PARÇAYA UYMAYAN CÜMLE
…’nci – …’ncu sorularda anlam bakımından parçaya uymayan cümleyi bulunuz.
Bu grupta sizlere, sadece bir konunun işlendiği beş cümleden oluşan bir paragraf verilmektedir. Ancak, sizden o cümlelerden parçanın bütününe uymayanını bulmanız istenmektedir. Hangi cümlenin parçaya uymadığını bazen çok kolaylıkla fark edebileceğiniz gibi bazı durumlarda ise tüm cümlelerin adeta aynı şeyden bahsettiğini ve hepsinin de bir bütünlük içinde olduğunu zannedebilirsiniz.
Bu grup soruları çözerken yapmanız gereken şeyler şunlardır:
Okuduğunuz paragrafın tek bir konuyla ilgili olduğunu aklınızdan çıkarmamalı ve o ana fikrin ne olduğunu bulmak için beş cümleyi de sırasıyla okumalısınız.
Cümleler sırasıyla giderken eğer hepsi de aynı konuyla ilgili diyorsanız bir öncelik-sonralık problemiyle karşı karşıyasınız demektir. Yani dikkatlice okuduğunuzda üçüncü cümlenin belki son belki de bir önceki veya sonraki cümle olması gerektiğini hissedersiniz. İşte o parçaya uymayan cümledir.
Bazen de bulduğumuz cümlenin çok sonraları anlatılması gereken bir şeyden söz ettiğini fark edersiniz. Yani o cümle ancak dokuzuncu cümle olabilir dersiniz.
Hep aynı konudan bahsederken bambaşka bir şeye geçiş yapılmış olabilir. Örneğin, aile üyelerinin mesleklerinden, başarılarından söz ederken aniden “amcam da bir haftadır yeni bir iş arıyor” cümlesiyle karşılaşabilirsiniz. Bu parça, mesleklerle ilgili ve diğer aile üyelerini de ilgilendiriyor olabilir ama hatırlayın ilgilendiğiniz parçanın kardeşlerin işleriyle ilgili bilgi verdiğini söylemiştik.
Bazen de konu bütünlüğü, anlatım sırasında hiçbir sorun yoktur fakat “tense” uyumsuzluğundan o cümle anlamsızlaşır.
Özne de bazı durumlarda önem kazanmaktadır. Cümlelerin tamamı bir özneyle ilgili durumu anlatırken parçaya uymayan cümlede ise farklı bir özne devreye giriyor olabilir.