Tasavvuf ve edebiyat

Cevapla
sümeyye nlr
Mesajlar: 1
Kayıt: 30 Nis 2019 23:35
İletişim:

30 Nis 2019 23:49

TASAVVUF VE EDEBİYAT
Tasavvuf, bir hâl ilmi olarak kabul edilir. Sûfî, hâl
sahibidir. Hâl sahibi, gönlü zengin, ruhu temiz, ahlâkı
düzgün, manevi yaşayışı güzel, Hakk’ın rızasını ve
sevgisini kazanan kişidir. İlk sûfî adıyla anılan Kûfeli Ebû
Hâşim (ö. 150/768)dir. Ebü’l-Kâsım Abdü’l-Kerim elKuşeyrî (ö. 465/1073) ve İmâm-ı Gazzâlî (505/1112) gibi
büyük âlimlerin tasavvufu sistemleştiren eserler
yazmalarıyla, bu cereyan kısa zamanda halk arasında
yayılmıştır. Tasavvuf, IV. yüzyıldan başlayarak VI. asra
kadar İslâm dünyasının her bölgesinde çeşitli isimlerle
tarîkatler olarak kurumsallaşmıştır. Hind ve İran’ın kültür
ve dinî geçmişinden alınan bazı nazariyeler, bilhassa Yeni
Eflâtuncu varlık anlayışından da ilham alınarak
zenginleştirilen zühdî hayat, İslâm tasavvufunun
oluşumuna kaynak teşkil etmiştir. İlk sûfî yazar Basralı
Haris b. Esed el-Muhâsibî (ö.223/838)’den başlayarak,
sûfîlerin eserleri, tasavvuf dilini oluşturmuş ve sûfi
düşüncesinin varlık, bilgi ve ahlâk anlayışını ortaya
çıkarmıştır. Edebiyatımızda bilhassa Horasan Melâmiliği
ile İbnü’l-Arâbî ve Mevlânâ’nın tesiri çok açıktır.
Başlangıçta Bağdatlı Cüneyd, Bâyezid-i Bistâmî ve Ebû
Said Ebu’l-Hayr gibi sûfilerin söz ve menkıbelerinde
görülen vücûdiyye mesleği, İbn Sinâ, Sühreverdi-i Maktûl
gibi İşrâkî felsefeyi ve Yeni Eflâtuncu düşünceleri yayan
filozofların da katkısıyla gelişmiştir. Her şey zıddıyla
bilinir. Bu itibarla Hüsn-i Mutlak ve Hayr-ı Mahz olan
Vücûd-ı Mutlak’ın bilinmesi, adem ile gerçekleşir. Adem,
yokluk, hiçlik demektir. Hakk’ın visâline ulaşmak için
Hak ile Hak olmalıdır. Diğer bir ifadeyle aşk yolu olan
tasavvuf, aklî bilgiye dayalı sözle (kâl) değil, yaşananın
dili olan hâlle öğrenilir.
Kısaca tarihsel sürecine ve felsefesine işaret edilen
tasavvuf, insanı mutlak hakikatlerle yüzleştirerek
kâinattaki umumi ahengin derin sırlarını ruhlara duyurur.
Cevapla
  • Benzer Konular
    Cevaplar
    Görüntü
    Son mesaj

“Türk Dili ve Edebiyatı” sayfasına dön

  • Bilgi
  • Kimler çevrimiçi

    Bu forumu görüntüleyen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 1 misafir