Marmara Bölgesi Coğrafi Özellikleri

[misafir1]

1- MARMARA BÖLGESİ
marmara bölgesi

Marmara bölgesi alan bakımından ülke yüz ölçümünde %8,5’lik pay ile altıncı sıradadır.
Yer Şekilleri;
 Sade bir yapıya sahiptir.
 Türkiye’nin ortalama yükseltisi en az olan bölgedir.
 Bölgedeki en yüksek dağ 2543m ile Uludağ’dır. Diğer dağların yükseltisi fazla değildir.
 Yıldız Dağları, Işıklar ve Koru Dağları yer alır. Bu dağların arasında Ergene Havzası bulunur.
 Güney Marmara’daki düzlükler ve ovalar geniş yer tutar. Ovaların yükseltisi 300m‘nin altındadır.
 Yer şekillerinin sade olması ve özel konumdan dolayı ulaşım ağı gelişmiştir. Bu durum ülkemizdeki endüstri kuruluşlarının birçoğunun bu bölgede toplanmasına neden olmuştur.
 Ekili dikili toprak oranı en fazla olan bölgemizdir (%30).
 Trakya topraklarında deprem olma olasılığı az, Anadolu’daki topraklarında ise deprem olma olasılığı fazladır.
Akarsu ve Gölleri;
 Sakarya’nın aşağı kesimi, Meriç Nehri, Susurluk Irmağı başlıca akarsularıdır.
 Akarsuların hidroelektrik enerji potansiyeli azdır.
 Akarsuların denize döküldükleri yerlerde akıntı fazla ve taşıdıkları malzemelerin büyük bölümünü alçak kıyı ovalarında bıraktıkları için delta oluşturmazlar.
 Bölgenin başlıca gölleri: Manyas, Ulubat, İznik, Sapanca, Büyük Çekmece, Küçük Çekmece ve Durusu(Terkos) gölleridir. Bunların hepsinin suları tatlıdır.
İklim ve Bitki Örtüsü;
 Tam bir geçiş iklimi özelliği gösterir. Bölgede Akdeniz iklimi, Karasal İklim ve Karadeniz iklimi görülür.
 Bölgeye ortalama 600-700 mm yağış düşmektedir.

Yıllık ortalama sıcaklık 14- 15 oC’dir.
 Kışları soğuk geçmez. (3-6 oC). Yazlar da Aşırı sıcak değildir.(23-25 oC)’dir.
 Marmara Denizi kıyılarında ve Güney Marmara’da Akdeniz iklimi etkilidir. Ancak, asıl
Akdeniz iklimine göre yaz ayları çok kurak değil (Karadeniz’in etkisi), kış sıcaklıkları
da yüksek değildir (enlemin etkisi). Bu alanlarda bitki örtüsü makidir.
 Marmara Bölgesi’nin Karadeniz kıyılarında Karadeniz iklimi görülür. Yağış miktarı da
fazladır. Bu nedenle bu alanlarda ormanlıktır.
 Ergene Havzası’nda ise karasal iklim görüldüğünden bozkırlar geniş yer tutar.
 Marmara Bölgesi, Türkiye ormanlarının % 13’üne sahiptir. Bölgeler arasında orman
oranı bakımından 4. sırada yer alır.
Nüfus ve Yerleşme;
 Nüfusu 2007 yılı verilerine göre 20,7 milyondur.
 Nüfus sayısı ve yoğunluğu en çok olan bölgedir.
 Türkiye’de kent nüfusunun en fazla olduğu bölgedir.
 Nüfusun fazla olmasında; endüstrinin ve ulaşımın gelişmiş olması, iklim ve yer
şekillerinin elverişliliği ile tarım alanlarının verimli olması etkili olmuştur.
 Nüfusun en yoğun olduğu yerler Çatalca-Kocaeli Bölümü ile Güney Marmara (Bursa
çevresi)’dır.
 Marmara Bölgesi’nde, nüfus artışı, doğum oranından çok fazladır. Bu durum
bölgenin aşırı göç almasına bağlıdır.
 Nüfus yoğunluğunun Türkiye ortalamasının altında olduğu yer Yıldız Dağları
Bölümü’dür. Bu bölümde nüfusun az olmasında; tarım alanlarının sınırlı olması,
sanayi kuruluşlarının az olması, arazinin dağınık olması ve önemli yollara uzak
kalması gibi faktörler etkilidir. Ayrıca Çanakkale çevresinde de nüfus seyrektir.
Tarım ve Hayvancılık;
 Tarım çoğu yerde modern yöntemlerle yapılır.
 İklim çeşitliliği birçok tarım ürününün yetişmesine olanak sağlamıştır.
 Yetiştirilen başlıca yarım ürünleri; ayçiçeği, zeytin, şekerpancarı, tütün, mısır, pirinç,
buğday, çeşitli sebze ve meyvelerdir. Sakarya ve İzmit’te fındık üretimi yaygındır.
Bunlardan başka koza, üzüm, sebze üretimi de önemlidir.
 Zeytin üretiminde Ege ve Akdeniz’den sonra 3.sıradadır. Gemlik ve Mudanya
çevresinde yetiştirilir.
 Ayçiçeği Trakya’nın iç kesimlerinde Ergene Havzası’nda yetiştirilir. %84’lük pay ile
Türkiye’de 1.sırada bulunur.
 Pirinç, Ergene ve Meriç Irmağı çevresinde yetiştirilir.
 Bölgede birçok tarım ürünü yetiştirilmesine rağmen nüfus fazla olduğu için bölge
diğer bölgelerden tarım ürünü alır.
 Hayvancılık, daha çok besicilik ve ahır hayvancılığı şeklindedir.
 Trakya’da mandıracılık gelişmiştir.
 Bursa-Gemlik ve İstanbul’da ipek böcekçiliği gelişmiştir.

Trakya’da arıcılık yaygındır.
Turizm;
 İstanbul ve Bursa önemli turizm merkezleridir.
 Turizm faaliyetleri yıl boyunca devam eder. Bu durum üzerinde İstanbul ve Bursa’nın tarihi ve kültürel merkez özelliği taşıması ve Türkiye’nin en önemli haça limanının bu bölgede bulunması etkili olmuştur.
 Ayrıca kaplıcalar ve Uludağ önemli turizm alanlarıdır.
 Marmara Denizi’nin kuzey ve güney (Erdek çevresi) kıyıları deniz turizmi açısından gelişmiştir.
 Bursa, Yalova, Balıkesir ve Çanakkale’de kaplıca turizmi de gelişmiştir.
Bölgenin Bölümleri;
A. Yıldız Dağları bölümü
 Bölümün Karadeniz kıyılarında Karadeniz iklimi görülür. Nemlilik fazladır. Ormanlar geniş yer tutar.
 Küçükbaş ve besi hayvancılığı önemlidir.
 Ormancılık ve orman ürünleri önemli bir gelir kaynağıdır.
 Bölümde Pınarhisar da çimento fabrikası, Trakya cam fabrikası vardır. Nüfus seyrektir.
B. Ergene Bölümü
 Bölüm Ergene Havzası’nı içine alır.
 Deprem olasılığı azdır.
 Marmara Bölgesi’nin en soğuk ve en az yağışlı bölümüdür.
 Hakim bitki örtüsü bozkırdır. Karasal iklim etkilidir.
 Tarım alanları geniştir. Türkiye’de en fazla ayçiçeği yetiştirilen bölüm burasıdır.
 Küçükbaş hayvancılık önemlidir. Mandıracılık gelişmiştir. Arıcılık yapılır.
 Türkiye’yi Avrupa’ya bağlayan kara ve demiryolları bu bölümden geçer.
 Çerkezköy’de tekstil, dokuma, makine sanayii gelişmiştir.
 Hamitabat’ta çıkarılan doğalgazdan elektrik üretilir.
 Ayçiçek yağı fabrikaları vardır.
C. Çatalca-Kocaeli Bölümü
 Çatalca ve Kocaeli yarımadaları ile Sakarya Ovası’ndan oluşur. Ortalama yükseltisi azdır, daha çok platolarla kaplıdır.
 Büyük ve Küçük Çekmece kıyı set gölleri yer alır. Ayrıca Sapanca Gölü bulunmaktadır( Tektonik göldür.)
 Karadeniz kıyıları boyunca Karadeniz iklimi görülür. Buralar ormanlık olup nüfus bakımından seyrektir. Bölümün Marmara denizi kıyıları boyunca Akdeniz iklimi etkilidir. Bitki örtüsü makidir. Nüfusun en yoğun olduğu yer bu kıyılardır.
 Bölümde şekerpancarı, tahıl, mısır, ayçiçeği, tütün üretilir. Sakarya’da fındık üretimi vardır.

İstanbul Türkiye’nin en büyük endüstri, ticaret, bankacılık, turizm, ulaşım ve kültür merkezidir.
 Endüstride çeşitlilik çok fazladır. Bunların başlıcaları; konfeksiyon, dokuma, otomotiv, cam, kundura, ilaç, kimya, gübre, deri ve besin endüstrileridir. İzmit’te İpraş petrol rafinerisi, Yarımca da petrol-kimya sanayisi vardır.
 Endüstrinin gelişmiş olması nedeniyle Türkiye’nin her yerinden buraya göç gelmektedir.
 Bölüm nüfus miktarı ve nüfus yoğunluğu bakımından Türkiye’de 1.sıradadır. Bu durum konut sıkıntısına yol açmaktadır.
D. Güney Marmara Bölümü
 Başlıca ovalar, Yenişehir, İnegöl, Bursa, Karacabey, Mustafa Kemalpaşa, Balıkesir ve Gönen ovalarıdır. Bu ovalarda tarım gelişmiştir.
 Bölümde yer alan Ulubat, Manyas ve İznik gölleri tektonik göllerdir.
 Ayçiçeği, şekerpancarı, mısır, buğday alanları, sebze ve meyve bahçeleri ile zeytinlikler bulunur.
 Küçükbaş hayvancılık ve ipek böcekçiliği önemlidir.
 Bölümün en gelişmiş şehri Bursa’dır. Burası bir tarım ve sanayi kentidir.
 Bursa’da dokuma, otomotiv, konserve endüstrisi gelişmiştir.