Türkiye’de Nüfus ve Beşeri Coğrafya TÜRKİYE’NİN BEŞERÎ COĞRAFYASI NÜFUS Nüfus, belirli bir yerde yaşayan insan sayısını ifade eder. NÜFUS ARTIŞI Doğum oranı ile ölüm oranı arasındaki fark nüfus artışını gösterir. Bir ülkede doğum oranı fazla, ölüm oranı az ise nüfus artışı meydana gelir. Ölüm oranı doğum oranından fazla olursa, nüfusta azalma meydana gelir. Genellikle az …
Coğrafya Ders Notları
Türkiye’de Tarım ve Tarım Ürünleri İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir. Türkiye Topraklarından Yaralanma Oranları: Topraklarımızdan faydalanma oranı daha çok iklim ve yer şekilleri özelliklerine bağlıdır. Ülkemizde yüksek dağlık kesimler geniş alan kaplar. Dik yamaçlar çoktur. Buralarda topraktan faydalanma çok kısıtlıdır. Buna göre ülkemiz arazisinin % 36 …
Türkiye’de Ulaşım, Ticaret ve Turizm ULAŞIM İnsanların ürettikleri çeşitli ham ve işlenmiş maddelerin, haberlerin bir yerden başka bir yere nakledilmesine ulaşım veya ulaştırma denilmektedir. BAŞLICA ULAŞIM YOLLARI Kara Yolları Ülkemizde en yaygın olan ulaşım türüdür. Yük taşımacılığının % 70′i, yolcu taşımacılığının da % 90′ı karayolu ile yapılmaktadır. Özellikle 1950′li yıllardan sonra, karayolu yapımı artmış ve …
İÇ ANADOLU BÖLGESi Konumu ve Sınırları Bölge, Türkiye’nin orta kesiminde yer alır. Bölgenin kuzeyindeki sınır, Karadeniz Bölgesi’nin iç sıradağlarının güney eteklerini takip eder. Güneyde Akdeniz Bölgesi ile olan sınırı Toroslar’ın kuzey eteklerinden geçer. Doğu Anadolu Bölgesi ile arasındaki sınır, Uzunyayla’nın orta kesiminden kuzeyde Kızıldağ’a ulaşır. Batıda ise Ege Bölgesi ile sınırı, İç Batı Anadolu Eşiği’nin …
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ Konumu ve Sınırları Türkiye’nin doğusunu oluşturan bölge, doğudan batıya doğru daralarak adeta bir üçgeni andırır. Bölgenin kuzeybatısında, Gürcistan ve Ermenistan, doğusunda Nahcivan ve iran, güneyinde Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Kuzeyinde Karadeniz Bölgesi yer alır. Bölge batıda, Tahtalı Dağları’ndan başlayıp, kuzeyde Kızıldağ’a ulaşan bir sınır ile iç Anadolu Bölgesi’nden ayrılır. Yüzölçümü en büyük bölgemizdir. …
AKDENİZ BÖLGESi Konumu ve Sınırları Bölge, ismini güneyindeki Akdeniz’den alır. Ege Bölgesi ile olan sınırı Köyceğiz gölünün batısından başlayarak Sultan dağlarına kadar uzanır. Kuzeyde İç Anadolu Bölgesi’ne komşudur. Sınır, kuzeyde Sultan dağlarından başlayarak, Toros dağlarının kuzey eteklerinden doğuda Tahtalı dağlarına ulaşır. Binboğa dağlarından Afşin – Elbistan ovasının güneyine doğru bir yay çizen sınır, güneyde bölgeyi …
EGE BÖLGESi Konumu ve Sınırları Türkiye’nin batısını oluşturan bölge, ismini Ege Denizi’nden almıştır. Bölgenin şekli, batıdan doğuya doğru daralan bir üçgeni andırır. Güneyde Köyceğiz Gölü’nün batısı ile Sultan Dağları arasından geçen sınır, bölgeyi Akdeniz Bölgesi’nden ayırır. Kuzeyde Kazdağı’nın kuzeyi ile Uludağ’a, doğuda ise Emirdağ’a kadar uzanır. Türkiye yüzölçümünün % 10′una sahiptir. Yüzölçüm bakımından bölgeler arasında …
MARMARA BÖLGESi Konumu ve Sınırları Türkiye’nin kuzeybatısını oluşturur. ismini Marmara Denizi’nden almıştır. Avrupa kıtasındaki topraklarımızın tamamı bölge sınırları içindedir. Bölge doğuda Adapazarı ovası ile Bilecik’in doğusuna kadar uzanır. Bölgenin güney sınırı Kazdağı’ndan başlayarak Balıkesir ovasını içine alır ve Uludağ’ın güneyinden geçer. Çanakkale açıklarındaki Gökçeada ve Bozcaada bölgede bulunur. Bölge ülkemiz yüzölçümünün %8,5′ine sahiptir. Yüzölçümün büyüklüğü …
KARADENİZ BÖLGESİ Konumu ve Sınırları Bölge, Türkiye’nin kuzeyindedir. İsmini kuzeyindeki Karadeniz’den alır. Bölge, doğuda Gürcistan sınırından başlayarak, batıda Sakarya Ovası ile Bilecik’in doğusunda kadar uzanır. Türkiye yüz ölçümünün % 18′ine sahip olan bölge, bu oranla yüz ölçüm bakımından üçüncüdür. Doğu – batı istikametinde en uzun olan bölgemizdir. Bölge, batıdan doğuya doğru yaklaşık 1400 km lik …
Ülkeler Coğrafyası ASYA KIT’ASI Kıt’anın doğusunu Büyük okyanus, güneyini Hint okyanusu, batısını Akdeniz, Karadeniz ve Avrupa, kuzeyini ise Kuzey Buz denizi oluşturur. Asya, yüz ölçümü en büyük olan kıt’adır (44 milyon km2). Kıt’anın güney kısmında doğu batı yönünde uzanan Dünya’nın en büyük ve en yüksek sıradağı olan Himalayalar uzanır. Kıt’anın orta, kuzey ve doğu kısımları …
Yeraltı Suları ve Kaynaklar Yer altı Suyu (Taban Suyu) Yağış olarak yeryüzüne düşen ya da yeryüzünde bulunan suların, yerçekimi etkisiyle yerin altına sızıp, orada birikmesiyle oluşan sulardır. Yer altı suyunun oluşabilmesi için beslenme ve depolanma koşullarının uygun olması gerekir. Yer altı suyunun beslenmesini etkileyen en önemli etmen yağışlardır. Depolama koşulları ise yüzeyin eğimine, bitki örtüsüne …
Yerin İç Yapısı ve Jeolojik Devirler Yerin İç Yapısı Dünya, kalınlık, yoğunluk ve sıcaklıkları farklı, iç içe geçmiş çeşitli katmanlardan oluşmuştur. Bu katmanların özellikleri hakkında bilgi edinilirken deprem dalgalarından yararlanılır. – Çekirdek – Manto – Taşküre (Litosfer) Çekirdek Yoğunluk ve ağırlık bakımından en ağır elementlerin bulunduğu bölümdür. Dünya’nın en iç bölümünü oluşturan çekirdeğin, 5120-2890 km’ler …
Coğrafyada İlkler TÜRKİYE’DE Ç.kale ve İstanbul boğazları dördüncü zamanda oluşmuştur. Lüle taşının çıkarıldığı tek ilimiz Eskişehir’dir. Türkiye’de en fazla elma İç Anadolu’da üretilir. Türkiye’nin en az ormana sahip bölgesi G.D. Anadolu Bölgesi’dir. İç Anadolu Bölgesi’nin en yüksek yeri Erciyes Dağı’dır. Ege Bölgesi’nde en uzun kıyıya sahip ilimiz Muğla’dır. Karadeniz’in en yüksek dağı Kaçkar Dağı’dır. Taşkömürü …
Coğrafyada İlkler DÜNYADA Avrupa’nın en uzun nehri Volga’dır. Deniz seviyesinden en alçak akarsu Şeria Irmağı’dır. Türk devletleri arasında altının en fazla çıkarıldığı yer Özbekistan’dır. Dünyamıza en yakın gezegen Mars’tır.(en yakın gök cismi ise aydır) En büyük gezegen Jüpiter’dir. Dünya’nın en az yağış alan kıtası Avustralya’dır. Dünya’nın en tuzlu denizi Lut Gölü’dür. Dünya’nın en küçük adası …
Büyük keşifler Enlem (kuzey-güney) dereceleri, tam öğle üzeri güneşin bulunduğu noktanın açısı ölçülerek saptanabiliyordu. Yılın her bir günü için hazırlanmış olan güneşin belli enlemlerde gösterdiği Cpusulanın kuzey noktasına göre) sapma açılarını ortaya koyan çizelgelerin yardımıyla, bir kaptan, oldukça kaba gözlem araçlarıyla bile Ekvator’a ne kadar uzakta olduğunu otuz mil kadar bir farkla saptayabiliyordu. Kaşifler, ne …
MALTHUS VE SONRASI NÜFUS TEORİLERİ: MALTHUS VE KLASİKLER Anahtar Kavramlar Nüfus, Nüfus artışı, Thomas Malthus, Karl Marx, Adam Smith. Malthus ve sonrası Nüfus teorileri: Malthus ve Klasikler Nüfusun bilimsel olarak ele alınışı, toplam nüfus, nüfusun artış hızı ya da ölüm oranları üzerinde yapılan çalışmalar; ilk olarak İngiltere’de 17. yüzyılda başlamış ve nüfusbilimin (demografi) doğuşunu hazırlamıştır. …
Malthus Öncesi Nüfus Teorileri: İlk ve Orta Çağlarda Nüfus Teorileri Genel anlamıyla teori veya kuram, doğrulanmış gözlem ve deneyler baz alınarak ortaya atılan düşünce sistemidir. Teoriler; belirli bir konuyu anlamak, açıklamak ve gelecekle ilgili tahminler yapmak için kullanılan analitik araçlardır. Bilimsel bir teori, geçerlilik ve güvenilirliği bilimsel yöntemlerle tespit edilmiş olan, iç tutarlılığı bulunan düşünceler, …
BEŞERÎ COĞRAFYA’DA NÜFUS COĞRAFYASI: YERİ VE ÖNEMİ Anahtar Kavramlar Beşerî coğrafya, Nüfus coğrafyası, Doğum, Ölüm, Göç. Beşerî Coğrafyada Nüfus Coğrafyası: Yeri ve Önemi Sınırları belirli bir alanda yaşayan insan sayısına nüfus denir. Nüfus coğrafyası ise nüfusun yeryüzünde dağılışını, bu dağılışın nedenlerini, yoğunluğunu, yaş, cinsiyet, eğitim ve diğer sosyokültürel özelliklerini inceleyen, mekânla bağlantılarını ortaya koyan bilim …
İNSAN-ÇEVRE ETKİLEŞİMİ: İNSANIN ÇEVREYİ ETKİLEMESİ Anahtar Kavramlar İnsan Çevre Doğal ortam Koruma Sürdürülebilirlilik. İnsan-Çevre Etkileşimi: İnsanın Çevreyi Etkilemesi İnsanların gerçekleştirdiği faaliyetlerin hiçbiri örneğin; iklim ve toprak, özellikleri anlaşılmadan tam ve doğru olarak açıklanamaz (Örneğin; bir kutup ayısı, deve, kaktüs, bir eskimo, bir bedevi vb.). Avrupa kıtasıyla Avustralya kıtası arasında ise uygarlık ve yerleşme tarihi bakımından …
1.1. Coğrafya Nedir? Coğrafya; yeryüzü olayları arasındaki ilişkileri, bu olayların dağılışını ve bu dağılışın nedenlerini inceleyen bir bilim dalıdır. Yeryüzü; atmosfer, litosfer ve hidrosferin temas sahası ve diğer bütün canlılarla birlikte insanların da yaşam alanı olması nedeniyle son derece hareketli ve karmaşık olayların gerçekleştiği mekân olarak tanımlanabilir. Eski Yunancada Arz’ın tasviri ( ge—arz, graphe— …
Akarsu Rejimleri ve Debi Akarsu rejimleri ve debi konusu, kpss coğrafya Türkiye’de Akarsular konusunun devamı niteliğindedir. Bu bölümde rejim, akarsu rejimleri ve çeşitlerini , Türkiye’de akarsu rejim özelliklerini ve debi konusunu işleyeceğiz. Akarsu Rejimleri Akarsu rejimleri konusuna geçmeden önce rejimin tanımını yapalım. Bir akarsuyun yılın aylarına göre akıttığı su miktarının değişimlerine rejim denilmektedir. Akarsuların akım …
Akarsu Aşındırma Şekilleri ve Akarsu Biriktirme Şekilleri Akarsu aşındırma şekilleri ve akarsu biriktirme şekilleri kpss coğrafya dersinde Türkiye’de Akarsular konusunun son bölümünü oluşturmaktadır. Önceki konularda coğrafya dersine Türkiye’deki akarsular ve özelliklerini, havza, debi ve akarsu rejimlerini işlemiştik. Akarsulara ait bu son bölümde de sırası ile akarsu aşındırma şekilleri ve akarsu biriktirme şekillerini işleyeceğiz. Akarsu Aşındırma …
İlgili Kategoriler Coğrafya Ders Notları
MARMARA BÖLGESİ Ortalama yükseltisi en az olan bölgemizdir. Güneydoğu Anadolu bölgesinden sonra en küçük bölgedir. Fiziki haritalarda yeşil rengin en fazla kullanıldığı bölgedir. Ekili dikili alanlar fazladır. Kuzey Anadolu fay hattı 1. derece deprem alanıdır. Akarsu yatak eğimi az akış hızı düşüktür. Bu nedenle Hidroelektrik enerji potansiyelleri azdır. İKLİMİ İklim çeşitliliği fazladır. Bitki örtüsü de …
Frigya Kültür ve Termal Turizm Gelişim Bölgesi Afyonkarahisar, Kütahya, Eskişehir, Ankara, Uşak İlleri Kültür ve termal odaklı turizm gelişimi Troya Kültür ve Termal Turizm Gelişim Bölgesi Balıkesir ve Çanakkale İlleri Sağlık, kıyı ve kültür turizmi gelişimi Aphrodisia Kültür ve Termal Turizm Gelişim Bölgesi Aydın, Denizli İlleri Kıyı, kültür ve termal turizm gelişimi Söğüt Kültür Turizmi …
Türkiye’de Ticaret Her türlü mal ve hizmetlerin el ve yer değiştirmesine, maddi unsurlar veya takas usulüyle alım satımına ticaret denir. İç ve dış ticaret olmak üzere ikiye ayrılır. Dış ticaret hacmi = İthalat + İhracat Dış ticaret açığı = İthalat > İhracat Dış ticaret fazlası = İthalat < İhracat NOT! Türkiye’nin günümüzde ihracatından elde …
Tarımı Geliştirme Yöntemleri Türkiye’de tarım arazileri oranında yüksek tarımsal üretim gerçekleşememiştir. Bu durumun nedeni tarımda kullanılan tekniklerin yetersizliğidir. Bu nedenle tarımı geliştirmek, birim alandan alınan verimi artırmak için uygulanan başlıca teknikler şunlardır: Sulama Yağış azlığı olan yerlerde uygulandığında verim artar. İklimden dolayı yaşanan üretim dengesizlikleri ortadan kalkar. Nadas alanları azalır. Tarım ürünü çeşidi …
TÜRKİYE’NİN YER ŞEKİLLERİ NOT! Düz yörelerde renk değişimi fazla olmaz. Bu yerlerde herhangi bir rengin bir tonu ağırlıktadır. Bu yerlerde; Tarım alanları düzgün ve geniştir. Tarımda makine kullanımı kolaydır. Yol yapımı kolay ve yapım maliyeti düşüktür. Tarımsal nüfus yoğunluğu azdır. Kısa mesafede iklim ve bitki çeşidi azdır. Gerçek alan ile iz düşüm alan arasındaki …
Türkiye’de Ormancılık Türkiye iklimi büyük oranda orman yetişmesine müsaittir. Ancak tahribatlar nedeniyle orman oranı % 28’e düşmüştür. Ormanlar geçmişten günümüze yangınlar, kaçak kesimler, keçi otlatma ve ticari işletmeler nedeniyle azalmıştır. Türkiye ormanlarından yararlanma ve ormanların faydaları şu şekildedir: Orman ürünleri endüstrisine çeşitli ham maddeler sağlar. Mobilya, kâğıt, reçine, elektrik ve telefon direkleri yapımında kullanılır. …
Türkiye’de Hayvancılık Türkiye hayvan sayısı bakımından Avrupa’da birinci sırada yer alır. Ancak hayvancılıktan alınan verim ve gelir düşüktür. Türkiye’de hayvancılıktan elde edilen verimin yükseltilmesi için alınması gereken önlemler şunlardır: Hayvan soylarının ıslahı yapılmalıdır. Yerli ırklar yerine et ve süt verimi yüksek ithal ırklar getirilmelidir. Otlaklar ve çayırlar ıslah edilerek korunmalı, erken ve aşırı otlatmalar …
TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ KONUMU Türkiye’nin Matematik ( Mutlak ) Konum Özellikleri UYARI! Orta Kuşakta yer almamızın yukarıda verilen sonuçlarından son maddedeki ifadede dikkat edilmesi gereken özellik Dört Mevsim Koşullarının yıl içinde belirgin olmasıdır. Ancak aynı anda gibi bir ifade kullanılmış ise bu durum özel konum özelliği olur. Çünkü Türkiye’de yer şekillerinin kısa mesafede çok çeşitli olması …
EKONOMİK VE SOSYAL HAYAT TARIM Ülkemiz tarıma elverişli, verimli, geniş topraklara sahiptir. Halkımızın önemli bir kesimi de geçimini topraktan sağlamaktadır. Nüfus artısı toprağın daha verimli, çağdaş tekniklerle islenmesini gerekli kılmaktadır. Üreticiler bu konuda devletimiz tarafından bilinçlendirip desteklenmektedirler. Aşağıda bu desteklere örnekler görmektesiniz. Doğrudan gelir desteği. Hayvancılık destekleri. Üreticilere doğrudan gelir (mazot, gübre, tohumluk ) desteği. …
ÜLKEMİZDE NÜFUS NERELERDE YAŞIYORUZ? Nüfus: Sınırları belli bir alanda, belli bir zamanda yaşayan insan sayısıdır. Nüfus Yoğunluğu: Bir Kilometre kareye düşen insan sayısına denir. Şu formülle hesaplanır. Nüfus Yoğunluğu.=Yaşayan İnsan Sayısı Yüzölçümü Nüfusun Dağılışını Etkileyen Faktörler: 1- Doğal Faktörler: İnsanın etkisi dışında ortaya çıkan faktörlerdir. İklim, yükselti, yeryüzü şekilleri vb.. 2- Beşeri Faktörler: İnsana bağlı faktörlerdir. Sanayi kuruluşları, …
Çentik Vadi: V şeklindeki vadilerdir Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu’da çokça bulunur. Boğaz vadi: U şeklindeki adilerdir bunlar sıradağların yanlarındaki düzlükleri birbirine bağlar Gülek boğazı örnektir Geniş Tabanlı Vadi: Eğimiz azaldığı yerlerde görülür Kanyon vadi: Akdeniz bölgesi ve karstik alanlarda görülür. Basamak şeklindedirler. Göksu vadisi örnektir. Trabzon ve Erzurum’u birbirine bağlayan geçit= ZİGANA ve KOP İç Anadolu’yu Ak Denize …
Akarsu Rejimleri ve Debi Akarsu rejimleri ve debi konusu, kpss coğrafya Türkiye’de Akarsular konusunun devamı niteliğindedir. Bu bölümde rejim, akarsu rejimleri ve çeşitlerini , Türkiye’de akarsu rejim özelliklerini ve debi konusunu işleyeceğiz. Akarsu Rejimleri Akarsu rejimleri konusuna geçmeden önce rejimin tanımını yapalım. Bir akarsuyun yılın aylarına göre akıttığı su miktarının değişimlerine rejim denilmektedir. Akarsuların akım …
Temel Sektörde Gelişmeler III: Hizmetler Sektörü Hizmetler Sektörünün Kapsamı ve Türkiye’deki Durumu İngiliz klasik iktisatçısı Colin Grant Clark ve Fransız iktisatçısı Jean Fourastie ekonomik gelişme ve kalkınmada en büyük itici gücün teknik gelişme olduğunu ve ülkelerin hangi seviyede olduklarının buna göre belirlendiğini ifade etmişler, ekonomideki sektörleri “üç sektör” altında toplamışlardı. Birincil (primary) sektör olarak tarım …
Temel Sektörde Gelişmeler II: Sanayi Sektörü Türkiye’de Sanayi Sektörünün Gelişimi Dar anlamda sanayi, üretim faktörlerinden emek ve sermayeyi kullanarak hammadde ve yarı mamul maddeleri işleyerek mamul madde haline getiren tüm üretim faaliyetlerini kapsamaktadır. Sanayi bu açıdan bir bakıma imalatçılıktır. Geniş anlamda tanımlamak gerekirse sanayi, turizm sanayisinde olduğu gibi müteşebbisin kurduğu, mal ve hizmet üreten ve …