Serbest pazar nedir? Dünya tarihi üzerindeki payı nedir?
Alıcı ve satıcının karşılıklı anlaşarak arz ve talebe göre hükümet tarafından müdahale olunmayan ekonomidir. Devlet sadece düzenleyici olarak bulunur, gümrük sınırlamaları ve ithalat ihracat engeli kontrollü bir şekilde olursa dış ticarette de faydalı olabilir.
Ekonomik faaliyetlerin, tam rekabet şartları içinde serbestçe yapılabildiği, ekonomik sorunların çözümünün devletin ekonomiye müdahalesiyle değil, fiyat mekanizması aracılığı ile gerçekleştirildiği ekonomi türüdür. Arz ve talebin temel belirleyici olarak kabul edildiği bu tür ekonomilerde, fiyat mekanizmasının iyi işlemesi zorunludur. Bu ekonomide rekabet olduğu için fiyatlarda ucuzlamaya gidilir, tekellik olmaz. Özel sektörün payı artar ve ekonominin canlanması beklenir.
Serbest piyasa; bir ürünün fiyatının alıcı ve satıcının karşılıklı olarak anlaşmasıyla belirlendiği, arz ve talebine hükümet tarafından müdahale yapılmayan bir piyasadır. Fakat her ne kadar serbest piyasa, hükümetin arz, talep veya fiyatlar üzerine herhangi bir müdahale yapmamasını gerektirse de, tüccarların birbirlerini zorlamamasını ya da aldatmamasını da gerektirir. Başka bir deyişle serbest piyasa ekonomisi, ekonomik faaliyetlerin tam rekabet şartları içinde serbestçe yapılabildiği, ekonomik sorunların çözümünün devletin ekonomiye müdahalesiyle değil, fiyat mekanizması aracılığı ile gerçekleştirildiği ekonomidir.
Serbest piyasa, ürünün fiyatının alıcı ve satıcının karşılıklı olarak anlaşmasıyla belirlendiği, arz ve talebine hükümet tarafından müdahale yapılmayan bir piyasadır. Dünyada serbest piyasalar çok fazla olmasına rağmen yönetimlerin dolaylı olarak olsa da müdahaleleri kaçınılmazdır.
Serbest pazar; bir ülkede hükümetten bağımsız olarak kurumların veya şahısların alıcı ve satıcı olarak arz talep ilişkisine bağlı olarak sürdürülen serbest ekonomidir. Hükümet satıcı veya alıcının kaldırılması vb. gibi olağan dışı bir durumda müdahale edebilmektedir. Alıcı ve satıcının ürün fiyatını belirlediği bu sistemde hükümet vergileri söz konusudur. Serbest pazardan hükümetin vergi alma durumu ekonomistler arasında görüş ayrıcalığına yol açmaktadır. Ürünle başka bir ürün (bir sebzeyle diğerini değiştirme vb.) ile başlayan serbest pazar, paranın bulunmasıyla para karşılığı ürün halini almıştır. Günümüzde de bu şekilde devamlılığını sürdürmektedir.