1971 ve 1973 Yılında Yapılan Değişiklikler Yürütme güçlendirilerildi. Bakanlara KHK çıkarma hakkı verildi(1973) Üniversitelerin özerkliği zayıflatıldı ve TRT nin özerkliği kaldırıldı. Yargı denetimine , temel hak ve özgürlüklere kısıtlamalar getirildi. Anayasa Mahkemeleri Anayasa değişikliklerini sadece şekil yönünden denetleyebilir maddesi getirildi. Devlet memurlarının sendika kurma yetkileri kaldırıldı. Sıkıyönetime geçiş kolaylaştırıldı. Küçük siyasi partilerin Anayasa Mahkemesine başvurmaları …
Ders Notları
9 Temmuz 1961 Anayasası: 27 Mayıs 1960 yılında yapılan askeri darbe sonrası 1950 seçimlerinde ilk defa CHP den sonra iktidar partisi olan Demokrat Parti hükümeti devrilmiş 1961 yılında yapılan halk oylamasıyla (referandum) %61 evet oyu alarak yürürlüğe girmiştir. TBMM 450 Milletvekilinden oluşur ve vekilleri halk seçer.Cumhuriyet senatosunda 165 Milletvekili vardır. Bunların 150 tanesini halk 15 …
1924 Anayasasında Yapılan Değişiklikler: Devletin dini İslamdır madddesi kaldırıldı.(1928) Kadınlara belediye seçimlerine katılma hakkı verildi.(1930) Kadınlara muhtarlık seçimlerine katılma hakkı verildi.(1933) Kadınlara genel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı verildi.(1934) Seçmen yaşı 22 seçilme yaşı 30 oldu. Anayasaya Atatürk’ün ilkeleri eklendi.(1937) Çok partili hayata geçildi ve tek dereceli seçim yapıldı.(1946) İstiklal mahkemeleri kaldırıldı.(1949) İlk defa seçimler …
20 Nisan 1924 Anayasası: II.TBMM tarafından hazırlanan 105 maddelik sert bir anayasadır. Kollektiftir. Devletin rejimi Cumhuriyet, dini İslam, dili Türkce, başkenti Ankara’dır. Devletin rejimi kesinlikle değiştirilemez. Güçler birliği ilkesi benimsenmiştir. Karma hükümet sistemi ve görev ayrılığı benimsenmiştir. Milli egemenlik ilkesi benimsenmiştir.(Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.) Yasama , yürütme ve yargı yetkisi TBMM’ye aittir.(Cumhurbaşkanı , Başbakan ve …
1921 anayasasında 1923 yılı Değişiklikleri 29 Ekim 1923 yılında Cumhuriyet ilan edildi. Devletin rejimi Cumhuriyet , dini islam , dili Türkçedir. Cumhurbaşkanı , başbakan ve bakanlar TBMM üyeleri arasından seçilir. (Başbakanı Cumhurbaşkanı, Bakanları Başbakan seçer.) Not: Parlamenter sisteme geçişin ilk aşamasıdır. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
20 Ocak 1921 Anayasası (Teşkilatı Esasi)’nin özellikleri nelerdir? Yeni türk devletinin TBMM(23 Nisan 1920)’nin ilk anayasasıdır. 1876 Anayasası ile birlikte yürülükte kalmış 23+1(24) maddeden oluşan yumuşak ve çerçeve(ayrıntısız) bir anayasadır. Kollektif değildir. Türkiye TBMM tarafından yönetilir ve hükümeti Türkiye Büyük Millet Meclis Hükümeti adını alır. Devletin rejimi belli değildir , dini islam , resmi dili …
Kanuni esasi 1909 Kanunname Değişiklikleri Meclis Mebusan Meclisine karşı sorumludur. Fesih hakkı Ayan Meclisi’nin onayına ve 3 ay içinde yeni seçim yapılmasına bağlandı. Kanun teklifi için padişahın iznine gerek yoktur. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
1876 Anayasası(Kanuni Esasi): Osmanlı devletinin II.Abdulhamit tarafından yayınlanan ilk yazılı ve sert bir anayasadır. İlk defa Meclisi Umumi adıyla parlamento kurulmuştur. Parlamento Hükümdarın seçtiği Ayan Meclisi , halkın seçtiği Mebusan Meclisi ve daimi üye olan Şeyhülislam’dan oluşur. Devletin rejimi belli değildir , dini islam , resmi dili Türkçe’dir. Monarşik sistem vardır.(padişahın yetkileri geniştir.): Veto hakkı …
Anayasa Hukuku: Devletin temel yapısını , şeklini , örgütlenişini , işleyişini , temel ilkeleri hak ve özgürlükleri düzenleyen kurallardır. Devletsiz Anayasa olmaz. Anayasanın Kaynakları: Anayasa , Anayasa Teamülü , Meclisin İç tüzüğü , Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi , Kanun KHK , Tüzük , Yönetmelik , Öğreti Anayasada ilk adımlar: Sened-i ittifak(1808): İlk defa Hükümdarın yetkileri sınırlandırılmıştır. Tanzimat …
Hükümet sistemleri: Monarşilik: Yasama , yürütme ve yargı yetkisinin tek kişiye ait olmasıdır. Diktatörlük: Yasama , yürütme ve yargı yetkisinin zorlukla tek bir kişiye ait olmasıdır. Meclis hükümeti sistemi: Yasama , yürütme ve yargı yetkisi halkın seeçtiği meclise aittir. Başkanlık sistemi: Yürütme yetkisi başkana yasama yetkisi meclise aittir. Yarı başkanlık sistemi: Cumhurbaşkanı ve Bakanlar kurulundan …
Demokrasi: Halk tarafından seçilen kişilerin veya halkın kendi kendini yönetme sistemidir. Demokrasi Eşitlik , özgürlük , Milli egemenlik , güçler ayrılığı ilkesi ve siyasi partilere dayanır. Demokrasi çeşitleri: Doğrudan Demokrasi: Halk egemenliği doğrudan kullanır. Temsili Demokrasi: Egemenliği halkın seçtiği temsilciler kullanır.(Türkiye , ABD , Almanya İngiltere , Japonya , Hollanda) Temsili demokrasi parlemento feshi ve …
Devlet: Belirli toprak sınırları içerisinde yaşayan, belli bir otoriteye bağlı insanlardan oluşan siyasi ve hukuki topluluktur. Devlet Halk, Ülke ve Milli egemenliğe dayanır. Devlet çeşitleri: Üniter-basit Devlet: Tek ve bölünmez siyasi otoriteye sahip devlettir. (Türkiye, Danimarka, Fransa, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsrail, İtalya, Norveç, Yunanistan) Adem-i Merkezi Üniter Devleti: Bazı faaliyetlerin devlet dışındaki kamu tüzel kişilerce …
Kamu görevlileri: Memurlar , Sözleşmeli personeller , Geçici personeller , İşçiler Memur: Devleta dair kamu hizmetlerini yürüten kişilerdir. Sözleşmeli personel: Özel meslek bilen ve geçici olarak kamuya hizmet veren kişilerdir. Geçici personel: bir yıldan az veya mevsimlik olarak kamuya hizmet veren kişilerdir. İşçi: Memurluk haklarından yararlanamamayan ve iş sözleşmesi ile çalışan kişilerdir. İlgili Kategoriler …
Kamu Teşkilatı (Kamu hizmetleri): İktisadi Kamu Kurumları(KİT): İDT , KİK , ÇAYKUR , ETİ , TİGEM , BOTAŞ , DMO , TMO , MKEK DSİ , DHMİ , Çocuk Esirgeme Kurumu , İkdisadi Devlet Teşekkülü , Müesseseler Sosyal Kamu Kurumları: SGK , TİK , OYAK , Emekli Sandığı Bilim ve Kültürel Kamu Kurumları: YÖK , …
İdare Teşkilatı: Merkezi Teşkilat (Başkent , Taşra) Yerinden Teşkilat (Mahalli , Kamu) Başkent Teşkilatı: Cumhurbaşkanlığı: Cumhurbaşkanı , Genel seketer , Danışman , Başyaver , Özel kalem Başbakanlık: MİT , DPDB , DPT , DİB , Devlet İstatistik Enstitüsü , Atom Enerjisi Kurumu Hazine Müsteşarı , Dış Ticaret Müsteşarı Bakanlıklar: Bakanlar Kurulu Yardımcı kuruluşlar: DPT , …
İdarede Bütünlük Sağlayan İlkeler: Hiyerarşi: İdari düzeni gerçekleştirmek amacıyla üst kuruluşların alt kuruluşlar üzerinde sahip olduğu güçtür.merkez teşkilatı Taşra teşkilatı üzerinde hiyerarşik güce sahiptir. İdari vesayet: İdarenin bütünlüğünü sağlamak için merkezi kuruluşların mahalli kuruluşlar üzerinde sahip olduğu denetleme gücüdür. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
İdare Hukuku: Devlet idaresi ve kurumların yapısını , işleyişini kişilerin idari kuruluşlarla olan ilişkilerini ve anlaşmazlıkları düzenleyen kurallardır. İdarenin Mal Edinme Yetkileri: Kamulaştırma: Devletin ve kamu tüzel kuruluşların kamu yararı için kanunlara aykırı olmadan özel bir mülkiyetteki taşınmaz bir mala karşılığı ödenerek zorla el konulmasıdır. Devletleştirme: Kamu yararı için özel bir mülkiyetteki işletmelere zorla el …
Kamu Gelirleri: Vergi: Herkes mali gücüne göre devlete vergi ödemekle yükümlüdür. Harçlar: Bazı kamu kurum ve kuruluşlarının hizmet karşılığı aldığı ücrettir. Harç hizmetlerini noter , adliye , tapu hizmetleri yapar. Resim: Kamu kurumlarının belirli bir işi yapmaya yetki vermesi karşılığında aldığı ücrettir. Şerefiye: Devlet veya Belediyelerin bayındırlık hizmetlerinden dolayı gayrimenkul sahiplerinden aldığı ücrettir. Parafiskal gelir: …
Vergi Hukuku: Devlet ile kişiler arasındaki vergi ilişkisinden doğan karşılıklı hak ve ödevleri , verginin tarh ve tahakkukunu , tahsilini ve vergi yargısını düzenleyen kurallardır. Vergi hukukunun temel ilkeleri; adalet , genellik , kanuniliktir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Devletler Umumi Hukuku: Egemenliğe sahip devletlerin bir başka devletle veya uluslararası bir kuruluşla olan ilişkilerini düzenler. Devletler umumi hukukunun kaynakları Antlaşmalar , Milletler arası teamül , içtihatlar ve doktrindir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Ceza Hukuku: Suç oluşturan eylem ve davranışların nelerden ibaret olduğunu ,hangi eylem ve davranışların suç olduğunu , bu eylem ve davranışlara ne gibi yaptırımlar uygulanacağını gösteren kurallardır. Ceza: Suç işleyen kişiye uygulanan yaptırımdır. Suç: Kanunun ceza tehdidiyle yasaklamış olduğu fiilerdir. Suç unsurları: Bir fiilin suç sayılabilmesi için gerekli unsurlardır. Bunlar hukuka aykırılık, kanuni unsurlar , …
Borçlar Hukuku: Borçlu ile alacaklı arasındaki ilişkiyi düzenleyen kurallardır. İfa , İbra , yenileme , birleşme , takas , zaman aşımı , kusursuz imkansızlık gibi durumlar borcun ortadan kalkmasına neden olan sebeplerdir. Borçlunun yerine getirmekle yükümlü olduğu davranışlara edim , edimi yapmaya ifa alacaklının hakkından vazgeçmesine ibra adı verilir. Vadesi gelen borçlara muaccel, gelmeyenlere ise …
Aile Hukuku Ergin olmamış veya ergin olmaktan kısıtlanmış olan çocuklar için anne ve babaya tanınan hakka velayet hakkı adı verilir. Ergin kişilerin kudretsiz olması veya anne ve babasının ölmüş olması sebebiyle mahkemede kendini temsil etme hakkına vesayet hakkı adı verilir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Kişiler Hukuku: Cinsiyet , din , dil , ırk gözetmeksizin herkese gerçek kişi adı verilir.Gerçek kişiliği sona erdiren haller ölüm ve gaiplik (kişinin varlığının bilinmemesi) tir. Ölüm ispatı: Ölüm karinesi(ceset bulunması , veya öldüğü kesin olan ve ceseti bulunamayan) gaiplik(Ölme olasılığı olan 1 yıl ve 5 yıl haber alınamayan) Not: Gaiplik kararını Sulh Asliye Hukuk …
Medeni Hukuk: Kişinin doğumundan ölümüne kadar özel hukuk ilişkilerinin düzenlendiği hukuk dalıdır. (1 Ocak 2002)’de yürürlüğe girmiştir. Kişiler Hukuku Aile Hukuku Miras Hukuku Eşya Hukuku, olmak üzere dört sınıfa ayrılmıştır. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Hukuk Dalları: Özel Hukuk: Kişiler arasındaki hukuktur.(Medeni Hukuk , Borçlar Hukuku , Ticaret Hukuku Devletler Özel Hukuku) Kamu Hukuku: Devletler ve devlet ile kişiler arasındaki hukuktur.( Anayasa Hukuku İdare Hukuku , Ceza Hukuku , Vergi Hukuku , İcra ve İflas Hukuku , Yargılama Hukuku Devletler Genel Hukuku) Karma Hukuk: Hem özel hemde kamu hukuku özelliklerini …
Hukukun Kaynakları: Yazılı kaynaklar: Anayasa , Uluslararası antlaşmalar , Kanun , KHK , Tüzük , Yönetmelik Genelge , Tebliğ Yazısız kaynaklar: Örf , Adet , Gelenek Yardımcı kaynaklar: Bilimsel içtihatlar (Doktrin , Öğreti) , Yargısal içtihatlar(Mahkeme kararı) İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Hukuk Kuralları: Emredici hukuk kuralları: Mutlaka uyulması gereken kurallardır. Yedek hukuk kuralları: Herhangi bir konuda tamamlayıcı , yorumlayıcı ve tanımlayıcı hakkına sahip kurallardır. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Yaptırım(Müeyyide): Sosyal kurallara uymayan kişilere uygulanan tepkidir. Sosyal düzen kurallarına uymayan kişilere manevi yaptırım (toplumsal baskı) uygulanırken sadece Hukuk kurallarına uymayan kişilere maddi yaptırım (devlet) uygulanır. Yaptırım türleri: Ceza (Hapis ve para cezası) Cebri icra (Devlet zoru ile borcun ödetilmesi) Hükümsüzlük (Geçersiz sayma) Tazminat (Zararı ödeme) İptal (Yargı ile ortadan kaldırma) İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Sosyal düzen kuralları: Toplumsal hayatın düzenli işleyebilmesi için bireylerin uyması gereken kurallardır. Din Ahlak Görgü Örf ve Adet Hukuk İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Toplum hayatında kişilerin birbirleriyle ve toplumla olan ilişkilerini düzenleyen ve kamu kurallarına uyulmasını gerektiren kuralların tümüne hukuk adı verilir. Belli bir zamandaki yazılı ve yazısız hukuka pozitif-müspet hukuk Yürülükteki yazılı hukuka mevzu hukuk Olması gereken hukuka ideal-doğal-tabii hukuk yürürlükten kalkan hukuka Tarihi hukuk adı verilir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Suç ve Ceza Sorumluluğu İlkeleri: Ölüm ve müsadere cezaları verilemez. Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılamaz. Ceza sorumluluğu şahsidir. Kimse kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz. Kanuna aykırı deliller ıspat sayılamaz.(2001) İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Temel Hak ve Özgürlükler: Sınırlama kanunla olur. Hakkın özüne ve demokratik toplum düzenine uygun olması. Hakkın özüne dokunulamaz.(2001) Genel sınırlama yoktur özel sınırlama vardır, sınırlama belli ölçüde olmalıdır.(2001) İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Hakların Korunma Biçimleri: Meşru müdafaa: Kişinin kendisini veya bir başkasını savunma biçimidir. Zaruret hali: Kişinin kendini veya başkasını koruması için başka bir kişiyi suçlamasıdır. Kuvvet kullanma: Kişinin kendini koruması için mecburi olarak karşısındakine aşırı güç kullanmasıdır. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Kişilere tanınan imkanlara ve bu imkanların korunmasına hak adı verilir. Haklar iki kısımdır: Kamu hakları , Özel haklar Kamu hakları: Kişiler ile devlet arasındaki ilişkileri düzenleyen ve devletin üstün olduğunu gösteren haklardır. Temel Hak ve Ödevler: Sosyal ve Ekonomik Haklar: Ailenin korunması , ücrette Adalet , Eğitim-Öğretim , çalışma sendika kurma , çevre ve sağlık …
Avrupa Ekonomik Topluluğu(AET)-Avrupa Birliği(AB): Ekonomiyi , barışı ve siyasal birleşmeyi sağlamak amacıyla 1957 yılında Roma antlaşması ile kurulmuş 1992 yılında Avrupa Birliği(AB) adını almıştır. Merkezi Bürüksel şehrindedir. 28 üyesi vardır: Avusturya , Almanya , Belçika , Bulgaristan , Çek Cumhuriyeti , Danimarka Estonya , Finlandiya , Birleşik Krallık , Fransa , Hollanda , İtalya , …
AB Finansman Kuruluşları: Avrupa Yatırım Bankası AB Bütçesi Avrupa Parasal İşbirliği Fonu Avrupa Sosyal Fonu Avrupa Garanti ve Yönlendirme Fonu Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu Avrupa Kalkınma Fonu İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Kuzey Amerika serbest Ticaret Bölgesi(NAFTA): ABD , Kanada , Meksika arasında 1994 yılında yapılan ticaret ve yatırım antlaşmasıdır. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Latin Amerika serbest Ticaret Bölgesi(NAFTA): Brezilya , Arjantin , Meksika , Şili , Peru , Uruguay , Paraguay , Venezuela arasında 1960 yılında yapılan ticaret ve yatırım antlaşmasıdır. 1980 yılında Latin Amerika Entegrasyon Merkezi(ALADI) adını almıştır. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Arap Petrol İhraç Eden ülkeler Örgütü (OAPEC): İsrail savaşı sonunda petrol ihraç eden Arap ülkeleri tarafından 1968 yılında Beyrut şehrinde kurulmuştur. Üyeler: Cezayir , Bahreyen , Irak , Kuveyt , Suudi Arabistan , Katar , Mısır , Libya , Suriye Tunus , Birleşik Arap Emirlikleri İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü(OPEC): Petrol fiyatı ve ihracı gibi konuları görüşmek amacıyla 1960 yılında Irak’ın Bağdat şehrinde kurulmuştur. Merkezi Avusturya’nın Viyana şehrindedir. Üyeleri: Venezuela , Irak , İran , Suudi Arabistan , Kuveyt , Katar , Libya , Endonezya , Abu Dabi Birleşik Arap Emirlikleri , Cezayir , Nijerya , Ekvador , Goban( üyelikten …
Avrupa Serbest Mübadele Birliği(EFTA): Norveç , İsviçre , izlenda , Lihteştayn tarafından uluslararası ticaret amacıyla 1960 yılında kurulmuştur. Merkezi İsviçre’nin Cenevre şehridir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
G8 Ülkeler Birliği: Gelişmiş ülkeler arasında işbirliği kurmak amacıyla kurulmuştur. Üyeler: ABD , Fransa , İngiltere , Almanya , Japonya , İtalya , Kanada , Rusya G-8 toplantıları: 2011 Fransa(Deauville) , 201 ABD(Chicago) , 2013 Birleşik Krallık(K.İrlanda) 2014 Rusya(Soçi) İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Nordik Konseyi (İskandinav Kurulu) nedir? İzlanda , Danimarka , Finlandiya , İsveç , Norveç tarafından arasında serbest pasaport uygulaması nedeniyle kurulmuştur. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO): Barış , güvenlik ve huzuru sağlamak amacıyla 1949 yılında ABD’nin Washington şehrinde kurulmuştur. Merkezi Brüksel şehrindedir. En yüksek karar organı Askeri Komite’dir. 28 üyesi vardır: Belçika , Kanada , Danimarka , ABD , Fransa , İngiltere , İzlanda , İtalya Norveç , Lüksemburg Hollanda , Portekiz , Türkiye , Yunanistan …
Batı Avrupa Birliği (BAB) nedir? Ekonomi , kültürel , sosyal , ve savunma amacıyla 1948 yılında Brüksel şehrinde kurulmuştur. Üyeler: Belçika, Fransa, Almanya, Yunanistan, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Portekiz, İspanya ve İngiltere İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Dünya ekonomik Forumu (WEF): Önemli sorunlara çözüm bulmak amacıyla her yıl İsviçre’nin Davos şehrinde yapılan toplantı kuruluşudur. Dünya Ekonomik Forumu’nun yıllık toplantılarına forumun üyesi ve finansörü olan bin özel şirketin yönetim kurulu başkanlarıyla, ‘seçkin’ politikacılar, bilim insanları, sivil toplum örgütleri ve din adamlarıyla medya temsilcileri katılır. Merkezi Cenevre şehrindedir. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
Uluslararası Polis Teşkilatı (INTERPOL) nedir? BM sonra dünyanın en büyük kuruluşudur.Uluslararasında polis işbirliğini sağlamak amacıyla 19263 yılında Fransa’nın Lyon şehrinde kurulmuştur. Başkanı (Mineille Ballestrazzi) ilk kadın başkandır. İlgili Kategoriler Mülakat Kavramları
G-20 Ülkeler Birliği: Türkiye’nin de aralarında bulunduğu gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin finansal istikrarını sağlamak amacıyla her yıl bir ülkede yapılan toplantı kuruluşudur. Üyeler: Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye ve Avrupa Birliği Komisyonu oluşturuyor. G-20 toplantıları: 2011 …
Birleşmiş Milletler (BM): II.Dünya savaşından sonra dünyada barışı ve güvenliği sağlamak amacıyla 1945 yılında ABD’nin New York şehrinde kurulmuştur. 193 üyesi vardır.En son üye Güney Sudan’dır. BM yargı organı Hollanda Lahey Adalet Divanı’dır. Daimi üyeleri: Fransa , İngiltere , Rusya , Çin , ABD (veto hakkına sahiptirler.) Resmi dilleri: Fransızca , İngilizce , Rusça , …