DEVLETİN BORÇLANMA NEDENLERİ
- Borçlanmanın mali nedenleri:
- Bütçe döneminde ortaya çıkana ön görülmemiş olağan üstü hizmetlerin ve giderlerin finansmanında gelir iradesinin teknik yetersizliğe düşmesi.
- Kamu açıklarının veya bütçe açıklarının finansmanı (kamu açıkları gelişmekte olan ülkeler için sürekli,gelişmiş ülkelerde geçicidir.)
- İtfanın(vadesi gelmiş borçların)finansmanı
- Maliye politikası aracı olarak kullanma
- Borçlanmanın ekonomik nedenleri:
- Makro ekonomik istikrarın sağlanması
- Büyümenin ve kalkınmanın finansmanı
- Yatırım projelerinin finansmanı
- İstikrar programlarının finansmanı
- Ekonomide likiditenin düzenlenmesi
- Tasarruf fonlarının yatırımlara kanalize edilmesi
- Kaynak tahsisinde etkinliğin sağlanması
- Dış açıkların finansmanı
- Borçlanma sosyal nedenler
- Gelir dağılımında adaletin sağlanması
- Sosyal güvenlik açığının finansmanı aktüeryal dengenin sağlanması
- Sağlıklı kentleşme ve sanayileşmenin finansmanı
- Nüfusun yapısının değişmesi
- Borçlanmanın askeri nedenleri
- Savaş doğal afet gibi olağanüstü kamu harcamalarının finansmanı
- Güvenlik ve savunma giderlerinin finansmanı
- Borçlanma ile vergi arasındaki temel farklar.
- Borçlanmanın faiz karşılığı vardır,vergi karşılıksız dır.
- Borçlanma geçici nitelikte bir kamu geliridir,vergi sürekli nitelikte bir kamu geliridir.
- Borçlanma genelde gönüllülük ihtiyarilik rıza esasına dayanır.,vergi zorunluluk cebrilik esasına dayanır.
- Vergi kesin nihai geri ödenmesi olmayan zorunlu finansman biçimidir,borçlanma geri ödemesi olan nihai olmayan finansman biçimidir.
- Borçlanma tasarruflar üzerinden yapılır,vergi ödeme gücü üzerinden alınır.
- Vergi yükü genellikle bugünkü nesiller tarafından taşınır,borçlanma yükü vadesine bağlı olarak hem bugünkü hem gelecek nesiller tarafından hissedilebilir.
- Borçlanma belli bir hizmetlerin ve harcamaların karşılığıdır,verginin global karşılığı toplam kamu harcamalarıdır.
- Borçlanmanın temel nitelikleri
- Rızaya dayanması(zorunlu borçlar hariç)
- Sözleşmeye bağlı olması
- Karşılığının bulunması
- Borçlanma yetkisinin yasal kaynakları:Bütçe dönemi kapsamındaki borçlanma yetkisini Bütçe kanunundan alır.Ödeneceklerin toplamı ile tahmini gelir toplamı arasındaki fark net borçlanma ile karşılanır diyerek hükümete bütçe açıklarının finansmanı için borçlanma yetkisi vermektedir.