Ders: Türkçe (Dil)

Konu: Çiftlik Hayvanları

Amaç: Çocukların hayal gücünü uyarmak, canlandırmak yakınlarındaki hayvanların hareket ve seslerini gözlemlemek için onları cesaretlendirmek.

Çalışma Alanı: Boş bir alan ya da okul salonu

Araçlar: Kaset çalar (teyp),hayvan sesleri kayıtları.

Başlangıç Alıştırmaları:Boyun omuz kaslarına yönelik gevşeme egzersizleri. Öne doğru eğilmek, yere eller ile dokunmak, kolları sallamak, omuzları dairesel olarak hareket ettirmek, kolları tavana dokunacakmış gibi germek.

Vücut kontrolü alıştırmaları: Sol dizi dengeyi kaybetmeden olabildiğince kaldırmak. Aynı alıştırmayı sağ diz ile tekrar etmek. Normal yürürken hızlı, amaçlı yürüyüşe geçmek.Çeşitli kol pozisyonları ile ayakta durmalı, çocukların birbirlerini gözlemlemelerini sağlayarak alıştırma, kolların pozisyonunu değiştirilerek tekrar edilir.Vücudun çeşitli bölümleri ile yere dokunup, çocukların birbirlerini gözlemleyerek, pozisyonlarını tartışmaları istenir. Alıştırma farklı duruşlarla tekrar edilir. Pozisyon tekrar değiştirilir, çocukların sabit durma, yavaşça hareket etme ve hızla hareket etmeleri istenir.

Gelişme: Çocukların Çiftlik (evcil)ve  vahşi hayvanlar arasındaki farkları anlamaya, ayırt etmeye yardımcı olmak amacı ile aşağıdaki oyun hazırlanır. Sınıf dört gruba bölünür: 2 grup yalnızca çiftlik hayvanlarından, diğer 2 grup ise  vahşi hayvanlardan bahsedecektir. Gruptaki her bir üyenin söz hakkı söz sırası olacaktır. Eğer vahşi hayvanların grubu, çiftlik (evcil) hayvanlarından konuşur ise bir puan kaybedecektir. En çok puan toplayan grup oyunu kazanır.  Öğretmen sözcük kullanmadan bir taklit yapar (mim). Çocuklara “Ben ne yapıyorum”? diye sorar ve çocuklar cevaplar. Daha sonra “Size ne yaptığımı söyledim mi”? diye sorar ve çocuklar hareket ile cevap verirler.Öğretmen çocukların bir kısmında bir hareketi taklit etmeleri, diğerlerin- den ise bunu tahmin etmelerini ister.İkili Çalışma: A bir çiftçi, B ise bir çiftlik hayvanıdır. B hangi hayvan olacağına karar verir ve o hayvanın nasıl ses çıkardığını düşünür. B seçtiği hayvan gibi hareket eder ve onun sesini çıkarır. A bu hayvan ile ne yapıldığını düşünerek, bunu taklit eder. (B tavuk gibi hareket edip, tavuk sesi çıkarırken, A ona yem verir). Her defasında yeni bir hayvan seçerek çocuklar rolleri değiştirirler. Öğretmen teypteki hayvan seslerini kullanarak, çocuklardan bu seslerin hangi hayvanlara ait olduğunu isteyebilir.

Akıcı Konuşma Alıştırmaları: Çocuklar eşleşip, çiftçi ve seçtikleri bir hayvan ola- rak veya iki hayvan olup sohbet ederler.Sakinleşme: Tüm çocuklar bir çiftlik hayvanı olur ve çiftlikte dolaşırlar. Güneş batmaktadır ve yorucu bir çalışma gününün sonunda, tüm hayvanlar uyumak üzere yerleşirler.

Takip Eden Çalışma: Çocuklar az önce yaptıkları taklitlerin resmini çizerler. Sonra da resmin öyküsünün bir kaç cümle ile yazarlar. 

Kaynak: “ Drama Across The Primary School Curriculum”, Alfred Malla, Education Assistan-Drama, Goverment Printing Press, Malta, 1993.Çeviren: Meltem Arpacı, Oluşum Drama Atölyesi, Ankara, Nisan 1998.

 

Tanım 

Küçük gruplar, bir hipotezi temsil etmek/savunmak veya alternatif manzaralar / davranış biçimleri sergilemek için doğaçlamalar hazırlar ve sunarlar. Doğaçlama yolu ile var olan bir durum ya da deneyimin algılanışı ifade edilir.

 

Kültürel Bağlantılar

Küçük eğlendirici oyunlar, skeçler, medya drama, okullarda oynanan oyunlar, gençlik klüpleri, sokak tiyatrosu, toplantılar. 

 

Öğrenme Fırsatı

Düşüncelerin sıralanması; içerik seçimi, karakterize etmek; diyalog ve olayları araç olarak kullanma; performans yetileri; ifadeci/dışa vurumcu performansın güveni sağlaması.

 

Örnekler

1. Genç suçluların ıslahı çalışmalarına, gruptan genellikle gençlere has olan çeşitli suç sahnelerini doğaçlamaları istenerek başlanır. Bir sonraki çalışma için gruptan, yaşantılarını tüm yönleriyle ortaya çıkarabilecekleri en az bir karakteri dikkatlice hazırlamaları istenir. Grup seçtikleri anlarla ilgili konuşur ve daha sonra kendi anlayış ve düşüncelerini çeşitli imaj, şiir doğaçlamalar, dans veya mim ile ifade eder.

 

 

ANI İŞARETLEMEK

Tanım 

Bir konunun anlaşıldığı veya bir duygunun hissedildiği / yükseldiği bir anda, ilgili pozisyon ya da anın altını çizmek. Katılımcılar daha sonra grup halinde ya da tekil olarak, ilgili duygu ve anlayışı ifade eden ve hatta o anı ortaya çıkaran “bir şey” bulurlar.

 

Kültürel Bağlantılar

Şiirler, hikayeler, önemli olaylar gösteren resimler (ölüm, doğum günü, ilk öpücük, bir siyasal olay vs.) hatıra fotoğrafları, gazeteler, heykeller, kahramanlık hikayeler, v.b.

Bu çalışmada öğretmen sergilenecek oyunda belirli ölçüde klişe ve genel-geçerlik (tipik) bekler. Takip eden çalışmaların çoğu önceki sahnede sergilenen manzara ve düşüncelere meydan okuyacak biçimde kurgulanabilir.

Sosyal hizmetlerdeki çeşitli rol ve fonksiyonlara bakış çalışmasında, gruplardan belirli yardım veya destek almadan hayatlarını idame ettiremeyen kişi veya grupları içeren sahneler hazırlamaları ve daha sonra her bir sahne/durum değerlendirilerek, her biri için ne tür bir yardım hizmetinin verilmesi gerektiği tartışılır. 

 

STRUCTURING DRAMA WORK. A handbook of available forms in theatre and drama Jonothan NEELANDS
Edited by Tony GOODE. With a Foreword by Professor David BOOTH. Cambridge University Press, 1990, Cambridege, UK.
Çeviren: Meltem ARPACI. Oluşum Drama Atölyesi. Şubat 1999, Ankara

 

DERS:   Matematik
KONU:   Hacimler, büyüklük ve küçüklük kavramları
ALT BAŞLIK:   Benim Şeklim ve Büyüklüğüm Ne?
AMAÇ:   Şekil ve büyüklük (ebat) kavramları bilgilerini, drama yolu ile bedeni kullana-rak geliştirmek.
ÇALIŞMA ALANI:   Boş bir alan ya da okul salonu.
ARAÇLAR:   Yuvarlak ve ince-uzun balonlar.
BAŞLANGIÇ: Öğretmen aşağıdaki noktaları aklında tutmalıdır.

• Bütün beden kullanılarak, şekiller elde edilebilir.
• Çocukların yapılanları özümsemesi ve öğrenebilmesi için, yaptıkları şeklin ne olabileceği sorulmalıdır.
• Herhangi bir şekil oluşturduklarında, şekillerini korumaları konusunda onlara yardımcı olmak gerekir.
• Yarattıkları orijinal şekilleri onlarla tartışmak gerekir. Böylece hem birbirlerinden öğrenecekler, hem de kendi çalışmalarını takdir etmeyi ve değerlendirmeyi öğrenmeye başlayacaklardır.

Yuvarlak balonların oluşturduğu şekiller, hacimlerin nasıl değişebildiğini göstermede etkili olur. Balonları şişirirken çocuklara ne gibi değişiklikler gözlemledikleri sorulmalıdır. Çocuklar balonları taklit ederek yerlerde kıvrılmaya ve balon gibi şişirildikçe büyümeye başlarlar ve de balonun şişmesi durunca dururlar. Bu bölümde çocuklar balon gibi hareket ederler. Balon şişerken çıkan sesi taklit ederler. Şimdi yuvarlak balonlarla olduğu gibi, ince balonları kullanarak benzer süreç uygulanmalıdır. Ancak şekil ve hareketler yuvarlak balonlardan farklı olacaktır. Çocukların değişik deneyimlerini gözlemlemek gerekir. İnce balonlarla yuvarlak balonlar arasındaki fark çocuklarla tartışılmalıdır.
Balon elde tutulduğu veya elden bırakıldığı zaman ya da aniden bırakıldığında neler olduğu bir kaç kez denenmelidir. Balonun içerisindeki hava boşalırken sağa, sola uçması çocuklarla tartışılmalıdır.

Çalışmanın sonunda yapılanlar hatırlanarak bir genel değerlendirme yapılmalıdır.

Büyüklüklere göre şekiller çeşitlendirilir. Bir sönmüş balonun izlediği yol ve çeşitli şekil ve büyüklükte balonlar çizilir. Bu şekilleri çocuklar bedenleriyle oluşturabilirler. Sonra da şekiller üzerine tartışılır.

 

Kaynak
DRAMA ACROSS THE PRIMARY SCHOOL CURRICULUM
Yazan: Alfred MALLIA
Education Assistant – Drama
1993 MALTA

Çeviren: Dr. Canan YÜCESOY

 

Ders: Matematik

Konu: Şekiller

Amaç: Temel şekillerin (üçgen, kare, dikdörtgen, çember) özelliklerinin öğretiminin pekiştirilmesi.

Çalışma Alanı: Boş bir alan ya da okul salonu.

Araçlar: Çeşitli küçük karton şekiller ve yaklaşık 1 m. çapında yuvarlak lastik parçaları.

Giriş Alıştırmaları: Boyun, omuzlar ve bacaklardaki gerginliği azaltacak gevşeme alıştırmaları.Kontrol alıştırmaları (öne, arkaya, yanlara doğru yürümek gibi).* Alan ve beden kontrolü kullanımı (Çocukların birbirlerine çarpmalarından kaçınarak).Çiftli çalışma: çocuklar ayakta; A, O, H, V, X harflerinin şekillerini oluştururlar.* Eşler değişerek ve yerde uzanarak aynı alıştırma tekrarlanır.Tekil çalışma: çocuklardan sağ ayak başparmaklarını kullanarak üçgen, kare, çember ve dikdörtgen şekillerini çizmeleri istenir.

Gelişme: Öğretmen çeşitli şekil kartlarıyla dolu bir kutu ile çocuklar arasında dolaşır. Her çocuk herhangi bir şekil kartını seçer ve aldığı kartı diğer çocuklara göstermez. Sonra çocuklardan aldıkları şekli göstermeleri istenir. Aynı şekle sahip olan çocuklar bir grup oluştururlar. Her bir gruba şeklinin ismi sorulur. Gruplara bir yuvarlak lastik parçası verilir ve bunu kullanarak kendi şekillerini oluşturmaları istenir. Her grup, verilen lastik parçasını kullanarak şeklini nasıl en iyi biçimde yapacağını, kendi içinde araştırır. Bu yolla, grupların problemi kendi kendilerine çözmeleri sağlanır. Öğretmen sorular sorarak ve problemin nasıl çözüleceğini çocuklarla tartışarak, onların arasında dolaşır. Burada önemli olan nokta; öğretmen çocuklara nasıl yapacaklarını göstermeden, gerek duyduklarında onlara yalnızca  önerilerde bulunarak, fakat onların sonuca kendi kendilerine ulaşmasını sağlamaktır. Gruplar şekillerini oluşturduktan sonra, öğretmen sunulan şekilleri tüm sınıfla tartışır. Bu yolla, çocukların kendilerinin ve diğerlerinin çalışmalarına eleştirel bakışı cesaretlen- dirilir. Tartışmadaki eleştirel noktalar dikkate alınarak, her grup kendi şeklini tekrar oluşturur. Daha sonra gruplar şekil kartlarını değiştirirler ve çalışma her grup 4 temel şekli deneyinceye kadar devam eder. Sonrasında ise her grup kendi şeklinin özelliklerini konuşmak üzere davet edilir. Öğretmen her bir grup üyesinin söz alıp düşüncelerini belirttiğinden emin olmalıdır. Daha sonra öğretmen her bir gruba çeşitli şekiller vererek, onlardan bir insan şekli oluşturmalarını ister ve bu şekle BAY ŞEKİL adı verilir. Gruplar tarafından oluşturulan figürlerin bütün sınıf tarafından görülmesi sağlanır. Bir kez daha çalışmalar değerlendirilir. Tekil olarak her çocuk Bay Şeklin formunu oluşturur. Öğretmen çocuklara Bay Şeklin çok yoğun bir gün geçirdiğini ve dinlenmek istediğini söyler. Çocuklar Bay Şekil olarak uzanır ve dinlenirler. Çalışmanın Devamı: * 4 temel şeklin çizimi ve boyanması.* Bay Şeklin çizimi* Öğretmen tarafından çizilen bitirilmiş şekillerin çocuklarca tamamlanması.

Kaynak: “ Drama Across The Primary School Curriculum”, Alfred Malla, Education Assistan-Drama, Goverment Printing Press, Malta, 1993.
Çeviren: Meltem Arpacı, Oluşum Drama Atölyesi, Ankara, Nisan 1998.

 

KAR TANELER

4–5 öğrenci rüzgâr olur. Diğerleri kar taneleridirler. Rüzgâr grubu kol kola girerek kar tanelerine doğru üfler. Kar taneleri rüzgârın estiği yöne doğru savrulurlar.

YAĞMUR- ŞİMŞEK- RÜZGÂR- DOLU
Her kelime için bir devinim atanır. Öğretmenin verdiği yönergeye uygun olarak çocuklar doğru hareketi yaparlar. Şaşıran oyundan çıkar.

FIRTINA-DOLU-KAR
“Fırtına-Dolu-Kar” oyunu, öğretmenin verdiği yönergeler ile oynanır. Çocuklar ayakta yan yana dururlar. “Fırtına” denilince eller havada yanlara sallanarak vuu… sesleri çıkarırlar; “dolu” denilince çocuklar ellerini göğüslerine vurarak ses çıkarırlar; “kar” denilince hiç ses çıkarmadan parmaklarını sallayarak, karların hareketini canlandırırlar. Yanılan oyundan çıkar ve arkadaşlarını izler.

kar taneleri

öğretmen çocukları yanına çağırır.size bir hikaye anlatacağım der
çocuklar kış mevsimiydi hava buz gibi soğuktu.belliki kar yağacaktı.gökyüzünü gri bulutlar sarmıştı.birazdan bulutlar kar tanelerini yer yüzüne serpecekti.ağır zarif bir şekilde kar taneleri yeryüzüne incitmeden düşecekti  der.(çocukların herbiri kar tanesi olur.rüzgarla savrulan kar taneleri gibi kendi etraflarında dönerek birbirlerine çarpmadan bir süre dans ederler.sonra yavaş yavaş yere çömelirler.)

 

ARATICI DRAMA ATÖLYE (WORKSHOP) ÇALIŞMALARI

Yaratıcı drama çalışmaları yaş ve katılımcıların özellikleri göz önünde bulundurularak yapılır Tanışma, ısınma, oynama, pandomim ve rol oynama, doğaçlama ve oluşum drama aşamalarıdır Bunların tamamı veya bir kısmı bir esneklik içinde drama seanslarında uygulanır

TANIŞMA;

İsminin baş harfi “A, C, D” vs olanlar halka içinde dolaşarak tanışır, selamlaşır, konuşurlar Üzerindeki elbisede kırmızı, mor, mavi vs renk olanlar halka içinde dolaşıp tanışırlar Koç, yengeç, boğa vs burcunda olanlar anlaşarak tanışırlar Doğum tarihi (ay olarak) aynı olanlar birbirlerini arayarak bulup tanışırlar Aynı futbol takımını tutanlar selamlaşıp tanışırlar

TANIŞMA; Grup halka olur ve oturur Elinde top olan kişi, topu gruptan birine atarken kendi adını söyler Adını söylerken herhangi bir özelliğini söyler
Topu attığı kişide aynı şekilde adını ve herhangi bir özelliğini söyler

ISINMA AŞAMASINDA YARATICI DRAMA ETKİNLİKLERİ

1-YÜRÜYEREK ISINMA;

Halka olunur, müzik eşliğinde veya tef ritmi ile önce yerinde sayma, sonra yavaştan hızlıya, daha sonra hızlıdan yavaşa yürünür Liderin verdiği komuta göre; çamurda yürüme, sırtında yük varmış gibi yürüme, sıcak kumda yürüme, bebek gibi emekleme, buz üzerinde yürüme, cam kırıklarının arasında, pisliklerin arasında, ezilmiş domateslerin arasında yürüme

2-YÜRÜYEREK ISINMA;

Grup değişik ritimle yürümeye başlar Hızlı, yavaş yürüme, koşma, yavaşlama, yürürken duvara, çevredeki eşyalara değme, duvara yapışık olarak uzanma, gerileme, yere doğru eğilerek gevşeme (Okvuran A 41295 Drama dersi)

3-SERBEST YÜRÜME ;

-Gülümseyerek yürüme,
-Yürürken “merhaba” deme,
-Tokalaşma,
-Omuz ve kulaklara dokunma,
-Sarılıp bir süre bekleme ve yürüyüşe devam

4-SERBEST YÜRÜME ;

-Sadece kendiniz için yürüyün,
-Bir kafesteymiş gibi yürüyün,
-Kendinize merhaba değin,
-Birine bakın ama iletişim kurmayın,
-Bir sözcük seçin (çiçek vb),
-İletişim kurmadan sözcüğünüzü birkaç defa söyleyin,
-Söylediğiniz bir şeyi arayın ve onunla iletişim kurun,
-Randevulaşın,

5-YÜRÜYÜŞ ;

-Yürümeye başlayın,
-Kalabalık bir ana caddedesiniz,
-Uzaktan bir arkadaşınızı görüyorsunuz, ona ulaşmaya çalışın
-Ulaşın ve ikili olarak yürümeye başlayın,
-Başka bir ikili görün, onlara ulaşmaya çalışın, ulaşın ve sohbet edin, dörtlü olarak yürüyün,
-Başka bir dörtlü görüp aynı işlemi sürdürün

6-HAYVAN YÜRÜYÜŞLERİ ;

Tavşan, fil, ördek, yılan, kanguru vb seçilen hayvanların yürüyüşleri ile çıkardıkları sesler taklit edilerek, müzik veya tef ritmi eşliğinde yürünür

7-RİTİM ALETLERİ İLE YÜRÜME ;

-Ortada bulunan ritim aletlerinden birer tane seçilir (Tef, zil, ritim sopaları vs)
-Ritim aletlerini seçen katılımcılar halka oluşturur,
-Yavaş ritimden başlanarak bir uyum içerisinde hızlanılır, daha sonra ritim yavaşlatılarak yürüyüş temposu da yavaşlatılır
-Yürüyüş, sekme hareketine, arka arkaya sıralamak, yılan salyangoz hareketlerine ritim eşliğinde dönüştürülür

8-MÜZİK EŞLİĞİNDE YÜRÜME ;

Müzik başlar, serbest şekilde yürünür Müziğin uygun yerinde liderin komutuyla “iyi günler, iyi günler” diyerek vücudun uzuvları birleşir
1- Dizler, 5- Eller,
2- Parmaklar, 6- Omuzlar,
3- Kollar, 7- Kalçalar,
4- Ayaklar, 8- Dirsekler

 

Örnek Drama Etkinlikleri

Örnek 1

Yaş Grubu: 60-72 Aylık Çocuklar

Hedefler: Psikomotor Alan

Hedef 1. Bedensel koordinasyon gerektiren hareketleri yapabilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

3. Sözel yönergelere uygun olarak yürüme (yavaş, hızlı, taklit yürüyüşleri vb)

Sosyal-Duygusal Alan

Hedef 4. Başkalarının duygularını fark edebilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

Başkalarının duygularını ifade etme, mutluluk ve sıkıntılarını paylaşma

Hedef 6. Başkalarıyla ilişkilerini yönetebilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

2. Grupta sorumluluk almaya istekli olma

Bilişsel Alan ve Dil Alanı

Hedef 1. Gözlem yapabilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

1. Değişik durumlarda gözlemlediklerini söyleme (boyut, renk, biçim, işlev, vb)

Hedef 2. Verilen nesne, durum, olay, sayı ya da öğeleri hatırlayabilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

2. Verilen nesnelerin içinden eksilen ya da eklenen bir nesnenin adını söyleme

Araçlar: “Kırmızı Fili Gördünüz mü?” adlı hikaye kitabı, renkli kurdeleler

 

Isınma

Lider çocuklara “çocuklar şimdi el ele tutuşup kocaman bir halka olalım” der. Halka olunduktan sonra yere oturulur. Lider “çocuklar ben sizlerin adını bilmiyorum, siz de benim adımı bilmiyorsunuz. Şimdi sizlerle hem oyun oynayalım hem de adlarımızı öğrenelim. Adımızı, kaç defada söylüyorsak elimizi birbirine o kadar vurarak söyleyeceğiz. Örneğin, benim adım Ay-sel, kaç defada söylüyorum, iki defada, o zaman adımı söylerken iki defa elimi çırpacağım. Önce ben yapayım, sonra hep birlikte yapalım” yönergesini verir. Bütün çocuklar için tekrarlanır. Ortaya değişik renklerde kurdeleler konur (az sayıyla başlanır, sayı artırılır). Lider çocuklara “şimdi biri dışarı çıkacak biz de bu kurdelelerden birini alacağız, arkadaşımız geldiğinde eksik olan renkteki kurdelenin hangisi olduğunu söyleyecek” der, ilgiye göre oyun devam ettirilir.

 

Oyun / Doğaçlama vb.

“Kuşlar nasıl hareket eder, nasıl ses çıkarır. Şimdi hep beraber ayağa kalkıyoruz, herkes kuş oluyor, evet çok güzel kuşlar oldunuz. Şimdi de herkes kedi olsun…, balık olsun…, fil olsun…, tekrar kuş olalım…” denir ve çocukların hayvan öykünmeleri yapması sağlanır. Lider Ferit Avcı’nın “Kırmızı Fili Gördünüz mü?” adlı hikayesini (T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları: 1829, Çocuk Kitapları Dizisi: 167, Ankara, 1996) kitaptan çocuklara okur. Lider çocuklara “fil dışarı çıktığında nerelere gitmiş olabilir? Acaba kimlerle karşılaşmış? Dışarıda da yağmur yağıyormuş, acaba dışarıda neler yaşamış? Eve döndüğünde üzgündü ve yorgundu, neden üzülmüş olabilir? Üzülmemesi için file neler söyleyebiliriz?” gibi sorular yöneltir. Alınan yanıtlar doğrultusunda öykünün devamı oluşturulur. Lider “çocuklar şimdi biz bu filin başına gelenleri oynayalım, verdiğim kurdeleye göre de hangi hayvan olacağımıza karar verelim. Filin rengi, kuşun rengi, farenin rengi, kedinin rengi, zürafanın rengi, balinanın rengi ne olsun (çocuklardan yeni kahramanlar da gelebilir, onlar da oyuna dahil edilir)” der. Renkler belirlendikten sonra değişik renklerde kurdeleler çocuklara verilir, bileklerine bağlanır. “Şimdi omzuna dokunduğum kendisinde hangi rengin olduğunu ve hangi hayvan olduğunu söyleyecek. Evet şimdi filin başından geçenleri oynayabiliriz”. Bu sırada, minder, sandalye ve benzerlerinden yararlanılarak filin yaşadığı ev, odadaki hayvanların olduğu çerçeve çocuklarla birlikte düzenlenir. Çocukların hikayeyi tamamlamalarına göre ortamda başka düzenlemeler de yapılabilir. Çocukların hepsi (yani her bir hayvan) çerçeve içindeki yerlerini alırlar ve doğaçlamaya geçilir.

 

Değerlendirme

Doğaçlamalar bittikten sonra çocuklarla halka şeklinde oturulur. Lider çocuklara “neleri beğendiniz, beğenmediğiniz şeyler oldu mu?” gibi sorular yöneltir. Doğaçlamada sırasında ortaya çıkanlara göre sorular çeşitlendirilebilir.

*Bu etkinlik Oluşum Tiyatrosu ve Drama Atölyesi’nde uygulanmıştır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Örnek 2

Yaş Grubu: 60-72 Aylık Çocuklar

Hedefler: Sosyal-Duygusal Alan

Hedef 1. Duygularını fark etme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

Duygularını söyleme

Hedef 2. Duyguları kontrol edebilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

Yeni ve alışılmamış durumlara uyum sağlama

Hedef 5. Canlılara ve farklı özellikte olan kişilere karşı olumlu tavır gösterebilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

Canlıların yaşama hakkına saygı gösterme

Bilişsel Alan ve Dil Alanı

Hedef 11. Belli durumlarla ya da olaylarla ilgili neden-sonuç ilişkisi kurabilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

Verilen bir olayın olası nedenlerini söyleme.

Verilen bir olayın olası sonuçlarını söyleme

Araçlar: Büyük mavi bir örtü

 

Isınma

Üzgün, mutlu duygusal yüz ifadelerinin olduğu kartlar gösterilir. Bu ifadeler üzerine konuşulur. Çocuklardan onları mutlu eden bir şey düşünmeleri ve bunu hareketleri ile göstermeleri istenir. Üzgün ifadesi için de aynı şey yapılır.

 

Oyun / Doğaçlama vb.

Büyük bir mavi örtü yere serilir, çocuklara “burası bir deniz, şimdi hep birlikte minderleri kullanarak bir gemi yapalım, ben gemiye çıkan merdivenleri yapıyorum vs.” denir. Geminin yapımı bittikten sonra herkes geminin dışına çıkar. Lider “ben bu geminin kaptanıyım ve birazdan güzel bir deniz yolculuğuna çıkacağız, çok değişik yerlere gideceğiz, şimdi herkes kendisine bu gemide yapabileceği bir meslek düşünsün. Düşünenler hareketleri ile mesleklerini göstersinler. Uygun bulduklarım benimle bu deniz yolculuğuna gelecekler” der. Çocukların hepsi mesleklerini gösterir ve gemiye binerler. Bütün çocukların gemiye binmeleri sağlanır. Lider “herkes işinin başına, gemi denize açıldı, artık gemiden inemeyiz” der. Daha sonra “deniz dalgalanmaya başladı, dalgalar gittikçe büyüyor, gemi sallanmaya başladı” gibi yönergeler kullanılır (deniz olarak kullanılan mavi örtü sallanır). Lider “şimdi gemimiz bir adaya yaklaşıyor” der. Adada bir inceleme gezisi yapılır, ağaçların içinden yürünür, mis gibi kokan çiçeklerin olduğu bir yere gelinir. Değişik hayvanlarla karşılaşılır. Gemide yiyebilmek için değişik yiyecekler toplanır. Lider “artık gemiye dönme zamanı geldi” der. Yolda dönerken lider “burada uçamayan bir kuş var. Bu kuş neden uçamıyor, neler yapılabilir?” der. Gelen öneriler değerlendirilir. Lider “evet çocuklar gemimize geldik, herkes işine dönsün” der ve yolculuğa bir süre devam edilir. Liderin yönergeleri ile gemi karaya yanaşır ve herkes gemiden iner.

 

Değerlendirme

Herkes mavi örtünün çevresine oturur. Adaya neden gittiğimiz, kuşun kanadının neden kırılmış olabileceği, oyun sırasında en çok ne zaman üzüldükleri, ne zaman mutlu oldukları vb gibi sorular sorulur.

 

 

 

 

 

 

Örnek 3

Yaş Grubu: 60-72 Aylık Çocuklar (6 Yaş grubu)

Hedefler: Psikomotor Alan

Hedef 1. Bedensel koordinasyon gerektiren hareketleri yapabilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

3. Sözel yönergelere uyma

Sosyal-Duygusal Alan

Hedef 4. Başkalarının duygularını fark edebilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

1. Başkalarının duygularını ifade etme

Bilişsel Alan ve Dil Alanı

Hedef 8. Günlük yaşamda kullanılan belli başlı sembolleri tanıyabilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

1. Gösterilen sembolün anlamını söyleme

Araçlar: İp ya da karton, üzerinde şekillerin olduğu kartlar

(Çocukların anne ya da babalarından birinin bu etkinliğe katılmaları sağlanır)

 Isınma

Lider “herkes annesinin ya da babasının elini tutsun” der (Ebeveyni gelmeyen çocuk varsa büyüklerden birinin elini tutsun denilebilir). “El ele tutunca küçük gruplar olduk, şimdi kocaman bir balon olalım (yetişkin, çocuk sıralamasına dikkat edilir). Balonumuz hava kaçırıyor (yavaşça küçülünür), üfleyerek şişirelim (hızlı-yavaş çeşitlemeleri yapılır)” der. Lider bir top gösterir ve “topu sırayla herkes eline alacak, ve anne-babasının adını söyleyip yanındakine verecek” der (annemin adı Selma gibi). “Şimdi müzikle dans edeceğiz, müziği kapattığımda çocuklar kendi anne-babalarının dışında bir eş bulacaklar” (çalışma her defasında başka bir yetişkinle eş olacak şekilde devam ettirilir).

Lider “en son eş olduğunuz kişinin kim olduğuna dikkat edin, müziği kapattığımda herkes en son eş olduğu kişiyi bulup eşinin ellerine elleri ile vursun” der (bir kaç kere tekrarlanır)

 Oyun / Doğaçlama vb.

Lider çocuklara “bakın burada bir gökkuşağı var” der (gökkuşağı için bir ip ya da kartondan hazırlanmış gökkuşağından yararlanılabilir). “Herkes gökkuşağının altından kendi anne ya da babası ile birlikte geçecek ama gökkuşağının bazı istekleri var. Eğer bu istekler yerine getirilmezse gökkuşağının altından geçilemeyecek. Gökkuşağının altından geçen çocuklar anne ya da baba, anne ya da babalar ise çocuk olacaklar” yönergeleri verilir.

Gökkuşağı eşlerden “bir hayvan taklidi yapmaları, aynı anda çift ayak üzerine zıplamaları, gösterilen şeklin adını söylemeleri (kartlara hazırlanmış kare, üçgen, daire vb. şekiller)” gibi isteklerde bulunur. Eşler geçtikten sonra “çocuklar gökkuşağının altından geçince anne ya da baba olmuşlardı, şimdi bu anne-babalar çocuklarına banyo yaptırsınlar, saçını tarasınlar, istedikleri bir oyunu oynasınlar, anne/babalar mutlu, üzgün, kızgın, korkmuş ifadelerini kullanarak heykel olsun, çocuklar da heykelleri incelesinler ve ne hissettiğini söylesinler” gibi yönergeler verilir.

 

Değerlendirme

Lider grubu gözlemleyerek uygun bir zamanda “şimdi herkes eşi ile minderlere otursun” der. “Neler yapmaktan hoşlandınız? Gökkuşağının altından geçerken neler hissettiniz? Anne-babalara “çocuk olmak nasıldı? Çocuklara “anne-baba olmak nasıldı? Anne/babanızla en çok neyi hangi oyunu oynamaktan hoşlandınız?” gibi sorularla hem çocukların hem de katılan anne ya da babaların düşünceleri alınır.

*Bu etkinlik Milli Eğitim Bakanlığı Dr. Ufuk Ege Anaokulu’nda uygulanmıştır.

*Bu etkinlik G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Okul Öncesi Öğretmenliği ABD dördüncü sınıf öğrencilerinden Serap Göncü, Mutlu Öznur Üstün ve Yasemin Kutluğ’un katkılarıyla hazırlamış ve uygulanmıştır.

 

Örnek 4

Yaş Grubu: 60-72 Aylık Çocuklar          

Hedefler: Psikomotor Alan

Hedef 4. Denge gerektiren hareketleri yapabilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

4. Tek ayak üzerinde belli bir süre durma

5. Çift ayakla sıçrayarak belli bir mesafeyi dengeli bir şekilde gitme

6. Tek ayakla sıçrayarak belli bir mesafeyi dengeli bir şekilde gitme

Sosyal-Duygusal Alan

Hedef 1. Duygularını fark etme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

Duygularını söyleme

Bilişsel Alan ve Dil Alanı

Hedef 2. Verilen nesne, durum, olay, sayı ya da sözcükleri hatırlayabilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

Bir bütünlük içinde yer alan olay, nesne yada öğeleri söyleme

Araçlar: Büyük pembe bir örtü, oyuncak kaplumbağa

 

Isınma

Çocuklara “şimdi el ele tutuşalım ve bir balon olalım, balonumuz küçük, haydi şişirerek kocaman bir balon yapalım. Şimdi de havası kaçıyor, fısssss… Üfleyerek tekrar şişirelim” diyerek balon oyunu oynanır. Oyun bittikten sonra halka şeklinde oturulur. Lider “bugün kaplumbağamla sizi ziyarete geldik. Kaplumbağam sizlerle tanışmak istiyor, onu eline alan adını söylesin” der.

 

Oyun / Doğaçlama vb.

Lider “şimdi hepimiz gökyüzündeki bulutlarız, gökyüzünde dolaşıyoruz, dolaşırken diğer bulutlara çarpmıyoruz” der. Lider “hafiften rüzgar esmeye başladı, rüzgar bulutları sürüklemeye başladı”, “rüzgar gittikçe hızlanıyor, bulutlar da gökyüzünde daha hızlı ilerliyor, birbirlerine çarpmamaya çalışıyorlar” gibi yönergeler kullanır. Lider çocuklara “bulutlar ileride gördükleri pembe dünyaya doğru ilerlemek istiyorlar (lider daha önceden pembe bir örtüyü sınıfın uygun bir yerine asmıştır), ama rüzgar bulutların ilerlemesini engelliyor. Bulutlar ilerlemeye çalışıyor, rüzgar bulutların ilerlemesini engellemeye devam ediyor”. Bir süre devam edilir. Lider “bulutlar, hep birlikte sessizce rüzgarı dinleyelim. Ben duyuyorum, eğer istediği şeyleri yaparsak bizim mavi dünyaya gitmemize yardımcı olacağını söylüyor. Acaba rüzgar bizden ne istiyor?” der ve çocuklardan (bulutlardan) gelen yanıtlar dikkate alınarak rüzgarın istekleri yapılır. Lider de bu arada “rüzgar, tek ayak üzerinde durmamızı istiyor, tek ayakla sıçrayarak gitmemizi istiyor, çift ayakla sıçrayarak gitmemizi istiyor” der ve çocukların söylenen yönergeye uygun hareket etmelerini sağlar. Lider “rüzgar artık esmiyor, bulutlarımız çok yorulmuşlar, yavaş yavaş pembe dünyaya doğru ilerlemeye devam ediyorlar. Bulutlar pembe dünyaya gelirler. Burada çok güzel oyuncaklarla karşılaşırlar ve bu oyuncaklarla oynarlar” der.

 

Değerlendirme

“Çocuklar oyunumuz süresince neler yaptık?”

“Bulut olunca ne hissetiniz?”

“Rüzgar esmeye başlayınca neler yaptınız?”

“Pembe dünyada hangi oyuncaklarla oynadınız?

gibi sorularla çocukların süreç boyunca yaşadıkları konuşulur

 

 

 

Örnek 5

Yaş Grubu: 60-72 Aylık Çocuklar

Hedefler: Psikomotor Alan

Hedef 2. El ve göz koordinasyonu gerektiren hareketleri yapabilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

1. Küçük nesneleri toplama

Sosyal-Duygusal Alan

Hedef 6. Başkaları ile ilişkilerini yönetebilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

4. Gerektiğinde lideri izleme

5. Gerektiğinde liderliği üstlenme

Hedef 11. Estetik özellikler taşıyan özgün ürünler oluşturabilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

3. Resim, el işi vb. sanat etkinliklerinde özgün ürünler yapma

Bilişsel Alan ve Dil Alanı

Hedef 1. Gözlem yapabilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

2. Gözlenen durumla ilgili sonuçları söyleme (benzerlikler, farklılıklar vb.)

Hedef 12. Verilen bir problem durumunu çözebilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

2. Probleme çeşitli çözüm yolları önerme (söyleme)

3. Çözüm yolları içinden en uygun olanını seçme

Özbakım Becerileri

Hedef 1. Sağlıklı yaşayabilmek için gerekli temizlik kurallarını uygulayabilme

Kazanılması Beklenen Davranışlar:

İçinde bulunduğu çevreyi temizleme

Araçlar: Eski gazeteler, lego, boya kutusu, kalem, beyaz karton

Isınma

Çocuklarla halka olunur. Lider çocuklara “ben ne yaparsam siz de aynısını yapacaksınız” der. Lider eli ile burnunu tutma, ayağını tutma, ileriye bir adım atma, geriye bir adım atma gibi hareketler yapar. Sonra çocuklardan bir hareket yapmalarını, yapılan bu hareketi diğer çocukların tekrarlaması istenir. Halka şeklinde oturulur, ortaya beyaz bir karton ve üzerine de bir tane pastel boya kutusu, bir tane lego, bir tane kalem konur. Lider “çocuklar şimdi isteyen bir kişi gelecek, bu malzemelere dikkatli bir şekilde bakacak, sonrada dışarı çıkacak. Başka bir gönüllü kişi de bu malzemelerde bir değişiklik yapacak. Dışarıda olan gelip değişikliğin ne olduğunu söyleyecek ve düzeltecek” der. Gönüllü olanlar dışarı çıkar, kalan çocuklardan gönüllü olanlar da bir değişiklik yaparlar.

Oyun / Doğaçlama vb.

Lider ortaya eski gazeteler koyarak “çocuklar, şimdi bu gazeteleri yırtıyorsunuz, evet herkes buradaki gazeteleri yırtacak” der. Çocuklar verilen gazetelerin hepsini yırttıktan sonra “şimdi bunların üzerine oturalım” der. Lider çocuklara “oturduğumuz yerde neler var, biz şu anda nelerin üzerinde oturuyoruz” denilerek çocukların dikkatleri az önce yırtmış oldukları gazetelere çekilir. Sonra da “burası neresi, burada neler var, başka neler olabilir?…” gibi sorular sorulur. Yanıtlara göre sorular çeşitlendirilir. Oluşturulan öykü canlandırılır. Canlandırma sırasında ortamda düzenlemeler yapılabilir, araç-gereç kullanılabilir.

Değerlendirme

Sonra çocuklara kağıt ve boya kalemleri verilir. “sizden oynadıklarımızla ilgili bir resim yapmanızı istiyorum” denir. Resimler üzerinde konuşulur. Lider “burayı artık temizlememiz gerekiyor, nasıl temizleyebiliriz?” der ve çocuklardan gelen öneriler doğrultusunda sınıf temizlenir.

Sonuç Olarak

Okul öncesi dönem çocuklarının özelliklerini ve okul öncesi eğitimi bilmeyen kişilerin çocuklarla yapacakları drama çalışmaları çocukların gelişimlerini desteklemek yerine onlara zarar verebilir. Bu çalışmada okul öncesinde drama etkinlilerini planlarken ve uygularken nelere dikkat edilmesi gerektiği üzerinde durulmuştur. Ayrıca 60-72 aylık çocuklara göre yapılmış drama etkinliklerinde yer verilmiştir. Ancak okul öncesi dönemde drama liderliği için burada verilen bilgiler yeterli değildir. Okul öncesi dönem çocukları ile çalışan drama liderlerinin okul öncesi dönemin önemi, çocukların içinde bulundukları gelişim döneminin özellikleri, nelere dikkat edilmesi gerektiği, drama etkinliklerinin nasıl planlanacağı ve uygulanması sırasında nelere dikkat edileceği konularında kendini yetiştirmesi gerekmektedir. Aksi halde drama çalışmaları çocuklara yarar sağlamak yerine onlara zarar verebilir.

 

 

İlgili Kategoriler

Oyunlar