Amaç: ülkemizin Doğu ve Güneydoğu Anadolu coğrafi bölgelerine kara sınırı bulunan komşu ülkeler ile sınır ticareti kapsamında yapılacak ihracat ve ithalata ilişkin kuralları belirlemektir.
1-) Sınır Ticareti Yapılabilecek İller Türkiye ile komşu ülkeler arasında coğrafî durum ve bölge ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yapılacak sınır ticaretinin kapsamını belirlemeye, sınır ticareti yapılacak sınır ticaret merkezlerinin kurulmasına ve buralardan yapılacak ihracat ve ithalatın usul ve esaslarını belirlemeye veya sınır ticareti yoluyla serbest dolaşıma girecek eşyadan alınacak vergileri göstermek üzere ilgili kanunlarda belirtilen azamî hadleri geçmemek şartıyla tek ve maktu bir tarife uygulamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
2-) Sınır ticaret merkezleri, gümrük işlemlerinin yürütülmesinde Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi dışında addedilir.
3-) Sınır ticaretine ilişkin gümrük işlemleri Müsteşarlıkça belirlenir.
4-) Sınır Ticareti Yapılabilecek İller
YETKİLİ SINIR İLİ | YETKİLİ GÜMRÜK KAPISI | ÜLKE | |
1. | ARTVİN | SARP | GÜRCİSTAN |
2. | ARDAHAN | TÜRKGÖZÜ | GÜRCİSTAN |
3. | IĞDIR | DİLUCU | NAHÇIVAN |
GÜRBULAK | İRAN | ||
4. | AĞRI | GÜRBULAK | İRAN |
5. | VAN | KAPIKÖY | İRAN |
6. | HAKKARİ | ESENDERE | İRAN |
HABUR | IRAK | ||
7. | ŞIRNAK | HABUR | IRAK |
8. | MARDİN | NUSAYBİN | SURİYE |
9. | ŞANLIURFA | AKÇAKALE | SURİYE |
10. | GAZİANTEP | KARKAMIŞ | SURİYE |
11. | KİLİS | ÖNCÜPINAR | SURİYE |
12. | HATAY | CİLVEGÖZÜ | SURİYE |
5-) Sınır Ticaret Merkezleri:
İLİ | SINIR TİCARET MERKEZLERİ | ÜLKE |
AĞRI | SARISU | İRAN |
HAKKÂRİ | ESENDERE | İRAN |
VAN | KAPIKÖY | İRAN |
IĞDIR | DİLUCU | NAHÇIVAN |
6-) Belirtilenlere ilave olarak Sınır Ticaret Merkezleri kurulması için, ilgili valiliklerce Dış Ticaret Müsteşarlığına talepte bulunulur. Valilik talebi; Dış Ticaret Müsteşarlığının koordinasyonunda Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve Gümrük Müsteşarlığı temsilcilerinden oluşan bir Komisyonun oybirliğiyle yapacağı teklif üzerine Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın onayı ile kararlaştırılır.
7-) Sınır Ticaret Merkezleri İl Özel İdaresi tarafından işletilir.
Sınır Ticaret Merkezlerinin inşası ve işletilmesi ile mağazaların kiraya verilmesine ilişkin uygulamalar, ilgili valilikçe hazırlanan ve Gümrük Müsteşarlığınca uygun görülen Sınır Ticaret Merkezleri Yönergesi çerçevesinde il özel idaresince yerine getirilir.
😎 İhracı ve ithali ilgili mevzuatla yasaklanmış ve ithali belli kurum ve kuruluşlara bırakılmış maddeler, ticaret politikası önlemleri kapsamındaki kota, korunma, damping ve sübvansiyona karşı vergi önlemlerine tabi ürünler ile 5201 sayılı Harp Araç ve Gereçleri ile Silâh, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun kapsamında kontrole tabi ürünler sınır ticaretine konu edilemez.
Bu Karar kapsamında petrol ile petrol ürünleri ticareti yapılamaz.
9-) Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca bazı tarım ürünleri için belirlenen ülkemizdeki hasat dönemlerinde ilgili ürünlerin sınır ticareti yoluyla ithalatına izin verilmez.
Sınır ticareti kapsamında transit ticarete müsaade edilmez.
10-)Sınır ticareti yoluyla yapılacak ithalatta tek ve maktu vergi uygulanır. Tek ve maktu vergi; Gümrük Vergisi oranı sıfır, Katma Değer Vergisi ile Özel Tüketim Vergisi oranları tam olarak dikkate alınarak hesaplanır
11-) Bir esnaf veya tacir, İthalat Kotası ya da İthalat Değer Limiti kapsamında ayda azami (toplam) 50.000 ABD Doları karşılığı Türk Lirasına kadar değerde eşya ithal edebilir.
12-) Üçüncü ülke menşeli ürünlerin sınır ticareti kapsamında ithalatına izin verilmez.