Şahsiyeti dışa karşı koruyan davalar nelerdir?



Şahsiyeti dışa karşı koruyan başlıca 4 dava vardır:
1. Tespit Davası: Kanun koyucumuz, bir saldırı sonucunda şahsiyet hakları zedelenmiş olan kimselere, sona ermesine rağmen etkisini hala da devam ettirmekte olduğu takdirde, bu saldırının haksızlığını“tecavüzün hukuka aykırılığını” tespit ettirmek üzere dava açma hakkını tanımaktadır. Tespit davasının açılabilmesi için şahsiyet haklarına karşı yapılmış ve sona ermiş bulunan bir haksız saldırının “etkilerini hala da devam ettirmekte olması” gerekir. Henüz gerçekleşmemiş, fakat çok yakın bir zamanda gerçekleşme ihtimali bulunan bir haksız saldırıya karşı tespit davası açılamayacağı gibi, gerçekleşmiş fakat etkileri silinmiş bulunan haksız bir saldırıya karşı da tespit davasının açılması mümkün olmayacaktır. Aynı şekilde üzerinden uzunca bir zaman geçmiş olan ve unutulmuş, etkileri silinmiş olan saldırılara karşı da tespit davasının açılması mümkün değildir.
2. Men Davası: Şahsiyet haklarına karşı haksız bir saldırının gerçekleşmesi ve halen de devam etmekte bulunması halinde açılabilecek dava “tecavüzün men’i (saldırıya son verilmesi davasıdır)”. Men davası, yapılmış olan ve dava açılması esnasında hala da devam etmekte bulunan haksız saldırılara karşı açılır; çünkü bu dava ile amaçlanan şahsiyet haklarına karşı yapılmakta olan haksız saldırıya son verilmesi ve bunun bir daha tekrarlanmasına engel olunmasıdır.
3. Önleme Davası: Halen mevcut olmamakla beraber bir takım belirtilerden pek yakın bir
zamanda gerçekleşmesi beklenen bir haksız saldırı tehlikesine karşı açılan davadır.
• Tespit, Men ve Önleme davalarının açılabilmesi için en önemli şart, şahsiyet haklarına karşı yapılmış olan veya yapılması muhtemel bulunan saldırının haksız olması dır. İstisnası ; -meşru müdafaa, -emrin icrası dır.
• Haksız saldırının mutlaka saldırganın kusurundan ileri gelmiş olması gerekmez. Saldırgan bu fiil veya davranışlarında karşı tarafın şahsiyet haklarını çiğnemek kast ve niyetiyle hareket etmemiş olsa dahi bu fiil ve davranışı şahsiyet haklarının çiğnenmesi sonucunu doğurduğu takdirde kendisine karşı bu davalar açılabilir.
4. Tazminat Davası: Kanunumuz zarara uğramış olan şahsa maddi veya manevi tazminat davası açma hakkını tanıdığı gibi, elde edilmiş olan kazançları vekaletsiz iş görme
hükümleri uyarınca talep etme hakkı da saklı tutulmuştur.
a. Maddi tazminat davası; Maddi zararı karşılayan bir davadır. Bu zarar, saldırıya uğrayan şahsın malvarlığının aktifinde bir azalma veya pasifinde bir çoğalma şeklinde ortaya çıkar. Maddi tazminat davası açılabilmesi için haksız saldırıda bulunan kişinin kusurlu olması da gerekir.
b. Manevi tazminat davası; Manevi zararın olması gerekir.(bir kimsenin şeref ve haysiyetine, aile gizliliğine karşı yapılmış olan saldırılar)Manevi tazminatı Maddi tazminattan ayıran bir özellik Her zaman mutlaka belli bir meblağa hükmedilmesi zorunluluğu yoktur. Manevi tazminatı maddi tazminattan ayıran bir diğer özellik de saldırganın kusurunun ağır olması gerekir. Manevi tazminat talebi karşı tarafça kabul edilmedikçe devredilemez ancak miras yoluyla intikal eder

İlgili Kategoriler

Mülakat Kavramları



Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir