Açık piyasa işlemleri nedir?
Para politikası uygulaması çerçevesinde, merkez bankaları bünyesinde para miktarının artırılıp azaltılması amacıyla, hazine kağıtlarının alım ve satımının (kesin alım, kesin satım, gerisatım vaadiyle alım (repurchase agreements), geri alım vaadiyle satım (reverse repurchase agreement)) yapılması işlemleridir.
Bankalararası Para Piyasası işlemleri de “Açık Piyasa İşlemleri” kapsamı içerisindedir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bünyesinde bu tür işlemler, Açık Piyasa İşlemleri ve Para Piyasası Müdürlükleri tarafından yürütülmektedir. Açık Piyasa İşlemleri(APİ), Merkez Bankası’nın kısa vadeli tahvil ve senet alım-satımı olarak tanımlanmaktadır.
Açık piyasa işlemleri, kısa vadede para arzının kontrolünü kolaylaştırırken, uzun vadede anti enflasyonist politikaya yardımcı olur. Dolayısıyla da ekonomik istikrar amacıyla da kullanılabilir.
Günlük para arzının kontrolü için, TCMB piyasaya banknot çıkarmaz ve emisyonda bir değişim olmaz. Merkez Bankası, faizlerin aşırı yükseldiği durumlarda, piyasalardaki tahvillerisatın alarak faiz oranlarının yükselmesini engelleyebilir; bu operasyonla piyasaya para sürmüş olur. Piyasadaki likiditeyi çekmek için de portföyündeki tahvil ve bonoları ihale ile satan MB, bu yöntem ile piyasadakifazla paranın bir bölümünü çeker.
Açık piyasa işlemlerinde genellikle devlet tahvilleri ve hazine bonoları kullanılmaktadır.