OFİS YAZILIMLARI SUNU PROGRAMLARI
SUNU PROGRAMLARI:Sunu programlarıyla herhangi bir konuda etkileşimli sunular hazırlanabilir ve bu sunular , kullanıcının kontrolünde yada kendi kendine çalışan slayt gösterileri olarak sunulabilir.Microsoft firmasının ürünü Microsoft Office paketindeki PowerPoint programı yada SunMicrosystems firmasının OpenOffice adlı ücretsiz program paketindeki Impress programı, yaygın olarak kullanılan sunu programlarıdır.
Başlık Çubuğu: Üzerinde çalışılan sununun adı ile programın adı görünür.
Hızlı Erişim Çubuğu: Kaydet Geri Al ve Yinele gibi sık kullanılan komutlar yer alır.
Sunu Bölmesi: Üzerinde çalışılan sununun içeriğini gösterir.
Görünüm Sekmeleri: Sunuyu Slaytlar ve Anahat görünümlerine getirmeyi sağlar
Not Bölmesi: Sunuya Not Eklemek için kullanılır.
Durum Çubuğu: Üzerinde çalışılan sunu ile ilgili bilgiler görünür.
Görünüm Düğmeleri:Sununun görüntü modunun değiştirilebilmesini sağlar
Yakınlaştır: Görüntünün büyütülüp küçültülmesini sağlar.
SLAYT VE SUNUM KAVRAMI
PowerPoint’teki dosya biçimi sunudur. Sunu, herhangi bir konuyla ilgili bilgileri görsel olarak sunmak amacıyla metin,tablo,grafik ve şekil gibi ögelerin bir arada kullanıldığı slaytlardan oluşan dosyalardır.
Slaytları, sunu dosyasının sayfaları olarak düşünebiliriz. Sunuda amaç bilgilerin görsel olarak sunulmasıdır.
POWERPOİNT’TE SUNULARLA ÇALIŞMAK
Yeni Bir Sunu Oluşturma;PowerPointte bir sunu oluşturmak için boş bir sunuyu açabilirsiniz. Bunun için Dosya sekmesi -> yeni yitıklayın.Kullanılabilir şablonların altında Boş Sunuyu seçin ve oluşturu tıklayın.
SUNUYU KAYDETME VE FARKLI KAYDETME
Bir sunuyu ilk kez kaydediyorsanız Hızlı başlat araç çubuğundaki Kaydet düğmesini tıkladığınızda Farklı Kaydet iletişim kutusu açılır.Burada belgeyi istediğiniz bir adla kaydedebilirsiniz. Bir sunuyu farklı bir adla kaydetmek isterseniz aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
Dosya sekmesinden -> Farklı kaydet i tıklayın. Doya adı kutusuna belgeniz için bir ad girin Kaydet i tıklayın.
SUNUYU PDF OLARAK KAYDETME
Sunuyu PDF olarak kaydetmek isterseniz aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz. Dosya sekmesinden Farklı kaydet i tıklayn.Dosya adı kutusunda belgeniz için bir ad girin. Kayıt türü listesinde PDF (*.pdf) seçeneğini tıklayın onay kutularında dosya kaydedildik den sonra açılmasını istediğimiz biçimi seçin . Yazdırma seçeneklerini belirlemek için seçenekleri tıklayin. Tamam’ı sonrada Kaydet’i seçin.
POWERPOİNT MENÜLERİ VE KOMUTLARI
Powerpointteki komutlar 8 sekmede düzenlenmiş ve her sekmede bulunan komutlar Şerit adı verilen alanda ilgili başlıklar altında gruplanmıştır.
Dosya Sekmesi
Dosya ile ilgili işlemlerin yapılmasını sağlayan Yeni, Aç, Farklı Kaydet, Yazdır ve Kapat komutları bulunur.Dosya Sekmesini görüntülediğinizde sağ bölmede Backstageadı verilen bir bölme açılır.Bu bölme dosyalar ve dosyalar hakkındaki verilerin yönetilmesini sağlar.
Giriş Sekmesi
Sunu biçimlendirmesi ile ilgili komutlar yer alır . Bu komutlar; Slaytlar Yazı Tipi Parafraf Çizim ve Düzenlemedir.Giriş sekmesinde en solda pano bölmesi bulunur.Burada Kopyala Yapıştır Kes komutları ile Biçim Boyacısı aracı bulunur.
Slaytta yer tutucuların yerleşimine Slayt düzeni denir.Slayt düzeni slayt içeriğinin biçimlendirmesini ve yerini belirten yer tutucular içerir.
Yazı Tipi Grubu
–Slayt Metnindeki yazı tipini ve puntoyu değiştirme
–Yazı tipini büyütme ya da küçültme
–Uygulanan biçimlendirmeyi temizleme
–Metni kalın,italik,altı çizgili yapma
–Metne gölge uygulama
–Metnin üstünü çizme
–Karakter aralıklarını ayarlama
–Büyük/Küçük harf değiştirme
–Yazı tipi rengini değiştirme.
Komut grubunun altındaki küçük ok tıklandığında Yazı tipi iletişim kutusu açılır.
Slayt içindeki metin yer tutucularını tıkladığınız da yazmak istediğiniz metni doğrudan yazabilirsiniz.
Paragraf Grubu:
–Slayt Metnini madde işaretli yada numaraları liste haline getirme
–Liste düzeyini indirme ya da yükseltme
–Satır aralığını ayarlama
–Metnin yönlendirmesini ayarlama
–Metni sağa sola hizalama ortalama yada iki yana yaslama
–Metni üste alta ve ortaya hizalama
–Metni sütunlara ayırma
–Metni SmartArt grafiğine dönüştürme
Komut grubunun altındaki küçük ok tıklandığında Paragraf iletişim kutusu açılır.
Çizim Grubu
–Slayta şekil ekleme
–slayta eklenen nesnelerin birbirlerine göre konumunu ayarlama ve hizalama, nesneleri gruplama
–slayt metnine hazır tema dolgularını uygulama
–şekillere dolgu uygulama
–şekil anahatlarına çizgi stili uygulama
–şekillere görsel efekt ekleme
Düzenleme Grubu
Bu gruptaki komutlarla sunu içinde belirli bir sözcüğü ya da karakterleri arayabilir başka bir sözcükle değiştirebilirsiniz. Ayrıca belirli bir metni arayıp yazı tipini değiştirebilir yada seçim bölmesini açarak sunu içinde istediğiniz bir nesneyi yada metni seçebilirsiniz.
Ekle Sekmesi
Bu sekmedeki komutlar Tablolar Resimler Çizimler Bağlantılar Metin Simgeler ve Medya olarak gruplanmıştır.
Ekle Sekmesindeki Komutlarla Yapabileceğiniz İşlemler Şunlardır:
–Tablo Ekleme ;Bu menüdeki komutlarla sununuza istediğiniz satır ve sütun sayısına sahip bir tablo ekleyebilir tablo çizebilir yada Excel tablosu ekleyebilirsiniz.
Resimler Grubu;–Resim küçük resim ekran görüntüsü ve fotoğraf albümü ekleme
Fotoğraf albümü düğmesini tıkarsanız yeni bir fotoğraf albümü ekleyebileceğinizyada var olan fotoğraf albümünü düzenleyebileceğiniz komutları içiren bir menü açılır.
Çizimler Grubu:–Şekil SmartArt ve grafik ekleyip seçince ilgili bağlamsal sekmeler açılır. Şekiller için Şekil Araçları SmartArt için Smart art araçları grafikler içinse Grafik araçları sekmeleri açılır.
Bağlantılar Grubu:
–Köprü Ekleme
–Sunuda farenin kullanımıyla ilgili eylemleri ayarlama
Eylem düğmesini tıkladığımızda eylem ayarları iletişim kutusu açılır. Burada sunuda farenin kullanımıyla ilgili seçenekleri ayarlayabilirsiniz.
Metin Grubu:
–Metin kutusu üstbilgi ve altbilgi ekleme
–Wordart ekleme
–Tarih ve saat ekleme
–slayt numarası ekleme
–Nesne Ekleme
WordArt komutunun yanındaki küçük oku tıklarsanız Wordart menüsü açılır. Sunuya bu nesnelerden birine ekleyip seçtiğinizde ise Çözüm araçları sekmesi açılır.
Simgeler Grubu
Bu gruptaki komutlarla sunuya denklem ve simgeler ekleyebilirsiniz.
Tasarım Sekmesi
Bu sekmede komutlar Sayfa yapısı Temalar Arka plan olarak gruplanmıştır
Tasarım Sekmesindeki Komutlarla Yapabileceğimiz İşlemler Şunlardır.
Sayfa Yapısı Grubu:
–Sayfa yapısı ile ilgili seçenekleri belirleme
–Slayt yönlendirmesini belirleme
Sayfa yapısı düşmesini tıkladığımızda Sayfa yağısı iletişim kutusu açılır.Bu iletişim kutusunda slayt boyutunu genişliğini ve yüksekliğini ayarlayabilir slaytın notların dinleyici dinleyici notlarının ve anahattın yönlendirmesini ayarlayabilirsiniz.
Temalar Grubu:
Bu gruptaki komutlarla sunularınıza tema uygulayarak tutarlı ve profesyonel bir görünüm kazandırabilirsiniz. Ayrıca tema renklerini ve yazı tiplerini Belirleyebilir yerleşik efektlerden birini uygulayabilirsiniz.
Arka Plan Grubu
–Uygulanan temanın arka plan stilini seçme
–Arka plan grafiklerini gizleme
Komut grubunun alt tarafındaki küçük ok tıklanıldığında Arka Planı biçimlendir iletişim kutusu açılır.Bu iletişim kutusunda uygulayacağınız dolgu seçeneklerini ayarlayabilir resimlerle ilgili ayarları yapabilir efekt seçebilirsiniz.
Geçişler Sekmesi
Bu sekmede komutlar Önizleme Bu Slayta Geçiş ve Zamanlama olarak gruplanmıştır.
Önizleme Grubu:
–Sunuya uygulanan geçiş efektlerinin ön izlemesini yapma.
Bu Slayta Geçiş Grubu
–sunuya geçiş efekti uygulama
–Uygulanan geçiş efektiyle ilgili seçenekleri belirleme
Komut Grubunun sağ tarafındaki okları tıklayarak yerleşik geçiş efektlerini görebilirsiniz.
Zamanlama Grubu:
–sunuya uygulanan geçişlere ses ekleme
–geçiş süresini belirleme
–slaytlar arası geçişin fare ile mi yoksa belirlenen bir sürede mi olacağını belirleme
Animasyonlar Sekmesi;Bu sekmedeki komutlar Önizleme Animasyon Gelişmiş Animasyon ve Zamanlama Olarak Gruplanmıştır.
Önizleme Grubu
–Sunuda seçilen nesnelere uygulanan animasyonların önizlemesini yapma.
Animasyon Grubu:
–Sunuda seçilen nesnelere animasyon ekleme
–Uygulanan animasyonla ilgili seçenekleri belirleme
Komut grubunun sağ tarafındaki okları tıklayarak yerleşik animasyonları görebilirsiniz.
Gelişmiş animasyon Grubu :
–Sunu da yada bir slaytta seçilen nesnelere gelişmiş ve özel animasyonlar ekleme
–Animasyon bölmesindeki seçenekleri görüntüleme
–Animasyon tetikleyicisini belirleme
–Animasyon Boyacısı aracını kullanma
Animasyon Boyacısı aracı ile de bir nesneye uyguladığınız animasyonu başka bir nesneye hızlı bir biçimde uygulayabilirsiniz. Animasyon Bölmesinde , uyguladığınız animasyonla ilgili seçenekleri belirleyebilirsiniz.
Zamanlama Grubu
–sunuya uygulanan animasyonun ne zaman başlatılacağını belirleme
–animasyon süresini belirleme
–animasyonun belirlenen bir süre sonunda başlatılmasını sağlama
–animasyon sıralamasını değiştirme..
KİTABIN SON SAYFASINDAKİ ÖZET KISMI
Ofis program paketlerindeki sunu programlarıyla herhangi bir konuda etkileşimli sunular hazırlanabilir ve bu sunular kullanıcının kontrolünde yâda kendi kendine çalışan slayt gösterileri olarak sunulabilir. Bu programlarla bir konu metinlerin yanı sıra şekil grafik tablo ve animasyonlarda etkili bir şekilde sunulabilmektedir. Sunu programlarındaki temel dosya biçimi sunudur. Sunu herhangi bir konuyla ilgili bilgileri görsel olarak sunmak amacıyla metin ve tablo grafik şekil gibi ögelerin bir arada kullanıldığı slaytlardan oluşan dosyalardır. Slaytlar ise sunu dosyasının sayfaları olarak düşünülebilir. Sunu programlarında yerleşik temalar ce slayt düzenleri bulunur. Bunlar arka plan yazı tipi rengi yazı tipi boyutu gibi biçimlendirmeleri ve slayttaki metinlerin ya da görsel ögelerin yerini belirler böylece daha profesyonel görünümlü ve tutarlı sunular hazırlanabilmektedir.
ünite 6
E-POSTA KİŞİSEL İLETİŞİM YÖNTEMİ
ELEKTRONİK POSTA SİSTEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİElektronik posta ya da elektronik mektup kullanıcıların internet üzerinden dünyanın her yerindeki kişiler ile iletişim kurmalarını sağlar. Elektronik posta sadece kişisel iletişim için değil, kurum içi ve kurumlar arası iletişim amacıyla da çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Çok Hızlı olması ve kolay kullanımı nedeni ile e posta en çok tercih edilen iletişim aracı olmuştur.E-posta servisinde de mektup yollayan kişi karşıdaki alıcının adresini bilir , bir e posta yazılımı ilgili adrese mektubunu yollar.
Elektronik Posta Adresleri
Internet üzerindeki bir kullanıcıya e-posta göndermek için öncelikle bu kişinin e posta adresinin bilinmesi gereklidir. İnternet dünyasında bu adresler ‘e posta adresi (İngilizce=e mail ) adı ile bilinirler.E posta adresleri iki ana parçadan oluşurlar. İlk parça kullanıcı ismi ikinci parça kullanıcı adresi kısmıdır.Bu iki parça birbirine °işareti ile bağlanırlar
Örneğin:[email protected] adresinde kursat kullanıcı adı ve odtu.edu.tr ise bu kullanıcı kodunun bulunduğu kurumun adresini belirtmektedir.Bu adresi incelediğimizde hiyerarşik bir yapısı olduğu görülür.En sağdaki tr kısaltması bu adresin Türkiye’de bulunduğunu .edu bir yüksek öğretim kurumuna ait olduğunu .odtu Orta Doğu Teknik Üniversitesinde bulunduğunu gösterir.
Elektronik Posta Hesabı Oluşturulması
E-posta hesabına değişik yollarla sahip olunabilir.bu yollardan ilki kurumsal e posta hesabı oluşturulmasıdır.Günümüzde kurumlar çalışanları ile haberleşmek için onlara kurumsal e-posta hesabı sağlamaktadır.Elektronik posta hesabına sahip olmak için var olan 2. Yöntem ise ücretsiz e posta adresi sağlayan kurumların servislerini kullanmaktır.Pek çok firma bu servisi sağlamakta ve kişisel posta hesabına sahip olmak isteyenler bunlardan faydalanmaktadırlar.Buradaki en önemli noktalardan birisi e posta hesabınızın şifresinin kolay tahmin edilemeyecek şekilde belirlenmesidir.
-E posta hesabı oluştururken dikkat edilmesi gereken bir diğer husus kullanıcı adınızın şifrenizin aksine kolay hatırlanabilir türden olmasıdır.
Elektronik Postaların Okunması
E-posta sistemine giriş yaptıktan sonra karşımıza gelen ekranda bize yeni gelen ve henüz okumadığımız veya daha önce gelen okuduğumuz e-postaların bir listesini görürüz. Burada mesajın hangi tarihte ve kimden geldiği bilgisinin yanı sıra o mesajın konu bilgiside görülür.
E-postanın bir başlı ve içeriği bulunmaktadır. Başlık kısmında mektubun yollanma zamanı kimden geldiği ve mektubun konusu gibi bilgiler yer alır.
Elektronik Posta Yazmak Ve Yollamak
Yeni bir e-posta yazıp yollamak için ekranda sol kolondaki ‘E-POSTA YAZ’ düğmesine tıklamak yeterlidir.E-posta 3 temel kısımdan oluşmaktadır.Birincisi yazılan mektubun kime gönderileceğini gösteren adres kısmıdır.İkinci önemli bir kısım ise mektubun konusudur.Bu satıra yollanacak olan mektubun konusu kısaca bir satırı aşmayacak şekilde girilir veya boş geçilebilir.Bu noktadan sonra üçüncü kısım olan mektubun içeriği yazılır.Gönderilmesi için ‘GÖNDER’ düğmesine basmak yeterlidir.
Sol sütundaki ‘Gönderilmiş Postalar’ seçeneğini tıklanarak önceden gönderdiğimiz mektuplara ulaşabiliriz.
Elektronik Mektuba Cevap Vermek
Size gelen bir e-postaya cevap vermek için mektubu okuduğunuz ekranda ‘Yanıtla’ seçeneğinin seçilmesi yeterlidir.
Elektronik Posta İle Dosya Yollanması
Internet Üzerinde kullanıcılar yazı resim video ya da müzik gibi elektronik dosyaları birbirlerine göndermek ve almak için de e-posta kullanırlar. Bu durumda gönderilmek istenen dosya bir e-postanın içine eklenir ve alıcıya yollanır.E posta ile dosya gönderirken dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta yollanan dosyanın boyutlarıdır.E-postaya eklenerek yollanacak dosyaların büyüklüğünün belli boyutların üzerinde olmaması gerekmektedir. Özellikle video dosyalarının çok büyük olması nedeniyle e-posta ya ekleyerek gönderilmeleri mümkün olmayabilir
Elektronik Postayı Silmek
E-posta kutusuna gelen bir mektubu silmek için mektubu okurken veya ana listede çöp kutusu tuşuna basılması yeterlidir.
Bazı e-postalar kullanıcılar tarafından yanlışlıkla silinmiş olabilir ya da kullanıcı fikrini daha sonra değiştirebilir.Bu durumda sol kolondaki menüden ‘çöp kutusu’ seçeneğine tıklanıp silinmek üzere işaretlenmiş dosyaların bulunduğu alana gidilir.Burada silinmesinden vazgeçilen e-postalar işaretlenir ekranın üst tarafında bulunan ‘taşı’ düğmesine tıklandığında istenilen yere taşınır.
E-Posta Yönetim Araçları Ve Outlook
E-postalar bir önceki bölümlerde anlatıldığı gibi Web tabanlı yönetilebileceği gibi bilgisayara kurulacak ya da işletim sistemi ile birlikte gelen bir e-posta yönetim programı ile de yönetilebilir. Bu sayede e-postaların bir kopyası bilgisayarda kayıtlı kalarak çevrimdışı olarak önceki e-postalara ulaşmak mümkündür. En yaygın olarak kullanılan e-posta programları Mozilla firması tarafından geliştirilen ücretsiz olarak dağıtılan ‘THUNDERBİRD’ programı ve Microsoft. Firması tarafından geliştirilen ‘OUTLOOK ‘ programıdır.Microsoft Outlook da hesap türü genellikle POP3 ve IMAP olmak üzere iki seçenek söz konusudur.İki hesap türünde temel farklılık POP3 hesap türünde kullanıcı e-postaların sunucuda bir kopyası bırakılmazken IMAP kesap türünde e-postaların bir kopyası sunucuda bırakılır.E-posta sağlayıcınızın Outlook gibi e-posta yönetici programlarda kullanmanız için sunmuş olduğu ayarları doğru tanımladıktan sonra bu programları kolaylıkla kullanabilirsiniz.Tüm ayarlar başarılı bir şekilde yapıldığında artık Outlook 2010 programı ile bir e-posta alıp gönderebilirsiniz.
ÜNİTE 7: INTERNET’İN ETKİN KULLANIMI VE İNTERNET GÜVENLİĞİ İNTERNET VE WWW
Internet çağımızın en önemli teknolojik buluşlarından birisidir.
İnternet ve www. Bu iki temel anlamıyla bilgisayar ağlarının birbirine bağlanarak büyük bir ağ oluşturmasıdır.
Diğer bir deyişle Internet dünyadaki en büyük bilgisayar ağıdır.Diğer Yandan WWW(World Wide Web) veya daha yaygın kullanımıyla web bir bilgisayar aracılığıyla erişilebilen ve internette yayınlanan metin ve grafiklerden oluşan sayfalardır.
Bu sayfalara erişebilmek için bir bilgisayara Internet bağlantısına ve bir web tarayıcısına gerek vardır.
Web aslında özel olarak biçimlendirilmiş dosyaların tutulduğu bilgisayara sunucularından oluşan global bir sistemdir ve internet’i bir iletişim ortamı olarak kullanır.
İnternet’te bir konuda araştırma yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta arama kriterlerinin detaylı ve doğru girilmesidir.
Aksi halde kullandığınız arama moturu yüzlerce belki binlerce sonuç getirecektir.
Web Tarayıcıları
Internette gezinmek için Web Tarayıcısı(Web Browser) olarak adlandırılan bir program kullanılması gerekmektedir.
Microsoft İşletim Sistemleriyle birlikte gelen Microsoft Internet Explorer en yaygın olarak kullanılan tarayıcıdır.Günümüzde bir çok Windows kullanıcısı alternatif tarayıcılardan birisini kullanmaktadır.
Bunların arasında en popüler olanı Mozillanın çıkarmış olduğu Firefox programıdır.
Apple’ın Mac os işletim sistemiyle gelen Safari programı ise Macintosh bilgisayarlar için vazgeçilmez tarayıcı konumundadır.
Opera adlı tarayıcı tüm platformları destekleyen versiyonlarıyla tarayıcı dünyasında adını duyuran diğer bir web programıdır.
Google 2008 yılında iddialı bir şekilde Google Chrome web tarayıcısını duyurdu.İlk önce sadece Windows sürümü çıkarılan Google chrome’un daha sonra mac ve Linux sürümleri de çıkarıldı.
Arama Motorları (Search Engines)Web tarayıcıları yardımı ile kayıt işlemlerimizi gerçekleştirebiliyoruz. Örneğin: Üniversitemizin web sitesindeki Örgin öğrenci sekmesinden devam durumumuza ders programımıza sınav notlarımıza bakabiliyor gazetelerin İnternet sayfalarını ve epostalarımızı okuyabiliyoruz.
Arama motorlarında arama kriterleri büyük/küçük harfe duyarlı değildir.Diğer bir deyişle aramak istediğiniz sözcükleri ister büyük harfle isterseniz küçük harfle yazabilirsiniz.
Bir arama motoruna ne kadar fazla kriter girersiniz sonucu o kadar fazla daraltırsınız.O nedenle ne aradığınızı iyi bilmeniz ve anahtar sözcükleri iyi seçmeniz gerekmektedir.
Bazı İnternt siteleri site içinde arama yapmanıza izin vermeyebilir.Bu durumda site içinde aradığınız bilgiye ulaşmanız uzun bir süre alıcaktır.Bir site içinde belirli bir bilgiye Google yardımıyla kolayca ulaşabilirsiniz.Yapmanız gereken arama motoruna ‘[aranacak sözcük] site:[aranacak site]’ yazmaktır.
Arama motorlarının kullanımında kullanabilceğiniz bir diğer özellikde istediğiniz bir dosya türünü aratabilmenizdir.Yapmanı gereken [aranacak sözcük] filetype:[dosya türü] yazmaktır.
Bildiğiniz bir web sitesine benzer siteleri aramak istiyorsanız google’da arama satırına related:[bildiğiniz site adresi] yazmalısınız.
Google’da diğer bir arama kriteri ‘allintitle’ dır .Arama kriterinde yer alan sözcükler web tarayıcılarının başlık kısmında ise bunlar listelenir.Örneğin, allintitle:dövüz kurları yazarsanız web sayfalarının title bilgisinde Döviz kurları geçen siteler görüntülenecektir.
Google , akademik araştırmalar için ayrı bir arama seçeneği hizmeti de vermektedir. http://scholar.google.com.tr adresinden erişerek akademik olmayan sonuçları baştan eleyebilme olanağına sahip olabilirsiniz.
Bir Çok kuruluşun kullandığı hatta bazı programlarının navigasyon amaçlı başvurduğu Google Earth Özelliği Sayesinde dünyanın her yeri için sayısal haritalara ulaşabilirsiniz.
Yahoo Arama Motoru
Belirli bir sözcüğü belirli bir web sitesinde aratmak için Yahoo’da da ‘site’ sözcüğü kullanılmaktadır.Örneğin ‘aöf site:Anadolu.edu.tr ‘ Anadolu web sitesinde aöf sözcüğü geçen sonuçları verecektir.
Wikipedia
Wikipedia kullanıcılar tarafından ortaklaşa hazırlanan bağımsız kar amacı gütmeyen bir İnternet ansiklopedisidir.
Wikipedia’yı özel ve güvenilir yapan özelliği yayınlanan içeriklerin ilgili uzmanlar tarafından gönüllü olarak yazılması ve referanslarının verilmesidir.Bu açıdan Wikipedia Internet’te Güveneceğiniz bir elektronik ansiklopedidir.
Internet Güvenliği
Zararlı Yazılımlar (Malware)
Malware İngilizce Malicious Software sözcüklerinden üretilmiştir ve kötü niyetli yazılım anlamına gelmektedir.Bu tür yazılımlar kullanıcının haberi olmadan sisteme sızarak zarar veren yazılımlardır.Bir yazılımın kötü niyetli olması onun belirli özelliklerinden daha çok yaratıcısının zarar verme amacıyla koşuttur.Bu bağlamda bilgisayar virüsleri malware sınıfına girerler.
Adware: İngilizce Advertising software sözcüklerinden türetilmiştir ve reklam amaçlı yazılım anlamına gekmektedir.Adware yazılı bir uyguluma ile birlikte gelen ve çalıştırılınca otamatik olarak bir reklam penceresi açan bir yazılımdır.
Zararlı Yazılımlardan Korunma Yöntemleri
Bilgisayar Sisteminizi korumanın en temel kuralı yasal yazılım Kullanmaktır.
Kopya yazılım kullanmanın bir bilişim suçu olmasının yanında yazılım güncellemeleri konusunda destek alamayacağınız anlamında gelmektedir.
İkinci olarak mutlaka bir anti-virüs yazılımı kullanmalısınız.Ama unutmamanız gereken anti-virüs yazılımını sıklıkla güncellemenizdir.
En popüler anti-virüs programları Norton,Avg,Eset Nod32,Kaspersky, Avira Anti Vir programlarını sayabiliriz.Virüslerin en yaygın yayılma yöntemi e-postalarla gelen dosyalardır.Tanımadıgınız kişiden gelen bir e postadaki ek dosyaları kesinlikle açmayınız.
Hiçbir sistem yüzde yüz güvenli değildir.Ne kadar önlem alırsanız alın zarar görme olasılığını en aza indirebilirsiniz sadece.Bu nedenle bir gün zarar görebilme olasılığına karşı verilerinizi periyodik olarak harici bir diske yedekleyiniz.
Ateş Duvarı(firewall) olarak adlandırılan programlar bilgisayarınıza yapılan izinsiz giriş teşebbüslerini sezerek bunları bloklar.Bilgisayarınızda mutlaka bir ateş duvarı programı çalıştırın.Microsoft xp,Vista Windows 7 ve Mac OS X işletim sistemleri ile birlikte bir ateş duvarı programı da gelmektedir.
İnternette alışveriş yapacağınız sitelerde kredi karı bilgilerinin girileceği aşamaya geldiğiniz zaman güvenli bir alana yönlendirildiğinizden emin olun Normal bir internet sitesine bağlandığınız zaman adres satırı http://.. İle başlar kredi kartı işlemleri aşamasında satırın https://… Şeklinde olması gerekmektedir.Buradaki ‘s’ İngilizce de güvenlik anlamındaki secure sözcüğünün ilk harfidir.Bu durum web tarayıcılarında güvenli olmayan sitelerdeyken açık bir asma kilit ikonu olarak güvenli sitelerde iste kapalı bir asma kilit ikonu olarak belirtilir.
Google 2008 yılının ortalarında ‘Safe Browsinf Diagnostic Tool’ adıyla bir araç duyurdu.Bu aracı kullanmak içni test etmek istediğiniz web sitesinin adresini ‘http://www.google.com/safebrowsing/diagnostic?site=’ satırının arkasına yazmanız yeterli.
BLOG
BLOG NEDİR ?
Blog en temel anlamıyla web sitesi hazırlama bilgisi gerektirmeden İnternette yayınlanan günlüktür.Kullanıcı genelde Blog Hizmeti veren bir siteye abone olup kendi Blog’unu Kolayca Hazırlayabilir.
BLOG NASIL AÇILIR
Blog hazırlamak neredeyse bir e-posta göndermek kadar kolaydır.Çeşitli blog hizmeti veren sitelere üye olarak size sunulan şablonlardan seçerek zevkinize göre bir blog hazırlayabilirsiniz.
BULUT İLETİŞİM
Bulut bilişim (Cloud computing) kavramı bilginin ortak kullanıması gereksiniminden doğmuştur.Bulut bilişim bir ürün değil hizmettir ve kullandığınız cihazlar(bilgisayar tablet telefon) arasında dosya ve bilgi paylaşımını sağlar .
DROPBOX
Kişisel Bulut Bilişim hizmetine bir örnek dropbox hizmetidir.Dropbox ta sakladığınız dosyalarınıza istediğiniz yerden ulaşabilirsiniz.
AİRDROP
AirDrop Lion MAC OS işletim sistemiyle gelen bir dosya paylaşım özelliğidir
Air drop özelliğini destekleyen bir mac bilgisayarınız varsa aynı kablosuz ağa bağlı olmaksızın bilgisayarlar arasında dosya paylaşımı yapabilrsiniz
KİTAP ARKASI ÖZET
Internet bilgisayar ağlarının birbirine bağlanarak büyük bir ağ oluşturmasıdır.Www ise bir bilgisayar aracılığıyla erişilebilen ve İnternet’te yayınlanan metin ve grafiklerden oluşan sayfalardır.İnternet’te herhangi bir konuda doküman resim grafik gibi bilgilerin olduğu web sitelerinin adreslerini bulabileceğimiz yardımcı programlara arama motorları denmektedir.İnternet güvenliği kavramını ve zararlı yazılımları tanımlayabileceğiz.Internete bağlı bilgisayarlar saldırılara ve zararlı yazılımlara açıktır.Bu zararlı yazılımların başında da bilgisayar virüsleri gelmektedir.Zararlı yazılımlardan korunma yöntemlerini açıklayabileceğiz.Zararlı Yazılımlardan korunmak içni yasal yazılımlar kullanmalıyız bilgisayarımızda anti-spyware ve ateş duvarı programları yüklü olmalıdır.
Ünite 8
AĞ TEKNOLOJİLERİ
Ağ Temelleri
İletişim Cihazları sürekli birbirleriyle bilgi alışverişi yapmaktadırlar.Bir ağdan söz edebilmek için en az iki bilgisayarın birbirlerine uygun bir iletişim ortamıyla bağlanması gerekmektedir.Bu sayı onlar yüzler binler olabilir; diğer bir deyişle üst sınırı yoktur.Dünyadaki en büyük bilgisayar ağı internettir.
Bir ağ kurulduktan sonra bilgisayarlar arasında dosya paylaşımı gerçekleştirebilir. CD/DVD gibi cihazları paylaşabilir yazıcı / tarayıcı gibi çevre birimlerini ortak kullanabilirsiniz.
Bir Ağ Kurmak İçin
–En Az iki bilgisayara
–Her bir bilgisayarda ağa bağlanmak için ağ kartına
–Ağ yazılımına
–Ağ ortamına gerek vardır
Ağ Tarihçesi
Aslında bilgisayar ağlarının tarihçesi bilgisayarlar kadar eskidir.İlk bilgisayar ağı Amerika Birleşik Devletlerindeki İlleri Araştırma Projeleri Ajansının Amerika Savunma Bakanlığı İçin Geliştirdiği İlleri Araştırma projeleri Ajansı Bilgisayar ağı,ARPANET’tir(Advanced ResearchProjectsAgency Network).
ARPANET kullanılarak ilk mesaj 29 ekim 1969 tarihinde UCLA dangönderilmişti.Bu mesaj sadece ‘1ogin’ sözcüğüydü. ‘1’ ve ‘o’ harfleri sorunsuz olarak gönderilmiş ama daha sonra sistem çökmüştü.Bağlantı ancak bir saat sonra tekrar sağlanmıştır.ARPANETkullanılarak ilk kalıcı bağlantı ise 21 kasım 1969 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
Neden Ağ ?
Bilgisayar ağları çeşitli amaçlar için kurulabilir.
Ağ kurulmasının amaçlarının başında dosya paylaşımı gelmektedir.Özellikle aynı dosyada birden çok işlem yapacaksa bunun en verimli yolu dosyayı ağ üzerinden paylaşmaktır.
Ağ kurmanın diğer bir amacı da çevre birimlerinin paylaşılmasıdır.
Aslında hepimiz farkında olmasak da bir ağın parçasıyız.İnternete her girişimizde girmek istediğimiz siteye ulaşana dek bir dizi noktadan (bilgisayardan)geçerek ulaşırız.Örneği.Anadolu Üniversitesindeki bu ünitenin yazıldığı bilgisayardan YÖK ün sitesine ulaşmak içni altı adet yönlendirici cihazdan geçmek
gerekmektedir.
AĞ İletişim Yöntemleri
Ağ kurulduktan sonra diğer bir deyişle bilgisayarlar birbirleriyle konuşmaya başlarlar.Yoksa karmaşık ve kaotik bir durum söz konusu olurdu.Kalabalık bir ortamda bir başkanın yönetiminde herkesin sırayla konuşması ne kadar düzenli ve anlaşılabilirse herkesin aynı anda konuşması o kadar gürültülü ve anlaşılmazlar.
Bildiğiniz gibi bilgisayarlar elektrikle çalışır.Bir bilgisayar diğerine bir mesaj(paket) göndericeği zaman bu işlem elektrik sinyalleriyle gerçekleşir.
Bilgisayarların işlem dili 0 ve 1 lerden oluşur. Biz buna mantıksal 0 ve 1 diyoruz.Kullanılan teknolojiye göre azda olsa farklılık gösterse de mantıksal 0, 0-2 volt mantıksal 1 ise 3-5 volt arasındadır.
İki Bilgisayar arasında veri alışverişi iki çeşit iletişim yöntemiyle gerçekleşir: paralel iletişim ve seri iletişim.İki yöntemde de amaçbaytın bitlerinin karşı tarafa sağlıklı bir şekilde aktarılmasıdır.Burada Yeni bir kavramla karşılaşıyoruz; bit ve bayt .Her bir bit yukarıda değindiğimiz mantıksal 0 veya 1 e karşılık gelir.8 bit ise 1 bayt eder.Bu kapasite birimi bir öncesinin 1024 katı şeklinde ilerler.
Paralel İletişim
Paralel İletişimde bir bayt içindeki bitler aynı anda karşı tarafa gönderilir.Baytın tüm bitleri aynı anda karşı tarafa gönderildiği için paralel iletişim, seri iletişime göre daha hızlıdır
Seri İletişim;Seri İletişimde bitler birbiri ardından sırayla gönderilir.İletişimin gerçekleştirilmesi için tek bir kablo kullanılmasından dolayı daha ucuzdur.Seri iletişim, paralel iletişimin aksine yüzlerce metre mesafede iletişim gerçekleştirebilir.
Her seri iletişim hem de paralel iletişimde iletişim sırasında daha önceden değindiğimiz el sıkışma protokolleri kullanılır.
SİMPLEKS,YARI DUBLEKS VE TAM DUBLEKS İLETİŞİM
Simpleks (tek Yönlü) İletişim
Kullanılan iletişim sisteminde iletişmi sadece tek yönde yapılacaksa Simpleks iletişim kullanılır.Örneğin fm radyolar simpleks iletişim yaparlar.Sinyaller radyo vericisinden gönderilir ve sinyali alanlar (dinleyiciler) karşılık veremezler.
Yarı Dubleks(Eş Zamansız Çift Yönlü) İletişim
Yarı dubleks sistemlerde çift taraflı iletişim yapılabilir.ama eş zamanlı olmamak koşuluyla.Yarı dubleks iletişime örnek olarak telsiz haberleşmesi veya apartmanlarda kullanılan diyafonlar verilebilir.
TAM DUBLEKS (Eş Zamanlı Çift Yönlü) İletişim
Tam dubleks iletişimde aynı anda çift taraflı iletişim yapılabilir.Tam dubleks iletişime en güzel örnek telefondur.
Senkron Asenkron İletişim
Senkton iletişim zamana duyarlı bir iletişim şeklidir.Senkron iletişimde bilgi ardışık olarak zaman kaybına duyarlı bir şekilde iletilir.Örnek olarak televizyon yayınını verebiliriz.
Asenkron iletişimde ise veri zamandan bağımsız olarak iletilir.Örneğin internetten gönderilen veriler asenkron şeklinde ulaştırılır.İletilen verilere kullanıcıların ne zaman erişeceği bilinmez.
Ağ İletişim Ortamları
Bir Bilgisayar ağından bahsediyorsak bunun mutlaka bir iletişim ortamıyla sağlanması şarttır.Herhangi bir iletişim ortamı olmadan bir ağdan bahsedemeyiz.Temel olarak iletişim ortamları iki tanedir kablolu ve kablosuz.
KABLO TÜRLERİ
Bükümlü Çift(twistedPair) Kablo
Cat1-Cat6 gibi kategorilere ayrılan bükümlü çift kablolar Yerel alan ağlarında sıklıkla kullanılmaktadır.Kabloların bükümlü hale getirilmesinin nedeni ise içerisinden elektrik akımı geçen paralel kabloların elektromanyetik bir alan yaratarak birbirlerini olumsuz etkilemelerini en aza indirmektir.Bükümlü Çift Kablolar dıştan gelen elektromanyetik veya fiziksel etkenlerden korunmak için bir zırh içerisinde konur.Bu tür kablolara Korumalı Bükümlü çift(STP-SbildedTwistedPAir) Kablo diyoruz.
Koaksiyel Kablo
Koaksiyel kablonun dış kılıfının hemen altında kafes şeklinde örülmüş metal bir zırh vardır.Metal zırhın altında ise ortasından metal kablo geçen sert plastikten yapılmış bir dolgu maddesi vardır.Koaksiyel kablolar bu yapılarıyla elektiriksel parazitten korunma konusunda en çok tercih edilen kablo türüdür.Bu tür kablolar sayısal olmayan analog iletişimde de kullanılmaktadır.
Fiber Optik Kablo
Fiber optik kablo ile iletişim saç kılından ince cam kabloların içinden elektrik sinyallerinin ışık huzmesi olarak gönderilmesidir.
Fiber optik kablolar daha çok uzun mesafelere veri göndermek amacıyla fiber optik iletişim altyapılarında kullanılır.
Bağlantı Çeşitleri
Bilgisayar Ağındaki cihazların fiziksel olarak birbirlerine nasıl bağlandığı önemli bir ayrıntıdır.Buna Ağ topolojisi denir.İstenilen performans, akan trafik durumu ve topolojilerin özellikleri kurulacak ağın topolojisini saptamak için bilinmesi gereken kriterlerdir.
Kablolu Bağlantı Çeşitleri
Kablolu ağlarda temel üç çeşit topoloji vardır.Veri yolu, halka ve Yıldız.
Veri Yolu (Bus)Ağ teknolojisiinin ilk topolojisi olan veri yolu en kolay kurulabilen ağ topolojisidir.Veriyolunda tüm bilgisayarlar ağa bağlı tek bir kablo yardımıyla birbirlerine bağlanır.
Veri yolu topolojisinde aynı anda iki ileti gerçekleştirilemez.
Halka (Token Ring)
Halka topolojisinde bilgisayarlar bir halka şeklinde konumlandırılarak bir kabloyla birbirlerine bağlanırlar.Yani her bilgisayarın iki komşusu bulunur.
Halka topolojisinde mesajlar sadece bir yönde iletilir.Kablonun bir yerinde kopma olması durumunda tüm sistem işlemez hale gelir.Veri yolu topolojisindeki kabloda bir kopma olduğu zaman bilgisayarlar bulundukları kısımda haberleşmelerini sürdürebilirler.
Yıldız(Star)
Günümüzde en sık kullanılan ağ topolojisidr.Ağdaki tüm bilgisayarlar merkezdeki göbek(hub) veya anahtar(switch) adı verilen bir cihaza tek tek kabloyla bağlanır.
Ortadaki göbek veya anahtar bilgisayarlar arasındaki mesaj iletimini sağlar.
Yıldız topolojisi veri yoluna göre daha performanslı çalışır daha fazla kablo kullanılması nedeniyle masraflı olsa da kablo da oluşan bir kopukluk sadece ilgili kabloya bağlı bilgisayarın devre dışı kalmasına neden olur.
Kablolu Ağ türleri
LAN
İki bilgisayar arasında kurulabilecek en temal ağ türü landır(Localarea network- Yeral Alan Ağı)Yukarıda değinmiş olduğumuz veri yolu halka ve yıldız topolojilerinin hepsi birer lan topolojisidir.Lan aynı mekandaki bilgisayarların birbirlerine çeşitli bağlantı yöntemleriyle bağlanarak kurmuş oldukları ağ türüdür.
MAN
Man(MetropolitanArea Network-Metropolitan Alan Ağı), kent genelinde LAN’ların birbirlerine bağlanarak haberleşmeleriyle kurulmuş olan ağdır.LAN’lar içindeki iletişim trafiği çok yoğun olmadığı için CAT kablolar kullanılabilir.MAN ağında trafik çok yoğun olacağı için Fiber optik kablolar kullanılması gerekmektedir.
WAN
Wan(WideArea Network-Uzak Alan Ağı) fiziksel olarak çok geniş alanlara yayılmış ağlardır.Buna en güzel örnek internettir.LAN ile WAN arasındaki bağlantı Router(yönlendirici) denilen cihazlarla gerçekleştirilir.Yönlendiriciler , LAN’dan çıkıp İnternet Bulutuna giren ve oradan dönen paketlerin yönetilmesini sağlar.
Kablosuz Ağlar
Kablosuz Ağlar Standartları
Telsiz İletişim
Günümüzde yaygın olarak kullanılan bir iletişim yöntemi de telsiz iletişimdir.TelsiziletişimTelsiz İletişim adındanda anlaşılacağı gibi herhangi bir fiziksel kablo kullanmadan iletişim cihazlarının birbirleriyle haberleşmesidir.Bu Haberleşme radyo dalgaları ışık veya uydular kanalıyla gerçekleştirilir.Telsiz haberleşmede farklı frekanslar kullanılır.
Mobil İletişim
Mobil telefonlar , radyo – link aracılığıyla radyo dalgaları kullanarak iletişim gerçekleştiren cihazlardır.Bir telefon görüşmesi gerçekleştirmek için kullanıcı operatörün sağladığı hücresel radyo sinyal aracılığıyla en yakındaki baz istasyonuna bağlanarak iletişimi gerçekleştirir.
Kablosuz Bağlantı Çeşitleri
İlk Üretilen cep telefonları sadece ses ve ardından kısa mesaj servisini hizmete sokmuştu.Daha sonra veri alışverişi konusundaki gereksinim 2g ve 3g çalışmalarına hız kazandırdı.
2G olarak sınıflandırılan GPRS (General PacketRadio Service) 114 kbps hızıyla günümüzde kabul edilemeyecek yavaşlıkta olan ama o günlerde kullanıcıları tatmin eden bir hızda veri alışverişi sağlıyordu.GPRS sesli konuşma ver veri alışverişini aynı anda yapabilme yeteneğine sahip değildi.
İlk çıkan İphone veri alış verişini GPRS ile yapıyordu.
EDGE İngilizce Enhenced Data ratesforGsmEvolotion sözcüklerinden türetilmiş mobil haberleşme teknolojisinde üçüncü neslin (3g) başlangıcı olarak sayabilceğimiz bir kablosuz ağ teknolojisidir.EDGE veya eGPRS veya 2.5 g GPRS e göre 200 kbps gibi oldukça hızlı veri alışverişine olanak sağlıyordu.
2009 yılında Türkiye’ de de hizmete giren 3g ile mobil ağ teknolojisi yeni bir boyut kazandı.GPRS ve EDGE teknolojilerine göre 3g ile eş zamanlı ses ve veri alışverişi yapmanın yanı sıra çok daha kaliteli ve hızlı (400 mbps) veri aktarımı ve konuşma sağlanmaktadır.
Günümüzdeki hemen tüm mobil cihazların kullandığı 3.5G de denilen HSDPA(High Speed Data Package Access) teknolojisi kuramsal olarak 14.4 mbps pratikte ise 1 mbps hızlarında veri aktarımı yapabilmektedir.Bu sayede görüntülü konuşma mobil cihazlardan canlı yayın izleme gibi yüksek bant genişliği hizmetler de devreye girmiş oldu.
EV AĞI
Evlermizdeki masaüstü taşınabilir veya mobil cihazlarımızı kullanarak İnternete bağlanmak için veya bu cihazlar arasında veri alışverişi yapabilmek içni bir ev ağı kurmamız gerekmektedir.İnternete bağlanmak için satın aldığınız ADSL(AsymetricDgitalSubscribeLine) modemlerin çoğu hem ağ kurulmasında kullanılan göbek vazifesi görür hemde ağdan internete çıkmak için yönlendirici olarak kullanılabilir.Genellikle model ile gelen splitter olarak adlandırılan bir cihaz karasal telefon hattını hem ADSL modeme hemde telefonunuza bağlamak için kullanılır. Böylece İnternete bağlıyken telefonladagörüşebiliriz.ADSL modemi aldıktan sonra bir İnternet Servis Sağlayıcısı(ISS) kuruluştan ADSL aboneliği almamız gerekmektedir.Abonelik açıldıktan sonra hizmet aldığımız ISS’ den modemin kurulumunu yapmalarını isteyebilirsiniz.
KİTAP ARKASI ÖZETİ
İletişim Yöntemleri seri iletişim, paraleliletişim, simpleksiletişim. Yarıdubleksiletişim, dubleks iletişim Senkron ve Asenkron iletişimdir
Kablolu ağlarda Bükümlü Çift Kablo Koaksiyel Kablo Fiber Optik Kablo Kullanılır.
Ağ Topolojileri Veri yolu Halka ve Yıldız olmak üzere üç çeşittir.
Kablosuz mobil bağlantı çeşitleri GPRS,EDGE,3G ve HSPDA’dır.Aralarında teknoloji ve bağlantı hızı farkları vardır.