ATATÜRK DÖNEMİNDE HEYKEL SANATI
- Türkiye’de ilk heykel sergilemesini gerçekleştiren Zühdi Müridoğlu’dur.
- Bu alandaki ilk ciddi girişim 2 Mart 1883’te öğretime başlayan Sanay-i Nefise mektebinde bir heykel bölümünün açılması ile olmuştur.
- Sanay-i Nefise Mektebini açan Osman Hamdi Bey’dir. 1842-1910 yılları arasında yaşamıştır. 1867’de Uluslarası Paris Sergisine katılarak Osmanlı Resim Pavyonu’nda yer aldı. İlk müzeyi açmıştır. Eserleri: Gebzeden Manzara, Camiden Çıkan Sultan, Okuyan Kız, Cami Kapısı, Kaplumbağa Terbiyecisi, Okuyan Genç Emir, Mihrab, Mimozalı Kadın.
- Cumhuriyet dönemine kadar dikilen ilk heykel Sivas valisi Muammer Bey tarafından 1914-1918 yılları arasında Zara’da diktirilen Sultan Osman anıtıdır. Bu anıt 1936’da Sivas valisi Nazmi Toker tarafından yıktırılmıştır.
- Cumhuriyet döneminde heykelciliğin geleceği 23 Ocak 1923’te Bursa Şark Sinemasında Atatürk’ün konuşmasıyla yeni bir boyut kazanmıştır. Bu konuşmadan sonra nitekim Türkiye’ye davet edilen Avusturyalı sanatçı Heinrich Krippel’e 1926’da İstanbul Sarayburnu ve Konya’da, 1927’de Ankara Ulus Meydanı, 1931’de Samsun, 1938’de Ankara Sümerbank önündeki Atatürk anıtları ve 1935’te Afyonkarahisar Zafer Anıtı yaptırıldı.
- Sarayburnu’nda diktirilen anıt ilk Atatürk anıtıdır.
- 1925’te irtibata geçilen Diğer heykeltıraş İtalyan Pietro Conanica’ya 1927’de Ankara Etnografya Müzesi Anıtı ve Ankara Zafer Alanı, 1932’de İzmir Atatürk Anıtları ve 1928’de İstanbul Taksim Cumhuriyet anıtları yaptırıldı.
- 1935’te yaptırılan Ankara Güven Anıtı ise Anton Hanak ile Josef Thorak’a sipariş edildi.
- Bu dönemde avrupa’da eğitim alan Kenan Yontuç, 1930’da İnönü, 1933’te Kazım Özalp büstünü, 1938’de Mersin İnönü heykelini, Nusret Süman, 1934’te Mülkiye Mektebi ve 1935’te Artvin Atatürk büstünü, 1935’te Tokat, 1937’de Muğla Atatürk anıtını yaptı.
- İlk türk kadın heykeltıraş, Sabiha Bengütaş’tır.
- Menemen’deki Kubilay Anıtı’nı Ratip Aşir Akudoğlu yapmıştır.
- Hüseyin Gezer, Ordu Atatürk anıtı, Silivri Atatürk Anıtı, TBMM Anıtı, İçişleri Bakanlığı Polis Şehitleri Anıtı, Isparta gül ve Halı Anıtlarını yapmıştır.