Sosyolojinin tanımı ve konusu

Cevapla
sosyologcck
Mesajlar: 1
Kayıt: 23 Nis 2019 20:53
İletişim:

23 Nis 2019 20:55

Sosyolojinin Tanimi ve Konusu

Sosyolojinin Tanimi

Toplumsal iliskileri ve bu iliskileri düzenleyen devlet, egitim, ekonomi, din, aile gibi kurumlarin yapilarinda ve görevlerinde (islevlerinde) meydana gelen degismeleri somut kosullari içinde inceleyen bilime sosyoloji denir.

Sosyolojinin Tarihçesi

Ilk çaglardan beri toplumun yapisiyla ilgilenen düsünürler vardi :

Platon, ideal toplum düzeninden söz etmistir.

Sosyolojinin müjdecisi sayilan Ibn-i Haldun ilk defa devletle toplumun birbirinden farkli oldugunu belirterek toplumsal yasami da incelemistir.

Machiavelli, Thomas More, Francis Bacon, toplumsal sorunlara “çözüm” önerileri getirmislerdir.

Bu düsünürlerden farkli olarak Montesquieu, “Olmasi gereken degil, olan incelenmelidir.” diyerek sosyolojinin sinirlarini çizmis ve bilim olarak dogusuna temel hazirlamistir.

Sosyolojinin, bu sözcügü ilk kullanan Auguste Comte tarafindan 19. yüzyil baslarinda kuruldugu kabul edilir. Comte'a göre sosyoloji, fizik, kimya biyoloji gibi doga bilimlerinin yöntemleriyle toplumu incelemelidir.

Sosyolojinin kurucularindan Emile Durkheim, sosyolojinin konusunun toplumsal olgu oldugunu ve toplumsal yasamin yine diger basit toplumsal olgularla açiklanabilecegini vurgulamistir.

Max **ber'e göre, toplumu ve toplumsal eylemleri açiklamak için genel kavramlardan degil, bireylerden, öznel olarak düsünülmüs anlamlardan hareket edilmelidir. Böylece **ber, psikolojik yaklasimla sosyolojik yaklasimi birlestirmek istemistir.

Ülkemizde, Durkheim sosyolojinin bilim yapma anlayisi Ziya Gökalp ile, Le Play çizgisi ise Prens Sebahattin'le temsil edilmistir.

Platon (M.Ö. 427 – M.Ö. 347) : Platon, baba tarafindan Atina'nin efsanevi krallariyla ve anne tarafindan da Solon'la akrabadir. Yasamindaki en önemli olaylardan biri de, gençliginde Sokrates'le karsilasmasidir. Sokrates'in mahkumiyeti ve idamindan sonra egitimde; özellikle de devlet adami egilimlilerin egitimlerinde derin degisiklikler olmadikça insanin kaderinin umutsuz olduguna karar verdi.

Bu nedenle de, kirk yaslarindayken, Sicilya ve Italya'ya ilk yolculugundan sonra (bu yolculukta Pythagoras'çilarlarla tanisti) aktif politikaya katilmaktansa, sitenin gelecekteki liderlerini yetistirmek üzere Atina'da bir okul kurar. Bu okula üzerinde kuruldugu parkin adi verilerek Akademia dendi. Aristoteles, yirmi yildan uzun bir süre Akademia'da ögrencilik ve ögretmenlik yapmistir.

Machiavelli, Niccolo (1469 – 1527) : Floransali Machiavelli 1498'de disisleri ve savunma ile görevli Ikinci Sansölyelik Sekreterligine atandi. Pek çok ülke dolasti ve diplomatik deneyim kazandi. Floransa'nin bagimsizligi için kurdugu milis birlikleri 1509'da Pisa'nin alinmasinda önemli rol oynadi. 1513'de Medici ailesinin Floransa'ya dönmesinden sonra hapsedildi.

Serbest kalinca, Floransa yakinlarinda yapitlarini yazamaya basladi. Bunlarin içinde en önemlisi; Medicilere sundugu 1513 tarihli “II Principe” (Prens) ‘dir. 1527'de Medicilerin devrilmesi üzerine gözden düstü ve ayni yil öldü. Machiavelli'nin tarih ve siyaset felsefesi üzerine yazdiklari ve karsilastirmali tarih metodu günümüzde de önemini sürdürmektedir.

St. Thomas More (1477 / 78 – 1535) : Aziz (St.), sövalye, Ingiltere Lord Sansölyesi (basbakan), yazar Thomas More 1477 ya da 1478 yilinda Londra'da dogdu, 1492'de Oxford Üniversitesi'ne girdi, 1499'da Erasmus'la tanisti. 1504'de parlamentoya girdi. 1516'da Londra'da ünlü eseri “Ütopya” yi tamamladi.

1523'de Avam Kamarasi'nin sözcülügüne seçilen More, 1534 yilinda uymayi reddettigi yasa nedeniyle Londra Kulesi'ne hapsedildi ve 1535 yilinda da idam edildi. Karl Kautsky söyle yazar : “Amaçladigi bos zaman rüyasini algilayabilmek için üç yüz yildan daha uzun bir süre geçmesi gerekmistir. Ütopya, dört yüz yildan daha eski olmasina ragmen, More'un idealleri yenilmemistir ve hala mücadele eden insanligin ardinda durmaktadir.”

Francis Bacon (1564 – 1616) : Verulam Baronu. 1564 Londra dogumludur. Hukuk ögrenimini tamamladiktan sonra baroya girmeye çalisti. 1593'de Avam Kamarasi'na girdi. Kraliçenin gözdesi Essex Kontu onu himayesine aldi. 1613'de Saray'in bas avukati, 1617'de bas mühürdar, 1618'de bas yargiç ve baron, 1620'de ise vikont oldu.

Ama 1621'de rüsvet almakla suçlanan Bacon devlet hizmetinden uzaklastirildi. Ömrünün son yillarini bilim ve felsefeye adadi. Bacon'un felsefesi'nin temelinde, tümdengelimci mantigin yerine tümevarimci metodu uygulamasi yatar. Ona göre gerçek bilim, nedenlerin bilimidir ve bu yolla insanoglu dogaya egemen olacaktir.

Montesqiueu (1689 – 1755) : Fransiz yazari Montesqiueu, 1689 yilinda dogmustur. Ayni zamanda bir hukukçu olan Montesqiueu, uzun süre hukuk alaninda çalismistir. Yazar olarak taninmasi, onun, 1721 yilinda yazdigi “Iran Mektuplari” adli eseriyle baslar. Montesqiueu'nu ikinci büyük eseri 1734 yilinda yazdigi “Roma'nin Büyüklügününün ve Çöküsünün Sebepleri Hakkindaki Düsünceler” adli eseridir. Montesqiueu'nun en büyük eseri 1748 yilinda yazdigi “Kanunlarin Ruhu” adli kitabidir.

Auguste Comte (1798 – 1857) : Fransiz Auguste Comte, sosyoloji biliminin kurucusu olarak taninmistir. Insan topluluklarinin dogasini ve nasil gelistigini anlamaya çalisti. Comte'a göre, insanlar mulu ve basarili olmak için birlikte çalisma ihtiyacindadirlar.

Comte'a göre, bilimler hiyerarsisinin en tepesinde etik (moral) vardir ve sonra asagiya dogru sosyoloji, biyoloji, kimya, fizik, astronomi ve matematik siralanir. Asagidan yukariya izlendiginde, kuramsal ve tarihsel olarak, basitten karmasiga bilimler birbirlerini izleyerek teolojik, metafizik asamalardan pozitif asamaya, diger bir deyisle etik ve sosyoloji alanina ulasmislardir.

Emile Durkheim (1858 – 1917) : Fransiz toplumbilimci Durkheim 1858 dogumludur. 1902'de Sarbonne üniversitesi'nde kürsü sahibi oldu. Toplumu bir organizma gibi degerlendirmesi ve bir organizma içerisindeki organlarin dayanismasi olgusu gibi bir toplumu da birbiri ile dayanisma içerisinde bulunan organlardan olusan bir bütün olarak degerlendirmistir.

Toplumsal örgütlenme üzerine yaptigi çalismalar toplumbilim çalismalarina yeni bir hamle getirmistir. Bunlarin disinda sosyal-psikoloji ile de ilgilenmis ve “intihar” eylemi üzerine ampirik çalismalar da yapmistir. 1917 yilinda Paris'de ölmüstür.
Cevapla
  • Bilgi
  • Kimler çevrimiçi

    Bu forumu görüntüleyen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 8 misafir