ÇEVRE (Tanımı) Bütün canlıların yaşamlarını sürdürdükleri, toprak, hava ve su ile bir bütünlük arz eden Dış ortamdır.
TAŞIMA Kapasitesi Çevrenin insan faaliyetlerine bağlı olarak doğallığını koruyabilme durumudur.
ÇEVRE Kirliliği Çeşitli faaliyetlere bağlı olarak oluşan katı, sıvı, gaz, ses,görüntü ile hava, su ve toprağın kirlenmesi ya da İnsanların yaşam kalitesinin olumsuz etkilenmesidir.
Çevre Kirliliği ile ilgili Uluslararası Sözleşme : = KYOTO Protokolü
Çevre Sorunlarının NEDENLERİ
– Sanayileşme
– Kentleşme
– Göçler
– Yanlış Tarım Uygulamaları
Çevre Kirliliği SORUNLARI
b. Hoş Olmayan kokuların çevreye yayılması
c. Açık alanlarda yapılan düğün törenleri
d. Evsel atıkların çevreye bırakılması
e. Motorlu kara taşıtlarının trafikte uzun süre kullanılması
Çevre Sorunlarının TÜRLERİ
– Hava Kirliliği
– Su Kirliliği
– Toprak Kirliliği, Gürültü ve
– Görüntü Kirliliği
– Radyoaktif Kirlilik
– Koku Kirliliği … gibi
HAVA Kirliliği
Atmosferde oluşan
– Toz – Gaz – Duman,
– Su Buharı – Koku gibi Kirleticilerin insanlara
ve diğer canlılara zarar verici hale gelmesidir.
SU Kirliliği
Suyun Kalitesini düşürecek biçimde içinde
– Organik – İnorganik – Radyoaktif veya
– Biyolojik her hangi bir maddenin bulunmasıdır.
SU Kirliliğine Yol Açan Kaynaklar
a. Kanalizasyonun suları
b. Kullanılmış sular
c. Sulu Sanayi Atıkları
e. Tarımsal Faaliyetlerde Kullanılan sular
Dünya SU KONSEYİ
Küresel düzeyde artan Su sorunlarının
– Tartışılması
– Deneyimlerin Paylaşılması
– Su Sorunlarının Gündemde kalması ve
– Su Bilincinin Oluşumu için
= 1996 yılında kurumuştur.
_ Konsey Üç yılda bir gerçekleştirmek üzere
= Dünya Su Forumu’nu da oluşturmuştur.
TOPRAK Kirliliği
İnsanların faaliyetlerine bağlı olarak toprağın
– Fiziksel – Kimyasal ve
– Jeolojik Yapısının Bozulmasıdır.
Toprak Kirliliğini Oluşturanlar?
a. Yanlış Tarım Teknikleri
b. Aşırı Gübre Kullanımı
c. Yanlış Bitki İlaçlama
e. Aşırı Sanayi Atıkları
DİĞER Kirlilikler
– Görüntü ve Gürültü kirliliği
– Katı Atıklardan Kaynaklanan Kirlilikler
– Tehlikeli ve Zehirli Atıklar
– Radyoaktif Kirlilik
– Biyolojik Çeşitliliğin Azalması
NEGATİF Dışsallık Bir ekonomik birimin faaliyetinin başka ekonomik
birimleri fiyat sistemi dışında OLUMSUZ Etkilemesidir.
Çevre Sorunları ile Başlıca MÜCADELE Araçları
= COASE Teorisi ve SOSYAL Kurumlardır.
COASE Teorisine göre;
Bir Faaliyeti yapan (üreten ve çevreye zarar veren) ve Bu Faaliyetten – Olumsuz etkilenen tarafların sayılarının az olması ve – Pazarlık yapabilme maliyetlerinin ihmal edilebilir düzeyde olması hâlinde Tarafların bir araya gelerek – Kamu müdahalesine gerek olmaksızın, etkin bir çözüm oluşturabileceğini öngörmektedir.
*_ BU Teoremin Geçerliliği için; – Mülkiyet Haklarının Hukuk Düzeni tarafından tam
tesis edilmiş olması gereklidir.
– Mülkiyet Hakları tam tanımlı değil, Ortak Mülkiyet Söz Konusudur.
– Bu nedenle Çözüm Oluşturmak İçin Devletin taraf olması gerekir.
ORTAK Mülkiyet Alanları
– Okyanuslar / Denizler / Göller / Ormanlar / Su kaynaklar›
– Meralar / Atmosfer / Parklar / – Sokaklar
COASE Teorisi
Çevre sorunlarına yol açan kaynağı belirli, yerel düzeydeki
sorunlar için uygulanabilen SINIRLI bir Çözüm yoludur.
KAMU Sektörü Çözümleri (Mücadele)
– Vergileme – Sübvansiyon – Pazarlanabilir Kirletme Hakları
– Mülkiyet Haklarının Tesisi ve – Yasal Düzenlemeler yer almaktadır.
– Yasaklar – Standartlar
Çevre Sorunlarını ÖNLEMEDE Uyg.Vergiler
1- Petrol ve Türevleri ile
2- Motorlu Taşıtlar Üzerinden alınmakta olan
– Özel Tüketim Vergisi
– Motorlu Taşıtlar Vergisi
– Çevre Temizlik Vergisi
SÜBVANSİYON
Firmaların belirli davranışta bulunması ya da bulunmaması karşılığında BİRİM Üretim üzerinden hesaplanan BEDELİN Firmalara ÖDENMESİNDEN Oluşmaktadır.
Sübvansiyon Pol.GEÇERLİ Olabilmesi için;
– Firma sayılarının sübvansiyon politikası ile birlikte artmaması,
– Sübvansiyon miktarının belirlenmesi için sübvansiyona konu olan faaliyetin oluşturduğu kirliliğin topluma yüklediği ZARARLARIN- Tespit Edilmesi ve – Hesaplanabilmesi gerekir.
ÇEVRE Sorunları
*_ YASAL Düzenlemeler
– Çevre sorunlarına yol açan faaliyetlerin standartlarını belirleyen, Bu Standarlara uymayanları cezalandıran, – Çeşitli Kirletme yasakları koyan Emir / Yasak / Sınırlama / İzin / Onay ve Ruhsatlar, Onay ve Yol Gösterici kurallardan oluşmaktadır.
Ülkemizde Çevre ile ilgili Yasal GELİŞMELER
1982 Anay.56. mad.“ Herkes, Sağlıklı ve Dengeli Bir Çevrede Yaşama Hakkına Sahiptir. Çevreyi Geliştirmek,
Çevre sağlığını Korumak ve Çevre Kirlenmesini Önlemek
Devletin ve Vatandaşların Asli Görevi” olduğu belirtilmiştir.
1983 yıl.çık.2872 say. Çevre Kanunu ile
Çevre politikasına ilişkin belirli ilkeler oluşturulmuştur.
Anılan Kanunun 3.maddesinde;
– Çevrenin Korunması,
– İyileştirilmesi ve
– Kirliliğinin Önlenmesine ilişkin genel ilkeler belirlenmiştir.
Bunlar arasında,
– Sürdürülebilir Kalkınma ve
– Kirleten Öder İlkesi belirtilmiştir.
ÇEVRE Pol. Uygulanmasında
– Uyulması zorunlu standartlar ile
– Vergi – Harç – Katılma payı – Yenilenebilir enerji kaynaklarının ve
– Temiz Teknolojilerin teşviki – Emisyon ücreti ve – Kirletme Bedeli alınması
– Karbon Ticareti gibi piyasaya dayalı mekanizmalar ile – Ekonomik Araçlar ve
– Teşviklerin kullanılacağı belirtilmiştir.
KYOTO Protokolü
– 1997 Japonya’da İmza./ – 2005 Yürür.giren – Sera gazı salınım.indir.Amaçla.
– Çevre Kir.ile ilgili Uluslararası Söz.
Çevre BAKANLIĞI
= 1991 Çevre Bakanlığı Kur.
= 4 Temmuz 2011/ 644 s.Kan.Hük.K.
= Çevre v Şehircilik Bakanlığı adını al.
___ Ülkemizde Çevre ile ilg.Yasal GELİŞME. ( Çev.Kor.Devletin ve Vatandaşın ASLİ Görevi ol.) = 1982 Any.56.md.
Çevresel ETKİ Değerlemesi ile
Yeni yatırım projelerinin çevresel boyutu proje aşamasında
denetime tabi tutularak kirliliğin oluşmadan önlenmesi amaçlanmıştır.
Çevre ve çevre ile ilgili konuların önemi nedeniyle İLK Defa
= 1991 yıl. Çevre Bakanlığı Kurulmuştur. Bu Bakanlık
= 4 Temmuz 2011 tar.çık. 644 say.Kanun Hük.Kararname ile
= Çevre ve Şehircilik Bakanlığı adını almıştır
__ Kirleten Öder İLKESİ
Çevreye verilen zararların giderilmesi ya da azaltılması için gerekli karşılılığın kirletenden alınmasıdır.