HAZIR DEĞER ve MENKUL KIYMETLER
|
|
|
HAZIR DEĞERLER:
Nakit olarak elde edilen veya bankada bulunan para ve para gibi kullanılan varlıklar ile istenildiğinde değer kaybına uğramadan paraya çevirme olanağı bulunan varlıkları kapsar.
Kasa
Kasa işletmenin nakit parasını, nakit giriş ve çıkışlarını kapsar. Günlük kasa deflerinde takip edilir ve bu deftere yazılan para hareketleri Kasa Hesabına kaydedilerek izlenir. Yabancı paralarda TL üzerinde bu hesapta kaydedilir. Yani alınan para o gün alındığı kur üzerinden TL cinsi olarak hesabın borcuna kaydedilir
Alınan Çekler
Henüz tahsili için bankaya ibraz edilmemiş veya ciro edilmemiş çeklerin tutarını gösteren bir varlık hesabıdır. İşletme alıcısından çek aldığında bu hesap borçlanırken, çekin tahsil edilmesi durumunda alacaklanır. Yabancı para üzerinden düzenlenen çeklerde alındıkları tarihdeki kura göre TL cinsinden bu hesabın borcuna kaydedilir. Alınan Çekler hesabı; cüzdandaki çekler, tahsildeki çekler gibi yardımcı hesaplarla kullanılır.
Bankalar
İşletmenin döncmsoıumda bankada bulunan paralarının tutarlarını gösteren bir bilanço kalemidir. Mevduat bankaya yatırılan paralar anlamındadır. İşletmenin bankadaki hesabında artış olduğunda hesap borçlandırılırken, azalış söz konusu olduğunda alacaklandınlır.
Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri
Verilen çekler işletmenin üçüncü kişilere çekle yapmış olduğu ödemelerden henüz bankadan çekildiğine dair bir bilginin gelmediği çekleri izleyen, alacak kalanı veren hesaptır. Ancak bu hesap aktifteki banka hesabını azaltıcı olduğundan aktifte banka hesabım düzeltecek şekilde negatif işaretle indirim unsuru olarak yer alır.
Diğer Hazır Değerler
Nitelikleri itibariyle hazır değer olan pullar, vadesi gelmiş kuponlar, yoldaki paralar gibi değerleri kapsar. Bu değerler alındığında alış bedeliyle borçlandırılır, elden çıkarıldığındaysa yine alış bedeliyle alacaklandmlır.
MENKUL KIYMETLER
Kâr elde etmek amacıyla geçici bir süre elde bulundurulmak üZere alınan hisse senedi, tahvil, hazine bonosu, finansman bonosu, yatırını fonu katlim belgesi, kâr Zarar ortaklığı belgesi, gelir ortaklığı senedi gibi menkul kıymetleri kapsar.
Hisse Senetleri:
Hisse Senedi; Anonim şirketlerin eşil paylara bölünmüş sermayesi karşılığında çıkarılan şekli kanunla belirlenmiş olan belgedir. Nama yada hamiline yazılı olabilir Salın alınan hisse senetleri alış fiyatları üzerinden bu hesabın borcuna kaydedilir, satıldıklarında yine alış fiyatları üzerinden hesap alacaklandınlır. Eğer hisse senedi alındığı fıyal üzerinde bir fiyata satılmışsa ortaya çıkan fark işletme lehine olup 645 Menkul Kıymetler Satış Kârlan hesabının alacağına kaydedilir. Eğer alındığı fiyat altında bir fiyata satılmışsa ortaya çıkan fark işletme aleyhine olup 655 Menkul Kıymetler Satış Zararları hesabının borcuna kaydedilir. Hisse Senedi işlemi yapmak için aracı kuruma ödenen komisyon 643 Komisyon Giderleri Hesabını borçlandırır. Hisse Senetleri kâr payları (temettü) tahsil edildiğinde 640 İştiraklerden Temettü Geliri Hesabı alacaklandınlır.
Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonoları / Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları
Tahvil:
Anonim şirketlerin ve birtakım kuruluşların belli bir faiz oranı karşılığında borç para bulmak amacıyla çıkardıkları borç senedi niteliğindeki belgelerdir. Tahvili elinde bulunduranlar. tahvili çıkaran işletme yada kuruluşlardan fazi dönemi sonunda faiz alır. Tahvil, senet ve bonolar özel sektör tarafından çıkarılmışsa 111 Özel Kesim Tahvil. Senet ve Bonoları hesabında takip edilir. Devletin çeşitli daireleri tarafından çıkanlmışlarsa 112 Kamu Kesimi Tahvil. Senet ve Bonoları hesabında takip edilir. İşletme tahvil satın aldığında ilgili hesap (özel kesim yada kamu kesimi) alış bedeli üzerinden borçlandırılır, satıldığındaysa yine alış bedeli üzerinden alacaklandırılır.
Tahvil.senet ve bonoların alımı için aracı kuruma ödenen komisyon 643 Komisyon Giderleri Hesabım borçlandırır. Eğer tahvil.senet ve bonolar alındığı fiyat üzerinde bir fiyata satılmışsa ortaya çıkan fark işletme lehine olup 645 Menkul Kıymetler Satış Kârları hesabının alacağına kaydedilir. Eğer alındığı fiyat altında bir fiyata satılmışsa ortaya çıkan fark işletme aleyhine olup 655 Menkul Kıymetler Satış Zararları hesabının borcuna kaydedilir. (Hisse senetlerindeki gibi)
Diğer Menkul Kıymetler
Hisse senetlerinin kamu ve özel kesim tahvil, bono. senetlerinin kuponları, altın, altın dışındaki kıymetli madenlerin izlendiği hesaptır. Bu değerler satın alındığında hesap alış bedeliyle borçlandırılır, satıldığındaysa yine alış bedeliyle alacaklandınlır.
Kupon
Tahvillerin faizini, hisse senetlerinin kâr payını ve sermaye artmmlarmda yeni pay almak üzere kesilerek verilen kısım
| Ünite 8 Degerlendirme Sorulari |
| 1- | Aşağıdaki durumlardan hangisi “Kasa Hesabı” için doğru değildir? |
| Yabancı paralar da bu hesapta izlenir. | |
| Kasa mevcudu kadar borç kalanı verir. | |
| Hazır değerler içinde yer alır. | |
| Alacak kalanı da vermesi mümkündür. | |
| Aktif karakterli bir varlık hesabıdır. |
Hata bildir
| 2- | Bir işletme, hisse senedi satın alarak sermayesine veya yönetimine katıldığı başka bir işletmeden olan alacaklarını hangi hesapta ve ne şekilde izler? |
| Sermaye hesabının alacağında | |
| İştirakler hesabının borcunda | |
| Şubelerden alacaklar hesabının borcunda | |
| İştirakler hesabının alacağında | |
| İştiraklerden alacaklar hesabının borcunda |
Hata bildir
| 3- | Bu yevmiye kaydı hangi işleme aittir? |
| Kredili mal satılmasına | |
| Çek karşılığı mal satılmasına | |
| Peşin mal satılması | |
| Çek ciro ederek mal satın alınmasına | |
| Çek düzenleyerek satın alması |
Hata bildir
| 4- | Aşağıdakilerden hangisi, anonim şirketlerin, kamu iktisadi teşebbüslerinin ve kamu kuruluşlarının borç para bulmak amacıyla çıkardığı tahvil, senet ve bonolar kapsamında değildir? |
| Gelir ortaklığı senetleri | |
| Kâr ve zarar ortaklığı belgeleri | |
| Alacak senetleri | |
| Hazine bonoları | |
| Yatırım fonu katılma belgeleri |
Hata bildir
| 5- | Müşteriden alınan çek eğer tahsil edilmezse hangi hesapta izlenir? |
| Çek kasası hesabının alacağında | |
| Kasa hesabının borcunda | |
| Kasa hesabının alacağında | |
| Alman Çekler hesabının borcunda | |
| Alınan Çekler hesabının alacağında |
Hata bildir
| 6- | Aşağıdakilerden hangisi, hazır değerleri ifade eder? |
| Kasadaki para, banka mevduatı ve banka kredisi | |
| Kasa ve bankalar | |
| Hisse senetleri ve tahviller | |
| Dönen varlıklar | |
| Kısa vadeli yabancı kaynaklar |
Hata bildir
| 7- | İşletme bankadaki mevduat hesabından para çekmiştir. Buna göre yapılacak muhasebe kaydı nedir? |
Hata bildir
| 8- | Yukarıdaki kayıt hangi işleme aittir? |
| Hisse senedinin kârlı satışına | |
| Hisse senedinin kârlı alışına | |
| Hisse senedinin zararlı satışına | |
| Hisse senedinin zararına alışına | |
| Hisse senedinin cirosuna |