Maliye Mülakat soruları ve cevapları



MALİYE TESTİ ÇÖZ

Anapara nedir?
Uluslararası geçerli paraya denir.
Arrow Çıkmazı nedir?
Bu teoriye göre çoğunluk kuralının uygulanması halinde bireysel tercihlerle toplumsal tercihler arasında bir tutarsızlık ortaya çıkmasıdır.
Çifte Vergileme nedir?
Aynı vergi konusunda birden fazla vergileme yetkisinin çatışması sonucunda aynı ge-lir unsurundan birden fazla, vergi alınmasıdır.
Ecrimisil nedir?
Devlet mülkiyetinde bulunan yerlerin kişi ya da kurumlarca işgali nedeniyle ortaya çı-kan devlet alacaklarına denir.
Gini Katsayısı nedir?
Kişisel gelir dağılımında adaletsizliği ölçen kat sayıdır. Katsayının 1’e yaklaşması ada-letsizliğin artmasını O’ a yaklaşması ise adaletsizliğin azalmasını gösterir.
Gölge Fiyatı nedir?
Kamunun ürettiği mal ve hizmetleri gerçek bedelinin hesaplanamamasından dolayı benzer mal ve hizmetlerin bedellerinden yararlanılarak ortaya çıkarılan bedeldir.
Kaynak Kuramı nedir?
Sadece üretim sürecine giren ve sürekli gelir getiren üretim faktörlerinden elde edilen gelirdir.
Laffer Eğrisi nedir?
Vergi oranlan ile vergi hâsılatı arasındaki ilişkiyi gösteren eğridir. Vergi oranlarının ar-tırılması belirli bir orandan sonra vergi hâsılatının azalmasına neden olur.
Mali Anestezi nedir?
Mali yükümlülüklerin mükelleflerin farkına varmadan yerine getirilmesidir.
Mali Tevzin nedir?
Kamu hizmetlerinin ve kamu gelirlerinin devletin merkezi ve yerel yönetimler arasında yeniden dağıtılmasıdır.
Moratoryum nedir?
Bir ülkenin vadesi geçmiş ve vadesinde ödenememiş birikmiş borçlarını ödemeyece-ğini İlan etmesidir.
Parafiskal Gelir nedir?
Sosyal, ekonomik ve mesleki nitelikteki kamu kurutuş karının hizmetlerinden yararla-nanlardan topladığı gelirlerdir.
Safi Artış Kuramı nedir?
Gelir ve servette meydana gelen her türlü fiili artışa denir.
Sıçrama Tezi nedir?
Normal dönemlerde kamu harcamalarında bir değişiklik görülmezken savaş gibi ola-ğan üstü dönemler kamu harcamaları artar. Bu olağanüstü dönemler geçtikten sonra kamu harcamalarının eski seviyesine dönmemesine denir.
Harcama yapma süreci nedir?
Taahhüt-tahakkuk-ödeme emrine verile-ödeme harcama sürecidir.
Tobin Vergisi nedir?
Kısa vadeli spekülatif amaçlı sermaye ve döviz akımlarının yıkıcı etkilerini azaltmak amacıyla, alınan vergidir.
Vergi denetmenleri inceleme raporlarını hazırlama usulünü anlatınız.
Vergi Denetmenleri kendilerine verilen inceleme emrinde belirtilen mükellefin incele-me emrinde belirtilen hususlar dâhilinde bedi bir yılı yada yılları sınırlı yada tam olarak incelerler. Mükellefe Defter Belge İsteme yazısı Tebliğ edilerek incelenecek yıllarla il-gili defter ve belgelerin vergi denetmenleri bürosuna getirilmesi için en az 15 gün süre verilir. VUK’ nun 139 uncu maddesinde incelemenin mükellefin işyerinde yapılması hükmü yer almasına rağmen pratikte bu hüküm uygulanamamakta olup inceleme so-nuçlarının yer aldığı tutanakta mükellefin işyerinin inceleme yapmaya müsait olup ol-madığı maddesine yer verilmektedir. Tutanak tanzimi mükellef ya da mükellef temsil-cisi ile birlikte yapılır. Mükellefin Tarhiyat öncesi uzlaşma isteyip istemediği hususu tu-tanakta yer alır. Tutanağın bir nüshası imzadan sonra mükellefe verilir. Tutanağı dü-zenleyen Denetmen tutanaklarda tespit edilen hususları Vergi İnceleme raporu hakine getirerek okuma komisyonuna gönderir. Okuma komisyonunca raporda hata bulun-maması durumunda rapor işleme konulur.
Vergi Dampingi nedir?
Bir ülkede alınabilecek orandaki vergiden daha düşük oranda vergi alınmasıdır.
Vergi Gayreti nedir?
Bir ülkede bulunan vergi kapasitesi ile vergi yükü arasındaki orana denir.
Vergi Harcaması nedir?
Muafiyet, istisna ve belli imtiyazlar nedeniyle toplanamayan vergi gelirine denir.
Vergi Maliyeti nedir?
Vergi uygulaması nedeniyle, katlanılan açık ve zımni, maliyetlerin tamamına denir.
Vergi Yükü nedir?
Vergi olarak devlete aktarılan miktarın matraha, oranına denir.
Verginin Gelir Etkisi nedir?
Artan vergiler nedeniyle harcanabilir geliri azalan mükellefin eski gelir düzeyini koru-mak için daha fazla çakışmayı tercih etmesidir.
Rıhtım resmini nedir?
İskeleden yararlanan kişilerden alınan vergidir.
Verginin İkame Etkisi nedir?
Artan vergiler nedeniyle harcanabilir geliri azalan mükellefin daha fazla, çalışıp vergi ödemektense hiç çalışmamayı tercih etmesidir.
Verginin Konusu nedir?
Verginin üzerine konulduğu şeydir.
Verginin Yansıması nedir?
Vergi borcunu yerine getiren mükellefin ödediği vergiyi çeşitti yöntemlerle başkasına aktarmasına denir. Aşamaları şunlardır; ödeme, vurgu, aktarma, yerleşme.
Vergiyi Doğuran Olay nedir?
Kişiyi vergi mükellefi olmasına neden olan olaydır.
Verginin Reddi nedir?
Bir ülkede yürürlükte bulunan bir verginin o ülke vatandaşlarına ağır bir yük getirmesi halinde toplumda o verginin uygulamadan kaldırılmasına yönelik ortaya çıkan tepkidir.
Vergi Grevi nedir?
Bir ülkede yürürlükte bulunan bir verginin tarife oranlarının yüksekliği gibi nedenlerle o ülke vatandaşlarına aşırı derecede bir yük getirmesi halinde toplumda o verginin hafif-letilmesine yönelik ortaya çıkan tepkidir.
Vergi Borcunu Sona Erdiren Sebepler nedir?
Ödeme, zamanaşımı, uzlaşma, takas, terkin, af hataların düzeltilmesi ve yargı kararı-dır.
Fonksiyonel Maliye Politikası nedir?
Devlet maki araçları kullanarak ekonomiye müdahale etmeli, istikrarsızlıkları giderip ekonomiyi tam istihdam seviyesine getirmelidir. Kamu harcamaları tam istihdamın sağlanması için arttırılmalı. Vergilerin temel fonksiyonu enflasyonu önlemektir. Borç-lanmanın fonksiyonu özel harcamaları azaltmaktır.
Telafi Edici Maliye Politikası nedir?
Maliye politikasının temel amacı özek harcamalar nedeniyle meydana gelen iktisadi dalgalanmaları ayarlayıp ekonomiye istikrar kazandırmaktır. Özel talepte düşme oldu-ğu zaman kamu harcamaları arttırılmalı, yükselme olduğu zaman ise kamu harcama-ları azaltılmalıdır.
Formül Esnekliği Yöntemi nedir?
Parlamento hükümetin hangi durumlarda müdahalesinin zorunlu olduğunu belirtir ve alınacak önlemlerin türü ve oranı hükümetin takdirine bırakıldığı yöntemdir.
Kara Para nedir?
Yasak olmayan her türlü faaliyetten elde edilen ya da vergi mükellefli tarafından ödenmemiş paraya denir.
Kaldıraç Etkisi nedir?
Kamu harcamalarının özet harcamalardaki yetersizliği telafi ederek ekonomiyi tekrar canlanma sürecine sokmasına denir.
Konsolidasyon nedir?
Kısa vadeli borçların uzun vadeli ya da süresiz bir borç haline getirilmesine denir.
Konversiyon nedir?
Devletin borç yükünü hafifletme kamacıyla faiz oranı yüksek tahvilleri, faiz oranı dü-şük tahvillerle değiştirmesine denir.
Otomatik stabilizatörler nedir?
Bir ekonomiyi denge düzeyine getirmek için devletin hiç bir müdahalede bulunmadan deflasyon döneminde bütçe açığının, enflasyon döneminde bütçe fazlasının kendili-ğinden oluşmasını sağlayan mali araçlardır. Artan oranlı vergiler, işsiz lif sigortası, sübvansiyonlar, kum ve aile tasarrufları ve tarım alımlarını örnek verebiliriz.
Bütçe nedir?
Devletin gelecek bir malı döneme ilişkin gelir ve gider tahminlerini gösterip gelirlerin toplanmasına ve harcamaların yapılmasına izin veren kanundur
Bütçe İlkeleri nedir?
Genellik ilkesi, yıllık olma ilkesi, teklik ilkesi, önceden izin atma itmesi, açıklık ilkesi, samimiyet ilkesi, doğruluk ilkesi, alenilik, ayrım ilkesi, tasarruf ilkesi ve denklik ilkesi-dir.
Bütçe Emaneti nedir?
Bütçe harcamalarında mali yılsonuna kadar verilen emrine sağlanıp bütçeye gider ya-zıldığı halde sahibinin başvurmaması, gerekli nakdin bulunamaması nedeniyle nak-den ödemenin yapılmamasından dolayı emanete alınan tutardır.
Bütçe Kapatma Usulleri:
Egzersiz Yöntemi: Toplanan gelir ve giderler zaman itibariyle hangi bütçe dönemine aitse o yılın bütçesine gelir ve gider olarak yazılır.
Jestiyon Yöntemi: Bu yöneteme göre toplanan gelir ve giderler hangi yıla ait olurlar-sa olsunlar içinde bulundukları yılın bütçesine gelir veya gider o taraf yazılırlar.
Denk Bütçe Çarpanı nedir?
Devletin topladığı vergi kadar kamu harcaması yapması sonucunda toplam talebin bütçe miktarı kadar artmasına denir ve her zaman 1′ e eşittir.
Devri Bütçe Teorisi nedir?
Ekonominin refah dönemlerinde sağlanacak bütçe fazlalarının belirli bir fonda toplana-rak duraklama zamanlarında ortaya çıkan bütçe açıklarının finansmanında kullanıl-masına denir. Bütçenin yıllık olarak denkleştirilmesinden ziyade uzun dönemler itiba-riyle denkleştirilmesini esas alır.
Telafi Edici Bütçe Teorisi nedir?
Devletin belirli sınırlar içerisinde ekonomiyi buhrandan kurtarmak ve ekonomiyi yeni-den canlandırmam için bütçe açığını mali bir araç olarak kullanmasıdır. Durgunluk dönemindeki bir ekonomiyi yeniden tam istihdam seviyesine getirmek için devlet özel sektörünün yatırım harcamalarındaki eksiklikleri giderip yaptığı harcamalarla ekono-miyi tekrardan canlandırır.
Sıfır Tabanlı Bütçe Teorisi nedir?
Her yılın bütçe işlemleri kendi bünyesi içinde yargılanmaktansa geçmiş yıların politika-larına ya hiç önem verilmediği ya da çok az bağlantı kurulduğu bütçeleme sistemidir.
Kesin Hesap nedir?
Maliye Bakanlığı tarafından merkezi yönetim bütçe kanununa uygun o taraf hazırla-nan ve bir yıllık gelir ve giderleri uygulama sonuçlarını gerekçeleriyle birlikte ortaya koyan ve denetime imkân veren bir uygulamadır.
Konsolide Bütçe nedir?
Toplam genel bütçe giderleri ile toplam katma bütçe giderleri toplamından hazine yar-dımlarının çıkarılmasıyla bulunan bütçedir.
Özel Bütçe nedir?
Bir Bakanlığa bağlı veya ilgili olarak belirli bir kamu hizmetini yürütmek üzere kurulan, gelir tahsis edilen ve bu gelirleri harcama yapma, yetkisi verilen kuruluş, çalışma ve esasları özel kanunla düzenlenen her bir kamu idaresinin bütçesidir.
2011 Bütçesi: 2011 Mali yılı Bütçe Kanunu Tasarısı’nda merkezi yönetim bütçe har-camalarının büyüklüğü 312,5 milyar TL olurken, bütçe gelirlerinin 279 milyar TL, ola-rak öngörüldüğünü açıkladı. Bunun 232,2. milyar TL ‘sinin vergi gelirleri. 2011 yılı büt-çe açığı hedefinin 2010 yılına göre yüzde 24 azalışla 33,5 milyar TL olarak tahmin edilmiş
2010 yılı merkezi yönelim bütçesinde, bütçe giderleri 286,9 milyar lira, bütçe gelirleri 236,8 milyar lira. bütçe açığı da 50,1 milyar lira olarak yer aldı. 58.8 milyar lira faiz ödenecek olan bütçede, 6,6 miktar dışı fazla öngörülmüştü.
Vergi rekabeti nedir?
Ülkelerin sermaye çekmek amacıyla tanıdıkları vergisel teşviklerin diğer ülkelerin ver-gi tabanlarında aşınmaya neden olmasıdır.
Dotasyon nedir?
Devletin kişi ve kurumlara para, mal veya hizmet şeklinde yaptığı koşulsuz veya blok yardımlardır. (Götürü Hibe)
Vergi tatili nedir?
Gelir ve Kurumlar Vergisinin tamamen veya kısmen geçici bir süre tatil edilmesidir. Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler tarafından; büyük yatırımlara veya belirli sektörle-re uygulanan bir vergi politikasıdır.
Coase teoremi (Mülkiyet Hakları Teoremi) nedir?
Dışsal ekonomilerde mülkiyet hakları tesis edilirse mübadele maliyetinin sıfır olması koşuluyla taraflardan biri diğerinin zararını karşılayarak sosyal optimuma ulaşılır ve ekonomik etkinlik sağlanır
Baumol teoremi (Dengesiz Büyüme Hipotezi) nedir?
Kamu harcamalarının artmasının temel nedenlerinden biri devletin iktisadi faaliyetleri-nin emek-yoğun (verimsiz) özellikte olmasıdır.
İkinci en iyi teoremi nedir?
Pareto optimumu, ekonominin bütün kesimlerinin belirli bir davranış biçimini benimse-yeceği varsayımına dayanır. Fakat bu optimumdan bir sapma ortaya çıktığında, refah maksimizasyonuna ek bir sınırlama getirilir. Bu ek sınırlamaya göre, maksimizasyon işlemi tekrar sınırlandırılmalıdır. Ek sınırlamadan dolayı ulaşılacak durumun birincisi kadar iyi olmayacağı bir gerçektir. Bu yüzden, işlem sonunda elde edilen koşullar ikin-ci-en iyi olacaktır.
Samuelson koşulu nedir?
Kamu malını üretmenin marjinal maliyetinin, bireylerin kamu malından sağladığı fay-daların toplamına eşit olmasıdır.
Lindahl fiyatlaması nedir?
Her bir bireyin marjinal vergi fiyatı, elde edilen kamusal malın marjinal değerine eşit olmalıdır.
Abatemet sistemi nedir?
Matrahtan indirilen mutlak tutarların küçük ve orta gelirlerde çok yüksek tutulmasına karşılık, indirimlerin gelirdeki artışa paralel giderek azaltılması ve en sonunda sıfıra düşürülmesine abatement sistemi denir. Rachat nedir?
İhtiyari aşınma payı yani devletin elinin bollaştığı dönemlerde borcunu vadesinden önce ödemesidir.
Mali kar ile ticari kar arasındaki fark nedir?
Mali kâr ve ticari kâr birbirinden farklı kavramlardır. Bu iki kârın birbirinden farklı olma-sının temel nedeni farklı esaslar dikkate alınarak hesaplanmalarıdır.
Mali kâr vergi kanunlarında yer alan düzenlemeler sonucunda tespit edilen kârdır ve genelde verginin matrahını da teşkil eder.
Bu aşamada ticari kâr ile mali kâr arasındaki en önemli farklılık ticari kârın tespitinde indirim konusu yapılabilen bazı giderler, vergi uygulaması açısından kanunen kabul edilmeyen gider niteliğine sahiptir ve mali kârın tespitinde dikkate alınmaz.
Mali kâr ile ticari kâr arasındaki farklılık gider yönünden olduğu kadar gelir yönünden de mevcuttur. Vergi uygulaması açısından bazı kazanç ve iratlar vergiden istisna tu-tulmuştur. Dolayısıyla mali kârın tespitinde bu kazançlar vergi matrahına dahil edilme-yecektir. Oysa bu kazançlar ticari kârın içinde yer alabilecektir.
Tercih çarpıklığı nedir?
Erdemli malların devlet tarafından sunulmaması durumunda ortaya çıkan durum ya da bu malların üretilmesinde müdahale de bulunmadığında ortaya çıkan durumdur. Dr. prıce yöntemi nedir?
Devlet borçlarının ödenmesi için bir fon kuruluyor bu fon sayesinde bileşik faiz elde edilerek borçlar otomatik olarak bu fondan ödeniyor.
Bütçe yansıması nedir?
Kamu gelir ve harcamalarının çeşitli gelir grupları itibariyle net etkisini belirlemeye ça-lışan yöntem.
Çapraz yansıma nedir?
Belirli bir malı yükümlü kılması gereken verginin, talep esnekliği sert olan bir başka malın fiyatını artırmak suretiyle devredilmesidir.
Emisyon vergisi nedir?
Çevre kirliliğinden kaynaklanan negatif dışsallıkları içselleştirme amacına yönelik dü-zeltici bir vergidir.
Vergi kapasitesi nedir?
Bir ekonominin veri üretim kapasitesinde ve vergi yasaları çerçevesinde sağlayabile-ceği vergi geliridir.
Vergi Temelli Gelir Politikası Vergi temelli gelir politikaları nedir?
Daha düşük parasal ücret artışlarını öneren ve kabullenen firmalarla, işçileri mükâfat-landıran; aşırı ücret artışlarını öneren ve kabullenen firmalarla, işçileri cezalandıran bir vergi sisteminin kullanımıdır.
Borç servis oranı nedir?
Yıllık dış borç anapara ve faiz ödemelerinin ihracat gelirlerine oranıdır bu oranın yük-sek olması devletin borçlarını ödeme yetersiz olduğunun bir göstergesidir.
Tam mükellef dar mükellef ayrımı nasıl yapılır?
Gelir Vergisinde Tam Mükellefiyet:
Türkiye’de yerleşmiş olanlar; (Türkiye’de yerleşmekten kasıt, ikametgâhın Türkiye’de olması veya bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak altı aydan fazla oturulma-sıdır.) Geçici ayrılmalar Türkiye’ de oturma süresini kesmez.
Gelir Vergisinde Dar Mükellefiyet:
Türkiye’de yerleşik olmayan gerçek kişiler Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar-dan dolayı dar mükellef olarak vergilendirilirler. Dar mükellef gerçek kişiler, sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirilir, yabancı ülkelerde elde ettikleri kazanç ve iratlarını Türkiye’de beyan etmezler.
Verginin tebliğ yöntemleri nelerdir?
1-adreste tebligat a) postayla tebliğ b) memur vasıtasıyla tebliğ
2-dairede tebligat 3-ilanen tebligat
Vergi borcunu sona erdiren nedenler nelerdir?
Ödeme, zamanaşımı, takas, terkin, hata düzeltme, yargı kararları, uzlaşma vb.
Vergi Cezasını Sona Erdiren Nedenler nelerdir?
Ölüm, ceza indirimi, af.
Ötv ile Kdv farkı nedir?
Ötv maliyete eklenir, Kdv eklenmez yansıtılır
Geçici vergiyi nedir?
Geçici vergi, gerçek usulde vergilendirilen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin cari vergilendirme döneminin gelir ve kurumlar vergisine mahsuben üçer aylık kazançları üzerinden hesaplanarak ödenen bir peşin vergi uygulamasıdır. Gerçek kişilerde %15 oranı, kurumlarda %20 oranı uygulanır.
Atfedilen gelir kavramı nedir?
Servet sahibinin kendi mallarını yine kendisinin kullanması neticesinde elde edilen faydaya denir. Öz Tüketim olarak da bilinir. Kişinin kendi evini kullanması veya oğluna oturması için vermesi vb.
Vergi amortismanı ve Vergi kapitilizasyonu nedir?
Konulan vergiden dolayı malın-hakkın değerinin azalması vergi amortismanı, mala-hakka konulan verginin kaldırılması nedeniyle hakkın piyasadaki değerinin artması vergi kapitalizasyonudur. Bir ev düşün değeri 150bin lira. üzerine vergi koydu devlet senin ev 130bin den fazla etmiyorsa amortisman. Ancak vergi ile 170 bin liraya alıcı buluyorsan kapitilazasyon.
Verginin kanuniliği nedir?
Vergiler kanunla konur ve kaldırılır. Buna yasama organı yetkilidir.
Vergi maliyeti bütçede gösterilir mi?
Verginin 2 türlü maliyeti vardır. Bunlar verginin açık maliyeti ve örtük maliyetidir. Açık maliyetler gelir idaresi başkanlığının vergi toplamak için katlandığı maliyetlerdir ki bun-lar bütçede gösterilebilir. Ancak verginin örtük maliyeti de mükelleflerin vergi ödemek için katlandıkları maliyetlerdir ki bunlar bilinmez ve bütçe de yer almaz.
Vergi erozyonu nedir?
Vergi harcaması vergiden kaçınma vergi kaçakçılığı ve enflasyon gibi nedenlerden dolayı vergi gelirlerinde meydana gelen azalmayı ifade eder.
Vergi kaması nedir?
Vergiler nedeniyle sosyal refahta meydana gelen azalmayı ifade eder üretici ve tüke-tici rantlarındaki azalma yani fayda kaybıdır.
Vergi takozu nedir?
Vergilerin işveren üzerinde meydana getirdiği etkidir.
Vergi çengeli nedir?
Artan oranlı vergi tarifesi uygulandığında mükellefin geliri arttığı zaman daha yüksek orandaki vergi diliminden vergilendirilmesi
Katılma payı-şerefiye nedir?
Bayındırlık hizmetleri sonucu gayrimenkullerinde değer artışı olan kişilerden alınan kamu gelirine şerefiye denilir. Katılma payı ise yol su doğalgaz gibi hizmetler sonucu ortaya çıkan maliyetlere katılmadır devlet bunun için değer artışı olanlardan değil her-kesten para alır.
Devletleştirme kamulaştırma arasındaki farklar nelerdir?
Devletleştirmede özel bir şirket devlete ait olur. Kamulaştırma da ise özel bir taşınmaz devlete ait oluyor. Birinde şirket birinde taşınmaz var, biri idari işlem ile biri yasa ile olur önemli fark budur.
Verginin kesinleşmesi ne demektir?
Vergi ile ilgili olağan kanun yollarının tüketilmesi sonucu verginin ödenecek aşamaya gelmesini ifade eder.
Fonksiyonel maliye politikası ve telafi edici maliye politikası nedir?
Fonksiyonel maliye politikasının amacı tam istihdamı sağlamak; telafi edicide devlet özel sektörün zayıf olduğu yatırımları yapar, o eksikliği telafi eder yani.
Vergi arbitrajı nedir?
Uluslararası şirketlerin karlarını, borç ve alacaklarının transferini geciktirerek, karları-nı, vergi oranı düşük olan ülkede göstererek vergi hasılatını düşürmesidir.
Sıkışıklık trajedisi nedir?
Klüp mal ve yarı kamusal malı kullanan tüketici sayısı arttıkça tüketicilerin elde ettiği verimin azalmasıdır.
Vergi matrahı tespit yöntemleri nelerdir?
Beyan usulü karine ve dış gösterge usulü götürü usul idarece takdir usulü basit usul.
Tanzi etkisi nedir?
Gelir vergilerinde tahsilâtın vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği yıl değil de bir sonraki yıl yapılması ve enflasyon etkisi nedeniyle vergi gelirinin düşmesidir.
Enflasyonun, verginin reel değerini azaltıcı etkisini inceler. Burada 2 etmen vardır. 1- Enflasyon oranı. 2- Vergini tahakkuku ile tahsili arasındaki sürenin uzunluğu. Bunu engellemek için; 1- Verginin tevkifat yoluyla alınmalı 2- Geçici vergi uygulanmalı 3- Yeniden değerleme uygulaması yapılmalı.
Gecikme zammı gecikme faizi oranları nelerdir?
Gecikme zammı oranında gecikme faizi uygulanır. İkisi de 1.40’ dır.
Verginin reddi nedir?
Vergiye karşı toplumsal bir reaksiyonun ifadesidir. Uygulamadan kaldırılmasına yöne-lik ortaya çıkan tepkilerdir.
Mali kural nedir?
Mali kural, kamu harcama ve borçlanmasına sınırlar konması, kurallara bağlanması ve bunun yasalarla çizilmesidir. Mali kural; mali disiplin sağlayarak harcamalara, gelir-lere, bütçe açığı, faiz dışı denge gibi ekonomik büyüklüklere belirli hedefler, kurallar, sınırlamalar koyarak sürdürülebilinir “maliye politikası” koyan yasalardır.
Vergilemenin mali sınırı nedir?
Vergilemede ulaşılabilecek en üst noktayı ifade eder. Mali sınır anayasal sınır iktisadi sınır mali sınır ve siyasi sınır olarak 4 e ayrılır. Vergilemenin mali sınırı, vergi oranı yada vergi çeşidi arttırıldıkça, vergi hasılatının artmadığı durumdur. Laffer eğrisiyle alakalı biraz aslında. Onda da vergi oranı arttıkça, vergi hasılatı belli bir noktaya (max) artıyor, daha sonra azalışa geçiyordu.
Maktu vergi nedir?
Herkesin ödediği verginin aynı olması demektir. Örneğin baş vergisi vs.
Dekont yöntemi nedir?
Öncelikle kişinin matrahına artan oranlı vergi tarifesi uygulanır daha sonra en az ge-çim seviyesi bulunup oda vergiye tabi tutulur dada sonra ilk bulunan vergiden düşülür.
Verginin denetim yolları nelerdir?
Yoklama, bilgi edinme, inceleme ve arama.
Bütçenin hazırlanması süreci nasıldır?(5018)
Kısaca orta vadeli programı kalkınma bakanlığı hazırlar bunun mayıs ayı sonuna ka-dar bakanlar kurulunca kabul edilmesi bütçeleme süreci başlar buna uygun olara ma-liye bakanlığı orta vadeli planı hazırlar ve yüksek planlama kurulu eylül’ ün 15 i ne ka-dar karara bağlar resmi gazetede yayımlar ay sonuna kadar bütçe çağrısı ve eki mali-ye bakanlığı yatırım programı hazırlama rehberi kalkınma bakanlığı tarafından resmi gazetede yayımlanır eylül ayı tekliflerin hazırlandığı aydır gelir gider teklifleri maliye bakanlığına yatırım teklifleri kalkınma bakanlığına gönderilir hazırlanan bütçe tasarısı en geç 75 gün içinde TBMM genel kuruluna gönderilir 55 gün komisyonda 20 gün ge-nel kurulda görüşülür.
Sayman nedir?
Merkezi yönetim tarafından ödemelerin yapılması için görevlendirilen maliye memu-rudur.
Tersine artan oranlılık nedir?
Matrah arttıkça ortalama vergi oranının giderek azaldığı tarifedir
Vergi kaçaklığı ve vergiden kaçınma arasındaki farklar nelerdir?
Vergiden kaçınma yasaldır vergi kaçakçılığı suç vergiden kaçınmada vergi doğmaz kaçakçılıkla doğmuştur.
Vergi zıyaı nedir?
Mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getir-memesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında tahakkuk ettiril-memesini veya eksik tahakkuk ettirilmesini ifade eder.
Kamu hizmetlerini görme usulleri neleridir?
Emanet usulü, ruhsat usulü, yap işlet, yap işlet devret, müşterek emanet, iltizam usu-lü.
Maliye nedir?
Devlet ve diğer kamu kuruluşlarının kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için harca-ma yapmalarına ve bu harcamaları yerine getirilecek gelirleri elde etmelerine ilişkin olayları inceleyen sosyal bir bilimdir.
İdarenin mal edinme yetkileri nelerdir?
İstimval, devletleştirme, kamulaştırma, geçici işgal, kamulaştırmasız el atmadır.
Kamu ekonomisinde üretilen mal ve hizmetler nelerdir?
Tam kamusal mal, yarı kamusal mal, erdemli mallar ve kitler aracılığıyla da üretilen özel mallar
Terkin nedir?
Tahakkuk etmiş vergi alacağının tahsilinden vazgeçilmesidir.
Vergi hukukunda takas nedir?
Bir mükellefin vadesi gelmiş bir vergi borcu ile devletten olan alacağı ölçüsünde vergi borcunun sona ermesidir.
Vergi mükellefi – sorumlusu? Vergi doğuran olay nedir?
Vergi sorumlusu, vergi ile ilgili maddi ve şekli yükümlülükleri yerine getirerek alacaklı vergi dairesine karşı sorumlu olan kişidir, vergi yükümlüsü, vergi kanunlarına göre üzerine vergi borcu düşen kişidir, vergiyi doğuran olay, vergi kanunlarının vergiyi bağ-ladıkları olayın ya da hukuki durumun gerçekleşmesiyle devletin vergi alacağının doğmasıdır.
Verginin kaynağı, konusu nedir?
Verginin kaynağı vergiyi doğuran olay, konusu üzerinden alman şeydir.
Vergi mahsubu nedir?
Dönem içinde ödenen verginin, dönem sonu hesaplanan vergiden düşülmesidir. Yatay adalet – Dikey adalet nedir?
Aynı gelir grubunda yer alanların aynı oranda vergilendirilmesi yatay adalet, farklı gelir gruplarında bulunanların farklı oranlardan vergilendirilmesi dikey adalettir.
Ödeme gücüne ulaşmada yararlanılan araçlar nelerdir?
En az geçim indirimi, artan oranlılık, muafiyet, istisna gelir tüketim gibi
Transfer harcaması – reel harcama nedir?
Mal ve hizmet alımına yönelik olmayan yalnızca satın alma gücünü değiştiren harca-malar transfer harcamaları iken, bir mal ve hizmet alımına yönelik harcamalar reel harcamalardır.
Kamu harcamalarının artış nedenleri nelerdir?
Gerçek ve görünürde artış nedenleri olmak üzere ikiye ayınız. Görünürdeki artış ne-denleri; enflasyon, bütçede safı usulden gayrisafi usule geçiş, ayni ekonomiden nakdi ekonomiye geçiş, kamulaştırma, ülke sınırlarının ve nüfusun büyümesi. Gerçek artış nedenleri ise; devletin görevlerinin artması, savaş ve savunma harcamalarının artma-sı, teknolojik gelişmeler gibi.
Wagner kanunu nedir?
Kamu harcamalarının sürekli arttığını söyler. Hatta milli gelirden daha fazla arttığını söyler.
Devletin egemenlik gücüne dayanarak elde ettiği gelirler nelerdir?
Mülk ve teşebbüs gelirleri cebri değil diğerlerinin çoğu cebridir: resim, harç, para fis-kal gelir, şerefiye, para ve vergi cezalan gibi. (bu arada devletin egemenlik gücüne dayanarak alınmasından anlaşılması gereken vergiyi cebren alması)
Tarh nedir? Tarh yöntemleri nelerdir?
Mükellefçe ödenecek olan verginin hesaplanmasıdır. İkmalen, resen ve idarece tarh yöntemleridir.
Vergi iadesi nedir?
Vergi kanunlarına göre adalet veya ekonomik sosyal siyasal sebeplerden dolayı daha önceden tahsil edilmiş verginin tamamını yada bir kısmını iade etmesidir.
Muafiyet ve istisna nedir?
Muafiyet: Vergi kanunlarına göre vergilendirilmesi gereken kişilerin vergi dışı bırakıl-masıdır. İstisna: Vergi kanunlarına göre vergilendirilmesi gereken konuların vergi dışı bırakılmasıdır.
Vergi tazyiki (sübjektif vergi yükü) nedir?
Vergi ödeyen kişinin üzerinde hissettiği psikolojik baskıdır.
Vergi bilinci-ahlakı nedir?
Vergi bilinci: Yükümlülerin vergi borcunu yerine getirme isteğidir. Vergi ahlakı: yüküm-lülerin vergi borcunu yerine getirme konusunda sahip oldukları dürüstlük düzeyidir.
Mali anestezi nedir?
Mali yükümlülüklerin muhatapları tarafından farkına varılmaksızın yerine getirtilmesi-dir.
Verginin yansıması nedir? Aşamaları nelerdir?
Yansıma: Yükümlü tarafından ödenen verginin fiyat mekanizması aracılığıyla kısmen yada tamamen 3.kişilere aktarılması, ödeme, vurgu, aktarma, yerleşme.
Peçeleme nedir?
Özel hukuk kurallarının ve sözleşme şekillerinin ustaca kullanılarak vergi borcunu azaltmaya veya sıfırlamaya çalışılmasıdır.
KDV gibi dolaylı vergilerde niçin artan oranlı tarife uygulanamaz?
Çünkü tabanı geniş vergilerdir bunlar şahsileştirilemez
Soğuk artan oranlılık nedir?
Yüksek enflasyonun görüldüğü ülkelerde, artan oranlı gelir vergisi tarifesi uygulanma-sı durumunda matrah enflasyon nedeniyle artar. Sonuçta matrah vergi oranı daha yüksek üst dilimlerden vergilendirilir. Bu sonuca soğuk artan oranlılık denir.
Modern vergi ayni değil, nakdi bir ödemedir niçin?
Vergi eşitliğinin korunması için nakdi ödeme gereklidir. Nakdi ödeme taşıma, depola-ma ve saklama açısından ayni ödemeye göre oldukça avantajlıdır. Ayni ödemenin daha sonra devletçe nakde çevrilmesi gerekir, bu da başka bir maliyet unsurudur. Ay-ni ödemenin denetimi güçtür.
Optimal vergileme nedir?
Toplumun adalet ve etkinlik arasındaki tercihini en iyi bir biçimde yansıtan ve aynı zamanda toplumsal refahı maksimize eden vergilemedir.
Serbest meslek kazancı nedir?
Serbest meslek faaliyetini sürekli meslek halinde ifa edenle serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında başka bir işle de devamlı olarak uğraşması bu vasfı etkilemez.
VUK’ a göre mücbir sebepler nelerdir?
213 sayılı vergi usul kanununa göre mücbir sebepler;
 Vergi ödevlerinden herhangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır hastalık, ağır kaza ve tutukluluk
 Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler
 Kişinin iradisi dışında meydana gelen gaybubetler
 Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikalarının elinden çık-mış olması
Bu hallerde vergi ödevlerinin yerine getirilmesi ile ilgili süreler, bu mücbir sebep halle-rinin meydana geldiği kanıtlandığı takdirde sürelerin işlemesi durur ve mücbir sebep ortadan kalktıktan sonra süreler kaldığı yerden devam eder.
VUK’ a göre kanunen kabul edilmeyen giderler nelerdir?
KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER TABLOSU
SIRA
GİDER KONUSU
MADDE
1 -Ticari kazancın elde edilmesi veya idame ettirilmesiyle ilgili olmayan faaliyetler için yapılan harcamalar.
2 -Dönem içerisinde ödenmeyen sigorta primleri (Aralık ayına ait primler Ocak ayında ödenmek koşuluyla Aralık ayında gider yazılabilir.
3 -İşle ilgili olmakla birlikte, mukavelename, ilâm veya kanun emrine dayanmayan zarar, ziyan ve tazminat ödemeleri.
4 -İşle ilgili olmayan veya yapılan işin ehemmiyeti ve genişliği ile mütena-
G.V. K. sip bulunmayan seyahat ve ikamet giderleri.
5 -İşletmeye dâhil olmayan, kiralama yoluyla da edinilmemiş taşıtlara ait giderler.
6 -V.U.K. hükümlerine uygun olarak ayrılmayan amortisman giderleri
7 -İşverenlerce, sendikalara ödenen aidatların bir aylık tutarının işyerinde işçilere ödenen çıplak ücretin bir günlük toplamının aşan kısmı.
8 -Teşebbüs sahibi ile eşinin ve çocuklarının işletmeden çektikleri paralar veya ayın olarak aldıkları sair değerler.
9-Teşebbüs sahibinin kendisine, eşine, küçük çocuklarına işletmeden ödenen aylıklar, ücretler, ikramiyeler, komisyonlar ve tazminatlar.
10 -Teşebbüs sahibinin, işletmeye koyduğu sermaye için yürütülecek faiz-ler.
11 -Teşebbüs sahibinin, eşinin ve küçük Çocuklarının işletmede cari hesap ve diğer şekillerdeki alacakları üzerinden yürütülecek faizler.
12 -Teşebbüs sahibinin suçlarından doğan cezalar ve tazminatlar.
13 -Her türlü vergi cezaları.
14 -Kiralama yoluyla edinilen veya işletmede kayıtlı olan yat, kotra, tekne, sürat teknesi gibi motorlu deniz, uçak ve helikopter gibi hava taşıtların-dan işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayanların giderleri ile amortismanları;
15-A.A.T.U.H.K. hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler
16 -Gelir Vergisi ile Diğer Şahsi Vergiler.
17 -V.U.K. hükümlerine göre ödenen gecikme faizleri.
18 Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin maliyet bedeline dâhil edilmesi gereken harcamalar doğrudan gider kaydedilmez.
19 -Giderlerin kayıtlara intikali tevsik edici vesikalara dayanmak zorundadır. Genelde belgesiz gider kaydı mümkün değildir. Sadece VUK 228’nci maddesinde öngörülen hallerde belgesiz gider kaydı yapılabilir.
20 -Satın alınan veya imal edilen emtianın maliyet bedeline dâhil edilmesi gereken unsurlar doğrudan gider yazılamaz.
21 -Gelecek hesap dönemlerine ait olan peşin ödenmiş giderler, ilgili olduk-ları dönemde gider yazılmak üzere aktifleştirilirler.
22 -KDV hariç satın alma bedeli 700,00 TL (2011 yılı için) üzerinde olan sabit kıymetler doğrudan gider yazılamaz. Amortismana tabi tutularak yok edilirler.
23 -Amortismanların gider kaydı için, V.U.K. hükümlerine uygun olarak hesaplanması gerekir.
24 -Beş yıldan fazla nakledilen geçmiş yıl zararları.
25 -Mükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harca-maları (Ar-Ge). tutarının % 40’ını aşan kısmı
26 -3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harca-malarının profesyonel spor dalları için % 50’sini aşan kısmı
27 -Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların toplamının o yıla ait kurum kazancının % 5’ini aşan kısmı.
28 -Öz sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler.
29 -Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler.
30 -Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar.
31 -Her ne şekilde ve ne isimle olursa olsun ayrılan yedek akçeler.
32 -A.A.T.U.H.K. hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler.
33 -Her türlü para cezaları, vergi cezaları.
34 -Kurumlar Vergisi.
35 -Kanunlarla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak tespit edilen hadler saklı kalmak kaydıyla, menkul kıymetlerin itibari değerlerinin altında ihracından doğan zararlar ile bu menkul kıymetlere ilişkin olarak ödenen komisyonlar ve benzeri her türlü giderler.
36 -Kiralama yoluyla edinilen veya işletmede kayıtlı olan; yat, kotra, tekne, sürat teknesi gibi motorlu deniz taşıtları ile uçak, helikopter gibi hava taşıtlarından işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayanların giderleri ve amortismanları.
37 -Sözleşmelerde ceza şartı olarak konulan tazminatlar hariç olmak üzere kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının suçla-rından doğan maddi ve manevi zarar tazminat giderleri.
38 -Basın yoluyla işlenen fiillerden veya radyo ve televizyon yayınlarından doğacak maddi ve manevi zararlardan dolayı ödenen tazminat giderleri.
39 -Kanunen kabul edilmeyen giderler nedeniyle yüklenilen KDV’de kanunen kabul edilmeyen gider olarak kayda alınır.
40 -İşletmeye dâhil olup, M.T. V.K.’nun (I), (III) ve (IV) sayılı tarifelerde yer alan taşıtlardan binek otomobilleri, deniz ve hava araçları için öde-nen (Ticari maksatla kullanılan uçak ve helikopterler ile taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan işletmelerin bu amaçla kiraya verdikleri taşıtlar hariç) vergi ve cezalar ile gecikme zamları,
41 -Gider Vergileri Kanunu hükümlerine gere düzenlenen “Özel İletişim Vergisi” gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında gider kaydedilmez ve hiçbir vergiden mahsup edilmez.
Borç Yükü nedir?
Dış borçların ülkenin dışsatım gelirleri, toplam döviz gelirleri ya da milli gelir içindeki payı biçiminde hesaplanan ve dış borçların iktisadi etkinlikler üzerindeki baskısını gösteren oran. Devlet borçlarının anapara ve faizlerinin ekonomi üzerindeki baskısı.
Borç servisi nedir?
Borç servisi, iç ve dış borçlanmadan doğan anapara, faiz ve komisyon gibi giderlerin ödenmesi, mevcut bir borcun vadesinin uzatılması (erteleme, tahkim veya konsoli-dasyon), mevcut bir borcun faizinin değiştirilmesi(değiştirme, konversiyon), dış borçta anapara veya faizin döviz cinsinin bir başka döviz cinsiyle değiştirilmesi (Swap) gibi borç ödemeye ilişkin çeşitli karmaşık konuları içerir. Genellikle borç servisini, borç yü-künün, normal (vadesi geldiğinde mevcut faiziyle geri ödeme) ya da normal dışı yolla-ra başvurarak hafifletilmesi olarak tanımlamak mümkündür.
Ters Vergi Rekabeti nedir?
Zararlı Vergi Rekabeti: Bazı vergi rekabeti uygulamaları, dünya refahını optimum nok-tasının altına düşüren yanlış kaynak dağılımına yol açmaktadırlar. Bu durum vergi re-kabeti ile amaçlanan hedeflere ulaşmayı önleyebilmekte ve birtakım sorunlar yarata-bilmektedir. Bu tür vergi rekabetine “ zararlı veya adil olmayan (haksız) vergi rekabeti (bad or harmful competition)” denilmektedir. Zararlı vergi rekabeti; birtakım vergisel avantajlarla, uluslararası yatırım kararlarının çarpıtılmasıyla yaratılan etkinlik kaybı sonucu ülkelerin vergi gelirlerindeki azalmayı ifade etmektedir. Ayrıca, zararlı vergi rekabeti; bir vergi idaresinin vergi matrahını belirlerken, diğer vergi idarelerinin olası etkilerini dikkate almadığı bir “mali dışsallık” türü olarak tanımlamaktadır
Vergide eşitlik nedir?
Vergilemede eşitlik ilkesi, mükellefin ekonomik (ödeme) gücünü sadece elde ettiği ge-lire bağlamamakta ve şahsi-ailevi durumlarını da göz önüne almaktadır. Dolayısıyla vergilemede eşitlik ilkesinin uygulanması şahsi adalete ulaşılmasını sağlar. Şahsi (subjektif-öznel) vergiler az sonra anlatılacak olan birçok uygulamayı içerisinde barın-dırmaktadır. Artan oranlı tarife yapısı, en az geçim indirimi, muafiyet ve istisna gibi vergi imtiyazları, ayırma kuramı gibi uygulamaların hepsi vergilemede şahsi adaleti sağlamaya yönelik uygulamalardır.
Ödeme Gücünü Belirlemeye Yarayan Araçlar:
1. Artan Oranlı Vergi Tarifesi Uygulanması: Matrahın artmasıyla birlikte vergi yüküm-lüsünün ödediği verginin matraha olan oranının artması durumunda artan oranlı tarife söz konusudur. Marjinal fayda ilkesine dayanan artan oranlı tarifeye göre, gelirin artması ile birlikte bu gelirin mükellefe sağladığı son birim yararı giderek azalmaktadır. Bu nedenle bireyler arasında eşitlik sağlamak için gelirin artan kısımlarına daha yük-sek oranlar uygulamak gerekmektedir. Yukarıda anlatılan kriterlerin hepsi en rahat şekilde gelir vergisinin içerisinde yer almaktadır ve uygulanabilmektedir. Gelir vergisi-nin şahsi vergilerden birisi olması bunu mümkün kılmaktadır. Gayri şahsi vergiler ise mükellefin şahsi ve ailevi durumlarını dikkate almayan objektif karakterli vergiler ol-dukları için yukarıda anlatılan ödeme gücü kriterlerinin uygulanması zordur.
2. Ayırma İlkesi: Üretim faktörleri arasında ayrıma giden bu ilkeye göre, sermaye ge-lirleri emek gelirine göre daha yüksek vergi ödeme gücünü yansıtır (sermaye gelirinin daha sürekli, istikrarlı ve düzenli olduğu savunulur) ve bu nedenle elde edilmesi daha güç olan emek geliri sermaye gelirine göre daha düşük oranda vergilendirilmelidir.
3. Muafiyet Ve İstisna Uygulaması: Vergilemede ödeme gücüne ulaşmak için bazı kimseler veya faaliyet alanları vergi dışında bırakılabilir. Bu durum vergi erozyonuna neden olur ancak vergilemede adalet ilkesi çerçevesinde yukarıdaki uygulamaların yetersiz kalması halinde muafiyet ve istisnalara başvurulabilir.
4. En Az Geçim İndirimi: Ödeme gücünün belirlenmesinde, bireylerin fizyolojik ihtiyaç-larını karşılayacak tutarın düşülmesidir. Buna göre mükellefin gelirlerinin kanunda be-lirlenen bir kısmı vergi konusunun dışında bırakılmakta ve gelirin kalan kısmı üzerin-den vergi alınmaktadır. Böylece gelirin tamamı vergilendirilmediği için buna en az ge-çim indirimi istisnası adı da verilmektedir. Kişilerin geçimlik gelirinin vergilendirilme-mesini ifade eder. Ülkemizde de 2008 yılından itibaren uygulanmaya başlanmıştır. En az geçim indirimi başlıca üç şekilde tatbik edilmektedir.
a) Matrahtan İndirim Sistemi: Bu sistemde, toplam matrahtan en az geçim indirimine ilişkin rakam düşülmekte kalan tutar ise artan oranlı tarifeye göre vergilendirilmektedir.
b) Dekot (Vergiden indirim) Sistemi: Dekot uygulamasında, öncelikle mükellefin geli-ri, yürürlükteki vergi tarifesindeki oranlar uygulanarak vergilendirilir, daha sonra yine yürürlükteki tarifeye göre, o anda geçerli olan geçim indirimine tekabül eden vergi miktarı tespit edilir ve bu tespit olunan miktar, mükellefin ilk başta hesaplanan vergi-sinden düşülür. Bu uygulamaya vergide dekot sistemi denmektedir. Türkiye de uygu-lanan sistemde budur.
c) Bölme ve Katsayı Sistemi: Bölme sistemi, bu sistemde geçim indirim yoktur ancak uygulamadan dolayı daha düşük oranda vergilemeden dolayı avantajlı bir durum var-dır. Bölme sisteminde ailenin geliri ikiye bölünerek artan oranlı tarifeye göre vergilen-dirilir ve tekrar iki ile çarpılır.
Katsayı sisteminde ise aile bireylerinin her birine birer katsayı verilir. Sonra katsayılar toplanır. Ailenin geliri katsayı top-lamına bölünür. Çıkan tutar artan oranlı tarifeyle vergilendirilir. Bulunan vergi miktarı katsayı toplamı ile çarpılarak ödenecek vergi, bu-lunur.
Kamu Kesimi nedir?
Ülke halkının ihtiyaç duyduğu hizmetleri sunmak için bürokratik bir düzen içinde örgüt-lenmiş idari yapılardır.
Kamu Kesimi Borçlanma Gereği (KKBG) nedir?
Kamu kesimini oluşturan bileşenlerinin her birinin finansman açıklarının toplamından oluşan, kamu kesiminin borçlanma ihtiyacını ölçmekte kullanılan ölçüdür.
Gelir Cetveli nedir?
Kurumların elde etmeyi hedefledikleri gelir tahminlerinin yer aldığı bir cetveldir.
Gider Cetveli nedir?
Kurumların hizmetleri talep ettikleri ödenek miktarlarını içeren bir cetveldir.
Küreselleşme nedir?
Küreselleşme, ekonomik, sosyal, teknolojik, kültürel, politik ve çevresel alanlarda dünya çapında bütünleşmenin ve dayanışmanın artması anlamına gelmektedir.
Merkezi Yönetim Kurumları nedir?
5018 sayılı Kanun’da merkezi yönetim kurumları adı altında toplanmış olan kurumlar genel bütçeli kurumlar, özel bütçeli kurumlar ve düzenleyici ve denetleyici kurumlardır.
Ortak Havuz Kaynakları nedir?
Dışlamanın olanaklı olmadığı ancak, bireylerin malın kullanımında birbirleriyle rekabet ettikleri mallardır. Bunlar genellikle mülkiyet hakkının oluşmadığı doğal nitelikteki mal-lardan oluşur.
Toplum Sözleşmesi Devleti nedir?
Devlet, toplum sözleşmesi adı verilen bir uzlaşma ve anlaşmaya dayanarak insanları birbirlerine karşı koruyacak ve kendilerini geliştirmelerine olanak verecek bir araçtır.
Yerel Yönetimler nedir?
Yerel düzeyde kamusal mal ve hizmet sunmakla yükümlü olan kamu yönetimleridir.
Bloke nedir?
Mali yılsonunda ödeneklerin Maliye Bakanlığı belirli bir kısmının serbest bırakılmaya-rak kullandırılmamasıdır.
Bütçe Dışı Fonlar nedir?
Kendi gelir kaynakları olup, bu kaynakları kendi amaçları için harcayan yönetimler.
Bütçe Komisyonu nedir?
TBMM’nde bütçe ile ilgili tüm yasa tasarılarının öncelikle görüşüldüğü uzmanlık ko-misyonu. Plan ve Bütçe Komisyonu.
Denklik İlkesi nedir?
Bütçede yer alan giderlerle gelirlerin denk olması amaçlanır. Sadece bütçe tahminle-rinin denkliği değil aynı zamanda bütçe uygulama sonuçlarının da denk olmasını amaçlar.
Düşünülmeyen Giderler Ödeneği nedir?
Mali yıl içersinde öngörülmeyen bir olay yaşandığından, Maliye Bakanlığı tarafından ihtiyacı olan ödeneklere aktarma yapma yetkisine sahip olduğu ödenektir.
Kaynakların Tahsisi İşlevi nedir?
Kaynaklar›n kamu ve özel sektör arasında en uygun bir biçimde kullanılması ve kamu kesiminin kendi içersinde kaynakları toplum refahını en fazlalaştıracak biçimde kulla-nılmasını amaçlayan bütçe işlevidir.
Orta Vadeli Mali Plan nedir?
Gelecek üç yıla ilişkin merkezî yönetim gelir ve gider tahminleri ile hedeflenen bütçe dengesini, varsa açık veya fazlanın nasıl değerlendirileceği hususlarını içeren dokü-mandır.
Örtülü Ödenek nedir?
Kapalı istihbarat ve kapalı savunma hizmetleri, Devletin millî güvenliği ve yüksek menfaatleri ile Devlet itibarının gerekleri, siyasi, sosyal ve kültürel amaçlar ve olağa-nüstü hizmetlerle ilgili Hükümet icapları için kullanılmak üzere Başbakanlık bütçesine konulan ödenektir.
Regresyon Analizi nedir?
Bağımlı değişken (tahmin edilecek değişken) ile onu etkilediği düşünülen bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiyi dayalı tahmin yapan yöntemdir.
Tasarruf İlkesi nedir?
Bütçede ödenek olarak ayrılan paradan en yüksek çıktının sağlanmasını amaçlar.
Vergi Hakkı nedir?
Vergilerin halkın rızasına dayalı olarak alınmasına olanak sağlayan demokratik haktır.
Zaman Serisi Yöntemi nedir?
Tahmin edilecek değişkendeki geçmiş yıl verilerini ele alıp, bu verilere dayalı olarak belirlenen trendin izleyen yıllarda da devam edeceği varsayımı ile tahmin yapan yön-temdir.
İhtirazi Kayıt nedir?
Çekinme kaydı; beyanname verirken dava hakkının saklı tutulmasını öngören çekin-me kaydıdır.
Merkez inceleme Elemanları nedir?
Maliye müfettişleri, hesap uzmanları ve bunların yardımcılarıyla gelirler kontrolörleri ve stajyer gelirler kontrolörler.
Uzlaşmanın Vakti Olmaması nedir?
Yükümlü uzlaşma görüşmesine katıldığı halde, ödenecek vergi ve ceza miktarı üze-rinde taraflar arasında bir anlaşmaya varılamamasıdır.
Şahsi İrtifak Hakkı nedir?
Gayrimenkulün sahibi olup olmadığına bakılmaksızın, bir kimse lehine kurulan irtifak haklardır.
Ağ Endüstrileri nedir?
Bir hizmetin üretiminden dağıtımına kadar olan aşamalarının birbirine dikey olarak bağlı olduğu endüstrilerdir.
Aşırı Vergi Yükü nedir?
Bir tüketim vergisi nedeniyle bireylerin refah düzeyinde ortaya çıkan azalışıdır.
Bedavacılık (Free rider) nedir?
Tam kamusal mallarda bedel ödemeyenin dışarıda bırakılmaması özelliği nedeniyle, bireylerin bu mallara olan taleplerini açıklamamaları veya malları bedel ödemeden kullanmak istemeleri durumudur.
Bireysel Harcama Vergisi nedir?
Bir mükellefin yıllık gelirinden tasarrufları çıkarıldıktan sonra kalan kısma artan oranlı bir vergi tarifesi uygulanarak bulunan vergidir.
Gerçek Harcama nedir?
Toplam devlet harcamasından transfer harcamasının çıkartılması ile bulunan tutar. Bir başka deyişle, cari harcama ile yatırım harcamalarının toplamıdır.
Hızlandırılmış Amortisman Politikası nedir?
İlk yıllarda daha fazla amortisman ayırarak ve amortisman akımlarının peşin değerini daha fazla yükselterek, yatırım kararlarını olumlu yönde etkileyen amortisman yönte-midir.
Vergi Ahenkleştirilmesi nedir?
Avrupa Birliği’ne üye ülkeler arasında tüketim vergilerinin uygulanmasında yapılan uyumlaştırma çalışmalarıdır.
Tek Aşamalı Vergiler nedir?
Üretim – tüketim sürecinde sadece tek bir aşamada alınan vergilerdir.
Tam Bütünleşme Modeli nedir?
Kurumlar ve gelir vergisi oranlarını, farklı mükellef grupları için eşitleyerek ve vergi kredisi yöntemini de uygulayarak, ek vergi yükünün tamamen ortadan kaldırıldığı yön-temdir.
Reel Tutar nedir?
Fiyat dalgalanmalarından arındırılmış tutardır.
Refah Ekonomisinin Birinci Temel Teoremi nedir?
Her tam rekabetçi genel dengenin aynı zamanda bir Pareto optimumu olması duru-mudur.
Refah Ekonomisinin İkinci Temel Teoremi nedir?
Herhangi bir Pareto optimumuna tam rekabetçi denge ile ulaşılabilmesi durumudur.
Piramitleşme Etkisi nedir?
Çok aşamalı tüketim vergisi uygulayan ülkelerde vergi nedeniyle fiyatlar genel düze-yinin vergi oranından daha fazla yükselmesi olgusudur.
Kamu Mallarında Toplam Talep nedir?
Samuelson modeline göre her bir üretim miktarı için bireylerin ödemeye hazır oldukla-rı tutarların (vergi – fiyatlarının) toplanması ile bulunan talep miktarıdır.
Çapraz Finansman nedir?
Toplum için zararlı sayılan malların satışından monopolcü fiyatlama yöntemi ile elde edilen gelirlerin toplum için faydalı sayılan özel malların finansmanında kullanılması yöntemidir.
Çapraz Sübvansiyon nedir?
Birden çok mal üreten bir işletmenin bir üretim alanındaki zararını bir diğer üretim ala-nındaki kârı ile telafi etmesidir.
Yükselen Piyasalar nedir?
Gelişmekte olan ekonomilerin finansal piyasaları için kullanılan kavramdır.
Tanıma Gecikmesi nedir?
Bir istikrarsızlığın ortaya çıkmasıyla bir mali işlem için harekete geçme kararı arasın-daki gecikmedir.
Dışsal Maliyet nedir?
Piyasa göstergelerine yansımayan gerçek maliyetlerdir.
Mülkiyeti Muhafaza Kaydı nedir?
Başkasına devrettiği bir taşınır malın mülkiyetinin, satış bedeli tamamen ödeninceye kadar mülkiyeti devreden kişinin üzerinde kalmaya devam etmesini sağlamak amacıy-la yapılan sözleşme, sözleşmeye konulan hükümdür.
Verginin Entegrasyonu Nedir?
Vergi entegrasyonu kavramının vergi bütünleştirilmesi yada vergi uyumu olarak düşü-nülmesi gerekir. Ancak özel anlamıyla vergi entegrasyonu, herhangi bir kurumdan kâr payı elde eden gerçek kişinin, bu kar payı dolayısıyla muhatap olduğu vergi yükünün, diğer kaynaklardan elde edilen gelirlere ilişkin vergi yükü ile aynı olması olarak tanım-lanmaktadır. Bu bağlamda vergi entegrasyonunun sağlanmış olması, tamamının dağı-tılmasına karar verilen bir kurum kazancını elde edenler açısından oluşan vergi yükü-nün, başka kaynaklardan elde edilen bir kazanca ilişkin gelir vergisinin son dilimine isabet eden orandan daha fazla veya az olmaması anlamına gelmektedir.
Gider Pusulası Nedir?
Defter tutan işletmecilerin, defter tutmayan kişilerden (çiftçiler hariç) satın aldıkları mal veya hizmetler karşılığında düzenledikleri ticari belgeye gider pusulası denir.
Müstahsil Makbuzu Nedir?
Defter tutan çiftçilerin veya toptancıların, defter tutmayan çiftçilerden satın aldıkları ürünler karşılığında düzenledikleri ticari belgeye müstahsil makbuzu denir. Çiftçiye imzalatılan belgenin kopyası işletmecide, aslı ise çiftçide kalır.
Anayasal İktisat Teorisi Nedir?
Devletin gücü ve yetkilerinin nasıl sınırlandırılabileceğini ve nasıl sınırlandırılması ge-rektiğini inceleyen bir disiplindir.
Gecikme zammı ve gecikme faizi özellikleri nelerdir? Gecikme Zammı Gecikme Faizi Mükellef hakkında, verginin zamanında ödenme-mesinden kaynaklanarak hesaplanan cezai yaptı-rımdır. Mükellefe, verginin zamanında tahakkuk etmesinden kaynaklana-rak uygulanan cezai müeyyidedir. 6183 sayılı kanunda düzenlenmiştir. VUK da düzenlenmiştir. Tüm kamu alacaklarına uygulanır. VUK kapsamına giren vergi, resim ve harçlara uygulanır. Ay kesirleri günlük olarak ele alınır. Ay kesirleri dikkate alınmaz. Tahakkuk etmiş kamu alacağının vadesinin geç-mesi halinde uygulanır. Tarhiyatın gecikmesi nedeniyle ödemenin gecikmesi halinde uygu-lanır. Vergi ziyaı suçunda uygulanır. Cezalarda uygulanmaz.
Gelir Nedir?
Bir gerçek kişinin bir takvim yılı içerisinde kazanç ve iratların safi tutarıdır.
Özellikleri; Gelir kişiseldir, yıllıktır, gerçektir, safidir (İndirimler düşülerek safi matraha ulaşılır) gelir elde edilmiş olmalıdır. Gelir vergisi oranı %15 %20 %27 %35 Kurumlar vergisi oranı %20 dir. Geçici vergi oranı Ticari Kazanç ve Serbest Meslek için %15 Kurumlar için %20’dir.
Verginin Matrahı Nedir?
Vergi konusunun verginin hesaplanmasında esas alınan değer ya da miktarına mat-rah denilmektedir.
Verginin Tarhı Nedir?
Vergi matrahına kanunda gösterilen miktar ve oranın uygulanması suretiyle mükellef tarafından ödenecek verginin hesaplanmasıdır.
Beyannameye Dayanan Tarhiyat: Vergi Usul Kanunu’na göre, mükellefin beyanına dayanan vergilerde, vergi tarhına esas alınacak matrah unsuru, mükellef tarafından bir beyanname doldurularak vergi dairesine bildirilir. Vergi dairesi ödenecek vergi tuta-rını, kanundaki nispet üzerinden ve bildirilen bu matrahı esas almak ve gerekiyorsa düzeltmeler yapmak suretiyle hesaplanır. Verginin tespiti için yapılan beyan, ya bir bi-nanın yüzölçümü, kirası vb. dış belirtilere yahut fiyat, gelir, servet gibi matraha esas olan değere dayandırılmaktadır. Ayrıca, mükelleften bu beyanın doğruluğunu sağla-yacak bilgiler de talep edilir.
İkmalen Vergi Tarhı
Her ne şekilde olursa olsun, bir vergi tarh edildikten sonra ortaya çıkan defter kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak miktarı tespit olunan bir matrah veya mat-rah farkı üzerinden alınacak verginin tarh edilmesine ikmalen vergi tarhı denir. Burada önceden verilmiş bir beyan ve tarh edilmiş bir vergi vardır.
İdarece Takdir:
Verginin idarece tarhı ikmalen ve re’sen tarhiyat kapsamı dışında kalan hallerde, mü-kelleflerin verginin tarhı için vergi kanunları ve belirli tarihlerde müracaat etmemeleri veya aynı kanunlarla kendilerine yüklenen yükümlülükleri yerine getirememeleri se-bebiyle zamanında normal şekilde tarh edilemeyen vergilerin, kanunen belli matrahlar üzerinden idarece tarh edilmesidir.
Re’sen Takdir Usulü:
Verginin tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya yasal ölçülere dayanı-larak tespitine olanak bulunmayan durumlarda takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların düzenledikleri vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunmasına ver-ginin re ‘sen tarhı denir.
Genel olarak aşağıdaki durumlarda re’sen tarh yoluna gidilmektedir.
-Vergi beyannamesinin süresi geçtiği halde verilmemiş olması.
-Tutulması zorunlu defterlerin tutulmaması, tasdik ettirilmemesi veya ibraz edilmeme-sidir.
-Defter kayıtlarının ve bunlarla ilgili belgelerin matrahın doğru ve kesin olarak hesap-lanmasına imkân vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması.
Tebliğ:
Tebliğler tebligat kanuna göre olmaktadır. Resmî ve adli tatil günlerinde de tebligat yapılabilir. Gece vakti tebligat yapılabilir. Bir mükellefe ulaşılamazsa nasıl tebliğ olu-nur. Tebliğ memuru tarafından adresi tespit edilemeyen, adres kayıt sisteminde de yerleşim yeri adresi bulunmayan kişinin adresinin tespiti için tebligatı çıkaran merci ta-rafından adres araştırması yapılır. Tebligatı çıkaran merci, muhatabın adresini önce-likle resmî veya özel kurum ve dairelerden, bunlardan sonuç alınamadığı takdirde kol-luk vasıtasıyla araştırabilir ve tespit ettirebilir. Yapılan araştırmalara rağmen muhata-bın adresinin tespit edilememesi halinde adres meçhul sayılır. Adresi meçhul olanlara tebligat ilanen yapılır.
Tahakkuk Nedir?
Tarh ve tebliğ edilen verginin ödenme aşamasına gelmesidir. Kısaca vergi borcunun kesinleşmesidir.
Zamanaşımı Nedir?
Bir zamanın geçmesi ile bir hakkın kazanılması veya borçtan kurtulma yoludur. Ka-zandırıcı ve hak düşürücü zamanaşımı olmak üzere 2 çeşittir.
Tahakkuk Zamanaşımı:
Vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak 5 yıl için-de tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergiler zamanaşımına uğrar. Gelir vergisinde tahakkuk zamanaşımı gelirin elde edildiği takvim yılını izleyen yılbaşından itibaren iş-lemeye başlar. Veraset ve intikal vergisinde zamanaşımının başlangıcı için mükellefi-yetin doğduğu zaman esas alınmıştır. Tahakkuk zamanaşımı mücbir sebep, takdir komisyonlarına müracaat edilmesi gibi durumlarda durmaktadır. Bu durumda zama-naşımı süresi durma halinin kalktığı andan itibaren eski süreye eklenerek devam et-mektedir.
Tahsil Zamanaşımı:
Bütün kamu alacakları yönünden düzenlenmiştir. Kamu alacağı vadesinin rastladığı takvim yılını izleyen takvim yılı başından başlayarak 5 yıl içinde tahsil edilmez ise za-manaşımına uğrar. Borçlunun yabancı ülkelerde bulunması, hileli iflas etmesi halle-rinde zamanaşımı durmaktadır. Zamanaşımını kesen sebepler ise ödeme, ödeme emri tebliği, haciz uygulaması, cebren tahsil ve takip sonunda yapılan tahsilat zama-naşımını kesmektedir.
Tekrarlanma (Tekerrür) Nedir?
Vergi Hukukunda tekrarlanma vergi ziyaı ve usulsüzlük suçlarını belirli bir sürede tek-rar işleyenlerin bunlara ilişkin cezalarının artırılarak uygulanmasını ifade etmektedir. Vergi ziyaına neden olmaktan yâda usulsüzlükten dolayı ceza kesilen ve cezası da kesilen bir kimse aynı türden fiili cezanın kesinleştiği tarihi izleyen yılın başından baş-lamak üzere vergi ziyaında 5 usulsüzlükte 2 yıl içinde tekrar işlerse vergi ziyaı cezası % 50, usulsüzlük cezası %25 oranında artırılır.
Uzlaşma Nedir?
Vergi uyuşmazlıklarının idare ile mükellef arasında anlaşma yolu ile çözümlenmesidir.
Vergi ve Harç Tablosu:
VERGİ HARÇ Vergiler esas itibariyle karşılıksızdır. Belirli bir hizmet karşılığında alınır. Vergi cebridir. Sadece yararlanan için cebridir. Vergide sebep yoktur. Harç bir sebebe dayanır. Kamusal mal ve hizmet karşılığı alınır. Bölünebilen hizmetler karşılığında alınır. Kamusal finansman aracıdır. Kamusal finansman aracıdır. Yasa ile konur. Yasa ile konur.
Kayıt Dışı Ekonomi Nedir?
GSMH ya bir katkı olduğu halde kayıtlara girmeyen ekonomik faaliyetler olarak tanım-lanmaktadır. Bu ülkedeki üretimin bir kısmı kayıt dışında gerçekleşiyorsa bu durum vergi kaybına neden olacaktır. Kayıt dışı ekonomide başarı sağlanması için kamu ku-rum ve kuruluşlar ile koordinasyon içinde yürütülecek etkin bir mücadele stratejisinin belirlenmesine ve toplumun tüm kesimlerinin desteği ile birlikte uygulanmasına bağlı bulunmaktadır.

İlgili Kategoriler

Maliye Ders Notları



Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir