ANTREPO FAALİYETLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİNDE GENEL KURALLAR

[kubi]

Beyan ve Eşyanın Antrepoya Alınması
Antrepolara alınan mallar, Antrepo Giriş Defterine kaydedilmektedir. Kayıt işlemleri çok olan antrepoda, ilave olarak Marka Defteriyle malların girdiği alfabe sırasına göre listelenen Repertuar tutulmaktadır. Antrepo giriş defterlerine başlıca aşağıdaki sütunlar bulunmaktadır (Yılmazer, 1996: 35)
a- Giriş nosu, b- Giriş yapılan tarih,
c- Başka depolardan gelen mal ise o depoya giriş tarihi, d- Antrepo beyannamesinin nosu, e- Antrepo beyannamesinin tescil edildiği tarih, f- Malların temsilcileri ya da sahipleri, g- Konşimento nosu,
h- Malların getirildiği nakil araçlarının cins, seferi ve şirket bilgileri,
ı- Manifesto nosu ve manifesto tarihi,
i- Antrepoya konulan kap sayı, cins, marka, numara bilgileri,
j- Malların cins, ağırlık, vergi ağırlığı ya da vergi değerleri,
k- Antrepodaki malların çıkma tarihi,
l- Antrepodaki çıkma defter sıra nosu,
m- Düşüncelerin ifade edildiği bölüm.
Malların antrepo defterlerine kayıt işlemi ve antrepo muhafazasında sundurmalar bölümünde belirtilen esaslar uygulanmakta olup, kırılmış ya da tamir gereken ambalajlarla dağınık olan mallar antrepoda gümrük ve antrepo işletmelerimin ortak kilitleri altında farklı bölümde muhafaza alınarak durumlarının tespiti yapılmaktadır (Yılmazer, 1996: 35).
Eşya sahiplerinin ya da vekillerinin ya da temsilcilerinin ya da taşıyıcılarının, antrepoya koymak istediği, petrol ve türevi akaryakıt gümrük idaresine bildirilir. Bu bildirim antrepo beyannamesince yapılır (Yılmazer, 1996: 51).
Gümrük ve antrepoların işletme idarelerinde, her kapla depolara konan sıvıların girişleri ve çıkışlarındaki miktarları belirtilen düzenli hesabı olup bu defterde ve hesapta aşağıdaki bilgiler yazılmaktadır:
1. Eşyaların cinsleri,
2. Şayet antrepoya alınan mallar dökümse kiloları, kaplardaysa saf miktarları, cins, marka, numara ve sayıları ya da adetleri,
3. Antrepodan çıkarılan değerler,
4. Eşyaların girme ve çıkma zamanları,
5. Depolama sırasında meydana gelebilecek buharlaşmalar, dökülmeler, çökmeler ya da benzer nedenlerle ortaya çıkması muhtemel arızaların özgü tabloları,
6. Sıvıların havayla etkileşimi gibi fazla görülebilecek durumlara ilişkin özgü tabloları Antrepo Mahsup fişi örneği Şekil 3.1’de verilmiştir.
Antrepo Mahsup Fişi Örneği
Firma: ATLAS ULUSLARARASI KUMANYACILIKTİC.A.Ş. MAHSUP FİSİ
Fiş Tipi: Mahsup Tarih: 12.11.2013 FişSıraNo:52 IVIMnOUrri^l Belge No:
Hesap No Hesap Adı Açıklama Orijinal Tutar Proje Kodu sor.Mer.
Kodu Borç Alacak Meblağ Meblağ
153.01.015 KUMAŞ VE KUMAŞ ÜRÜNLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 1.184,45 006 1.184,45
153.50.001 TRANSİT BAHARAT VE YEMEK KATKILARI Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 12019,89 006 12.019,89
153.50.002 TRANSİT DENİZ ÜRÜNLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 95.681,85 006 95.681,85
153 50.003 TRANSİT DOMUZ ETLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 113 453,02 006 113.453,02
153 50.004 TRANSİT HAZIR YEMEKLER Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 5733,44 006 5.733,44
153 50.005 TRANSİT HİNDİ ETLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 12 167,85 006 12.167,85
153.50.006 TRANSİT İÇECEKLER Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 55.014,27 006 55.014,27
153.50.008 TRANSİT KOYUN ETLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 11 269,05 006 11.269,05
153 50.009 TRANSİT KURU YEMİŞ ÜRÜNLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 604,51 006 604,51
153 50.010 TRANSİT KUZU ETLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 6779,70 006 6.779,70
153 50.012 TRANSİT SEBZE VE MEYVE ÜRÜNLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 27.190,41 006 27.190,41
153 50.013 TRANSİT SIĞIR ETLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 87.032,12 006 87.032,12
153.50.014 TRANSİT SOSLAR Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 16.544,53 006 16.544,53
153.50.015 TRANSİT SÜT ÜRÜNLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 31.929,37 006 31.929,37
153 50.016 TRANSİT TATLI VE HUBUBAT ÜRÜNLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 42.994,77 006 42.994,77
153 50.017 TATLI VE ŞEKERLİ ÜRÜNLER Al.fat: KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 19.917,76 006 19.917,76
153 50.019 TAVUK ETLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 13.819,31 006 13.819,31
153.50.020 YAĞLAR Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 11.101,41 006 11.101,41
153.50.022 TRANSİT TURŞU,LİMON SUYU VE DİĞER Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 7.456,27 006 7.456,27
153.51.017 TRANSİT ZUCCACIYE & MUTFAK MALZEMELERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 4 351,19 006 4.351,19
153.51.019 TRANSİT GİYİM Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 9579,89 006 9.579,89
153 51 023 TRANSİT BAĞLAMA MALZEMESİ & GENEL Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 3 127,83 006 3.127,83
153.51.033 TRANSİT EMNİYET MALZEMESİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 5553,55 006 5.553,55
153.51.035 TRANSİT HORTUM Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 626,90 006 626,90
153.51.037 TRANSİT SEYİR MALZEMESİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 311,17 006 311,17
153 51 047 TRANSİT KIRTASİYE Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 133,95 006 133,95
153 51 049 TRANSİT NALBURIYE Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 410,63 006 410,63
153 51.051 TRANSİT FIRÇA & HALI Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 2 291,22 006 2.291,22
153 51.055 TRANSİT TEMİZLEME ÜRÜNLERİ & KİMYASALLAR Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 81,73 006 81,73
153.51.059 TRANSİT PNOMATIK & ELEKTRİKLİ EDEVAT Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 13.790,37 006 13.790,37
15351 061 TRANSİT EL ALETLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 10 326,02 006 10.326,02
153 51 063 TRANSİT KESME ALETLERİ Al.fat. : KA1-57151//ATLAS ULS.KUM.TİC.A.Ş. 2444,34 006 2.444,34

Sorumluluklar
4458 sayılı ve 27/10/1999 tarihli GK’nun 99. maddesine göre; Antrepo rejimine tabi tutulan mallar, gümrük antreposuna konuldukları zamanki işletmeler tarafından kayıtlara geçirilmekte olup, gümrük idareleri tarafından işletilmeyen antrepodaki bütün malların antrepolarda kayıtları işletici tarafından tutulmakla sorumludur. Bu kayıtlar denetime her an hazır olup, ilgili kanunun yüzüncü maddesinde hükmedilen antrepo kayıtlarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenmektedir.
Gümrüğün Denetleme Hakkı
Fiktif antrepoya konulan mallar, gümrük idaresi tarafından mühürlenir ve denetime alınır. Daha sonra idareden habersiz izinsiz antrepolara girilmemekte ve içerdeki mallara dokunulmamaktadır. Fiktif antrepoya konan mallardan teminat alınsa da, gümrük vergilerinden muaf tutulan ya da çıkışlarına kaynak olan ulusal veya ulusallaşmış mallar için teminat alınmamaktadır (Yılmazer, 1996: 60).
Gümrük denetimi için verilen beyanname örneği ile Kumanya ve Yakıt Teslim Listesi Örnekleri Şekil 3.2 ve Şekil 3.3’te verilmiştir.

Antrepodaki Beyan ve Eşyanın Nakli
Bir antreponun alanından başka bir antreponun alanına dökmeler şeklinde eşyalarınnakilleri sadece bu nakilden kaynaklanan eksikliğe ilişkin resim ve vergininödendiği durumda izinlerin verilmesi mümkün olup, ortaya çıkan eksiklik, ilk antreponun çıkarılan eşyaya ilişkin ağırlığı ile nakil sonrası taşınan antreponun ağırlığı arasındaki farkla tespit edilmektedir. Nakiller yapılırken bu konu açık bir şekilde yerine getirilecek şekilde kabul edilmelidir (Yılmazer, 1996: 55).
Gümrük idaresinin izniyle bir fiktif antrepodan aynı şahsın diğer bir fiktif antreposuna süresi içinde eşya nakledilebilir. Benzer şekilde diğer bir kişiye ait fiktif antrepoya malların sevki için eşyanın malların devrinin yaplması ve antrepo sorumluluklarının kabulünün yerine getirilmesi şarttır. Mallar bu aşamada ilk antrepolardan çıkarken uygun şekilde kontrol edilerek vergilerinin dokümanı yapılır. Daha sonra yeni antrepoda tekrar işlemleri yapılmaktadır. Süresi dahilindeki mallar fiktif antrepolardan özel antrepolar ya da genel antrepolara nakledilebilmektedir (Yılmazer, 1996: 62).
Antrepodaki Beyan ve Eşyanın Devri
Mallara sahip olan kişiler ya da vekili, kanunen temsilci ya da nakliyecisi olanlar namına antrepo beyannamesi düzenlenebilir. Buna göre genel antrepolarda, özel ya da fîktif antrepoya mallar alınarak kaydı devam eden mallar, usulüne uygun şekilde başka kişilere devredilebilmektedir. Devrin yapılması için devredenlerle devralanlar isteklerini, bulundukları bölgedeki gümrük idarelerine yazılı şekilde bildirir ve aşağıdaki koşullar sağlanırsa devir gerçekleşir (Yılmazer, 1996: 36-37):
a. Malların girişlerindeki beyannameler tescil edilmişse devir için engel teşkil eden hükmün olmaması,
b. Devir konusu malın vergileri, ücretleri, cezaları ve devlete verilen taahhütlerin yerine getirilmesi,
c. Ülke dışından ürün gönderen tüccarın mal üzerinde hakkı varsa bunun izninin olması gerekir.
Başvururken bu şartlar yerine getirilirse, antrepo işletmeleri ya da sahipleriyle gümrük idaresi devrin gerçekleşmesine izin verir (Yılmazer, 1996: 36-37).
Antrepodaki Beyan ve Eşyanın Çıkış İşlemleri, Beyanname ve Tescil
Antrepoya alınan mallar antrepolardan kesin ya da geçici şekilde çıkarılmaktadır. Sundurmalardan antrepoya alınmış olan malların kesin çıkışında ordinolar sundurma memurluğu tarafından daha önce alındığı için, bunların yerine mal sahipleri kendilerinde bulunan antrepo beyannamelerini antrepoların işletmecilerine verirler. Usulüne uygun olarak yapılan nakil ve yer değiştirmede, diğer gümrüğe bağlı antrepo aralarında gerçekleşirse, benzer şartlar uygulanır. Bunun yanında, nakil işlemleri için Gümrük mevzuatı transit ve aktarmada hükümler ve esasları uygulanmaktadır (Yılmazer, 1996: 49).
Antrepoların sahiplerinin ülkeye sokmak için fiktif antrepolardan çıkaracakları mallar gümrük idaresine usullerince verilen beyannamelerle fiktif antrepo beyannamesinin numara ve tarihini de içermelidir. Manifesto servisleri bu beyannameleri fiktif antrepo beyannamesiyle kıyasladığında, uygun olursa malları kabul ederek tesciller. Bunun ardından giriş beyannameleri gümrük idare amirliği tarafından muayene memuruna gönderilerek denetim memuru beyanını fiktif antrepo tespitine uygun görürse, giriş beyannamesindeki özel tablolara göre tahakkukunu yapmaktadır (Yılmazer, 1996: 63).
Antrepo Beyannamesinin Kapatılması
Antrepodan çıkarılan mallarda Antrepo Çıkış Defteri tutulmakta olup, bu defterlerde şu bilgiler yer almaktadır (Yılmazer, 1996: 49):
1. Antrepo çıkışındaki sıra nosu,
2. Antrepoyu ne zaman terk ettiği,
3. Çıkan kapların sayı, cins, marka ve nosu,
4. Malların türü,
5. Malların brüt ağırlığı,
6. Girişteki sıra nosu,
7. Girişteki tarihi,
8. Varsa ordino ya da antrepo beyannameleri,
9. Gümrükten alınan çıkış evrakının nosu,
10. Günlük antrepodaki çıkan kap sayısı.
Yıl Sonu Muvazene İşlemleri
Çıkış işleminde dikkate alınan değerler, gerçek çıkış değerleri olarak görülmektedir. Bu nedenle vergilendirme açısından ekstra bir işlem yapılmamakta olup, antrepoların işleticileri tarafından tutulmakta olan depo kayıtları antrepolara alınmış olan malların nicelikleriyle verimlilik oranı uygulamasının ardından elde edilmiş olan ürün niceliğini göstermelidir. Bu kayıtlar her zaman gümrük idaresinin kontrolüne açık olup, rafineri idaresinin bilanço dönemi bitiminde bilançosu ile stok kayıtları kıyaslanmaktadır (MEB, 2011: 35).
Çıkış için ağırlık yöntemleri üzerinde işlem yapılırsa, vergilendirme bu değerler üzerinden yürür. Bunun yanında rafineri idaresi ayrıca muhasebe kayıtlarına intikal eden nicelikleri aynı pusulalar uyarınca tespit eder. Bu nedenle, rafineri idaresinin senelik hesap dönemi bitiminde düzenlenen bilanço ya da imal raporundaki nicelikler, gümrük idaresi tarafından vergilenmiş tahakkuk ettirilmiş olan yıllık çıkış niceliği ile örtüşmelidir (MEB, 2011: 35).
Gümrük idaresi, ağırlık göstergelerine ilişkin sahip olduğu ithalat değerleriyle, rafineri idaresinin sene sonu muhasebe işlemlerine bağlı olarak bulunan sonuçları kıyaslar ve bunun neticesinde vergileri ödenen ithal değerleri, rafineri idaresinin muhasebe kayıtlarında bulunan rakamlara uygun olduğunda verilen belgeye dayalı olarak bu konu kaydedilir (MEB, 2011: 35).