Özel eğitim çocuk gelişimi

[Sude_42]

•Özel eğitim; özel gereksinimli bireylere sunulan, onların yeteneklerini üst düzeye
çıkarmaya çalışan, yetersizliğin engele dönüşmesini önleyen, yetersizliği olan
bireyleri bağımsız bir şekilde yaşama katılmasına katkı sağlayan günlük yaşam ve
bağımsız yaşam becerilerinin sunulduğu eğitimdir.
•Özel gereksinimli bireyler genellikle ‘’engelli’’, ‘’yetersiz’’ veya ‘’ özürlü’’ gibi
kavramlarla adlandırılmaktadır. Bu kavramların doğru bir şekilde kullanılması,
özel gereksinimli bireylere yapılacak müdahalenin doğruluğu için oldukça
önemlidir. Bu kavramları kısaca açıklamak gerekirse:
•Zedelenme: Bireyin doğum öncesi, doğum anı ya da sonrasında çeşitli nedenlere
bağlı olarak organların geçici ya da kalıcı türden işlevini yerine getirmede
zorlanması olarak açıklanabilir.
•Yetersizlik: Zedelenmeye bağlı olarak normal bireylerin sergilemiş olduğu
davranışları sergileyememe durumu olarak tanımlanabilir.
•Özür/Engel: Bireyin yetersizlik etiketlenmesi nedeniyle sosyal, kültürel ve
çevresel faktörlere bağlı olarak günlük yaşamın gerektirdiği yükümlülükleri yerine
getirememesi durumudur.
•Risk taşıma: Bireyin halihazırda bir yetersizliğinin belirlenmemiş ancak ileride
yetersizlik gösterme olasılığı normalden daha fazla olan bireyleri ifade etmek için
kullanılan bir kavramdır .
•Dünyada özel eğitim alanında ilk sistematik çalışmalara 18.yy.’da Itard tarafından
başlandığı kabul edilmektedir.
•Türkiye’de 1889 yılında İstanbul Ticaret Mektebi bünyesinde işitme engelli
çocuklara eğitim veren bir okulun açılması ile başlanılmıştır.
•1983 yılında Anadolu Üniversitesi'nde Özel Eğitim bölümü kurularak özel eğitim
öğretmeni yetiştirilmeye başlanmıştır.
•Yasal düzenleme adına en önemli çaba 1997’de 573 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname ile engellilere ilişkin özel eğitim esasları belirlenmiştir. 2005’te 5378
sayılı “ Özürlüler Kanunu” ile en geniş kapsamlı çerçeve çizilmiştir. 5378 sayılı
kanundaki hükümleri düzenlemek üzere 2006 yılında “Özel Eğitim Hizmetleri
Yönetmeliği” yayınlanmış ve izleyen yıllarda güncellenerek 2018 yılında son
şeklini almıştır.
•Özel gereksinimli bireyler, çeşitli nedenlerle bireysel özellikleri ve eğitim
yeterlilikleri açısından yaşıtlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren
bireyler olarak tanımlanabilir (Eripek, 1998).
•Türkiye’de 2011 yılında yapılan son araştırmada toplam nüfusun %6,9’unun en az
bir engeli vardır. Cinsiyete göre bakıldığında 2 milyon 85 bin erkeğin ve 2 milyon
792 bin kadının en az bir engelinin olduğunu açıkladı. En az bir fonksiyonda zorluk
yaşadığını veya hiç yapamadığını belirtenlerin %42,8’i erkek, %57,2’si ise kadındır.
•Türkiye’de özel gereksinimli öğrenciler sırasıyla normal sınıf, bütünleştirme
(eğitsel ve çevresel düzenlemelere yer verilen akranlarıyla birlikte eğitim aldığı
sınıf), özel sınıf (normal okul bünyesinde ayrı sınıf), ayrı özel eğitim okuluna
yerleştirilirler.
•Özel gereksinimli bireylere farklı eğitim ortamlarında çeşitli uzman personeller
eğitim hizmeti sunmaktadır. Bunların en önemlisi ise özel eğitimcilerdir. Özel
eğitimci, özel gereksinimli bireylere eğitim verebilmek için çeşitli yöntem ve
teknik bilgileri edinmiş olan özel yetiştirilmiş personeldir.
•Özel gereksinimli bireylerle ilgili tarihsel süreç içerisinde birçok sınıflandırmalara
gidilmiştir. Türkiye’de benzer yetersizlik türleri dikkate alınarak 14 farklı
yetersizlik türü sınıflanmıştır.
•Türkiye’de özel gereksinimli bireylerin haklarını elde edebilmeleri için çıkarılan
yasalar incelendiğinde, 573 Sayılı KHK, 5378 Sayılı Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar
Kanunu, Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği ve Kaynaştırma Yoluyla Eğitim