III. Ahmet Dönemi
-Lale Devri-
1718–1730
*Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’dır.
*1718 Pasarofça anlaşmasıyla başlayıp, 1730 Patrona Halil İsyanına kadar olan dönemdir.
— Avrupa’yı tanıma ve keşfetme çalışmaları var.
— Avrupa’ya ilk kez geçici elçiler gönderildi. (ilk geçici Elçilik Paris’te açıldı. İlk Elçi 28 Çelebi Mehmet’tir.)
Uyarı Avrupa’da elçiliklerin açılması batının üstünlüğünün kabul edildiği anlamına gelir.
— İlk kez özel Matbaa açıldı. (İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi tarafından)
Uyarı Matbaada basılan ilk eser Vani Efendi tarafından yazılan Van Kulu Lügatidir.
Uyarı Matbaaya en çok tepkiyi hattalar göstermiş bunun üzerine dini eserlerin elde yazılmasına, tarih, coğrafya ve felsefe kitaplarının matbaada basılmasına karar verilmiştir.
—Yeniçerilerden itfaiye bölüğü oluşturuldu
— Kumaş, Kâğıt, Çini fabrikaları açıldı
— İlk kez çiçek aşısı uygulandı
— Avrupa mimarisi örnek alındı. En çok sivil mimari gelişti. III. Ahmet Çeşmesi
— Doğu klasikleri Türkçeye çevrilerek kütüphaneler açıldı.
— Minyatür en çok bu dönemde gelişti. Levni Minyatürün en önemli ustasıdır.
— Nedim bu dönemin önemli şiircisidir.
Uyarı Bu dönemde Askeri alanda hiçbir yenilik yapılmamıştır.
Uyarı Lale devri kültürel alandaki etkinliklerin ve zevk ve sefanın doruğa çıktığı dönemdir.
— Bu dönem Patrona Halil İsyanı ile sona ermiştir.
- Mahmut Dönemi
1730–1754
*Lale Devrine duyulan tepki Islahatların yönünü tekrar Askeri alana çevirir ve savaş politikasına geri dönülür.
— Batının Askeri üstünlüğü kabul edilerek Avrupa’yı tarzda alay, bölük, tabur uygulamasına geçilmiştir.
Uyarı Batının Askeri üstünlüğü ilk kez bu dönemde kabul edilmiştir.
— Kapitülasyonlar sürekli hale getirildi. 1740
— Hendesehane kuruldu.
— Avrupa’dan subaylar getirilerek ordu düzeltilmeye çalışıldı.
Kont De Bonneval (Humbaracı Ahmet Paşa) tarafından Humbaracı Ocağı kuruldu
III. Mustafa Dönemi
1757- 1774
— Avrupa’dan Teknik subay getirilmeye devam edildi.
Surat Topçuları Ocağı kurularak başına Baron De Tott getirildi.
— Tersane ve Tophane ıslah edildi
— Maliye düzene sokuldu
— Deniz subayı yetiştirmek amacıyla Mühendishaneyi Bahri hümayun kuruldu
(Deniz Mühendishanesi)
— İlk kez Esham uygulamasına gidildi.
(İç borçlanma)
- Abdülhamit Dönemi
1774–1789
— İlk kez Yeniçeri sayımı yapıldı. Ulufe alım satımı yasaklandı. Cülus bahşişi kaldırıldı.
— İstihkâm okulu açıldı
— Yerli malı kullanma zorunluluğu getirildi
— Humbaracı ve Surat Topçuları ocağı ıslah edildi.
III. Selim Dönemi
1789- 1807
— III. Selim ıslahatlarına başlamadan önce Meşveret Meclislerini toplayıp devlet adamlarından Lahiyalar (Rapor) almıştır.
— İlk kez devlet Matbaası (Matbaayı Amire) kuruldu
— Askeri teknik okullarda
Fransızca zorunlu oldu
— Avrupa’da ilk kez daimi elçilikler açıldı. (Paris, Berlin, viyana, Londra)
— Deniz Mühendishanesi genişletildi.
— Kara Mühendishanesi kuruldu. (Mühendishaneyi Berri Hümayun)
— Şeyhülislamın yetkileri kısıtlandı
— Subaylara sınav uygulandı ve başarısız olanlar ordudan atıldı
— Yeniçerilerin yanında Nizamı Cedid adı verilen yeni bir ordu kuruldu.
— Bu ordunun masraflarını karşılamak amacıyla ıradı Cedid hazinesi hazırlandı.
Uyarı Bu dönem ıslahatları Nizamı Cedid dönemi ıslahatları olarak da bilinir.
Uyarı Çağdaşlaşma ve Batılılaşma III. Selim ile başlamıştır.
Uyarı Osmanlı devletinde Islahatların Planlı ve Programlı yapıldığı dönem III. Selim dönemidir.
— Bu dönem 1807 yılındaki Kabakçı Mustafa İsyanı ile sona ermiş ve III. Selim öldürülmüştür
XVIII. Yüzyıl Islahatlarının Genel Özellikleri
- Duraklama devrinden farklı olarak batılılaşma başlamıştır.
- Batının teknik üstünlüğü kabul edildi.
- Bilim, Teknik ve özelliklede Askeri yeniliklerden yararlanıldı.
- Dönemin ıslahatları duraklama dönemine göre daha köklü yapılmıştır.
Uyarı Bu dönem ıslahatlarına en çok tepki Yeniçeri ve Ulemadan gelmiştir.
tşkr çok iti