CUMHURİYET DÖNEMİ KÜLTÜR VE MEDENİYETİ
- Devlet Yönetimi
M.Kemal genelge ve kongrelerde;
- Demokratik temsil
- Demokratik meşruiyet
- Hukuki kurallara saygılı olmaya özen gösterdi.
M.Kemal’e göre vatandaş;
- Çağa uygun davranışlar gösteren
- Kalkınma yolunda birlikte ilerleyen
- Hür bakış açısına sahip olan
- Mimari
Mimar Kemaleddin — Gazi Üniversitesi Rektörlüğü
Vedat Tek — I.TBMM Binası – Ankara Palas
Ali Talat Bey — Beşiktaş ve kuzguncuk iskelelerini tasarladı
Prof. Dr. Emin Onat ve
Doç. Dr. Orhan Ada — Anıtkabir
- Müzik
Darülelhan Konservatuar
Darülbedayi İstanbul Şehir Tiyatroları ( …………. ………………)
Musiki Muallim Mektebi ………. ………………….’in yazdığı rapor doğrultusunda açıldı.
Türk Beşleri
Cemal Reşit Rey – 10.Yıl marşı bestecisidir. Klasik batı müziğinin Türkiyede’ki kurcusudur.
Ulus Cemal Erkin
Hasan Ferit Alnar
Adnan Saygun Türkiye’de ilk operayı kurmuştur.
Necil Kazım Akses
- Heykelcilik
İlk Atatürk heykeli İstanbul’da açıldı
Heinrich Krippel (Ulus Zafer Anıtı — Samsun Atatürk Anıtı)
Pietro Canonica (Taksim Cumhuriyet Anıtı)
- Sosyal Hayat
İlk nüfus sayımı …………. yılında yapıldı.
Mustafa Kemal nüfusu artırmak için;
- Göçmenlere vize muafiyeti getirdi.
- Doğumu engelleyecek araç ve ilaçlar yasaklandı.
- Çok çocuklu ailelere hazineden tarla yardımı yapıldı.
- 6 çocuğu olanlara vergi muafiyeti getirildi.
- Türkiye’de Kadınlar ve Meslekler
- Belediye Başkanı ……………………… ……………………
- Muhtar ……………………… ……………………
- Köylü Mebus Kadını ……………………… ……………………
- Savaş Pilotu ………………………. ……………………
- Mühendis ………………………. ……………………
- İnşaat Mühendisi ………………………. ……………………
- Kadın doğum Uzmanı ………….. …………….. ………………
- Milli Sporcu ………….. …………….. ………………
- Rallici ……………………….. ……………………
- Öğretmen ……………………….. ……………………
- Tiyatrocu ……………………….. …………………….
- Savaş Fotoğrafçısı ………………………. …………………….
- Vali ………………………. ……………………..
- Bakan ………………………. ……………………..
- Başbakan ……………………….. ……………………..
- Büyükelçi ……………………….. ……………………..
- Operatör Doktor ………………………. ……………………..
- Dünya Güzeli ………………………. ………………………
- Avukat ……………………….. ………………………
- Hâkim
- Eğitim
1921 Maarif Kongresi ( Günümüzdeki MEB Şuraları’nın temelidir.)
- 1924 Tevhid-i Tedrisat kanunu çıkarıldı.
- 1925 Medreseler kapatıldı.
- 1925 Ankara Hukuk Mektebi açıldı.
- 1926 Maarif Teşkilatı Hakkında’ki kanun çıkarıldı.
- 1928 Millet Mektepleri açıldı. ( ……………. …………… ………….’in katkılarıyla.) 1935’ten sonra ise ismi ………… ………………… olarak değiştirildi.
- 1928 Köy Yatı Mektepleri açıldı.
- 1931 Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti açıldı. Cemiyetin ilk başkanı Tevfik Bıyıklıoğlu’dur.
- 1932 Türk Dil Kurumu açıldı. Cemiyetin ilk başkanı Samih Rifat Yalnızgil’dir.
- 1932 Halk evleri açıldı. 1912’deki Türk Ocakları kapatıldı. Yayın organı Ülkü Dergisi’dir.
- 1933 Üniversite Reformu açıldı.(Albert Malche yazdığı rapor doğrultusunda açılmıştır.)
- 1936 yılında Köylere Öğretmen yetiştirmek amacıyla ………….. ………….. açılmıştır.
- Resim
- İbrahim Çallı Zeybekler tablosu — Hatay’ın Anavatan’a Özlemi
- Namık İsmail
- Ruhi Arel
- Cemal Tollu
- Ali Çelebi Yaralı asker
- Edebiyat
- Halide Edip Adıvar Ateşten Gömlek (Milli Mücadele üzerine yazılan ilk romandır.)
- Halide Edip Adıvar Türk’ün Ateşle İmtihanı (Orduda geçirdiği yılları anlatmıştır.)
- Kazım Karabekir İstiklal Harbimiz
- Kazım Karabekir Şarkılı İbret (Müzikal bu oyunu şehit çocuklarına oynattı.)
- Ali Fuat Cebesoy Sınıf Arkadaşım Atatürk
- Ali Fuat Cebesoy Milli Mücadele Hatıraları
- Falih Rıfkı Atay Çankaya
- Kadri Karaosmanoğlu Yaban
- Kadri Karaosmanoğlu Ankara
- Kemal Arıburnu Atatürk’ten Anılar
- Tarık Buğra Küçük Ağa ve Osmancık
- Atatürk’ün Yazdığı Eserler
- Geometri, Vatandaş İçin Medeni Bilgiler
- Cumalı Ordugâhı
- Zabit ve Kumandan ile Hasbihal,
- Nutuk
- Nutuk;
Chp 2. Kongresi’nde okundu.
19 Mayıs’ta Samsun’a çıktım cümlesi ile başlar.
Gençliğe hitabe ile sona erer.
Geliri THK bırakılmıştır.
1919-27 yılları arasını anlatır.
Arap harfleriyle basılmıştır.
- Atatürk Döneminde İlkler
Fikir hayatını; Namık Kemal, Tevfik Fikret, Ziya Gökalp, J.J.Rousseau, Mehmet Emin Yurdakul belirlemiştir.
Atatürk sırasıyla; Selanik, Manastır, İstanbul, Sofya şehirlerine gitmiştir.
Tarih sahnesine ilk çıkışı; 31 Mart Olayı’nda Hareket Ordusu’nun başında Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle İstanbul’a gelmesidir.
Sömürgeciliğe karşı ilk savaşı; Trablusgarp Savaşı’dır.
I.Dünya Savaşı sırasında; Çanakkale, Kafkasya ve Suriye cephelerinde savaşmıştır.
İlk görev yeri; Şam 5. Kolordu’dur. Burada kurduğu ilk cemiyet Vatan ve Hürriyet’tir.
TBMM M.Kemal’i; 1923, 27, 31, 35 yıllarında toplamda 4 kez Cumhurbaşkanı seçmiştir.
Cumhurbaşkanlığı döneminde Hatay’a hiç gitmemiştir.
Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilen ilk Türk’tür. (1934 senesinde Yunanistan önermiştir.)
Atatürk’ün manevi evlatları; Rukiye, Zeynep, Zehra, Abdurrahman Tunçak, Sabiha Gökçen, Afet İnan, Ülkü Adatepe, Sığırtmaç Mustafa’dır.
Atatürk’ün yaveri; Salih Bozok’tur.
Atatürk mirasının bir kısmını; İş Bankası’na, TTK, TDK, İsmet İnönü’nün çocuklarının öğrenimi için ayırmıştır.
Doğumunun 100. Yılı UNESCO tarafından “Atatürk Yılı” ilan edilmiştir.
Atatürk’ün öldüğü gün; Başbakan; Celal Bayar, TBMM Başkanı; M.Abdülhalik Renda’dır.
Atatürk döneminde en çok hükümet kuran; İsmet İnönü’dür.
En uzun Meclis Başkanlığı’nda kalan; Kazım Özalp’tır. (1924-37 yılları arasında)
Atatürk’ün hastalığına ilk teşhis koyan; Yalova’da Nihat Reşat Belger, kesin tanıyı ise doktoru Dr. Ömer İrdelp koymuştur.
Atatürk’ün naaşı 1953’e kadar Etnografya Müzesi’nde kalmıştır.
Atatürk’ün vefat etmeden önce okuduğu son eser Belleten’dir.