :Şinasi

*Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan :A.Hamit /Eşber veya Sardanapal

*Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri:A.Hamit/Nesteren

*İlk bibliyografya:Keşfü’z Zünun /Katip Çelebi

*İlk hatıra kitabı :Babürşah /Babürname

*İlk hamse yazarı :Ali Şir Nevai

*İlk tezkire :Ali Şir Nevai /Mecalisün Nefais

*İlk antolojisi:Ziya paşa /Harabat

*İlk atasözleri kitabı :Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye

*İlk mizah dergisi:Diyojen /Teodor Kasap

*İlk hikaye kitabı :A:Mithat /Letaif-i Rivayet

*İlk fıkra yazarı :Ahmet Rasim

*İlk Türkçe yazılan ilk kitap :Kutadgu Bilig

*İlk siyasetname :Kutadgu Bilig

*İlk mensur şiir örneklerini veren :Halit Ziya

*Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan :Mehmet Emin Yurdakul

*Dünya edebiyatındaki ilk modern roman :Cervantes/Don Kişot

*İlk makale :Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi

*İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk:Fecr-i Ati

*Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser : KUTADGU BİLİG

*İlk seyahatname : MİR’ATÜL MEMALİK / SEYDİ ALİ REİS

*İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi

*Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü

*Dünya edebiyatındaki ilk hikayeci ve eseri: Boccaio Decamkeron

*Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre

*Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: TEVFİK FİKRET

*Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / SARF-ı TÜRKİ

*İlk naturalist eserimizin yazarı Nabızade Nazım / Zehra

*Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim

*Şarkıyı icat eden: NEDİM

*İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus’ul Alam

*İlk sözlüğümüz:Divan-ı Lügat-it Türk

*İlk Türkçe sözlük:Şemsettin Sami:Kamus-ı Türki

*İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık

*İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz:Kutadgu Bilig

*Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin :Orhun Abideleri

*Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan:R. Mahmut Ekrem

*Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul

*Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin

*Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan :A. Hamit / Validem

*İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı

*İlk alfabemiz:Göktürk Alfabesi

*Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi

*İlk Türk destanı :Alp Er Tunga Destanı

*Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan:Namık Kemal

*Bizde epik tiyatro türünün kurucusu: Haldun Taner

*İlk kadın romancımız:Fatma Aliye Hanım

*Süslü nesrin ilk temsilcisi: Sinan Paşa

*Dünyanın bilinen ilk destanı:Sümerlerin Gılgamış Destanı

*Dünyanın halen yaşayan ,en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı: Kırgızların Manas Destanı

*Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: Şinasi

*Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman :Ateşten Gömlek

*Komedi türünün ilk büyük ustası:Aristofanas

*Trajedi türünün ilk büyük ustası:Aiskylos

*İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı :A.Vefik paşa

*Deneme türünün kurucusu:Montaigne

*İlk divan şairi:Hoca Dehhani

*Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu’yu işleyen: Refik Halit Karay

*En başarılı psikolojik roman yazarımız: P.Safa / 9.Hariciye koğuşu

*İlk çocuk şiirlerini yazan: Tevfik Fikret / Şermin

*Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: Genç Kalemler

Hazine-i Evrak ilk edebiyat dergimizdir.
Türk Edebiyatı’nda iç monolog tarzı yazılmış ilk roman Bir Düğün Gecesi’dirA.Ağaoğlu’nun yazmış olduğu.
Türk Edebiyatı’nda yayınlanmış ilk öykü kitabı Emin Nihat Tarlan’ın Müsameratname’dir.(1872)
Türk Edebiyatı’nda mensur şiir yazımı ilk defa Halit Ziya ile başlar.
Türk Edebiyatı’nda post-modern tarzda eser veren ilk yazarımız Oğuz Atay’dır.Tutunamayanlar romanı.
Türk Edebiyatı’nda batıdan yapılan ilk fabl çevirisi Şinasi tarafından yapılmıştır.
Türk Edebiyatı’nda yazıya geçirilen ilk masallar Billur Köşk Masalları’dır.
Türk masalları ilk defa yurt dışnda 16.Lui döneminde Fransa’da yayınlanmıştır.
Türk masallarını ilk defa derleyen İ.Kunoş adlı Macar bilim adamıdır.
İlk yerli çizgi roman, Türk Kahramanı Köroğlu’dur.(1953)

Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir. (1943)
Bilinen ilk Türk yazarı Yollug Tigin’dir
Ülkemizdeki ilk müslüman kadın tiyatrocu Afife Jale
‘dir.
Dünya edebiyatındaki ilk realist roman Madama Bovary’dir.
Türk Edebiyatı’ndaki ilk deneme yazarı Nurullah Ataç’tır.
Türk şiirinin en eski lirik şiir örneği Aprın Çar Tigin’dir.
Nobel edebiyat ödülünü ilk kez İsviçre kazandı.
Türkçe’nin ilk gramer kitabını Baskakov yazmıştır.
En uzun ömürlü edbiyet dergimiz 1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi’dir.Ki hala çıkmakta.

Edebiyatımızda noktalama işaretini, ilk kez Şinasi ‘Şair Evlenmesi’nde kullanmıştır.
Edebiyatımızda ilk çeviri roman, Kamil Paşa’nın yaptığı Telemak’tır.
Edebiyatımızda ilk roman,Taaşşuk-u Talat-ı Fitnat’tır.
Edebiyatımızda ilk köy romanı,Nabizade Nazım’ın “Karabibik”adlı eseridir.
Edebiyatımızdaki ilk realist romancı Recaizade Mahmut Ekrem’dir.
Edebiyatımızdaki ilk realist roman Araba Sevdası’dır yazarı Recaizade Mahmut Ekrem’dir.
Edebiyatımızda ilk edebi roman,Namık Kemal’in “İntibah”adlı eseridir.
Edebiyatımızda ilk psikolojik roman,Eylül’dür(Mehmet Rauf)
Edebiyatımızda ilk tarihi roman,Namık Kemal’in “Cezmi”adlı eseridir.
Edebiyatımızda ilk kadın romancı Fatma Aliye’dir.
Edebiyatımızda ilk makaleyi Şinasi yazmıştır.(Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi)
İlk tiyatro Şinasi’nin Şair Evlenmesi’dir.
Edebiyatımızdaki ilk pastoral şiir A.Hamit Tarhan’ın Sahra adlı şiiridir.
Edebiyatımızdaki ilk psikolojik roman denemesi Nabizade Nazım’ın Zehra adlı eseridir.
Edebiyatımızda çoçuklar üzerine yazılmış ilk eserler Nabi’nin Hayriye’si ve Sümbülzade Vehbi’nin Lütfiye’sidir.
Edebiyatımızdaki ilk eleştirmen Namık Kemal’dir.
İlk çoçuk yayınımız ise Eftal ve Mümeyyizdir.(1869)
Türk Edebiyatı’nda bilinen ilk çocuk gazetesi Çocuklar İçin Mümeyyiz’dir.
Aşık Veysel ilk olarak A.Kutsi Tecer tarafından Türk halkına tanıtılmıştır.
Hazine-i Evrak ilk edebiyat dergimizdir.
Türk Edebiyatı’nda iç monolok tarzı yazılmış ilk roman Bir Düğün Gecesi’dir.(A.Ağaoğlu)
Türk Edebiyatı’nda yayınlanmış ilk öykü kitabı Emin Nihat Tarlan’ın Müsameratname’dir.(1872)
Türk Edebiyatı’nda mensur şiir yazımı ilk defa Halit Ziya ile başlar.
Türk Edebiyatı’nda post-modern tarzda eser veren ilk yazarımız Oğuz Atay’dır.(Tutunamayanlar)
Türk Edebiyatı’nda batıdan yapılan ilk fabl çevirisi Şinasi tarafından yapılmıştır.
Türk Edebiyatı’nda yazıya geçirilen ilk masallar Billur Köşk Masalları’dır.
Türk masalları ilk defa yurt dışnda 16.Lui döneminde Fransa’da yayınlanmıştır.
Türk masallarını ilk defa derleyen İ.Kunoş adlı Macar bilim adamıdır.
Divan Edebiyatı’nın ilk şairi Hoca Dehhani, son şairi ise Şeyh Galip’dir.
İlk yerli çizgi roman, Türk Kahramanı Köroğlu’dur.(1953)
Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir.(1943)
Dünyada ilk özgün çizgi roman New Fund’dur.(1935)
Dünyada ilk özgün çizgi macera hikayesi Dick Tracy’dir.(Chester Gould)
Dünyada ilk kez resimle yazıyı birleştiren,konuşma balonları hazırlayan ressam William Hogarth’tır.(1697-1908)
Beyanname ile yayın hayatına giren ilk edebiyat topluluğu Fecr-i Ati’dir.
Cumhuriyet sonrası ilk beyanname yayınlayan edebi topluluk Yedi Meşaleciler’dir.
Yahya Kemal bütün şiirlerini aruzla yazmıştır ,yalnız Ok şiiri hece vezni ile yazmıştır.
Kutatgu Bilig ilk Türk dünyası ansiklopedisisidir.
İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı Köroğlu’dur.
Ülkemizdeki ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir.
Batılı tekniğe uygun ilk ilk roman Aşk-ı Memnu’dur.
Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eseri Eşber’dir.(A.Hamit Tarhan )
İlk bibliyoğrafya Keşfiz-Zünun’dur.(K.Çelebi)
İlk hatıra kitabı Babürname’dir.(Babürşah)
İlk hamse yazarı Ali Şir Nevai’dir.
Edebiyatımızdaki ilk antoloji Harabat’tır.(Z.Paşa)
Edebiyatımızdaki ilk atasözleri kitabı Durub-ı Emsal-i Osmaniye’dir.(Şinasi)
İlk mizah dergisi Diyojen’dir.(Teodor Kasap)
Edebiyatımızdaki ilk hikaya kitabı Letafet-i Rivayet’tir.(A.Mithat)
Basılan ilk küçük hikaye kitabı Küçük Şeyler’dir.(S.Sezai,ilk gerçekçi hikaye)
Edebiyatımızdaki ilk fıkra yazarı Ahmet Rasim’dir.
Bilinen ilk Türk yazarı Yollug Tigin’dir.
İlk siyasetname eseri Kutadgu Bilig’tir.
İlk sözlük kitabımız Divan-i Lügatit Türk’tür.(K.Mahmut)
İlk sosyolog Ziya Gökalp’tir.
İlk edebi tartışma Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur.
Ülkemizdeki ilk müslüman kadın tiyatrocu Afife Jale’dir.
Edebiyatımızdaki ilk çağdaş roman Mai ve Siyah’tır.(Halit Ziya)
Dünyada bilinen en eski destan Gılgamış’tır.
Dünyadaki ilk kadın romancı Afraben’dir(Afrahat)
Dünya edebiyatındaki ilk realist roman Madama Bovary’dir.
Türk Edebiyatı’ndaki ilk deneme yazarı Nurullah Ataç’tır.
İlk tezkiremiz Mecalis’ün Nefais’tir.(A.Şir Nevai’dir)
İlk mizah gazetemiz Diyojen’dir.(N.Kemal)
İlk matbaada basılan ilk kitabımız Vankulu Lügati’dir.
Türkler’in kullandığı ilk alfabe Göktürk Alfabesi’dir.
İlk edebi topluluk Servet-i Fünun’dur.
İlk divan sahibi sanatçımız Yunus Emre’dir.
Türk şiirinin en eski lirik şiir örneği Aprın Çar Tigin’dir.
Nobel edebiyat ödülünü ilK kez İsviçre kazandı.
Türkçe’nin ilk gramer kitabını Baskakov yazmıştır.
Aydınlar arasında heceyi ilk kez deneyen sanatçı M.Emin Yurdakul’dur.
Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan sanatçımız M.Emin Yurdakul’dur.
Serbest müstezatı aruzla deneyen ilk şairimiz Tevfik Fikret’tir.
Şiirde noktalam işaretini ilk kez kullanan Servet-i Fünun sanatçısı Tevfik Fikret’tir.
Divan Edebiyatı’nın Sebk-i Hindi tarzını ilk temsilcisi Naili’dir.
Edebiyatımızda serbest vezni ilk kez Nazım Hikmet kullanmıştır.(1929)
Edebiyatımızda anjabmanı ilk kez Tevfik Fikret kullanmıştır.
İlk Türkçe gazete 1831’de kurulan Takvim-i Vaka’dır.
İlk Türkçe özel gazete 1860’da kurulan Tercüman-ı Ahval’dır.
İlk Nobel Edebiyat Ödülü alan ilk Müslüman yazar Necip Mahfuz’dur.(Kayra)
Dünyada bilinen en uzun destan Kırgızlar’ın Manas Destanı’dır.
En uzun ömürlü edbiyet dergimiz 1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi’dir.
Türkiye’de lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat Bir Lügt Bulamadım’dır.(M.Doğan)
Amerikan Kız Koleji’nde okuyan ilk Türk Halide Edip Adıvar’dır.
Hayat hikayesini İngilizce yazan ilk yazarımız Halide Edip Adıvar’dır.
Milli Mücadele’de bulunan ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar’dır.
Türkiye’de kurulan ilk kadın derneği kurucularından biri Halide Edip Adıvar’dır.

 

İlgili Kategoriler

Vatandaşlık Ders Notları



Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir