VERGİLERİN SINIFLANDIRILMASI:
Vergiler konularına, mükelleflerin şahsi durumlarına, tarife şekline ve yansıma durumuna göre sınıflandırılır.
- Dolaylı-Dolaysız Vergiler; Dolaysız vergiler gelir ve servet üzerinden alınır. Yansıtılamaz(Gelir Vergisi,Kurumlar Vergisi,Emlak Vergisi, VİV, MTV). Kanuni ve fiili mükellefleri aynı kişilerdir. Mali anestezi etkisi yoktur ve vergi tazyiki yüksek vergilerdir. Dolaylı vergiler, giderler üzerinden alınır ve kolay yansıtılabilir(KDV). Kanuni ve fiili mükellefleri ayrı kişilerdir, mali anestezi etkisi yüksek ve vergi tazyiki düşüktür.
- Spesifik-Advalorem Vergiler; Vergi borcunun hesaplanma biçimine dayanan bir ayırımdır. Vergi borcunun ağırlık, hacim, uzunluk gibi ölçüler üzerinden hesaplanarak belirlendiği vergiler spesifik vergilerdir. Resim ve harçlar spesifik vergilere en güzel örnektir. Matrah değerleri üzerinden hesaplanan vergiler ise ad valorem vergilerdir. Bu vergilere örnek olarak Katma Değer Vergisi verilebilir. Fiyat değişmelerinde, konulan verginin nispi ağırlığının sürekli değişmesi, spesifik vergilerin fiyat hareketlerini izlemede yetersiz kalması ve spesifik tarifelerin gelir vergisi, kurumlar vergisi, katma değer vergisi gibi belli vergi türlerine uygulama imkanının olmaması nedeniyle günümüzde spesifik tarifelerin uygulandığı vergilerin sayısı oldukça azalmıştır.
- Şahsi Vergiler – Gayrişahsi Vergiler: Mükellefin kişisel durumunu, ailevi durumunu dikkate alan diğer bir ifade ile kişinin evli ya da bekar oluşunu, çocuklarının bulunup bulunmamasını, sakatlık halini ve buna benzer durumları dikkate alan ve artan oranlı olan vergiler şahsi vergiler, bunları dikkate almayan ve eşit oranlı tarifeye göre alınan vergiler ise gayri şahsi vergilerdir. Şahsi Vergilere örnek olarak Veraset ve İntikal Vergisi verilirken, gayri şahsi vergilere ise Emlak Vergisi verilebilir.
- Gelir – Servet – Harcama Üzerinden Alınan Vergiler: Gelir üzerinden alınan vergilere gelir ve kurumlar vergisi, servet üzerinden alınan vergilere emlak, motorlu taşıtlar, veraset ve intikal vergisi, harcamalar üzerinden alınan vergilere ise mal ve hizmetler üzerinden alınan katma değer vergisi örnek olarak verilebilir.
- Geniş tabanlı-Dar tabanlı Vergiler
- Artan-Azalan-Düz-Ters Artan Oranlı Vergiler
- Merkezi Yönetim-Yerel Yönetim Vergileri