2017 zabıt katipliği mülakat soru ve cevapları

Cevapla
süleyman123
Mesajlar: 5
Kayıt: 10 Nis 2018 11:54
İletişim:

10 Nis 2018 14:08

2017 ZABIT KATİPLİĞİ/CEZAEVİ KATİPLİĞİ MÜLAKAT NOTLARI-GÜNCEL BİLGİLER


CUMHURBAŞKANLARIMIZ

1. M. Kemal Atatürk (1881 – 1938) Görev süresi: 29.10.1923 – 10.11.1938 (4 dönem, CHP)
2. İsmet İnönü (1884 – 1973) Görev süresi: 11.11.1938 – 22.05.1950 (4 dönem, CHP)
3. Celal Bayar (1883 – 1986) Görev süresi: 22.05.1950 – 27.05.1960 (3 dönem, Demokrat Parti)
4. Cemal Gürsel (1895 – 1966) Görev süresi: 26.10.1961 – 28.03.1966 (2 dönem, Bağımsız)
5. Cevdet Sunay (1899 – 1982) Görev süresi: 28.03.1966 – 28.03.1973 (1 dönem, Bağımsız)
6. Fahri Korutürk (1903 – 1987) Görev süresi: 06.04.1973 – 06.04.1980 (1 dönem, Bağımsız)
7. Kenan Evren (1917 – 2015) Görev süresi: 09.11.1982 – 31.10.1989 (1 dönem, Bağımsız)
8. Turgut Özal (1927 – 1993) Görev süresi: 31.10.1989 – 17.04.1993 (1 dönem, Anavatan Partisi)
9. Süleyman Demirel (1924 – 2015) Görev süresi: 16.05.1993 - 16.05.2000 (1 dönem, DYP)
10. Ahmet Necdet Sezer (1941 – ) Görev süresi: 16.05.2000 – 28.08.2007 (1 dönem, Bağımsız)
11. Abdullah Gül (1950 – ) Görev süresi: 28.08.2007 – 28.08.2014 (1 Dönem, Bağımsız)
12. Recep Tayyip Erdoğan (1954 - ) Görev süresi; 28.08.2014 - (Partili Cumhurbaşkanı)



YENİ KABİNE 65. HÜKÜMET
Başbakan: Binali Yıldırım

Başbakan Yardımcısı: Mehmet Şimşek
Başbakan Yardımcısı: Recep Akdağ
Başbakan Yardımcısı: Fikri Işık
Başbakan Yardımcısı: Bekir Bozdağ
Başbakan Yardımcısı: Hakan Çavuşoğlu

Adalet Bakanı: Abdulhamit Gül
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı: Fatma Betül Sayan Kaya
Avrupa Birliği Bakanı: Ömer Çelik
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı: Faruk Özlü
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı: Jülide Sarıeroğlu
Çevre ve Şehircilik Bakanı: Mehmet Özhaseki
Dışişleri Bakanı: Mevlüt Çavuşoğlu
Ekonomi Bakanı: Nihat Zeybekci
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: Berat Albayrak
Gençlik ve Spor Bakanı: Osman Aşkın Bak
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı: Ahmet Eşref Fakıbaba
Gümrük ve Ticaret Bakanı: Bülent Tüfenkci
İçişleri Bakanı: SÜLEYMAN SOYLU
Kalkınma Bakanı: Lütfi Elvan
Kültür ve Turizm Bakanı: Numan Kurtulmuş
Maliye Bakanı: Naci Ağbal
Milli Eğitim Bakanı: İsmet Yılmaz
Milli Savunma Bakanı: Nurettin Canikli
Orman ve Su İşleri Bakanı: Veysel Eroğlu
Sağlık Bakanı: Ahmet Demircan
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı: Ahmet Arslan
Büyük İllerimizin Valileri
İstanbul Valisi: Vasip Şahin
İzmir Valisi: Erol Ayyıldız
Ankara Valisi: Ercan Topaca
Adana Valisi: Mahmut Demirtaş
Bursa Valisi: İzzettin Küçük
Antalya Valisi: Münir Karaloğlu

ADALET BAKANLIĞI

Adalet Bakanlığının görevleri, 29 Mart 1984 gün ve 2992 sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2. maddesinde sayılmıştır. Buna göre Adalet Bakanlığı'nın bazı görevleri şunlardır:
1. Kanunlarda kurulması öngörülen mahkemeleri açmak ve teşkilatlandırmak, ceza infaz ve ıslah kurumları, icra ve iflas daireleri gibi her derece ve türdeki adalet kurumlarını planlamak, kurmak ve idari görevleri yönünden gözetim ve denetimini yapmak ve geliştirmek,
2. Bir mahkemenin kaldırılması veya yargı çevresinin değiştirilmesi konularında Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna teklifte bulunmak,
3. Kamu davasının açılması ile ilgili olarak kanunların Adalet Bakanına verdiği yetkinin kullanılması ile ilgili çalışma ve işlemleri yapmak,
4. Avukatlık ve Noterlik Kanunlarının Bakanlığa verdiği görevleri yapmak,
5. Adli sicilin tutulması ile ilgili hizmetleri yürütmek
6. Türk Ticaret Kanunu ile Ticaret Sicili Tüzüğünün Bakanlığa verdiği görevleri yapmak,
7. Adalet hizmetlerine ilişkin konularda, yabancı ülkelerle ilgili işlemleri yerine getirmek,
8. Adalet hizmetleriyle ilgili konularda, gerekli araştırmalar ve hukuki düzenlemeleri yapmak, görüş bildirmek,
9. Bakanlıklarca hazırlanan kanun ve kanun hükmünde kararname taslaklarının Bakanlığa gönderilmesinden önce Türk hukuk sistemine ve kanun yapmak tekniğine uygunluğunu incelemek,
10. İlgili mevzuat hükümlerine göre infaz ve ıslah işlerini düzenlemek,
11. İcra ve İflas daireleri vasıtasıyla, icra ve iflas işlemlerini yürütmek,
12. Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
Ceza hukuka ile özel (medeni) hukuktaki gelişmeleri izleyerek gerekli kanun tasarılarını hazırlar, genel ceza ve tevkif evleri, iş esası üzerine kurulu, cezaevleri, iş yurtları ve ıslahevleri açar, bunların yönetim şeklini düzenler. Hükümlü ve tutukluların bakılmasını, barındırılmasını, okutulmasını ve çalıştırılmasını sağlar. Ceza mahkemelerinin verdikleri hükümleri kesinleştikten sonra yerine getirir. Avukatlık izin belgesi verir. Noterlikler kurar. Bu iki meslekten olanları denetler. Adli Tıp müessesesi de bu bakanlığa bağlıdır. Adalet bakanlığı merkez örgütünde Hukuk İşleri Genel müdürlüğü, Ceza İşleri Genel müdürlüğü, Ceza ve Tevkif Evleri Genel müdürlüğü ve her bakanlıkta olan daireler bulunmaktadır.
HUKUK DEVLETİ NE DEMEKTİR?
Hukuk devleti ilkesi, insan haklarına saygılı ve bu hakları koruyucu âdil bir hukuk düzeni kuran ve bunu devam ettirmekle kendini yükümlü sayan, hukuk kurallarına ve Anayasa’ya uygun davranan, bütün eylem ve işlemleri yargı denetimine bağlı olan devlet demektir.
YASAMA, YÜRÜTME, YARGI NE DEMEKTİR?
Yasama 1982 Anayasasının 87’nci maddesinde sayılan yetkilerdir şeklinde tanımlayabiliriz. Kapsamı. – Bu maddeye göre “yasama yetkisi”nin kapsamında şu yetkilerin bulunduğu söylenebilir:
1. Kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak.
2. Bakanlar Kurulu ve bakanları denetlemek.
3. Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek.
4. Bütçe ve kesin hesap kanun tasarılarını görüşmek ve kabul etmek.
5. Para basılmasına karar vermek.
6. Savaş ilânına karar vermek.
7. Milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak.
8. Anayasanın 14’üncü maddesindeki fiillerden dolayı hüküm giyenler hariç olmak üzere, genel ve özel af ilânına karar vermek.
9. Mahkemelerce verilip kesinleşen ölüm cezalarının yerine getirilmesine karar vermek.
10. Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek.
Yargı yürütmeyi denetleyen ve vatandaşların yasal haklarını kanun önünde koruması için çalışan erktir. Hukuksal olarak; Yasalara göre mahkemece bir olay veya olgunun doğuşuna etken olan sebeplerin de göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi sonucu verilen karardır. Diğer bir ifadeyle; Kavrama, karşılaştırma, değerlendirme vb. yollara başvurularak kişi, durum veya nesnelerin eleştirici bir biçimde değerlendirilmesi. Yani hükümdür.
Yürütme, yargı ve yasama ile birlikte, güçlerin ayrılığı ilkesine dayanan demokrasi rejimlerindeki üç erkten (güç) biridir. Yürütme, yargıya ve yasalara bağlı olarak ülkenin ve hükümetin icraatını gerçekleştiren erktir.
Yasama yetkisi: Yasama yetkisi Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez.
Yürütme yetkisi ve görevi: Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu tarafından, Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir.
Yargı yetkisi: Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
SAVCI: Herhangi bir şekilde haberdar olduğu suçlara bizzat veya emniyet kuvvetleri yardımıyla el koyup, lehte veya aleyhte delilleri toplayarak olay hakkında kamu davası açıp açmamaya karar veren, açılan davaları da iddia makamını temsil eden, adli görevleri yanında idari görevleri de bulunan kamu görevlisidir.
GÖREVLERİ: Ağır cezalık suçlar ile kanunda kamu davası açılması gerektiği belirtilen konularda şikayetçi olsun veya olmasın hazırlık soruşturmasını yapar, kamu davası açar, – Kanıt toplar ve sanığı sorguya çeker, – Ölüm olaylarında cesetlerin adli muayenesini yaptırır, – İddianame hazırlar ve yargı kararlarını yerine getirir, – Suçtan zarar gören kişilerin ve toplumun haklarını savunur, – Medeni hukuku ilgilendiren, kanundan doğan bazı davaları açar (Derneğin veya vakfın hukuken ortadan kaldırılması, evlenmeye itiraz vs.).
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
BAŞSAVCILIĞIN GÖREVLERİ
1 – Kamu davası açılmasına yer olup olmadığına dair soruşturma yapmak veya yaptırmak
2 – Kanun hükümlerince yargılama faaliyetlerini kamu adına izlemek, bunlara katılmak gerektiğinde kanun yollarına başvurmak
3 – Mahkemelerce kesinleşen hükümlerin gerçekleşmesi için işlem yapmak ve izlemek
4 – Kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirmek
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
HAKİM (YARGIÇ): Devlet ile birey arasındaki veya bireylerin kendi aralarındaki veya devletin iki idari birimi arasındaki anlaşmazlıkları ile kamu düzenini bozan suçlara ilişkin konuları, Anayasaya, kanunlara ve hukuk ilkelerine uygun olarak inceleyen, vicdani kanaatine göre ve bağımsız olarak karar veren kişidir.
GÖREVLERİ: Kendisine gelen dava konusu dosyayı inceler, – Davacı ve davalı taraflar ile onların avukatlarını, tanıkları ve bilirkişileri dinler, – Sunulan bilgi ve belgeleri alır, dava dosyalarına ekler ve bunları değerlendirir, – Kanıtlar ve verilen ifadeler ile yürürlükteki kanunlar ışığında, dava hakkında hüküm verir.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
HAKİMLER VE SAVCILAR KURULU (HSK)-2017

Genel Kurul 13 üyeden oluşmaktadır. Kurulun Başkanı Adalet Bakanı olup Müsteşar Kurulun tabii üyesidir.
Genel Kurulun Görevleri
>> Başkanvekilini ve daire başkanlarını seçmek.
>> Dairelerin kararlarına karşı yapılan itirazları inceleyip karara bağlamak.
>> Daireler arasında çıkan görev ve işbölümü uyuşmazlıklarını kesin olarak karara bağlamak.
>> Kurulun görevine giren, fakat Genel Kurul veya dairelerin görevleri arasında gösterilmeyen konularda karar merciini belirlemek.
>> Kurul üyeleri hakkındaki suç soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturma işlemlerine ilişkin 6087 Sayılı Kanunla verilen görevleri yerine getirmek.
>> Bakanlığın, bir mahkemenin kaldırılması veya yargı çevresinin değiştirilmesi konusundaki tekliflerini karara bağlamak.
>> Yargıtay ve Danıştaya üye seçmek.
>> Genel Sekreterin atanması için Başkana üç aday teklif etmek.
>> Teftiş Kurulu Başkanını, Teftiş Kurulu başkan yardımcılarını, Kurul başmüfettişlerini, Kurul müfettişlerini ve Kurulda geçici veya sürekli olarak görev yapacak tetkik hâkimlerini atamak.
>> Adli ve idari yargı hâkim ve savcılarını mesleğe kabul etmek, atama ve nakil işlemlerini yapmak, geçici yetki vermek, yükselme ve birinci sınıfa ayırmak, kadro dağıtmak, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar vermek, disiplin cezası vermek, görevden uzaklaştırma ile hâkim ve savcılar hakkında denetim, araştırma, inceleme ve soruşturma yapılması konularına münhasır olmak üzere yönetmelik çıkarmak ve genelge düzenlemek.
>> Kurulun stratejik plânını onaylamak ve uygulamasını takip etmek.
>> Görev alanını ilgilendiren kanun, tüzük ve yönetmelik taslakları hakkında görüş bildirmek.
>> Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

*HSK ayrı bir tüzel kişiliğe sahip değildir.

* Yeni değişiklikle HSK'nin yapısı:

Adalet Bakanı- 1

Adalet Bakanı Müsteşarı 1

TBMM Genel Kurulu 7

Cumhurbaşkanı 4

*HSYK’nın kararları yargı denetiminin dışındadır.

Yazı işleri ilgisine göre Cumhuriyet Başsavcısı, mahkeme başkanı ve hakimlerin denetiminde, yazı işleri müdürünün yönetiminde zabıt kâtibi, memur ve mübaşirler tarafından yürütülür. İlgisine göre Cumhuriyet Başsavcısı Cumhuriyet Savcısına, Mahkeme başkanı da üyelere yazı işlerinin yürütülmesinin denetlenmesinde görev verebilir.
Yazı işleri müdürü ilgisine göre C. Başsavcısı, Mahkeme Başkanı ve hakimlerin onayını alarak yönetimindeki zabıt Kâtipleri arasında işbölümü yapabilir. Yazı işlerinin gecikmesinde kalemden sorumlu zabıt kâtibi ve yazı işleri müdür sorumludur.

Yazı İşleri Müdürünün görevleri şunlardır:

a) Mahkeme yazı işlerini denetlemek.
b) Talep halinde gerekçeli kararın tebliğini sağlamak.
c) Harç tahsil müzekkerelerini yazmak ve kesinleştirme işlemlerini yapmak.
ç) Zabıt kâtipleri arasında iş bölümü yapmak.
d) Dava dilekçesini ve havalesi gereken evrakı havale etmek.
e) Yönetimi altında bulunan zabıt kâtipleri ve diğer memurları yetiştirmek.
f) Hukukî başvuru veya kanun yolları incelemesi için dosyayla ilgili gerekli işlemleri yapmak ya da yaptırmak.
g) Bilirkişilere fiziki ortamda teslimi gereken dosyalarla ilgili işlemleri yerine getirmek.
h) Harcın hesaplanması ve hukuk mahkemeleri veznesi bulunmayan yerlerde tahsiline ilişkin işlemleri yapmak.
ı) Dosyaya ait kıymetli evrak ve değerli eşyanın uygun yerde muhafazasını sağlamak.
i) Yargılamanın bulunduğu aşamanın gereklerini yerine getirmek.
j) Arşivin düzenli tutulmasını sağlamak.
k) Teminatın iadesi gereken hallerde gerekli işlemleri yerine getirmek.
l) Mevzuattan kaynaklanan veya hâkim tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmek.
Zabıt kâtibinin görevleri şunlardır:
a) Duruşma ve keşiflere katılmak, hâkim tarafından yazdırılanlar ile doğrudan yazılmasına izin verilen beyanları tutanağa yazmak.
b) Ara kararları yerine getirmek.
c) Gerekçeli kararları hâkimin bildirdiği şekilde yazmak.
ç) Yargılaması devam eden dosyaları düzenli ve eksiksiz bir şekilde muhafaza etmek.
d) Tamamlanıp kesinleşen dosyaları arşive kaldırtmak.
e) Tarafların dosyaları incelemesine nezaret etmek ve dosya inceleme tutanağını düzenlemek.
f) Karar ve tutanakları dikkat ve itina ile yazarak imzasız bırakmamak.
g) Cevabı gelmeyen müzekkerelerin tekidini yapmak.
ğ) Dizi pusulası düzenlemek.
h) Mevzuattan kaynaklanan veya hâkim ya da yazı işleri müdürünün vereceği diğer görevleri yerine getirmek.
Mübaşirin görevleri şunlardır:
a) Kâtip tarafından hazırlanan ve duruşması yapılacak dosyaları incelenmek üzere duruşma gününden önce hâkime götürmek.
b) Günlük duruşma listesini yapmak ve görülebilecek bir yere asmak.
c) Duruşma sırası gelenleri duruşma salonuna davet etmek.
ç) Duruşmaya alınanların salondaki yerlerini göstermek ve buna uyulmasını sağlamak.
d) Yemin verilmesi ve kararın açıklanması başta olmak üzere, duruşma ve keşif esnasında izlenmesi gereken davranış kurallarını taraflara ve ilgililere açıklamak.
e) Müzekkereler ve tebligatların ilgili kurum ya da kişilere ulaşmasını sağlamak üzere posta ve zimmet işlemlerini yerine getirmek.
f) Duruşmanın gizli yapılması kararı alındığında salonu boşaltmak.
g) Hâkimin uygun bulduğu kişilerin dosyadan fotokopi almasına yardımcı olmak.
ğ) Ertelenen duruşma tarihini yazarak taraflara vermek.
h) Arşive gitmesi gereken dosyalar ile arşivden çıkarılması gereken dosyalara ilişkin işlemleri yapmak ve arşivi düzenli tutmak.
ı) Fiziki ortamda sunulan evrakı en kısa sürede dosyasına düzenli bir şekilde takmak.
i) Hâkimin ve yazı işleri müdürünün vereceği diğer görevleri yerine getirmek.

Hizmetlinin görevleri şunlardır:

a) Mahkemeye ait alanları tertipli, düzenli ve temiz halde tutmak.
b) Mübaşirin olmadığı ya da yetersiz kaldığı zamanlarda ona ait işleri yapmak ve yardımcı olmak.
c) Hâkimin ve yazı işleri müdürünün vereceği diğer görevleri yerine getirmek.
Kalem Hizmetlerinin Genel Esasları
Kalem hizmetlerinin yürütülmesi
Madde 5 – Kalem hizmetleri, ilgisine göre Cumhuriyet başsavcısı, mahkeme başkanı veya hâkimin denetimi altında, yazı işleri müdürünün yönetiminde kalemde görevlendirilen zabıt kâtipleri, memurlar ve mübaşirler tarafından yürütülür.
Gerektiğinde Cumhuriyet başsavcısı Cumhuriyet savcısına, mahkeme başkanı da üyelere, işbölümüne göre kalem hizmetlerinin yürütülmesinin denetlenmesinde görev verebilir.

İş bölümü
Madde 6 – Yazı işleri müdürü ilgisine göre Cumhuriyet başsavcısı, mahkeme başkanı veya hâkiminin onayını alarak yönetimi altındaki zabıt kâtibi ve memurlar arasında iş bölümü yapabilir. Bir zabıt kâtibine çok iş gelmesi hâlinde diğer zabıt kâtipleri ona yardım ederler. İşlerin birikmesinden kalemde görevli zabıt kâtipleri ile birlikte yazı işleri müdürü sorumludur.
Yetiştirme görevi
Madde 7 – Yazı işleri müdürü, yönetimi altında bulunan zabıt kâtipleri ve memurların yetiştirilmeleriyle de görevlidir.

Hâkim adayları ve avukat stajyerlerinin Cumhuriyet başsavcılığı ve mahkeme kalemlerinde çalıştırılması
Madde 8 – Hâkim adayları ve avukat stajyerleri, kalem işlerinde ilgisine göre Cumhuriyet başsavcısı, mahkeme başkanı veya hâkimin tensibi ile uygulama bilgilerini geliştirmek amacıyla çalıştırılabilir. Ancak, bir defa görmekle öğrenilebilecek işler devamlı yaptırılamaz.
Cumhuriyet Başsavcılığı Kalem Hizmetleri
Savcılıklarda Tutulacak defterler
Madde 9 – Cumhuriyet başsavcılıklarında aşağıda gösterilen defterlerin tutulması zorunludur:
a) Soruşturma defteri,
b) Kabahat eylemleri kayıt defteri,
c) Esas defteri,
d) İnfaz defteri,
e) Adlî kontrol kararlarının kaydına mahsus defter,
f) Hapis ile tazyik defteri,
g) Arama defteri,
h) İstinabe defteri,
i) Kitaplık defteri,
j) Muhabere defteri,
k) Zimmet defteri,
l) Suç eşyası esas defteri.

Savcılıkta Tutulan Defterlerin Tahsis Amacı ve Kullanılış Şekli
Soruşturma defteri
Madde 10 – Cumhuriyet başsavcılığına gelen tüm soruşturma evrakının kaydedildiği ve soruşturma evresinin işlendiği defterdir.
Soruşturma defteri; sıra numarası, mağdur veya şikâyetçinin adı ve soyadı, şüphelilerden her birinin kimliği, T.C. kimlik numarası, suçun nev’i, suçun haber alındığı tarih veya başvurma tarihi, tutuklama tarihi, tahliye tarihi, suç eşyası esas defteri numarası, soruşturma için evrakın adlî kolluğa veya diğer kolluk birimlerine gönderildiği ve gelip-gittiği tarihler, adlî kolluk veya diğer kolluk birimleri tarafından gönderilen soruşturma evrakının tarih ve sayısı ile birim adı, tekit tarihleri, davanın açıldığı tarih ve Cumhuriyet başsavcılığı esas defteri numarası, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmişse tarih ve numarası ile suçtan zarar gören ile önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş şüpheliye tebliği tarihi, bu karara itiraz edilmişse neticesi ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
Kimlik bilgisi sütunlarına adres dışında varsa ev, iş, cep telefonu, faks numaraları ile elektronik posta adresinin de yazılması gerekir.

Mahkemelerce, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 170 inci maddesindeki unsurları içermeyen, ön ödeme veya uzlaşma usulü uygulanmaksızın kamu davası açılan iddianame ve soruşturma evrakının Cumhuriyet başsavcılığına iadesine karar verildiğinde yeni bir soruşturma numarasına kaydedilir, soruşturma defterindeki önceki numarasının düşünceler sütununa bu durum not edilir.
Kabahat eylemleri kayıt defteri
Madde 11 – Doğrudan veya herhangi bir ihbar veya şikâyet üzerine kabahat türünden eylem sebebiyle Cumhuriyet başsavcılığınca karar verilecek evrakın ve infaz işlemlerinin kaydedildiği defterdir.
Kabahat eylemleri kayıt defteri; sıra numarası, ihbar eden veya şikâyetçinin kimliği, kabahat eylemini işleyen kişinin kimliği, T.C. kimlik numarası, kabahat eyleminin türü, tarihi, uygulanan yaptırım, verilen karar ve tarihi, başvurma yolu tarihi ve neticesi, itiraz yolu tarihi ve neticesi, infaz için merciine gönderilme tarihi, infaz tarihi, kararı veren Cumhuriyet savcısının sicili ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
Esas defteri
Madde 12 – Ceza davasının başlangıcından sonuna kadar takip ettiği safahatın kaydedildiği defterdir.
Esas defteri; sıra numarası, mağdur ve şikayetçinin adı ve soyadı, şüphelilerden her birinin kimliği, T.C. kimlik numarası, suçun nev’i soruşturma defteri sıra numarası, tutukluluk tarihi, tahliye tarihi, evrakın mahkemeye veriliş tarihi, kanun yolları işlemleri ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
İnfaz defteri
Madde 13 – Mahkeme ilâmlarının düzenli ve aksamayacak bir şekilde infaz edilmesini sağlamak amacıyla tutulan defterdir.
İnfaz defteri; sıra numarası, hükümlünün kimliği, T.C. kimlik numarası, ilâmı veren mahkeme, ilâmın tarih ve numarası, ilâmın geldiği tarih, Cumhuriyet başsavcılığının esas numarası, hükmün özeti, evvelce gözaltında ve tutuklu kalmışsa giriş ve çıkış tarihleri, cezaevine girdiği tarih ve saat, cezaevinden çıktığı tarih ve saat, muhafaza tedavi ve tedbirin uygulanmaya başlandığı tarih, muhafaza, tedavi ve tedbirin sona erdiği tarih, ceza bildirme fişinin gönderildiği tarih, tali karar fişi, yerine getirme fişinin gönderildiği tarih ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
Bir hüküm ile aynı şahsın hürriyeti bağlayıcı ceza ile adlî para cezasına ve güvenlik tedbirine hükmedilmesi hâlinde, bu cezalara ait ilâmlar ayrı ayrı numaralara kaydedilir.
İşin çok olduğu yerlerde adlî para cezasına dair ilâmlar için müstakil bir defter tutulabileceği gibi, 2253 sayılı Çocuk Mahkemelerinin Kuruluşu, Görev ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanuna, 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanuna, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanuna, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 32 nci maddesi, 50 nci maddesinin (1) inci fıkrasının (c), (d), (e) ve (f) bentleri ile (5) inci fıkrası, 51 inci maddesinin (4) üncü fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri, 53 üncü maddesinin (5) ve (6) ncı fıkraları, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 60 ıncı maddesi ve 203 üncü maddesinin (3) üncü fıkrasına göre verilen disiplin cezaları, tedbir niteliğindeki kararlar ile muayene ve tedavi kararları, dahili ve harici ilâmlar hakkında da müstakil bir defter tutulabilir.
Adlî kontrol kararlarının kaydına mahsus defter
Madde 14 – 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 109 ila 115 inci maddeleri gereğince verilen adlî kontrol kararlarının infazını takip amacıyla kaydedildiği defterdir.
Adlî kontrol kararlarının kaydına mahsus defter; sıra numarası, şüphelinin kimliği, T.C. kimlik numarası, kararı veren mahkeme, kararın tarih ve numarası, kararın özeti, kararın süresi, kontrol kararının sona erdiği tarih ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
Hapis ile tazyik defteri
Madde 15 – 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre tahsili lazım gelen bilumum vergi, resim, harç ve para cezaları ile 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu hükümleri uyarınca infaz edilmek üzere Cumhuriyet başsavcılığına gönderilen hapisle tazyik kararlarının kaydına mahsus defterdir.
Hapis ile tazyik defteri; sıra numarası, borçlunun kimliği, borç nev’i ve miktarı, hapis ile tazyik kararını veren merci, tarih ve numarası, tutulduğu tarih, tutukevine alındığı tarih, tutulacağı süre, salıverme tarihi ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
Arama defteri
Madde 16 – Haklarında yakalama emri ile yokluğunda tutuklama kararı verilenlerle, zamanaşımına kadar aranmaları gereken şüpheli, sanık ve hükümlülerin aranmaları için ilgili mahkeme veya başka yer Cumhuriyet başsavcılıklarından gelen müzekkerelerin kaydedildiği defterdir.
Arama defteri; sıra numarası, evrakın geldiği tarih, evrakı gönderen daire, tarih ve numarası, aranan şahsın hüviyeti, suçun nev’i, şüpheli veya sanık ise suçun işlendiği tarih, tutuklama ve yakalama emri kararı varsa tarih ve numarası, hükümlü ise hükmün kesinleştiği tarih, cezanın nev’i ve miktarı, aranan şahsın yakalanması için yapılan muamele ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
İstinabe defteri
Madde 17 – Başka yer Cumhuriyet başsavcılıklarının yaptıkları soruşturma ile ilgili olarak gönderilen talimatların alındığı ve gönderildiği tarihleri gösteren defterdir.
İstinabe defteri; sıra numarası, talimatın geldiği tarih, talimatı gönderen daire, tarih ve numarası, dinlenilmesi istenilenin adı ve soyadı, sıfatı, yapılması istenilen işlem, talimatın iade tarihi ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
Kitaplık defteri
Madde 18 – Cumhuriyet başsavcılıklarına ve mahkemelere gönderilen kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer kitap ve dergilerin işlendiği defterdir.
Bu defter “Adalet Kütüphaneleri Yönetmeliği” hükümlerine göre tutulur.
Muhabere defteri
Madde 19 – Yukarıda gösterilen defterlere kaydı gerekmeyen ancak, Cumhuriyet başsavcılıklarından, mahkemelerden veya diğer mercilerden gelen veya bu mercilere gönderilen evrakın ve yazıların kaydedildiği defterdir.

Bu defterlere, soruşturma dolayısıyla muhtelif mercilere yazılan yazılarla onlara verilen cevaplar ve istinabe defterine kayıtlı işlere ait yazışmalar geçirilmez. Bunların zimmet defterine kaydı ile yetinilir.
Muhabere defterindeki kayıtlı yazıya gelen cevap ayrı bir kayıt işlemine tâbi tutulmaz. Sadece defterde aldığı numaranın karşısına geldiği işaret olunur.
Bakanlıkla olan yazışmalar ile faks, telgraf haberleşmesi için ayrı ayrı muhabere defteri tutulur.
İşin yoğun olduğu Cumhuriyet başsavcılıklarında, Bakanlık yazışmaları ile faks, telgraf haberleşmesi dışında kalan diğer yazışmalar için tek ve çift numaralar olmak üzere iki ayrı muhabere defteri tutulabilir.
Muhabere defteri; sıra numarası, evrakın tarih ve numarası, geliş ve sevk tarihi, evrakın özeti ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
Zimmet defteri
Madde 20 – Cumhuriyet başsavcılıklarından muhtelif mercilere gönderilen evrakın kaydedildiği defterdir.
Zimmet defteri; sıra numarası, evrak numarası, gönderildiği daire, alındığı tarih, evrakı alanın adı ve soyadı, evrakı alanın imzası sütunlarını ihtiva eder.
Tutuklama, zorla getirme yazısı ile çağrı kağıdı için müstakil bir zimmet defteri tutulması zorunludur.
Suç eşyası esas defteri
Madde 21 – İspat aracı olarak yararlı görülen, suçta kullanılan veya suçun işlenmesi tahsis edilen ya da suçun işlenmesinde kullanılmak üzere hazırlanan, suçtan meydana gelen, üretimi, bulundurulması, kullanılması, taşınması, alınması ve satılması suç oluşturan eşya veya suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesiyle elde edilen maddî menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan yahut bunların karşılığını oluşturan ekonomik mal varlığı değerlerinin (kazanç) kaydedildiği defterdir.
Bu defter “Suç Eşyası Yönetmeliği” hükümlerine göre tutulur.
Tutulacak dosyalar ve kartonlar
Madde 28 – Cumhuriyet başsavcılıklarında aşağıda gösterilen dosya ve kartonların tutulması zorunludur:
a) Soruşturma dosyası,
b) Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar kartonu,
c) İddianame kartonu,
d) Kabahat eylemleri karar kartonu,
e) Görevsizlik ve yetkisizlik kartonu,
f) Fezleke kartonu,
g) İnfaza ara verme kartonu,
h) İş cetvelleri kartonu,
i) Teftiş tavsiye raporları kartonu,
j) Denetleme kartonu,
k) İstinaf kartonu,
l) Temyiz kartonu,
m) Adlî tebligat ve posta gönderilerine dair karton,
n) Değişik işler kartonu,
o) Otopsi kartonu.

Savcılık Dosya ve Kartonların Tahsis Amacı ve Kullanılış Şekli
Soruşturma dosyaları
Madde 29 – Her soruşturma evrakı için gününde ayrı bir dosya düzenlenir.
Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar kartonu
Madde 30 – Cumhuriyet başsavcılıklarının soruşturma evresi sonunda verdikleri kovuşturmaya yer olmadığına dair kararların tarih ve numara sırasına göre saklandığı kartondur.
Bu kartona konulacak karar örneklerinde Cumhuriyet başsavcısı veya Cumhuriyet savcısının imzası ile Cumhuriyet başsavcılığı mührünün bulunması zorunludur.
İddianame kartonu
Madde 31 – Soruşturma evresi sonunda ilgili mahkemeye kamu davası açılmasına dair iddianamelerin tarih ve numara sırasına göre saklandığı kartondur.
Her mahkeme için ayrı bir iddianame kartonu tutulur.
Bu kartona konulacak iddianame örneklerinde Cumhuriyet başsavcısı veya Cumhuriyet savcısının imzası ile Cumhuriyet başsavcılığı mührünün bulunması zorunludur.
Kabahat eylemleri karar kartonu
Madde 32 – Cumhuriyet başsavcılıklarınca kabahat eylemleri hakkında verilen kararların tarih ve sıra numarasına göre saklandığı kartondur.
Bu kartona konulacak karar örneklerinde Cumhuriyet başsavcısı veya Cumhuriyet savcısının imzası ile Cumhuriyet başsavcılığı mührünün bulunması zorunludur.
Görevsizlik ve yetkisizlik kartonu
Madde 33 – Cumhuriyet başsavcılıklarınca verilen görevsizlik ve yetkisizlik kararlarının tarih ve numara sırasına göre saklandığı kartondur. İşin yoğunluğuna göre bu kartonlar ayrı tutulabilir.
Bu kartona konulacak karar örneklerinde Cumhuriyet başsavcısı veya Cumhuriyet savcısının imzası ile Cumhuriyet başsavcılığı mührünün bulunması zorunludur.
Fezleke kartonu
Madde 34 – Ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçlar sebebiyle ağır ceza mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığına gönderilen soruşturma evrakı için mülhakat Cumhuriyet başsavcılıklarınca düzenlenen fezlekelerin tarih ve numara sırasına göre saklandığı kartondur. Çocuk Mahkemeleri ile Fikrî ve Sınaî Haklar Mahkemesinin görevine giren suçlarla ilgili düzenlenen fezlekeler de bu kartonda saklanır. Bu kartona konulacak fezleke örneklerinde Cumhuriyet başsavcısı veya Cumhuriyet savcısının imzası ile Cumhuriyet başsavcılığı mührünün bulunması zorunludur.
İnfaza araverme kartonu
Madde 35 – Cumhuriyet başsavcılarınca 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 16 ve 17 inci maddeleri gereğince mahkûmiyetlerin infazına ara verilmesi halinde bu kararların tarih ve numara sırasına göre saklandığı kartondur.
Bu kartona konulacak araverme kararları örneklerinde Cumhuriyet başsavcısı veya Cumhuriyet savcısının imzası ile Cumhuriyet başsavcılığı mührünün bulunması zorunludur.
İş cetvelleri kartonu
Madde 36 – Cumhuriyet başsavcılıklarından Bakanlığa gönderilen iş cetveli örneklerinin düzenli bir şekilde tarih sırasıyla konulduğu kartondur.
Teftiş tavsiye raporları kartonu
Madde 37 – Teftiş sonucunda düzenlenen tavsiye raporlarının saklandığı kartondur.
Denetleme kartonu
Madde 38 – İlgili kanunlar gereğince Cumhuriyet başsavcısı veya Cumhuriyet savcısının noterlik ve icra müdürlüğü işlemlerini denetlemeleri sonucunda düzenledikleri raporlar ile değişik tarihlerde kıdemli hâkim ile birlikte mahkeme yazı işleri müdürleri ile paraya vaziülyed tüm görevlilerin kasa hesaplarının tesbitine ilişkin tutanakların saklandığı kartondur.
Bu kartona konulacak rapor örneklerinde ve tutanaklarda Cumhuriyet başsavcısı veya Cumhuriyet savcısı ile kıdemli hakimin imzası ve Cumhuriyet başsavcılığı ile mahkeme mührünün bulunması zorunludur.
İstinaf kartonu
Madde 39 – Mahkeme kararlarının usul ve esas bakımından kanuna aykırı olduklarından bahisle, bu kararların Bölge Adliye Mahkemesi tarafından incelenmesi için Cumhuriyet başsavcıları veya Cumhuriyet savcılarınca ilgili mahkemeye verilen dilekçelerin bir örneğinin tarih ve numara sırasına göre saklandığı kartondur.
Bu kartona konulacak dilekçe örneklerinde Cumhuriyet başsavcısı veya Cumhuriyet savcısının imzası ile Cumhuriyet başsavcılığı mührünün bulunması zorunludur.
Temyiz kartonu
Madde 40 – Mahkeme kararlarının usul ve esas bakımından kanuna aykırı olduklarından bahisle, bu kararların Yargıtay tarafından incelenmesi için Cumhuriyet başsavcıları veya Cumhuriyet savcılarınca ilgili mahkemeye verilen dilekçelerin bir örneğinin tarih ve numara sırasına göre saklandığı kartondur.
Bu kartona konulacak dilekçe örneklerinde Cumhuriyet başsavcısı veya Cumhuriyet savcısının imzası ile Cumhuriyet başsavcılığı mührünün bulunması zorunludur.
Adlî tebligat ve posta gönderilerine dair karton
Madde 41 – PTT görevlisi tarafından imza ve mühür ile teslim alınan tebligat ve posta evrakına ait sevk irsaliyelerinin bir nüshası ile ödeme talimatının ve aylık posta gideri cetvelinin bir suretinin saklandığı kartondur.
Yargıtay’a ve Bölge Adliye Mahkemelerine giden dosyalar ile harici ilâmlar hakkında ayrı irsaliyeler düzenlenir ve bunlar ayrı kartonlarda muhafaza edilir.
Değişik işler kartonu
Madde 42 – Yukarıda sayılan kartonlara konulan işler dışında Cumhuriyet başsavcıları ve Cumhuriyet savcılarınca yapılan diğer işlemler ve kararların konulduğu kartondur.
Otopsi kartonu
Madde 43 – Cumhuriyet Başsavcılığınca yapılan otopsi sonucu düzenlenen rapor suretinin saklandığı kartondur.
Mahkemelerde Tutulacak defterler
Madde 46 – Mahkemelerde aşağıda gösterilen defterlerin tutulması zorunludur:
a) İddianamenin değerlendirilmesi defteri,
b) Esas defteri,
c) Karar defteri,
d) Duruşma günleri defteri,
e) Muhabere defteri,
f) İstinabe defteri,
g) Değişik işler defteri,
h) İstinaf defteri,
ı) Temyiz defteri,
i) Zimmet defteri.
Defterlerin Tahsis Amacı ve Kullanılış Şekli
İddianamenin değerlendirilmesi defteri
Madde 47 – İddianame ve soruşturma evrakının mahkemeye fiilen verildiği tarihten itibaren başlayıp mahkemece kabul veya 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 170 inci maddesindeki unsurları içermediği yahut ön ödeme veya uzlaşma usulü uygulanmadan kamu davası açıldığı gerekçesiyle Cumhuriyet başsavcılığına iadesine karar verildiği ana kadar, iddianame ve soruşturma evrakının kaydedilerek bekletildiği defterdir.
Mahkemenin iade veya kabul kararı bu deftere kaydedilir. Cumhuriyet başsavcısı veya Cumhuriyet savcısı bu defter numarası üzerinden iddianamenin iadesi kararına itiraz edebilir.
İddianamenin değerlendirmesi defteri; sıra numarası, Cumhuriyet başsavcılığı iddianame ve esas numarası, soruşturma evrakının geldiği tarih, karar tarihi, iade kararına karşı itiraz işlemleri, iade hâlinde Cumhuriyet başsavcılığına tevdi tarihi ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
Esas defteri
Madde 48 – İddianamenin kabulü ile hükmün kesinleşmesine kadar tâbi olduğu kanunî işlemlerin işlendiği defterdir.
Esas defteri; sıra numarası, Cumhuriyet başsavcılığı esas numarası, mağdur ve şikâyetçinin adı ve soyadı, sanığın kimliği, T.C. kimlik numarası suçun nev’i, dosyanın geldiği tarih, tutuklama tarihi, salıverme tarihi, karar özeti ile tarih ve numarası, tarafların yokluğunda verilen hükmün tebliğ tarihi, itiraz işlemleri, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi veya Yargıtay’a gönderme tarihi, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi veya Yargıtay’dan geldiği tarih ve sonucu, ilâmın ve fişinin Cumhuriyet başsavcılığına tevdi tarihi, harç tahsil müzekkeresinin tevdi tarihi, ilâmat defteri numarası ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
Karar defteri
Madde 49 – Mahkemelerden verilen kararların yazıldığı defterdir.
Karar defteri; karar numarası, karar tarihi, dosya esas numarası, kararı veren kurulun başkan ve üyeleri ile hâkimin adı ve soyadı ve sicil numarası, mağdur, müşteki ve sanığın adı ve soyadı, sanığa ait bilgiler, davanın konusu ve kararın sonucu sütunlarını ihtiva eder.
Duruşma günleri defteri
Madde 50 – Mahkemelerin iş durumlarına göre duruşma yapılacak gün ve saatlerin bir sıra dahilinde yazıldığı defterdir.
Duruşma defteri; sıra numarası, esas numarası, duruşma gün ve saati, davacının adı ve soyadı, sanığın adı ve soyadı suçun nev’i, duruşmanın bırakıldığı tarih, karar numarası ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
Muhabere defteri
Madde 51 – Cumhuriyet başsavcılıklarından, mahkeme veya mercilerden yazılan ve diğer defterlere kaydı gerekmeyen evrak ve yazıların kaydedildiği defterdir.
Bu deftere, ara kararı nedeniyle çeşitli mercilere yazılan müzekkereler ile bunlara verilen cevaplar ve istinabe defterine kayıtlı işlere ait yazışmalar geçirilmez. Bunların zimmet defterine kaydı ile yetinilir.
Muhabere defterindeki kayıtlı yazıya gelen cevap ayrı bir kayıt işlemine tâbi tutulmaz. Sadece defterde aldığı numaranın karşısına geldiği işaret olunur.
Muhabere defteri; sıra numarası, evrakın tarih ve numarası, geliş veya sevk tarihi, evrakın özeti ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
İstinabe defteri
Madde 52 – Başka yer mahkemelerinden dava ile ilgili olarak gönderilen talimatların alındığı ve gönderildiği tarihleri gösteren defterdir. İstinabe defteri; sıra numarası, talimatın geldiği tarih, talimatı gönderen mahkeme, tarih ve numarası, istinabe sureti ile ifadesi alınması istenilen mağdur, şikayetçi ve sanığın , tanık ile bilirkişinin adı ve soyadı yapılması istenen işlem, talimatın iade tarihi ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
Değişik işler defteri
Madde 53 – Yukarıda sayılan defterlere kaydı gerekmeyen elkoyma, arama, tedavi altına alma, müdafii tayini gibi karar ve işlemlerin kaydedildiği defterdir.
Değişik işler defteri; sıra numarası, mağdur, şikâyetçi ve sanığın ad ve soyadı, talebin mahiyeti, evrakın geldiği tarih, kararın özeti, tarihi, merciine gönderildiği tarih ve düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
İstinaf defteri
Madde 54 – Mahkemelerden verilen hükümler aleyhine Bölge Adliye Mahkemelerine başvuranların dilekçelerinin kaydedildiği defterdir.
İstinaf defteri; sıra numarası, hükmün esas ve karar numarası, Bölge Adliye Mahkemelerine başvuranın davadaki sıfatı, adı ve soyadı, başvurma tarihi, diğer tarafa tebliğ tarihi, dosyanın Bölge Adliye Mahkemelerine gönderilmesi için Cumhuriyet başsavcılığına verildiği tarih, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesinden geldiği tarih ve neticeleri ile düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
Temyiz defteri
Madde 55 – Mahkemelerden verilen hükümler aleyhine Yargıtay’a başvuranların dilekçelerinin kaydedildiği defterdir. Temyiz defteri; sıra numarası, hükmün esas ve karar numarası, Yargıtay’a başvuranın davadaki sıfatı, adı ve soyadı, Yargıtay’a başvurma tarihi diğer tarafa tebliğ tarihi, dosyanın Yargıtay’a gönderilmesi için Cumhuriyet başsavcılığına verildiği, tarih, dosyanın Yargıtay’dan geldiği tarih ve neticeleri ile düşünceler sütunlarını ihtiva eder.
Zimmet defteri
Madde 56 – Zimmet defteri, mahkemelerden Cumhuriyet başsavcılıklarına veya muhtelif mercilere gönderilen evrakın kaydedildiği defterdir.
Zimmet defteri; sıra numarası, evrak numarası, gönderildiği daire, alındığı tarih, evrakı alanın adı ve soyadı ve evrakı alanın imzası sütunlarını ihtiva eder.
İnfaz ile harç ve mahkeme giderleri için ayrı ayrı zimmet defterleri tutulur.
Mahkemelerde Tutulacak Dosyalar ve Kartonlar
Madde 65 – Mahkemelerde aşağıda gösterilen dosya ve kartonların tutulması zorunludur:
a ) İddianamenin değerlendirilmesi kararı kartonu,
b) Dava dosyası,
c) Karar kartonu,
d) Değişik işler kartonu,
e) İş cetvelleri kartonu,
f) Harç ve mahkeme masrafı tahsil müzekkeresi kartonu,
g) Adlî tebligat ve posta gönderilerine dair karton,
h) Teftiş tavsiye kartonu,
i) Dava dağıtım kartonu,
j) Talimat dağıtım kartonu,
k) Muhabere kartonu.
Dosya ve Kartonların Tahsis Amacı ve Kullanılış Şekli
İddianamenin değerlendirilmesi kararı kartonu
Madde 66 – Mahkemece iddianamenin değerlendirilmesi sonucu verilen karar örneklerinin saklandığı kartondur. Bu kartona konulacak karar nüshalarında mahkeme başkanı ve üyeler veya hâkim ve zabıt katibinin imzaları ve mahkeme mührünün bulunması zorunludur.
Dava dosyaları
Madde 67 – Açılan her dava için gününde ayrı bir dosya düzenlenir.
Karar kartonu
Madde 68 – Dava sonunda verilecek kararların birer nüshasının tarih ve numara sırasına göre saklandığı kartondur. Bu kartona konulacak karar nüshalarında mahkeme başkanı ve üyeler veya hakimin ve zabıt katibinin imzalarının ve mahkeme mührünün bulunması zorunludur. Bu kararların sağ üst köşesine ilânın kesinleştiği ve infaz için Cumhuriyet başsavcılığına verildiği tarihler ile Cumhuriyet savcılığı ilâmat numarası yazılır.
Değişik işler kartonu
Madde 69 – Değişik işler kartonu değişik işler defterine kaydolunan işler hakkında verilen kararların tarih ve sıra numarasına göre konulduğu kartondur.
Bu kartona konulacak karar nüshalarının mahkeme başkanı ve üyeler veya hâkim ve zabıt katibi tarafından imzalanması ve mahkeme mührü ile mühürlenmesi zorunludur.
İş cetvelleri kartonu
Madde 70 – Mahkemelerden Bakanlığa gönderilen iş cetvellerinin tarih sırası ile konulup saklandığı kartondur.
Harç ve mahkeme masrafı tahsil müzekkeresi kartonu
Madde 71 – 492 sayılı Harçlar Kanununun 28 ve 130 uncu maddeleri uyarınca düzenlenen müzekkerelerin ilgili mercie gönderildikten sonra örneklerinin saklandığı kartondur. Mahkeme masraflarının tahsili için yazılan müzekkerenin bir örneği de bu kartonda saklıdır.
Adlî tebligat ve posta gönderilerine dair karton
Madde 72 – PTT görevlisi tarafından imza ve mühür ile teslim alınan tebligat ve posta evrakına ait sevk irsaliyelerinin bir nüshası ile ödeme talimatının ve aylık posta gideri cetvelinin bir suretinin saklandığı kartondur.
Yargıtay’a ve Bölge Adliye Mahkemelerine giden dosyalar hakkında ayrı irsaliyeler düzenlenir ve bunlar ayrı kartonlarda muhafaza edilir.
Dava dağıtım kartonu
Madde 73 – Aynı mahkemenin birden fazla dairesi bulunan yerlerde mahkemeye açılan kamu davalarının mahkemeler arasındaki dağılımını gösteren listelerin saklandığı kartondur.
Dağıtım listeleri nöbetçi mahkemelerce düzenlenir ve nöbet sırasında mahkemelere dağıtımı yapılan davalara ait listelerden birer nüsha diğer mahkemelerle Cumhuriyet başsavcılığına teslim edilir.
Liste asılları nöbetçi olan mahkemenin dağıtım kartonunda saklanır. Her mahkeme ve Cumhuriyet başsavcılığı bu listeleri tarih sırasına göre dava dağıtım kartonunda saklamak zorundadır.
Talimat dağıtım kartonu
Madde 74 – Aynı mahkemenin birden fazla dairesi bulunan yerlerde mahkemelere başka yer mahkemelerinden gönderilen talimatların, mahkemeler arasındaki dağılımını gösteren listelerin saklandığı kartondur.
73 üncü maddenin ikinci fıkrası hükmü bu maddede uygulanır.
Muhabere kartonu
Madde 75 – Muhabere defterinde kayıtlı yazı ve bunlara verilen cevaplarla ilgili yazışma suretlerinin saklandığı kartondur.
Müzekkere: Yargısal bir makamın, bir işin yapılması ya da yapılmaması için diğer bir makama yazdığı yazıdır.

Tekid yazısı: Cevabı gelmeyen müzekkerelere hatırlatmak veya tekrarlamak için yazılan yazı
Talik etmek geciktirmek, askıya almak demektir.


YÜKSEK MAHKEMELER

1 – ANAYASA MAHKEMESİ:
*17 asil üyeden oluşur. Başkanı Haşim Kılıç
3 üye Yargıtay'ın kendi üyeleri arasından önereceği üçer aday arasından Cumhurbaşkanınca
• 2 üye Danıştay'ın kendi üyeleri arasından önereceği üçer aday arasından Cumhurbaşkanınca
• 1 üye Askerî Yargıtay'ın kendi üyeleri arasından önereceği üçer aday arasından Cumhurbaşkanınca
• 1 üye Askerî Yüksek İdare Mahkemesi'nin kendi üyeleri arasından önereceği üçer aday arasından Cumhurbaşkanınca
• 3 üye Yüksekögretim Kurulunun kendi üyesi olmayan hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri arasından göstereceği üçer aday içinden Cumhurbaşkanınca
• 4 üye üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar veya Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından Cumhurbaşkanınca
• 2 üye Sayıştay'ın kendi üyeleri arasından önereceği üçer aday içinden TBMM tarafından
• 1 üye baro başkanlarının avukatlar arasından gösterecekleri üçer aday içinden TBMM tarafından seçilir.
* Başkanını kendi üyeleri arasından salt çoğunlukla seçer
* Başkan ve vekili dört yıl için seçilir.

GÖREVLERİ
– Milletvekili dokunulmazlıklarının kaldırılmasıyla ilgili itirazlara bakar.
– Kanunların,KHK (kanun hükmündeki kararnamelerin) ve Anayasa değişikliklerinin uygunluk denetimini yapar.
– Anayasa değişikliklerini sadece şekil yönünden denetler.
– Meclis iç tüzüğünü ile ilgili itirazlara bakar.
– Siyasi partilerin mali denetimini yapar.
– Siyasi partilerin kapatılma davasına bakar.
– Uyuşmazlık Mahkemesinin başkanını seçer
– Cumhurbaşkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve vekilini, Hakimler ve Savcılar yüksek kurulu başkan ve üyelerini, Sayıştay başkan ve üyelerini görevleri ile ilgili suçlardan dolayı YÜCE DİVAN sıfatıyla yargılar.

!!!!!Meclis başkanı ve milletvekilleri yüce divanda yargılanamaz.

2 – YARGITAY: Adliye Mahkemelerince verilen karar ve hükümlerin son inceleme mercii olup ayrıca belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar, Yargıtay üyeleri, hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerince seçilir. Başkanı İsmail Rüştü Cirit

3 – DANIŞTAY: İdare ve Vergi mahkemelerince verilen karar ve hükümlerin son inceleme mercii olup ayrıca belli davalara ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar. Üyelerinin dörtte üçü HSYK, dörtte biri Cumhurbaşkanı tarafından seçilir. Başkanı Zerrin Güngör

4 – ASKERİ YARGITAY:Askeri mahkemelerce verilen karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. Üyeleri Cumhurbaşkanı tarafından seçilir.

ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ: Asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapar.

UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ: Adli, idari ve askeri yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözümlemeye yetkilidir. Bu mahkemenin başkanlığını Anayasa Mahkemesinin kendi üyeleri içinden görevlendirdiği üye yapar.

9.7.1945 tarihinde kabul olunan (Mülga) “ 4788 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesi Kurulması Hakkında Kanun” ile kurularak görevine başlayan ve kuruluş ve işleyişi 12.6.1979 tarih ve 2247 sayılı Kanun ile yeniden düzenlenmek suretiyle kesintisiz olarak görevini sürdüren Uyuşmazlık Mahkemesi, Cumhuriyetimizin köklü yargı organlarından birisidir. Yargı erkini Anayasanın kendilerine tanıdığı görev ve yetki alanlarıyla sınırlı olarak paylaşan bu yüksek mahkemeler arasında yer alan Uyuşmazlık Mahkemesi, Anayasanın 158. (1961 Anayasası 142.) maddesiyle görevlendirilmiş, adli, idari ve askeri yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmeye yetkili, bağımsız bir yüksek mahkemedir.

Uyuşmazlık Mahkemesi, yargı ayrılığı ilkesinin ortaya çıkardığı görev uyuşmazlıklarını çözmek suretiyle kişilerin askıda kalan hak arama hürriyetlerinin gerçekleşmesini sağlayan; hüküm uyuşmazlıklarını çözmek suretiyle de hakkın yerine getirilmesini olanaksız kılan hukuki engelleri gideren; yargı erkini paylaşan diğer yüksek mahkemelerden Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin kararlarını kaldırıp onların yerine hüküm tesis edebilen özel yetkili bir yüksek mahkeme, dolayısıyla, hukukumuzda kesin hükmü ortadan kaldırabilen tek yargı organıdır.

Uyuşmazlık Mahkemesi,”Hukuk” ve “Ceza” olmak üzere iki Bölümden oluşmakta; Mahkeme başkanlığı ve üyelikleri, diğer 5 Yüksek Mahkemenin Başkan ve üyeleri arasından seçilenler tarafından “ ikinci görev” biçiminde yerine getirilmektedir.

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, Anayasa Mahkemesinin asıl ve yedek üyeleri arasından seçilmekte olup, bir yandan Anayasa Mahkemesi Üyeliği görevini de sürdüren bir Yüksek Mahkeme Başkanıdır. Başkanvekili de aynı yöntemle seçilip görev yapmaktadır.

Üyeleri ise;
Hukuk Bölümüne,
– 2 Asıl 2 Yedek Üyesi; Yargıtay Başkan ve üyeleri arasından,
– 2 Asıl 2 Yedek Üyesi; Danıştay Başkan ve üyeleri arasından
– 2 Asıl 2 Yedek Üyesi; Askeri Yüksek İdare Mahkemesi daire başkan ve üyeleri arasından,

Ceza Bölümüne ,
– 3 Asıl 3 Yedek Üyesi; Yargıtay Başkan ve üyeleri arasından,
– 3 Asıl 3 Yedek Üyesi; Askeri Yargıtay Başkan ve üyeleri arasından,

2247 sayılı Kanun’un 2. maddesinde gösterilen şekilde seçilerek görev yaparlar.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Askeri Yargıtay Başsavcısı ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcısı (veya bunlar tarafından görevlendirilecek Savcılar), 2247 sayılı Kanun’un 6.,10.,13. ve 16. maddeleri uyarınca yazılı ve sözlü düşüncelerini bildiren, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin de savcılarıdır.

NOT: SAYIŞTAY VE HAKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU 1982 ANAYASASINDA BELİRTİLEN YÜKSEK MAHKEMELERDEN DEĞİLLERDİR . YÜKSEK SEÇİM KURULU’DA YÜKSEK MAHKEMELERDEN SAYILMAMIŞTIR.

SAYIŞTAY: TBMM adına kamu kurum ve kuruluşlarının bütün gelir ve giderlerini inceler ve denetler. Sayıştay’ın kesin hükümleri hakkına ilgililer yazılı bildirim tarihinden itibaren 15 gün içinde bir kereye mahsus olmak üzere karar düzeltilmesi isteminde bulunabilirler. Sayıştay’ın kararlarına karşı idari yargı yoluna başvurulmaz.

– *Danıştay kararlarıyla Sayıştay kararları çatışırsa Danıştay’ın kararları esas alınır.

– *2005 yılında yapılan Anayasa değişiklikleri ise Sayıştay merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve giderleri ile mallarını TBMM adına denetler.
– *2005 yılında yapılan Anayasa değişiklikleri ile Mahalli idarelerin hesap ve işlemlerinin denetimi ve kesin hükme bağlanması Sayıştay tarafından yapılır
– *2004 yılında yapılan değişiklikler ile Sayıştay silahlı kuvvetlerin elinde bulunan devlet mallarının denetlemesinin yolu açılmıştır.

YÜKSEK SEÇİM KURULU: Anayasaya göre seçimler yargı organlarının genel yönetimi ve denetimi altında yapılır. Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğüyle ilgili bütün işlemleri yapmak, seçim süresince de seçimden sonra seçimle ilgili bütün yolsuzlukları şikayet etme görevi Yüksek Seçim Kurulu’nundur. Yüksek Seçim Kurulu’nun kararları aleyhine başka bir makama başvurulamaz. Yüksek Seçim Kurulu yedi asil ve dört yedek üyeden oluşur. Üyelerin 6’sı Yargıtay, 5’i Danıştay genel kurullarınca kendi üyeleri arasında üye tamsayılarının salt çoğunluğunun gizli oyuyla seçilir. Yüksek Seçim Kurulu üyelerinin görev süresi 6 yıldır. Süresi biten üyeler yeniden seçilebilir. Yüksek Seçim Kurulu anayasada yasama bölümünde düzenlenmiştir. Anayasa Mahkemesi, tıpkı Sayıştay gibi Yüksek Seçim Kurulu’nu da yüksek mahkeme olarak kabul etmemiştir.

GÖREVLERİ
* İl ve ilçe seçim kurullarının oluşmasını sağlamak
* İl seçim kurullarının oluşumuna, işlemlerine ve kararlarına karşı yapılacak itirazları, oy verme gününden önce ve itiraz konusunun gerektirdiği süratle kesin karara bağlamak
* Adaylığa ait itirazlar hakkında kesin karar vermek.
* İl seçim kurullarınca düzenlenen tutanaklara karşı yapılan itirazları inceleyip kesin kara bağlamak.

Genel seçimler 4 yılda bir yapılır. 550 milletvekili seçilir.
Yerel seçimler 5 yılda bir yapılır. Yerel yöneticiler (Büyükşehir belediye başkanı, ilçe belediye başkanı, İl genel meclisi üyeleri, ilçe meclisi üyeleri) seçilir.
1987′den 2013′e Anayasa değişiklikleri
12 Eylül 1982. Türkiye’de askeri darbeyle sivil otorite görevden uzaklaştırıldı. Yerine silahlı güce dayanan otorite geldi. Koşullar neydi, nasıl oluştu? Hep tartışıldı. Bu tartışma daha süreceğe benziyor.
Her darbe yönetiminde olduğu gibi 12 Eylül yönetimi de kendi hukuksal sistemini oluşturdu. Yapılan 1982 Anayasası, 7 Kasım 1982 tarihindeki halkoylamasında yüzde 91.17 ”Evet” oyuyla kabul edildi. Bu orana nasıl ulaşıldığı da tartışılagelen bir durum. Sonunda askeri yönetim tarafından yap(tır)ılan anayasa 9 Kasım 1982′de yürürlüğe girdi. Anayasa toplam 177 madde ve 16 geçici maddeden oluşuyordu. Eleştirilen çok yönü vardı, ancak maddeler kendi kendi bütünlüğü içinde ve öngörülen yapısal oluşum içinde düzenlenmişti.
1982 Anayasal sisteminin daha beşinci yılında ilk değişiklik gündeme geldi. Aradan geçen 25 yılda, 1982 Anayasası’nın 106 maddesi ve 4 geçici maddesi ile bir kez de başlangıç metni değiştirildi. Eklenen üç geçici maddeden ikisi daha sonra metinden çıkarıldı. Bu değişikliklerin biri Anayasa Mahkemesi’nce iptal edildi. Yapılan değişiklikler, 1982 Anayasası’nın yüzde 60′nın yeniden düzenlenmesi niteliğindeydi.
Türkiye’de bugün yeni bir anayasa metni hazırlanıyor. Bu amaçla kurulan uzlaşma komisyonu, ilk değişikliğin 25. yıldönünde yeni bir anayasal metin ortaya koyma çabasında. Bu çabanın sonucu, sivillerin toplumsal uzlaşma kültürünün nereye kadar götürülebileceğinin de bir örneği olacak. Bugünkü çalışmaların sonunda ”toplumsal uzlaşı” mı ortaya konulacak, yoksa yeni bir ”anayasa tartşması” mı başlayacak, bunu zaman gösterecek.
1982 Anayasası’nda farklı iktidarlar döneminde yapılan değişiklikler şöyle sıralanabilir:
Siyasi yasaklar kalktı
1982 Anayasası’ndaki ilk değişiklik anayasanın kabulünden 5 yıl sonra yapıldı.14 Mayıs 1984 tarihinde TBMM’de kabul edilen bu değişiklik 17 Mayıs 1987′de Resmi Gazete’de yayımlandı. İktidarda ANAP vardı ve Başbakan Turgut Özal’dı.
Bu düzenlemeyle Anayasa’nın 67, 75. ve 175. maddeleri yeniden düzenleniyor, Geçici 4. madde ise yürürlükten kaldırılıyordu. 67. maddenin değiştirilmesiyle seçmen olma yaşı 21′den 19′a indirildi; 75. madde yeniden düzenlenerek milletvekili sayısı 400′den 450′ye yükseltildi.
12 Eylül öncesi siyasi partilerin ve liderlerine siyaset yasağı getiren Geçici 4. madde, bu konuda yapılan halkoylamasıyla yürürlükten kaldırıldı. Bu, 12 Eylül yasakçı yaklaşımına yönelik bir tavır olarak da yorumlanıyordu. Böylece, Süleyman Demirel, Bülent Ecevit, Necmettin Erbakan ve Alparslan Türkeş gibi liderlerin de aralarında bulunduğu kişiler ve siyasi partilerine yönelik siyaset yasağı sona erdi.
Radyo ve TV yayıncılığına serbestlik
Anayasa’daki ikinci değişiklik 8 Temmuz 1993 tarihinde yapıldı. İktidarda bu kez DYP-SHP koalisyon hükümeti vardı ve Başbakanlık koltuğunda Tansu Çiller oturuyordu.
Radyo ve televizyon yayıncılığıyla ilgili 133. maddesi yeniden düzenlendi. Böylece, radyo ve televizyon istasyonları kurmak ve işletmek, yasal düzenlemelerle oluşturulacak şartlar çerçevesinde serbest hale getirildi.
Milletvekili sayısı arttı

Anayasa’daki 23 Temmuz 1995 tarihinde yapılan üçüncü değişiklik geniş kapsamlıydı. Anayasanın başlangıç metninin yanı sıra 33, 53, 67, 68, 69, 75, 84, 85, 93, 127, 135, 149. ve 171. maddeleri yeniden düzenlendi, 52. madde yürürlükten kaldırıldı.
Bu değişiklik kapsamında daha önce 19 olan seçmenlik yaşı 18′e indirildi. Siyasal partilerin yurt dışı faaliyetleri, kadın ve gençlik kolları gibi yan örgüt kurmalarını yasaklayan hükümler kaldırıldı. Yüksek öğretim elemanlarına, yasayla düzenlenecek çerçevede, siyasal partilere üye olabilme imkanı sağlandı. Yüksek öğretimde kurumlarındaki öğrencilere de siyasal partilere üye olma hakkı .
1987′deki değişiklikle 400′den 450′ye çıkarılan milletvekili sayısı bu kez 550′ye yükseltildi. ”Milletvekilliğinin nasıl sona ereceği” konusundaki tartışmalı hüküm yeniden düzenlendi. Yasama yılı başlangıcı Eylül ayından Ekim’e alındı. Anayasa’nın sendikalara siyasal faaliyet yasağını düzenleyen 52. maddesi yürürlükten kaldırıldı. Böylece, sendikacıların siyasal faaliyette bulunmalarının yanı sıra sendikaların ve siyasal partilerin birbirlerine destek vermesinin önündeki engel kaldırıldı.
DGM’lerin üye yapısı
Dördüncü değişiklik 18 Haziran 1999 damgasını taşıyor.
Anayasa’nın 143. maddesinde yeniden düzenlenerek DGM’lerde yer alan asker üyelerin yerine sivil yargıçların atanması sağlandı. Bu düzenleme, daha sonraki süreçte kaldırılacak olan DGM’lerin sivilleşterilmesi anlamına geliyordu.
Özelleştirmeye anayasal güvence
Tarih 13 Ağustos 1999′yi gösteriyordu. Bu dönemde iktidarda DSP-MHP-ANAP koalisyon hükümeti vardı ve Bülent Ecevit başbakan koltuğundaydı.
1982 Anayasasına beşinci değişiklik yapıldı. Bu kez Anayasanın 47, 125. ve 155. maddeleri yeniden düzenlendi. 47. maddede yapılan değişiklikle ”özelleştirme” kavramı Anayasal güvenceye alındı. Bu kapsamda, kamu tüzel kişilerinin mülkiyetindeki işletme ve varlıkların özelleştirilmesine yönelik ilke ve yöntemlerin yasayla düzenleneceği hükme bağlandı.
Kamu hizmeti imtiyaz sözleşme ve şartlaşmalarında doğacak uyuşmazlıklarda da tahkim yolu açıldı.
Anayasanın 155. maddesinde değişiklik yapılarak, imtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri, Danıştay’ın inceleme yapacağı konular arasından çıkarıldı. Düzenlemeyle Danıştay bu durumlarda sadece görüş bildirebilecek konuma getirildi. Bu, 1924 Anayasası’nda benimsenen sisteme dönülmesi anlamına geliyordu.
AB müktesebatına uyum
Anayasada yapılan altıncı değişiklik 3 Ekim 2001 tarihini taşıyordu. AB müktesebatına uyum çalışmaları kapsamındaki bu düzelemeler, aynı zamanda Anayasada yapılan en kapsamlı değişiklik oldu. Bu çerçevede Anayasa’nın başlangıç metninin yanı sıra 13, 14, 19, 20, 21, 22, 23, 26, 28, 31, 33, 34, 36, 38, 40, 41, 46, 49, 51, 55, 65, 66, 67, 69, 74, 86, 87, 89, 94, 100, 118. ve 149. maddeler ile Geçici 15. maddesinde düzenlemeler yapıldı.
Değişiklikler kapsamında, gözaltına alma ya da tutuklanmada kişilerin hakim önüne çıkarılma süreleri AİHS’ne uyumlu hale getirildi. Şüphelilerin en geç 48 saatte, toplu işlenen suçlarda ise en çok 4 günde hakim önüne çıkarılması kuralı getirildi.
”Özel Hayatın Gizliliği” başlıklı madde yeniden düzenlendi. Bu kapsamda herkese, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkı tanındı. Yazılı emir olmadıkça kimsenin konutuna girilemeyeceği, arama yapılamayacağı ve buradaki eşyaya el konulamayacağı anayasal kural olarak düzenlendi.
”Haberleşme Hürriyeti” başlıklı 22. maddede yeniden düzenlenerek, usulüne göre verilmiş hakim kararı ve yazılı emir olmadıkça, haberleşmenin engellenemeyeceği ve haberleşmenin gizliliğine dokunulamayacağı hükmü getirildi.
Düşünce ve ifade özgürlüğünün sınırları genişletildi. Milli güvenlik, kamu düzeni, kamu güvenliği ve bölünmez bütünlüğün korunması amaçlarıyla, düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetinin sınırlanabileceği şartı Anayasa’ya konuldu.
Herkesin derneklere üye olma ya da üyelikten çıkma hürriyetine sahip olduğu yönündeki hüküm anayasa metnine konuldu. Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleceklere izin almayı zorunlu tutan düzenleme kaldırıldı. Kanuna aykırı şeklide elde edilmiş bulguların delil kabul edilemeyeceği kuralı getirildi.
Kamulaştırmada, gerçek karşılıkların ödenmesi ve ödemede gecikme halinde faiz yönünden bireylerin zarara uğramamalarına ilişkin hükümler getirildi. Anayasanın 49. maddesinde yapılan değişiklikle devlete, çalışanların yanı sıra işsizleri de koruma görevi verecek şekilde düzenlendi. Asgari ücretin tespitinde, çalışanların geçim şartları ile ülkenin ekonomik durumunun gözönünde bulundurulması hükmü getirildi.
”Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz” hükmü 67. madde metnine eklendi. Parti kapatmadaki 69. maddede düzenlenen ”odak olma” hali tanımlandı. Bir partinin temelli kapatılmasının, sadece Anayasa’nın 68/4. fıkrasındaki eylemlerin odağı haline gelmiş olması şartıyla mümkün kuralı getirildi. Temelli kapatılan bir partinin kurucularının ve her kademedeki yöneticilerinin 5 yıl süreyle yeni bir partinin kurucusu, yöneticisi ve deneticisi olamayacağı hükmü getirildi. Siyasi partiler için kapatmanın yanı sıra Hazine yardımından yoksun bırakılma yaptırımı da anayasla düzelemeye alındı.
Parti kapatma daha zor hale getirildi. Anayasa Mahkemesinin Anayasa değişikliklerinin iptali ve siyasi partileri kapatmada, 5′te 3 çoğunlukla karar vermesi kuralı konuldu.
Türk vatandaşlarına tanınan TBMM’ye dilekçe ile başvurma hakkı, karşılıklılık esası gözetilmek kaydıyla yabancılara da tanındı. Milli Güvenlik Kurulu bünyesine Başbakan yardımcıları ve Adalet Bakanı da dahil edildi; kurul kararlarının tavsiye niteliğinde olduğu metne işlendi.
Anayasa’nın geçici 15. maddesinin son fıkrası yürürlükten kaldırıldı.
Referandumdan döndüren değişiklik
10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in, anayasa değişikliği paketindeki milletvekillerinin özlük ve emeklilik haklarına ilişkin maddeyi referanduma götürme kararı aldı. 86. maddedeki bu düzenleme için 21 Kasım 2001 tarihinde yeniden Anayasa değişikliğine gidildi. Bu maddede değişiklik yapan yasa 1 Aralık 2001′de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu kapsamda, Sezer’in önceki değişiklik metnini referanduma götürme kararının konusu ortadan kaldırıldı.
Sekizinci değişiklik
1982 Anayasası’ndaki sekizinci değişiklik 26 Aralık 2002 tarihinde yapıldı. Bu kapsamda Anayasanın 76. ve 78. maddeleri yeniden düzenlendi. ”Milletvekilliği Seçilme Yeterliliği” başlıklı maddedeki değişiklikle milletvekili seçilemeyecek şartlar arasında sayılan ”ideolojik veya anarşik eylemlere” ifadesi ”terör eylemlerine” olarak değiştirildi.
TBMM üyeliğinde boşalma durumunda, Meclis kararıyla ara seçime gidilebileceği; ancak bir ilin veya seçim çevresinin TBMM’de üyesinin kalmaması halinde, boşalmayı takip eden 90 günden sonraki ilk Pazar günü ara seçim yapılması hükme bağlandı.

Ölüm cezası kaldırıldı
Türkiye’de AK Parti iktidardaydı ve başbakan koltuğunun yeni sahibi Recep Tayyip Erdoğan’dı.

AB müktesebatına uyum düzenlemeleri kapsamındaki bir başka anayasa değişikliği paketi 7 Mayıs 2004 tarihinde kabul edildi. Anayasa’nın 10, 15, 17, 30, 38, 87, 90, 131. ve 160. maddelerinde değiştirlidi, 143. madde kaldırıldı.

Bu düzenlemeler kapsamında, kadınlar ve erkeklerin eşit haklara sahip olduğu, 10. maddede yapılan değişiklik ile Anayasa’ya konuldu. Devletin, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlü olduğu da metinde yer aldı. Basın araçları anayasal koruma altına alındı. Anayasa’nın, 38. maddesinde yapılan yeni düzenlemeyle ölüm cezası kaldırıldı.

Temel hak ve özgürlükler konusunda uluslararası anlaşmalar ile kanunların çelişmesi durumundaki uyuşmazlıkta, hangisinin öncelikli olacağı anayasal düzenlemeye alındı. Bu kapsamda, Anayasanın 90. maddesine bir fıkra eklenerek, uyuşmazlıklarda, uluslararası anlaşma hükümlerinin esas alınacağı ilkesi getirildi.
YÖK’e Genelkurmay’dan temsilci verilmesi uygulamasına son verildi.
Anayasanın 160. maddesindeki ”Silahlı Kuvvetler elinde bulunan devlet mallarının TBMM adına denetlenmesi usulleri, milli savunma hizmetlerinin gerektirdiği gizlilik esaslarına uygun olarak kanunla düzenlenir” fıkrası metninden çıkarıldı.
1999′daki tümüyle sivil yargıçlardan oluşacak şekilde düzenlenen DGM’ler bu kez kaldırıldı.
RTÜK değişikliği
Anayasadaki onuncu değişiklik 21 Haziran 2005 tarihinde yapıldı. Bu kapsamda, Anayasanın 133. maddesi yeniden düzenlenerek, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’na (RTÜK) üye seçimine ilişkin hükümler yeniden düzenlendi.
Onbirinci değişiklik
1982 Anayasası’ndaki onbirinci değişiklik 29 Ekim 2005 tarihinde yapldı.
Bu düzenleme kapsamında Anayasanın 130, 160, 161, 162. ve 163. maddeleri değiştirildi. Sayıştay denetim kapsamı genişletildi; bütçenin hazırlanması, uygulanması ve kontrolüne ilişkin süreç yeniden düzenlendi. Anayasanın 162. maddesindeki ”genel ve katma bütçe tasarıları” ibaresi ”merkezi yönetim bütçe tasarısı” şeklinde değiştirildi.
Seçilme yaşı 25′e indi
1982 Anayasası’nda yapılan onikinci değişiklik 13 Ekim 2006 tarihini taşıyordu. Anayasanın 76. maddesinde yapıla değişiklikle seçilme yaşı 30′dan 25′e indirildi.
Onüçüncü değişiklik
1982 Anayasası’ndaki onüçüncü değişiklik 10 Mayıs 2007 tarihinde yapıldı.
Bu çerçevede, Anayasaya Geçici 17. madde eklendi. Bu düzenlemeyle, 22 Temmuz 2007′de yapılacak seçimde; bağımsız adayların isimlerinin birleşik oy pusulasında yer almasına yönelik düzenlemeler yapılıyordu.
Cumhurbaşkanını halkın seçmesi
1982 Anayasası’nda 31 Mayıs 2007 tarihinde yapılan 14. değişiklik de önemli düzenlemeler getiriyordu. Bu kapsamda, Anayasanın 77, 79, 96, 101. ve 102. maddeleri yeniden düzenlendi; Anayasaya Geçici 18. ve Geçici 19. madde eklendi.
Milletvekili seçiminin 5 yıl yerine 4 yılda bir yapılması öngörüldü. TBMM’nin, seçimler dahil yapacağı tüm işlerde, üye tamsayısının 3′te 1′i (184) ile toplanması kurala bağlandı. Meclis’in, Anayasa’da başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar vermesi, ancak karar yeter sayısının hiçbir şekilde üye tamsayısının 4′te 1′inin bir fazlasından az olamayacağı hükmü getirildi.
Cumhurbaşkanı seçiminde de köklü değişikliğe gidiliyordu. Cumhurbaşkanının 5+5 yıllık görev süresiyle ve halk tarafından seçilmesi kuralı getirildi. Bu seçimin nasıl yapılacağına ilişkin düzenlemeler ve buna ilişkin usul ve esasları düzenleme konusanda YSK’ya verilen yetkiler de anayasa değişikliğinde yer alıyordu.
Anayasa’nın, ”Seçim kanunlarında yapılacak değişikliklerin, yürürlüğe girdikleri tarihten itibaren 1 yıl içinde uygulanamayacağına” ilişkin maddesinin, Cumhurbaşkanı seçiminde dikkate alınmaması hükme bağlandı. Cumhurbaşkanı seçimine ilişkin getirilen yeni düzenlemelerin 11. Cumhurbaşkanı seçiminde uygulanmasını öngörülüyordu. Bu düzenlemeler halkoyuna sunuldu.
Onbeşinci değişiklik
Anayasa’daki 15. değişiklik 16 Ekim 2007′da gerçekleştirildi. Bu, bir bakıma, daha önceki değişiklik ve ardından oluşan yeni parlamentonun yeni cumhurbaşkanını seçmesiyle kaçınılmaz hale gelmişti. Bu kapsamda, ”Seçim kanunlarında yapılacak değişikliklerin 11. Cumhurbaşkanı seçiminde uygulanması”na imkan sağlayan Geçici 18. madde ile ”Cumhurbaşkanı seçimine ilişkin getirilen yeni kuralın 11. Cumhurbaşkanı seçiminde de uygulanmasını” öngören Geçici 19. madde Anayasa metninden çıkarıldı.
Anayasa Mahkemesi iptal etti
1982 Anayasası’nın 10. maddesi 9 Şubat 2008 tarihinde değiştirildi. ”Üniversitelerde türbanı serbest bırakan düzenleme” olarak da nitelenen değişiklik kapsamında, ”devlet organları ve idare makamlarının, bütün işlemlerinde olduğu gibi her türlü kamu hizmetlerinden yararlanılmasında kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorunda olduğu” kurala bağlanıyordu. Anayasa 42. maddede yapılan değişiklikle ise yüksek öğretimde başörtüsünün serbest bırakılmasına ilişkin hüküm kabul edilerek, kanunda açıkça yazılı olmayan herhangi bir sebeple, kimsenin yüksek öğrenim hakkını kullanmaktan mahrum edilemeyeceği belirtildi.
Yapılan bu değişiklikler Anayasa Mahkemesi’nce iptal edildi,
Darbe yönetimine yargı yolu
1982 Anayasası’nda yapılan 17. ve son değişiklik 7 Mayıs 2010 tarihli kanunla yapıldı. Bu düzenlemeler, 12 Eylül 1980 askeri müdahalesinin 30′uncu yılında halk oylamasına sunularak kabul edildi.
Bu değişiklikler 1982 Anayasası’nın 23 maddesi ile Geçici 15, 18 ve 19. maddelerini kapsıyordu. Anayasanın Geçici 15. Maddesi’nin yürürlükten kaldırılması 12 Eylül darbesi yöneticilerine yargı yolunun açılması anlamına geliyordu. Sendikal yaşam, ekonomi ve sosyal konulara ilişkin düzenlemeler Anayasanın 10, 20, 23, 41, 51, 53, 54, 74, 84, 94, 125, 128, 129, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 156, 157, 159, 166. madelerini kapsıyordu.
Yapılan değişikliklerdeki bazı hükümler Anayasa Mahkemesince iptal edildi. Anayasa değişikliği ise 12 Eylül 2010 tarihinde halkoyuna sunuldu ve kabul edildi.
CUMHURBAŞKANI:
Cumhurbaşkanı olabilmenin şartları nelerdir? Milletvekili olma zorunluluğu var mıdır?
Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisince kırk yaşını doldurmuş ve yükseköğrenim yapmış kendi üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından beş yıllık bir süre için seçilir. Cumhurbaşkanlığına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri dışından aday gösterilebilmesi, Meclis üye tamsayısının en az beşte birinin yazılı önerisiyle mümkündür. Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyeliği sona erer. Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile ve gizli oyla seçilir. Türkiye Büyük Millet Meclisi toplantı halinde değilse hemen toplantıya çağrılır. Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından otuz gün önce veya Cumhurbaşkanlığı makamının boşalmasından on gün sonra Cumhurbaşkanlığı seçimine başlanır ve seçime başlama tarihinden itibaren otuz gün içinde sonuçlandırılır. Bu sürenin ilk on günü içinde adayların Meclis Başkanlık Divanına bildirilmesi ve kalan yirmi gün içinde de seçimin tamamlanması gerekir.
En az üçer gün ara ile yapılacak oylamaların ilk ikisinde üye tamsayısının üçte iki çoğunluk oyu sağlanamazsa üçüncü oylamaya geçilir, üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğunu sağlayan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. Bu oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde üçüncü oylamada en çok oy almış bulunan iki aday arasında dördüncü oylama yapılır, bu oylamada da üye tamsayısının salt çoğunluğu ile Cumhurbaşkanı seçilemediği takdirde derhal Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimleri yenilenir. Seçilen yeni Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevi devam eder. Cumhurbaşkanı Devletin başıdır.
Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir.
Bu amaçlarla Anayasanın ilgili maddelerinde gösterilen şartlara uyarak yapacağı görev ve kullanacağı yetkiler şunlardır:
a) Yasama ile ilgili olanlar:
a) Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapmak,
b) Türkiye Büyük Millet Meclisini gerektiğinde toplantıya çağırmak,
c) Kanunları yayımlamak,
d) Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri göndermek,
e) Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak,
f) Kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün, tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesinde iptal davası açmak,
g) Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine karar vermek,
b) Yürütme alanına ilişkin olanlar:
Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek,
Başbakanın teklifi üzerine bakanları atamak ve görevlerine son vermek,
Gerekli gördüğü hallerde Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek veya Bakanlar Kurulunu başkanlığı altında toplantıya çağırmak,
Yabancı devletlere Türk Devletinin temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek,
Milletlerarası antlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,
Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil etmek,
Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar vermek,
Genelkurmay Başkanını atamak,
Millî Güvenlik Kurulunu toplantıya çağırmak,
Millî Güvenlik Kuruluna Başkanlık etmek,
Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim veya olağanüstü hal ilân etmek ve kanun hükmünde kararname çıkarmak,
Kararnameleri imzalamak,
Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek veya kaldırmak,
Devlet Denetleme Kurulunun üyelerini ve Başkanını atamak,
Devlet Denetleme Kuruluna inceleme, araştırma ve denetleme yaptırtmak,
Yükseköğretim Kurulu üyelerini seçmek,
Üniversite rektörlerini seçmek,
c) Yargı ile ilgili olanlar:
Anayasa Mahkemesi üyelerini, Danıştay üyelerinin dörtte birini, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı vekilini, Askerî Yargıtay üyelerini, Askerî Yüksek İdare Mahkemesi üyelerini, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini seçmek.
Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.
YARGILAMA TÜRLERİ
Hukuk Yargılaması Ceza Yargılaması

YARGI KOLLARI
Anayasa Yargısı Askeri Yargı Adli Yargı İdari Yargı

Anayasa Yargısı: Yasama organının Anayasaya aykırı kanun yapmasını önlemek için denetlenmesi gerekmektedir. Kanunların Anayasaya uygun olup olmadığını denetlemekle görevli organ Anayasa Mahkemesidir. Anayasa Mahkemesinin temel görevi; kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımından uygun olup olmadığını denetlemektir. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler.

Askeri Yargı: Askeri mahkemelerin askeri ceza hukuku alanındaki yargısal faaliyetleri ile asker kişilerle ilgili ve askeri hizmete ilişkin bulunan idari eylem ve işlemlerden doğan uyuşmazlıkların çözümü için yapılan yargısal faaliyetleri içermektedir. Anayasanın 145’inci maddesine göre askeri yargı, askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülür. Askeri mahkemeler, asker kişilerin, askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde veya askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlemiş oldukları suçlara ait davalara bakmaktadırlar.

Adli Yargı: Genel yargı olarak kabul edilir. Bunun anlamı diğer yargı kollarının görevine girmeyen davaların da adli yargının görev alanında kabul edilmesidir. Adli yargı kolunda ilk derece mahkemeler olarak hukuk mahkemeleri ve ceza mahkemeleri yer almaktadır. Yüksek mahkeme ise Yargıtaydır.

Y A R G I T A Y
İ L K D E R E C E M A H K E M E L E R
HUKUK MAHKEMELERİ CEZA MAHKEMELERİ
Sulh
Hukuk
Mahkemesi Asliye
Hukuk
Mahkemesi Uzmanlık
Mahkemeleri Sulh
Ceza
Mahkemesi Asliye
Ceza
Mahkemesi Ağır
Ceza
Mahkemesi Uzmanlık
Ceza
Mahkemeleri

Asliye Hukuk Mahkemeleri: İlk derece yargı yerlerinden genel görevli mahkemelerdir. Sulh hukuk mahkemelerinin görevleri dışında kalan ve özel hukuk ilişkilerinden doğan her türlü dava ve işler ile kanunun verdiği diğer işlere bakarlar. Yargı çevresi bulundukları il merkezi ve ilçeler ile bunlara adli yönden bağlanan ilçelerin idari sınırlarıdır. Tek hakimlidir. İlk derece yargı yerlerinde genel görevli mahkemeler asliye hukuk mankemeleridir.

Sulh Hukuk Mahkemesi: Kanunların sulh hukuk mahkemelerini görevlendirdiği hukuk davalarına (İflas, kira, ortaklığın giderilmesi, miras davaları) bakar. Tek hakimle görev yapar ve her ilçede kurulan mahkemelerdir.

Asliye Ticaret Mahkemesinin olduğu yerlerde sulh veya asliye mahkemeleri ticari davalara bakmaz.
Asliye Ticaret Mahkemeleri, ticari nitelikteki davaların yoğun olduğu merkezlerde kurulan, bir başkan ve üyeden oluşan toplu mahkemelerdir. Asliye Hukuk Mahkemesinin bir dairesi durumunda ve Asliye Hukuk Mahkemesi ile aynı derecededir.

Uzmanlık Mahkemeleri: Adi yargı organları arasında kendi uzmanlık alanları ile ilgili olarak görev yapan uzmanlık mahkemeleri bulunmaktadır.

Asliye Ceza Mahkemeleri: Kanunların ayrıca görevli kıldığı haller saklı kalmak koşuluyla, herhangi bir mahkemenin görevine girdiği gösterilmeyen suçların davası asliye ceza mahkemelerinde görülür. Bu nedenle ceza yargısı içerisinde asıl görevli mahkemeler ceza mahkemeleridir. Tek hakimlidirler ve bünyelerinde yeterli sayıda Cumhuriyet savcısından oluşan Cumhuriyet Başsavcılığı müessesi bulunmaktadır.

Sulh Ceza Mahkemeleri: Sulh ceza mahkemeleri tek hakimlidir. Kanunların ayrıca görevli kıldığı haller saklı kalmak koşuluyla iki yıla kadar hapis ve bunlara bağlı adli para cezaları ile bağımsız olarak hükmedilecek adli para cezalarına ve güvenlik tedbirlerine ilişkin hükümlerin uygulanması sulh ceza mahkemelerinin görevleri arasındadır. Her ilçede en az bir tane sulh ceza mahkemesi bulunmaktadır. Yapısında Cumhuriyet savcılığı bulunmadığından duruşmalarına savcıların katılması söz konusu olamaz.
Ağır Ceza Mahkemesi: Bir başkan ve yeteri kadar üyesi bulunan bu mahkemeler, bir başkan ve iki üye ile toplanırlar. Kanunların ayrıca görevli kıldığı haller saklı kalmak koşuluyla TCK’daki yağma, resmi belgede sahtecilik, nitelikli dolandırıcılık, hileli iflas suçları ile ağırlaştırılmış müebbet hapis ve on yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarla ilgili dava ve işlere bakmakla görevlidirler.

U Z M A N L I K M A H K E M E L E R İ
Aile
Mahkemesi Denizcilik
İhtisas
Mahkemesi Fikri ve
Sınai
Haklar
Mahkemesi İcra
Mahkemesi İş
Mahkemesi Tüketici
Mahkemesi Kadastro
Mahkemesi

Aile Mahkemeleri: Aile hukukundan doğan davalara bakmaktadır. Örneğin boşanma davaları

Denizcilik İhtisas Mahkemesi: Türk Ticaret Kanununun 4’üncü kitabında belirtilen deniz ticaretine ilişkin uyuşmazlıklara bakmakla görevlidir. İstanbulda kurulmuş bulunan tek bir mahkeme olarak görev yapmaktadır.
Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi: 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile ilgili uyuşmazlıklara bakmakla görevlidir. İstanbulda iki ve Ankarada bir tane olmak üzere toplam üç tanedir. Üç hakimli toplu mahkeme olarak görev yapmaktadır.

İcra Mahkemesi: Başlayan icra takibi ile ilgili olarak alacaklının, borçlunun veya üçüncü kişilerin şikayet, itirazın kaldırılması istemi, itiraz ve dava açma biçiminde ortaya çıkan başvurularında görevli mahkemedir. İcra mahkemelerinin yukarıda ifade edilen yargısal görevlerinin yanı sıra idari ve danışma görevleri de bulunmaktadır.

İş Mahkemesi: İş Kanununa göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekili arasında iş akdinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarına, sendikaların açacakları ve bu sıfatla kendilerine karşı açılacak hukuk davalarına bakmakla görevlidirler. Tek hakimle görev yapan mahkemelerdir.

Tüketici Mahkemesi: Tüketicilerin Korunması Hakkındaki Kanuna göre kurulan ve tüketici ile satıcı/sağlayıcı arasında ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümünde görevli mahkemelerdir.
Tüketiciler, belli bir miktarın altında kalan uyuşmazlıklar için tüketici mahkemesinden önce tüketici sorunları hakem heyetine başvurmalıdırlar.


Kadastro Mahkemesi: Asliye mahkemesi niteliğindedir ve tek hakimle görev yaparlar. Bir yerde kadastro çalışmalarının başlaması ile kurulup kadastro işlemleri tamamlanıncaya kadar görevlerine devam ederler. Görevleri şunlardır;

• Taşınmaz mal mülkiyetine ilişkin,
• Tapuya tescil ve şerh edilecek beyanlar hanesinde gösterilecek sair haklara ilişkin,
• Sınır ölçü ve uyuşmazlıklarına ilişkin,
• Kadastroyu ve tapu sicilini ilgilendiren benzeri davalara,
• Kadastro Kanununda belirtilen ve özel kanunlarla kendisinin görevli kılındığı diğer işlere bakmakla görevlidirler.

U Z M A N L I K C E Z A M A H K E M E L E R İ
Çocuk
Mahkemesi Fikri ve Sınai
Haklar Ceza
Mahkemesi İcra Ceza
Mahkemesi Trafik
Mahkemesi Yüce Divan

Çocuk Mahkemesi: On sekiz yaşını bitirmeyen küçükler tarafından işlendiği iddia olunan suçları yargılamakla görevli mahkemelerdir. Her ilde ve büyükşehir belediye sınırları içerisindeki ilçeler hariç, merkez nüfusu yüz binin üzerindeki her ilçede bir çocuk mahkemesi kurulur. İş yoğunluğu fazla olan yerlerde birden fazla çocuk mahkemesi kurulabilir.

Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi: Fikri ve sınai hakların ihlal edilmesinden doğan ve cezayı gerektiren uyuşmazlıklarla ilgili davalara bakmakla görevlidirler.

İcra Ceza Mahkemesi: İcra İflas Kanununda belirtilen bazı suçlara bakarken icra ceza mahkemesi adını alırlar. Bu suçlarla ilgili karar verirken ceza mahkemesi gibi hareket ederler. İcra suçlarına ilişkin disiplin ya da zorlama hapsine icra ceza mahkemesi karar verir. İcra ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlar şikayete bağlı suçlardır.

Trafik Mahkemeleri: Karayolları Trafik Kanununda yazılı olan ve hafif para, hapis cezası, belgelerin alınması veya iptalini ya da bu cezalardan bir kaçını bir arada gerektiren suçların yargılanmasında görevli mahkemelerdir.

Yüce Divan: Yüce Divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesi, vatana ihanet ile suçlanan Cumhurbaşkanı ve görevleri ile ilgili suçlardan Başbakan ve Bakanların yargılanmasında ceza mahkemesi olarak görev yapar.

İdari Yargı: İdari yargının görevi kişi hak ve özgürlüklerini idarenin eylem ve işlemlerine karşı korumaktır. İdari yargı, genel idari yargı ve askeri idari yargı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Genel idare mahkemeleri ilk derece idare ve vergi mahkemeleri, ikinci derece bölge idare mahkemesi ve üst yargı mercii olarak da Danıştaydır.

Bölge İdare Mahkemesi: İdari yargı kolunda genel görevli mahkemelerdir. İdari işlemler hakkında, yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurları yönünden, hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için, menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları ile idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan ihlal olanlar tarafından açılan, tam yargı davaları ve kamu hizmetlerinden birisinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmeden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar idari dava türleridir. İdari mahkemelerde genel olarak evrak üzerinde yapılacak olan incelemeler ile yazılı yargılama usulü benimsenmiştir. Buna karşılık duruşma yapılacak durumlar da söz konusudur. İdari davalarda hakim, delilleri araştırırken ve davayı yürütürken “resen araştırma” yapma yetkisine sahiptir.

İdare ve vergi mahkemelerinin tek hakimle verdiği kararlara yapılan itirazlar üzerine incelenmesi ve kesin olarak hükme bağlanması ile idare ve vergi mahkemeleri arasında ortaya çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını inceleyerek kesin karara bağlamaktır. Bölge idare mahkemeleri bir başkan ve iki üyeden oluşur ve oy çokluğu ile karar verirler.

Vergi Mahkemesi: Vergi mahkemeleri vergileme ile ilgili işlemlere karşı başvurulacak ilk derece mahkemelerdir. Görev alanı;

 Genel bütçeye, il özel idarelerine, belediye ve köylere ait vergi, resim, harç ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalar,
 Yukarıdaki konularla ilgili Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin davalar,
 Gümrük Kanununa göre alınması gereken vergilerle ilgili davalar,
 Vergi Usul Kanunu gereğince şikayet yolu ile düzelme taleplerinin reddine ilişkin işlemler aleyhine açılan davalar.

Vergi mahkemeleri, kural olarak, davalarda kurul olarak karar verir. Ancak; Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim, harçlar ile benzeri yükümler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin davalar ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin uyuşmazlıklardan kaynaklanan ve değeri 6330 YTL’yi aşmayan davalar tek hakimle çözümlenir.

BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİNİN KURULMASI:
5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un 25 inci maddesi uyarınca Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun olumlu görüşü alınarak bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluklarına göre; İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara, Konya, Samsun, Adana, Erzurum ve Diyarbakır’da bölge adliye mahkemeleri kurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemelerinden;
1 – İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinin; İstanbul, Kırklareli, Edirne, Tekirdağ, Kocaeli, Sakarya ve Düzce,
2 – Bursa Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinin; Bursa, Çanakkale, Balıkesir, Kütahya, Bilecik ve Yalova,
3 – İzmir Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinin; İzmir, Manisa, Uşak, Aydın, Denizli ve Muğla,
4 – Konya Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinin; Konya, Afyonkarahisar, Isparta, Burdur, Antalya, Aksaray ve Karaman,
5 – Adana Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinin; Adana, Mersin, Niğde, Kayseri, Hatay, Osmaniye, Kahramanmaraş, Adıyaman, Gaziantep, Malatya ve Kilis,
6 – Ankara Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinin; Ankara, Eskişehir, Bolu, Zonguldak, Karabük, Bartın, Kastamonu, Çankırı, Çorum, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir ve Yozgat,
7 – Samsun Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinin; Samsun, Sinop, Amasya, Tokat, Sivas, Ordu, Giresun, Gümüşhane, Trabzon, Rize ve Artvin,
8 – Erzurum Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinin; Erzurum, Erzincan, Bingöl, Muş, Ağrı, Iğdır, Kars, Ardahan ve Bayburt,
9 – Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinin; Diyarbakır, Elazığ, Tunceli, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt, Bitlis, Van, Şırnak ve Hakkari illerinin mülki hudutlarını kapsayacak şekilde belirlenmesine karar verilmiştir.

ANAYASA
Genel Esaslar
I. Devletin şekli:
Madde 1 – Türkiye devleti bir Cumhuriyettir.

II. Cumhuriyetin nitelikleri:
Madde 2 – Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.

III. Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, millî marşı ve başkenti
Madde 3 – Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir.
Bayrağı, şekli kanunda belirtilen, beyaz al yıldızlı al bayraktır.
Millî marşı “İstiklal Marşı”dır.
Başkenti Ankara’dır.

IV. Değiştirilemeyen hükümler:
Madde 4 – Anayasanın 1’nci maddesindeki Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile, 2’nci maddesindeki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3’ncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.

V. Devletin temel amaç ve görevleri:
Madde 5 – Devletin temel amaç ve görevleri, Türk milletinin bağımsızlığını ve bütünlüğünü, ülkenin bölünmezliğini, Cumhuriyeti ve demokrasiyi korumak, kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak; kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın maddî ve manevî varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmıştır.

VI. Egemenlik:
Madde 6 – Egemenlik, kayıtsız şartsız Milletindir.
Türk Milleti, egemenliğini, Anayasanın koyduğu esaslara göre yetkili organları eliyle kullanır.
Egemenliğin kullanılması, hiçbir surette hiçbir kişiye, zümreye veya sınıfa bırakılamaz. Hiçbir kimse veya organ kaynağını Anayasadan almayan bir Devlet yetkisi kullanamaz.

VII. Yasama yetkisi:
Madde 7 – Yasama yetkisi Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez.

VIII. Yürütme yetkisi ve görevi:
Madde 8 – Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu tarafından, Anayasa ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir.

IX. Yargı yetkisi:
Madde 9 – Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.

ATATÜRKÇÜLÜK
Türkiye’nin gerçeklerinden doğmuş bir düşünce sistemidir. Türk milletinin iradesiyle oluşmuş, tarihi bir gelişmenin ürünüdür. Atatürkçülük, her şeyden önce millete haklarını tanıma ve tanıtmadır; millet egemenliğinin ifadesidir. Atatürkçülük bir kurtuluştur, milletçe bağımsızlığa kavuşmadır. Atatürkçülük, çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmadır, batılılaşmadır; bir diğer anlamda da modernleşmedir; hür düşünceyi temsil eder, hürriyet ve demokrasi anlayışıdır. Atatürkçülük, modern bir toplum hayatı yaşama demektir; laik bir düzen kurma, müspet bilim zihniyetiyle devleti yönetmedir. Bu iki anlamıyla Atatürkçülük, Türk toplumuna uygun sosyal ve siyasal kurumları kurma ve modern toplum olma demektir. Atatürkçülük ilkelerini “Temel İlkeler” ve “Bütünleyici İlkeler” olmak üzere iki grupta değerlendirmekteyiz.

“Temel İlkeler”:
Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, Laiklik ve İnkılâpçılıktır.

“Bütünleyici İlkeler” ise:
Milli Egemenlik, Milli Bağımsızlık, Milli Birlik ve Beraberlik, “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh”, Çağdaşlaşma, Bilimsellik ve Akılcılık, insan ve insanlık sevgisidir.

ATATÜRK’ÜN KENDİ İFADESİYLE İLKELERİNİN TANIMI

TEMEL İLKELER

1 – Cumhuriyetçilik:
– Türk milletinin karakter ve adetlerine en uygun olan idare, Cumhuriyet idaresidir.(1924)
– Cumhuriyet rejimi demek, demokrasi sistemiyle devlet şekli demektir. (1933)
– Cumhuriyet, yüksek ahlaki değer ve niteliklere dayanan bir idaredir. Cumhuriyet fazilettir… (1925)
– Bugünkü hükümetimiz, devlet teşkilatımız doğrudan doğruya milletin kendi kendine, kendiliğinden yaptığı bir devlet ve hükümet teşkilatıdır ki, onun adı cumhuriyet’tir. Artık hükümet ile millet arasında geçmişteki ayrılık kalmamıştır. Hükümet millet ve millet hükümettir. (1925)

2 – Milliyetçilik:
– Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Türk halkına Türk Milleti denir. (1930)
– Diyarbakırlı, Vanlı, Erzurumlu, Trakyalı, hep bir soyun evlatları ve aynı cevherin damarlarıdır. (1923
– Biz doğrudan doğruya milliyetperveriz ve Türk milliyetçisiyiz. Cumhuriyetimizin dayanağı Türk toplumudur. Bu toplumun fertleri ne kadar Türk kültürüyle dolu olursa, o topluma dayanan Cumhuriyet de o kadar kuvvetli olur. (1923)

3 – Halkçılık:
– İç siyasetimizde ilkemiz olan halkçılık, yani milletin bizzat kendi geleceğine sahip olması esası Anayasamızla tespit edilmiştir. (1921)
– Halkçılık, toplum düzenini çalışmaya, hukuka dayandırmak isteyen bir toplum sistemidir. (1921)
– Türkiye Cumhuriyeti halkını ayrı ayrı sınıflardan oluşmuş değil, fakat kişisel ve sosyal hayat için işbölümü itibariyle çeşitli mesleklere ayrılmış bir toplum olarak görmek esas prensiplerimizdendir. (1923)

4 – Devletçilik:
– Devletçiliğin bizce anlamı şudur: kişilerin özel teşebbüslerini ve şahsi faaliyetlerini esas tutmak, fakat büyük bir milletin ve geniş bir memleketin ihtiyaçlarını ve çok şeylerin yapılmadığını göz önünde tutarak, memleket ekonomisini devletin eline almak. (1936)
– Prensip olarak, devlet ferdin yerine geçmemelidir. Fakat ferdin gelişmesi için genel şartları göz önünde bulundurmalıdır. (1930)
– Kesin zaruret olmadıkça, piyasalara karışılmaz; hiçbir piyasada başıboş değildir. (1937)

5 – Laiklik:
– Laiklik, yalnız din ve dünya işlerinin ayrılması demek değildir. Bütün yurttaşların vicdan, ibadet ve din hürriyeti de demektir. (1930)
– Laiklik, asla dinsizlik olmadığı gibi, sahte dindarlık ve büyücülükle mücadele kapısını açtığı için, gerçek dindarlığın gelişmesi imkânını temin etmiştir. (1930)
– Din bir vicdan meselesidir. Herkes vicdanının emrine uymakta serbesttir. Biz dine saygı gösteririz. Düşünüşe ve düşünceye karşı değiliz. Biz sadece din işlerini, millet ve devlet işleriyle karıştırmamaya çalışıyor, kasıt ve fiile dayanan tutucu hareketlerden sakınıyoruz. (1926)

6 – İnkılâpçılık:
– Yaptığımız ve yapmakta olduğumuz inkılâpların gayesi Türkiye Cumhuriyeti halkını tamamen çağdaş ve bütün anlam ve görüşleriyle medeni bir toplum haline ulaştırmaktır. (1925)
– Biz büyük bir inkılâp yaptık. Memleketi bir çağdan alıp yeni bir çağa götürdük. (1925)



BÜTÜNLEYİCİ İLKELER

1 – Milli Egemenlik:
– Yeni Türkiye devletinin yapısının ruhu milli egemenliktir; milletin kayıtsız şartsız egemenliğidir. Toplumda en yüksek hürriyetin, en yüksek eşitliğin ve adaletin sağlanması, istikrarı ve korunması ancak ve ancak tam ve kesin anlamıyla milli egemenliği sağlamış bulunmasıyla devamlılık kazanır. Bundan dolayı hürriyetin de, eşitliğin de, adaletin de dayanak noktası milli egemenliktir. (1923)

2 – Milli Bağımsızlık:
– Tam bağımsızlık denildiği zaman, elbette siyasi, mali, iktisadi, adli, askeri, kültürel ve benzeri her hususta tam bağımsızlık ve tam serbestlik demektir. Bu saydıklarımın herhangi birinde bağımsızlıktan mahrumiyet, millet ve memleketin gerçek anlamıyla bütün bağımsızlığından mahrumiyeti demektir. (1921)
– Türkiye devletinin bağımsızlığı mukaddestir. O ebediyen sağlanmış ve korunmuş olmalıdır. (1923)

3 – Milli Birlik ve Beraberlik:
– Millet ve biz yok, birlik halinde millet var. Biz ve millet ayrı ayrı şeyler değiliz. (1919)
Biz milli varlığın temelini, milli şuurda ve milli birlikte görmekteyiz. (1936)
Toplu bir milleti istila etmek, daima dağınık bir milleti istila etmek gibi kolay değildir. (1919)

4 – Yurtta Sulh (Barış), Cihanda Sulh:
– Yurtta sulh, cihanda sulh için çalışıyoruz. (1931)
– Türkiye Cumhuriyeti’nin en esaslı prensiplerinden biri olan yurtta sulh, cihanda sulh gayesi, insaniyetin ve medeniyetin refah ve telakisinde en esaslı amil olsa gerekir. (1919)
– Sulh milletleri refah ve saadete eriştiren en iyi yoldur. (1938)

5 – Çağdaşlaşma:
– Milletimizi en kısa yoldan medeniyetin nimetlerine kavuşturmaya, mesut ve müreffeh kılmaya çalışacağız ve bunu yapmaya mecburuz. (1925)
– Biz batı medeniyetini bir taklitçilik yapalım diye almıyoruz. Onda iyi olarak gördüklerimizi, kendi bünyemize uygun bulduğumuz için, dünya medeniyet seviyesi içinde benimsiyoruz. (1926)

6 – Bilimsellik ve Akılcılık:
a) Bilimsellik: Dünyada her şey için, medeniyet için, hayat için, başarı için en gerçek yol gösterici bilimdir, fendir. (1924)
Türk milletinin yürümekte olduğu ilerleme ve medeniyet yolunda, elinde ve kafasında tuttuğu meşale, müspet bilimdir. (1933)
b) Akılcılık: Bizim, alık, mantık, zekâyla hareket etmek en belirgin özelliğimizdir. (1925)
Bu dünyada her şey insan kafasından çıkar. (1926)

7 – İnsan ve İnsanlık Sevgisi:
– İnsanları mesut edeceğim diye onları birbirine boğazlatmak insanlıktan uzak ve son derece üzülünecek bir sistemdir. İnsanları mesut edecek yegâne vasıta, onları birbirlerine yaklaştırarak, onlara birbirlerini sevdirerek, karşılıklı maddi ve manevi ihtiyaçlarını temine yarayan hareket ve enerjidir. (1931)

– Biz kimsenin düşmanı değiliz. Yalnız insanlığın düşmanı olanların düşmanıyız. (1936)

ATATÜRK İNKILAPLARI (DEVRİMLERİ)

Siyasi alanda yapılan inkılâplar:
1 – Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
2 – Cumhuriyet’in ilanı (29 Ekim 1923)
3 – Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)

Toplumsal yaşayışın düzenlenmesi:
1 – Şapka İktisası (giyilmesi) Hakkında Kanun (25 Kasım 1925)
2 – Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine (kapatılmasına) ve Türbedarlıklar ile Birtakım Unvanların Men ve İlgasına Dair Kanun (30 Kasım 1925)
3 – Beynelmilel Saat ve Takvim Hakkındaki Kanunların Kabulü (26 Aralık 1925). Kabul edilen bu kanunlarla Hicri ve Rumi Takvim uygulaması kaldırılarak yerine Miladi Takvim, alaturka saat yerine de milletlerarası saat sistemi uygulaması benimsenmiştir.
4 – Ölçüler Kanunu (1 Nisan 1931). Bu kanunla ölçü birimi olarak medeni milletlerin kullandıkları metre, kilogram ve litre kabul edilmiştir.
5 – Lakap ve Unvanların Kaldırıldığına Dair Kanun (26 Kasım 1934)
6 – Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun (3 Aralık 1934). Bu kanunla din adamlarının, hangi dine mensup olurlarsa olsunlar, mabet ve ayinler dışında ruhani kisve (giysi) taşımaları yasaklanmıştır.
7 – Soyadı Kanunu (21 Haziren 1934)
8 – Kemal Öz Adlı Cumhur reisimize Atatürk Soyadı Verilmesi Hakkında Kanun (24 Kasım 1934)
9 – Kadınların medeni ve siyasi haklara kavuşması:
a – Medeni Kanun’la sağlanan haklar
b – Belediye seçimlerinde kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıyan kanunun kabulü (3 Nisan 1930)
c – Anayasa’da yapılan değişiklerle kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkının tanınması (5 Aralık 1934)

Hukuk alanında yapılan inkılâplar:
1 – Şeriye Mahkemelerinin kaldırılması ve Yeni Mahkemeler Teşkilatının Kurulması Kanunu (8 Nisan 1934)
2 – Türk Medeni Kanunu (17 Şubat 1926)

Dini hukuk sisteminden ayrılarak laik çağdaş hukuk sisteminin uygulanmasına başlanmıştır.

Eğitim ve Kültür alanında yapılan inkılâplar:
1 – Tevhid – i Tedrisat Kanunu (3 Mart 1924). Bu kanunla Türkiye dahilindeki bütün bilim ve öğretim kurumları Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlanmıştır.
2 – Yeni Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun (1 Kasım 1928)
3 – Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti’nin Kuruluşu (12 Nisan 1931). Cemiyet daha sonra Türk Tarih Kurumu adını almıştır (3 Ekim 1935). Kültür alanında yeni bir tarih görünüşünü ifade eden kurumun kuruluşuyla ümmet tarihi anlayışından millet tarihi anlayışına geçilmiştir.
4 – Türk Dili Tetkik Cemiyeti’nin kuruluşu (12 Temmuz 1932). Cemiyet daha sonra Türk Dil Kurumu adını almıştır (24 Ağustos 1936). Kurumun amacı, Türk dilinin öz güzelliğini ve zenginliğini meydana çıkarmak, onu dünya dilleri arasında değerine yaraşır yüksekliğe eriştirmektir.
5 – İstanbul Darülfünunu’nun kapatılmasına Milli Eğitim Bakanlığı’nca yeni bir üniversite kurulmasına dair kanun (31 Mayıs 1933). İstanbul Üniversitesi 18 Kasım 1933 günü öğretime açılmıştır

KURTULUŞ SAVAŞI HAZIRLIK DÖNEMİ
Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkması: Samsun raporunda; bölgedeki olayların rum çeteler tarafından çıkarıldığını İngilizlerin Samsun’u haksız yere işgal ettiğini açıklamıştır.

Havza genelgesi (28 mayıs 1919): Mondros’a karşı çıkılmıştır. Ulusal bilinç uyandırılmaya çalışılmıştır.

Amasya genelgesi (22 haziran 1919): Asıl amaç ulusal bağımsızlığı gerçekleştirmek olmasına karşın ulusal egemenlik anlayışını da içermektedir. İleride nasıl bir yönetim kurulacağının ip ucudur. Ulusun bağımsızlığını, yine ulusun azim ve kararı kurtaracaktır. Mondros ateşkesine açık bir şekilde karşı çıkılmıştır. Amasya genelgesinden sonra 7 – 8 temmuz gecesi, Mustafa Kemal görevden alındı, Mustafa Kemal de görevinden istifa etti.

Erzurum kongresi (28 temmuz – 7 ağustos 1919) : Temsil kurulu seçilmiştir. En somut sonucudur.

Mustafa Kemal kurtuluş savaşında lider durumuna getirmiştir. Meclisi Mebusanın toplanması istemiştir. Mustafa Kemal’in sivil olarak katıldığı ilk kongredir. İki üye istifa ederek yerlerine Mustafa Kemal seçilmiştir.

Temsil heyeti: İlk defa Erzurum kongresinde ortaya çıkmış, Sivas kongresinde üye sayısı arttırılmıştır. TBMM açılıncaya kadar kurtuluş savaşını yürütmüştür. Başkanı Mustafa Kemal’dir.

Sivas kongresi (4 – 11 eylül 1919): Erzurum kongresi kararlarını temel olarak genişletmiştir. Kongrenin açılmasında başkanlık ve manda sorunu yaşanmıştır. Anadoludaki tüm ulusal güçler birleştirilmiştir. Sivas kongresinin en önemli sonuçlarından biri Damat Ferit hükümetinin istifa ettirilmesidir. Anadolu hareketinin İstanbul hükümetine karşı kazandığı ilk siyasi başarıdır.
Amasya görüşmeleri (20 – 22 ekim 1919): İstanbul hükümeti, temsil kurulunu resmen tanımış oluyordu. İstanbul hükümeti ve temsil kurulu ilk kez birlikte hareket etmişlerdir. İkisi gizli beş protokol yapılmıştır. Ancak İstanbul hükümeti seçimlerin yapılması dışında alınan kararlara uymamıştır.

Son osmanlı mebusan meclisinin açılması (12 ocak 1920)
Misak – ı Milli (ulusal ant) (28 ocak 1920): İstanbul itilaf devletleri tarafından resmen işgal edilmiştir. Ankara da TBMM açılmasına neden olmuştur. Türk yurdunun sınırları çizilmiştir. Kurtuluş savaşının programı oluşmuştur. Sorunlara, barışçı çözüm önermiştir. Meclis kararlarıdır. Tam bağımsızlık istenmiştir. Padişah onaylamamıştır. Dünyadaki ülkelerin meclislerini duyurulması kararlaştırılmıştır.

TBMM nin açılması (23 nisan 1920 )
Meclisi mebusanın kapatılması üzerine ortaya çıkan parlamento boşluğunu doldurmak, ulusal bağımsızlık ve egemenliği sağlamaktır. Alınan ilk kararlar (24 nisan 1920) Padişahtan bağımsız olması amaçlandı. Osmanlı saltanatının yok sayılmasına karar verildi. TBMM yasama ve yürütme yetkilerini kendinde topladı. (Amaç savaş koşullarında alınacak kararların hızlandırılmasıdır. )
Meclis hükümeti sistemi kabul edilmiş oluyordu. 1921 anayasası ile hukuki geçerlilik de kazanacaktır. Ttemsil kurulunun görevini sona erdirmiştir. Hıyanet – i vataniye yasası çıkarıldı. Kurtuluş savaşını yürütmüş üyeleri istiklal mahkemelerinde görev almış 23 nisan 1920 – 1 nisan 1923 tarihleri arasında görev yapmış ve saltanatı kaldırmıştır.

TBMM nin ilk kanunları
TBMM, milli mücadeleye kaynak sağlamak için küçükbaş (ağnam) hayvanlardan alınan vergiyi artırmıştır. Bunun yanında hıyaneti vataniye kanununu çıkarılarak otoritesi güçlendirilmiştir. Kanunun gerekçesi asker kaçaklarının artması ve ayaklanmaların çıkmasıdır. Firariler hakkında kanun çıkarılarak askerden kaçanları yargılamak üzere istiklal mahkemeleri kurulmuştur.

Sevr barış antlaşması (10 ağustos 1920): Osmanlı parlamentosunda onaylanmadığından hukuken geçersizdir. Kurtuluş savaşı kazanıldığı için uygulanmamıştır.

TBMM antlaşmayı tanımadığı gibi imzalayanları da vatan haini ilan etmiştir. Antlaşmanın amacı Türk ulusuna son vermekti. Bu durum ise Türk ulusunun bağımsızlık mücadelesini hızlandıracaktır. (Batılı devletlerin Osmanlı devletini nasıl paylaşacakları tartışmasının uzaması diğer antlaşmalara göre daha geç imzalanmasına neden olmuştur.)

Muharebeler dönemi
1. Doğu cephesi
2. Güney cephesi
3. Batı cephesi

Doğu cephesi: TBMM nin açtığı ilk cephedir. Ermeni ve gürcüler 1. Dünya savaşı bunulımından yararlanarak;kars, ardahan ve batum u işgal etmişlerdi. (T ürk ordusunun başarısı ile Gümrü barışı yapılmıştır..”Ermenilerle”) Kars ve çevresi Türklere geri verildi. Ermenistan Misak – ı Milliyi tanıdı. TBMM yi tanıyan ve sevr den vazgeçen ilk devlet Ermenistandır. TBMM nin imzaladığı ilk anlaşmadır. (TBMM nin uluslararası alanda ilk başarısıdır)

Güney cephesi: Fransa ile Ankara antlaşması 20 ekim 1921 ile sona ermiş ve güney sınırı çizilmiştir
.
Batı cephesi: TBMM nin kurduğu düzenli ordu savaşmıştır. Yunanlılara karşı açılmıştır. En büyük muharebeler burda verilmiştir. Bu muharebeler 1. ve 2. İnönü savaşları, Kütahya, Eskişehir savaşları, Sakarya meydan savaşı ve Büyük taarruzdur.

1. İnönü savaşı (6 – 10 ocak 1921): Savaşı TBMM ordusu kazanmıştır. Yeni kurulan düzenli ordunun ilk başarısıdır. Halkın TBMM ye olan güveni artmıştır. Savaş sonrasi ilk anayasa kabul edildi. (20 ocak 1921) İstiklal marşı kabul edildi. İtilaf devletleri Londra konferansını topladı.

Londra konferansı (21 şubat – 12 mart 1921): Amaç; Servi değiştirip TBMM ye kabul ettirmektir. TBMM ise Misak – ı Milliyi dünya kamu oyuna kabul ettirmek için katıldı. İtilaf devletleri TBMM yi ilk kez resmen tanımış oldular.
Moskova antlaşması(16 mart 1921): Sovyet Rusya ile imzalandı. Her iki devlet eski anlaşmaları geçersiz saydı. Böylece Sovyet Susya kapitülasyon hakkından ilk vazgeçen devlet oldu. Misak – ı Milli yi ilk tanıyan büyük devlet oldu. Batum ilk taviz verildi. Doğu sınırı güvence altına alındı.

2. İnönü savaşı ( 22 – 31 mart 1921 ): Yunanlıların 1. İnönü mağlubiyetinin izlerini silmek istemesi

Eskişehir, Kütahya savaşları (10 – 24 temmuz 1921): TBMM ordusu Sakarya nehrinin doğusuna çekildi. Mustafa Kemal başkomutanlığa getirildi. Tekalif – i Milliye yasası çıkarıldı.

Başkomutanlık kanunu: Mustafa Kemal in ordunun başına geniş yetkilerle geçmesi olarak belirlenmiştir.

Sakarya savaşı ( 23 Ağustos – 12 Eylül 1921): Yunanlıların son saldırı savaşı oldu. Mustafa Kemal’e gazilik ve mareşallik rütbesi verildi. Kars antlaşması imzalandı. Ankara antlaşması imzalandı. Türklerin geri çekilişi sona erdi.


Kars antlaşması: Sakarya savaşından sonra imzalanmıştır. TBMM ile Sovyet Rusya denetimi altında dostluk antlaşmasıdır. Doğu sınırı kesinleşmiştir

Ankara antlaşması ( 20 ekim 1921): TBMM yi tanıyan ilk itilaf devleti Fransa olmuştur.

TARİH

Kurtuluş Savaşı ve Yaşanan Olaylar:

– Gümrük Barış Anlaşması (2 – 3 Aralık 1920)
– Bilecik Görüşmeleri (5 Aralık 1920)
– Düzenli Ordunun Kurulması
– I. İnönü Savaşı ve Çerkez Ethem Olayı ( 6 – 10 Ocak 1921)
– Teşkilat – ı Esasiye Kanunu ( 20 Ocak 1921 Anayasası)
– Gürcülerle Anlaşma (1921)
– Londra Konferansı ( 21 Şubat – 12 Mart 1921)
– Türk – Afgan Dostluk Antlaşması (1 Mart 1921)
– İstiklal Marşı’nın Kabulü ( 12 Mart 1921)
– Moskova Antlaşması ( 16 Mart 1921)
– II. İnönü Savaşı ( 26 Mart – 1 Nisan 1921)
– Aslıhanlar ve Dumlupınar Savaşları ( 8 – 11 Nisan 1921)
– Kütahya – Eskişehir Savaşları ( 10 – 24 Temmuz 1921)
– Mustafa Kemal’in Başkomutanlığa Seçilmesi ve Tekalif – i Milliye Emirleri
– Sakarya Meydan Muharebesi ( 23 Ağustos – 13 Eylül 1921)
– Kars Antlaşması ( 13 Ekim 1921)
– Ankara Anlaşması ( 20 Ekim 1921)
– Büyük Taarruz ( Başkomutanlık Meydan Savaşı) ( 26 – 30 Ağustos 1922)
– Mudanya Ateşkes Antlaşması ( 11 Ekim 1922)
– Saltanatın Kaldırılması ( 1 Kasım 1922)
– Lozan Barış Konferansı ( 24 Temmuz 1923)

*Ermeniler, Erivan merkezli Ermenistan’la, Doğu Anadolu’daki bazı toprakları birleştirerek büyük bir Ermeni Devleti kurmayı amaçlamışlardı.
– TBMM açıldıktan sonra Ermeni saldırılarının artması üzerine meclis Haziran 1920’de Doğu Cephesi’ni kurdu ve komutanlığına da Kazım Karabekir Paşa’yı getirdi.
– TBMM, Doğu Cephesi’ni Sevr Barışı imzalanmadan önce kurmuştur.
*Gümrü Barışı TBMM’nin imzaladığı ilk anlaşmadır.
*TBMM’nin kazandığı ilk askeri başarı Doğu Cephesi, ilk siyasi başarı Gümrü Anlaşması’dır.
*Ermeni sorunu, uluslararası düzeyde sona ermiştir.
*Ardahan’ın bir bölümü ve Artvin dışındaki bugünkü Doğu Anadolu sınırımız saptanmıştır.
*TBMM, kaybettiği Kars, Iğdır, Sarıkamış, Kağızman ve Kulp’u yeniden topraklarına katmıştır.
*Türkiye adı ilk kez uluslar arası bir antlaşma metninde yer almıştır.
*Gümrü Barışı’nın imzalanmasından bir süre sonra Gürcistan ile de anlaşıldı. Ardahan ve Artvin geri alındı. Gürcistan’dan, birkaç hafta sonra da Batum alınmıştır. Ancak Batum, Moskova Antlaşması’yla yeniden Gürcistan’a bırakılmıştır.

Güney Cephesi:
– Mondros Mütarekesinden sonra;
İngilizler Musul, İskenderun, Kilis, Antep, Urfa, ve Maraş’ı.
Fransızlar Adana, Mersin, Osmaniye’yi işgal etti.
– İngiltere ve Fransa, 15 Eylül 1919’da ikili bir anlaşma imzalayarak Ortadoğu’yu nasıl paylaşacaklarını belirlediler. Buna göre, Irak ve Filistin İngiliz Mandası, Suriye ve Lübnan Fransız mandası altına sokulacaktı. Yine bu plana göre, Antep, Urfa, Maraş ve Adana el değiştirerek Fransa’ya verilecekti.
– İngilizlerin boşalttıkları yerlere giren Fransızlar, bu şehirlerde Ermenilerle işbirliği yaptı. Yöre halkı, Fransız işgaline ve Ermeni saldırılarına karşı Kuva – yi Milliye birliklerini oluşturdu.
– Kuva – yi Milliye, 11 Şubat 1920’de Maraş’ı, 10 Nisan 1920’de Urfa’yı Fransız işgalinden kurtarmış, Antep ise 9 Şubat 1921’de Fransızlar’a teslim olmuştur.
*Antep’te Milli Ermeni Fırkası’nın kurulması ile bölgedeki Ermeniler’in örgütlenerek mücadele etmesi ve Fransız birliklerinin teknolojik üstünlüğü, şehrin teslim olmasında etkili olmuştur.
*Sakarya Savaşı’ndan sonra imzalanan Ankara Antlaşması’yla Fransızlar Antep’i boşalttı. ( 25 Ekim 1921)

*Adana’nın kurtarılması için Fransız ve Ermeni birlikleriyle Pozantı Savaşı yapılmıştır.
Bu bölgede, mücadele esaslarını düzenlemek için Pozantı Kongresi toplanmış, Kongreye Mustafa Kemal’in de katılması, Kuvay – i Milliye’ye moral kazandırmıştır.
*Güney Cephesi, Sakarya Savaşı’ndan sonra imzalanan Ankara Antlaşması’yla kapanmıştır. ( 20 Ekim 1921)

Batı Cephesi:
– Yunanlılar 15 Mayıs 1919’da İzmir, daha sonra da Manisa, Aydın, Ayvalık ve Ödemiş’i işgal etti.
– Osmanlı ordusunun terhis edilmiş olması ve İstanbul Hükümeti’nin işgalleri durdurucu bir tavır göstermemesi, halkın örgütlenerek, işgale karşı mücadele etme bilincini yani Kuva – yı Milliye’yi oluşturmuştur.

– Bu dönemde işgallere karşı Kuva – yı Milliye tarafından;
*Ali Çetinkaya komutasında Ayvalık Cephesi,
* Kazım Bey komutası’nda Ayvalık Cephesi,
*Demirci Mehmet Efe komutasında Aydın Nazilli Cephesi,
*Halil Efe öncülüğünde Salihli – Alaşehir Cephesi açılmıştır.
*Yunan işgaline karış açılan ilk cephe Ayvalık Cephesidir.
*Salihli – Alaşehir Cephesi’nin başına bir süre sonra Çerkez Ethem geçti.
*Gediz Taarruzu’nun başarısız olması üzerine Ali Fuat Paşa Batı Cephesi komutanlığından alınmıştır. Batı Cephesi ikiye bölünmüş, Güney Bölümü Refet Bey’in, batı bölümü ise İsmet Bey’in komutasına verilmiştir.
I.İnönü Savaşı’nın kazanılmasıyla; (6 – 10 Ocak 1921)
– Düzenli ordu ilk sınavını başarıyla vermiştir.
– Kuva – yı Milliye sona ermiştir.
– Çerkez Ethem Ayaklanması’nı n bastırılmasıyla iç güvenlik sağlanmıştır.
– Halkın TBMM ve düzenli orduya olan güveni artmıştır.

Teşkilat – ı Esasiye Kanunu ( 1921 Anayasası)
*Milli Egemenlik ilkesi somut olarak ortaya konmuş, padişah iradesi yerine millet iradesi egemen olmuştur.
– Yasama ve Yürütme yetkisi TBMM’de toplanır.
*Güçler birliği ilkesi benimsenmiştir.
*TBMM’nin seçimi 2 yılda bir yapılmıştır.
Yeni devletin ilk anayasası olan Teşkilat – ı Esasiye Kanunu, bütün eksik noktaların rağmen, Birinci İnönü Zaferi sonunda TBMM’ye hukuksal ve siyasal bir yapı kazandırmıştır.
İstiklal Marşı’nın Kabulü (12 Mart 1921)
– İstiklal Marşı’nın kabulü Milliyetçilik ilkesi ile ilişkilidir.
– İstiklal Marşı, I. TBMM tarafından kabul edilmiştir.

II.İnönü Savaşı ( 26 Mart – 1 Nisan 1921)
*TBMM’nin Muhafız Taburu, ordunun ihtiyacı doğrultusunda cepheye gönderildi.
*II. İnönü Savaşı sonunda Şehzade Ömer Faruk Efendi de Milli Mücadele’ye katılmak için Anadolu’ya geçme kararı almıştır.
Mustafa Kemal’in Başkomutanlığa Seçilmesi ve Tekalif – i Milliye Emirleri:
– 5 Ağustos 1921 tarihinde TBMM Mustafa Kemal’in “Türk Ordusunun Başkomutanı” olmasını ve meclisin tüm yetkilerini şahsına devredilmesini öngören Başkomutanlık Yasası’nı kabul etti.
*Meclis, kendi manevi kişiliğinde bulunan başkomutanlık görevlerini Mustafa Kemal’e verdi.
*Başkomutanlık Yasası oylanırken, Mustafa Kemal’e muhalif olanlar da yasa için olumlu oy kullanmıştır. Mustafa Kemal’in başarısız olacağını düşünen bu kitle, kaybedilecek savaşın sorumluluğunu da O’na yüklemeyi düşünmüştür.
*Mustafa Kemal, Başkomutanlığın yanı sıra Meclisin yetkilerini de 3 aylığına kullanacaktır. Olağanüstü şartlara rağmen Meclisin yetkilerini kullanılmasını 3 ayla sınırlı kalması, Mustafa Kemal’in milli iradeye duyduğu saygının bir göstergesidir.

Sakarya Meydan Muharebesi ( 23 Ağustos – 13 Eylül 1921)
*Şiddetli çarpışmaların yaşandığı savaş sırasında Yunan Ordusu, Ankara’ya 50 km. kadar yaklaştı. Başkomutan Mustafa Kemal bu sırada Türk Ordusu’nun savaş gücünü artıracak o tarihi emri verdi. “ Hattı müdafaa yoktur, sattı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz.”

Sakarya Meydan Savaşı sonrasında;
– Mustafa Kemal’e TBMM’i tarafından Müşirlik ( Mareşallik) rütbesi ve “Gazi” ünvanı verildi. ( 13 Eylül 1921)

Büyük Taarruz Başkomutanlık Meydan Savaşı (26 – 30 Ağustos 1922)
*Sakarya Savaşı sonrası Mustafa Kemal, barış yanlısı bir tutum izlemiş, Avrupa’daki diplomatik gelişmeleri takip etmesi için Dışişleri Bakanı Yusuf Bey’i Avrupa’ya göndermiştir.
*Mustafa Kemal’in başkomutanlık görev süresinin dolması üzerine başkomutanlık görevi, 6 Mayıs 1922’de üç aylığına, 20 Temmuz 1922’de ise süresiz olarak uzatıldı.
*Savaş hazırlıkları sürerken, TBMM içinde çeşitli tartışmalar yaşanmıştı. Bazı milletvekilleri milli kurtuluşun siyaset yolu ile elde edilebileceğini, savaşın yanlış olduğunu savunmuş, bazıları ise ordunun taarruzda geciktiğini ifade etmiştir. Bunun yanında Başkomutanlık Kanunu’nun uzatılması ve İcra Vekilleri Reisi’nin seçimi konusunda görüş ayrılıkları yaşanmıştı.

*Mudanya Ateşkes Antlaşması ( 11 Ekim 1922)
*Saltanatın Kaldırılması ( 1 Kasım 1922)
*Lozan Barış Konferansı ( 24 Temmuz 1923)

İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ
10 Aralık 1948
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 10 Aralık 1948 tarih ve 217 A(III) sayılı Kararıyla ilan edilmiştir.
İnsan Hakları Bildirisi kabul edildikten sonra insan haklarını geliştirme koruma ve uygulama konusunda yeni anlaşmalar yapılmış ve bildiriler yayımlanmıştır. Bunlardan belli başlı olanlar:
• Birleşmiş Milletler, Kadınların Siyasi Haklarına İlişkin Sözleşme 20 Aralık 1952
• Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirisi 20 Kasım 1959
• Avrupa Sosyal Haklar Sözleşmesi 18 Ekim 1961
• Afrika İnsan ve Halklarının Halkları Şartı 26 Haziran 1981
• Birleşmiş Milletler, Yargı Bağımsızlığına Dair Temel Prensipler 29 Kasım 1985
23 Nisan 1920'de İlk Meclis ve Atatürk'ün Açılış Konuşması
22 Nisan 1920'de yapılan çağrı ile Millet Meclisi, 23 Nisan 1920 günü toplandı. 23 Nisan 1920... Saat 14.00'te merasimle ve dualarla Meclis açıldı. Başkanlığa ilk olarak en yaşlı üye Sinop Mebusu Şerif Bey getirildi. Meclisi açtı. Onun bu sırada yaptığı konuşma heyecanla dinlendi.
Dünyanın yeni yedi harikası 2017
Petra Antik Kenti -Çin Seddi-Kurtarıcı İsa Heykeli-Machu Picchu Antik Kenti-Chichen Itza Piramidi-Kolezyum-Taç Mahal
Avrupa Başkentleri:
Almanya : Berlin
Andorra : Andorra La Vella
Arnavutluk : Tiran
Avusturya : Viyana
Belarus : Minsk
Belçika : Brüksel
Bosna ve Hersek : Saraybosna
Bulgaristan : Sofya
Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda : Londra
Çek Cumhuriyeti : Prag
Danimarka : Kopenhang
Estonya : Tailin
Finlandia : Helsinki
Fransa : Paris
Hırvatistan : Zagrep
Hollanda : Amsterdam
İrlanda Cumhuriyeti : Dublin
İspanya : Madrid
İsveç : Stockholm
İsviçre : Bern
İtalya : Roma
İzlanda : Reykjavik
KKTC : Lefkoşe
GKRY : Nicosia
Lettonya : Riga
Liechtenstein Prensliği : Vaduz
Litvanya : Vilnus
Lüksemburg : Lüksemburg
Macaristan : Budapeşte
Makedonya : Üsküp
Malta : Valletta
Moldova : Kişinev
Monako : Monako
Norveç : Oslo
Polonya : Varşova
Portekiz : Lizbon
Romanya : Bükreş
Rusya Federasyonu : Moskova
San Marino Cumhuriyeti : San Marino
Sırbistan-Karadağ : Belgrad
Slovakya : Bratislava
Slovenya : Ljubljana
Türkiye : Ankara
Ukrayna : Kiev
Yunanistan : Atina
DÜNYA’NIN EN’LERİ

Dünyanın en yüksek şelalesi: Angel-Venezuela–1.000 m.
Dünyanın en büyük nehri: Nil-Afrika
Dünyanın en yüksek dağı: Everest-Asya–8.848 m.
Dünyanın en büyük çölü: Büyük Sahra Çölü-Orta/Kuzey Afrika
Dünyanın en büyük yanardağı: Tambora-Endonezya
Dünyanın en büyük mağarası: Carlsbad Mağarası-New Mexico ABD
Dünyanın en büyük gölü: Hazar Denizi-Orta Asya–394.299 km²
Dünyanın en büyük adası: Grönland-Kuzey Atlantik–2.175.597 km²
Dünyanın en sıcak yeri: Al’Aziziyah-Libya–57 7 C
Dünyanın en soğuk yeri: Vostock II- -89 2 C
Dünyanın en kalabalık ülkesi: Çin–1.237.000.000 kişi
Dünyanın en geniş ülkesi: Rusya–10.610.083 km²
Dünyanın en küçük ülkesi: Vatikan–0.272 km².
Dünyanın en kalabalık şehri: Tokyo-Japonya–26.500.000 kişi
Dünyanın en uzun binası: Suyong Bay Tower-Pusan(Güney Kore): 88 kat 462 m.
Dünyanın en uzun demiryolu tüneli: Seikan-Japonya–53 9 km.
Dünyanın en uzun karayolu tüneli: St.Gotthard-İsviçre-16.4 km.
Dünyanın en uzun kanalı: Panama kanalı-Panama–81 5 km.
Dünyanın en uzun köprüsü: Akashi-Japonya–1.990 m.
Dünyada en çok konuşulan dil: Çince (mandarin)-885.000.000 kişi
Dünyanın en çok ülke ile sınırı olan ülke: Çin (15 ülke ile sınırı var)
Dünyanın en yüksek yerleşim yeri: Webzhuan Çin-Deniz seviyesinden 5.090 m. yukarıda
Dünyanın en alçak yerleşim yeri: Calipatria Kaliforniya ABD -deniz seviyesinin 54 mt. Altında
Dünyanın en uzun kesintisiz sınırı: ABD-Kanada sınırı.
En geniş ülke: Rusya - 10.610.083 km²
En küçük ülke: Vatikan - 0.272 km²
En çok ülke ile sınır komşusu olan ülke: Çin - 15
En uzun kesintisiz sınır: ABD - Kanada
En kalabalık şehir merkezi: Tokyo - 26.5 milyon
En geniş alana yayılmış şehir: Mt. Isa Queensland Avustralya - 25.427 km²
En yüksek yerleşim birimi: Webzhuan Çin - deniz seviyesinden 5.090 metre yukarıda
En alçak yerleşim birimi: Calipatria Kaliforniya ABD - deniz seviyesinin 54 metre altında
En kuzeydeki yerleşim birimi: Ny Alesond Norveç - 78.5 derece kuzey
En güneydeki yerleşim birimi: Puerto Williams Şili - 55.1 derece güney
En ıssız yerleşim olmayan ada: Tristan da Cunha - Güney Atlantik
En çok dil konuşulan ülke: Papua Yeni Gine - 869
En kuzeydeki kara parçası: Islet of Odaaq Grönland açıklarında
En güneydeki kara parçası: Güney Kutbu Antarktika

TÜRKİYE’NİN ENLERİ VE İLKLERİ
– İlk hava şehidimiz Fethi Bey’dir.
– İlk Türk uçağı Mavi Işık’tır(Kayseri/1979)
– Dünyanın ilk ve tek cellat mezarı İstanbul Eyüp’te yer alır.
– Nargile Osmanlı’ya ilk olarak Yavuz Sultan Selim zamanında Hindistan’dan getirildi.
– Yerleşim yerine yapılan ilk baraj Denizli Gökpınar Barajı’dır.
– Türkiye’de ilk nüfus sayimi 1927 yılında yapıldı.
– En fazla yağış alan ilimiz Rize’dir.
– TBMM’nin ilk başkanı Fethi Okyar’dir.
– İlk başbakanımız İsmet İnönü’dür.
– En büyük adamız Gökçeada’dır.(Çanakkale)
– İngilizce ile eğitime başlayan ilk Türk okulu Ankara TED Koleji’dir.(1954)
– Türkiye’de özürlülere yönelik ilk otel Antalya’da hizmete girmiştir
– Türkiye’nin ilk özel hayvanat bahçesi Boğaziçi Hayvanat Bahçesi’dir.(İzmit – Darıca)
– Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk anayasası 1924 anayasasıdır.
– Türkiye’nin en çok otel bulunan yeri Eminönü’dür.
– Türkiye’de feribot ile taşımacılık yapılan tek göl Van Gölü’dür.
– Kıbrıs Barış Harekatı esnasında uçaklarımızın yanlışlıkla vurduğu gemimiz Kocatepe’dir.
– Türkiye’nin ilk kadın bakanı Türkan Akyol’dur.
– İlk şah tuğrası Yavuz Sultan Selim’in tuğrasında görülmeye başlanmıştır.
– İlk Türkçe ezan İstanbul Fatih Camii’nde okundu.
– Türkiye’nin ilk televizyon yayını İstanbul’dan yapıldı.
– Cumhuriyet döneminde kurulan ilk muhalefet partisi Terakkiperver Cumhuriyet Fırka’sıdır.
– Türkiye’de ilk politika okulu Nazif Ülken tarafından kurulmuştur.
– Türkiye’de en fazla milletvekili seçilen İsmet İnönü’dür.(14 defa)
– Ramazan çadırı ilk kez 1995 yılında Üsküdar Belediyesi tarafından kuruldu.
– Cumhuriyet tarihinin en uzun süreli azınlık hükümeti Anasol – D hükümetidir.
– Türkiye’deki ilk mali kurum Emniyet Sandığı’dır.
– Türkiye’nin bilinen ilk erkek hemşiresi Murat Bektaş’tır.
– Türkiye’nin ilk haber ajansı Anadolu Ajansı’dır.(1920)
– Türkiye’nin ilk sınır ötesi harekâtı Kıbrıs çıkarmasıdır.
– Türkiye’de kurulan ilk parti C.H.P’dir.
– Latin alfabesine resmi olarak ilk geçen Türk devleti Azerbaycan’dır.
– Türkiye’nin en düşük gelir elde edilen ili Muş’tur.
– Yüzölçümü itibariyle en küçük komşumuz Ermenistan’dır.
– Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin ilk başkanı M.Kemal’dir.
– Türkiye’de baskı tekniğini ilk kez İbrahim Müteferrika kurmuştur.
– İlk TSE belgesi Yıldırım Bayezid devrinde çıkarılmıştır.
– Türkiye’nin en yüksek minaresi Selimiye Camisinde bulunur.
– Türkiye Cumhuriyeti devletini ilk kabul eden devlet Ermenistan’dır.
– Osmanlı Devleti’nin ilk bankası Banka – i Der Saadet’tir.(İstanbul Bankası)
– Türkiye’de ilk uçak fabrikası Kayseri’de açıldı.
– Kelaynak kuşları ülkemizde sadece Urfa’nın Birecik ilçesinde bulunur.
– En işlek kara sınırımız Yunanistan sınırıdır.
– Türkiye’de öldürülen ilk başbakan Nihat Erim’dir.
– Türkiye’de ilk İngilizce gazete İlknur Çevik tarafından çıkarılmıştır.
– Türkiye’nin ilk haber spikeri Zafer Cilasun’dur.
– Mallarda kalite arayan ilk millet Türkler’dir.
– Türkiye dışarıya ilk olarak G.Kore’ye asker göndermiştir.
– Türkiye’nin en eski şehri Hakkari’dir.
– Türkiye’de taşkömürünü ilk defa Uzun Mehmet bulmuştur.
– Konya Türkiye’nin en uzun karayolu ağına sahiptir.
– Türkiye’nin en kalabalık mezarlığı İstanbul Karacaahmet Mezarlığı’dır.
– Dünyada en fazla konuşulan diller sırasıyla şöyledir: Çince, Hintçe, İngilizce, İspanyolca ve Türkçe’dir.
– Türkiye’de ilk milletvekili seçimleri I.Meşrutiyet’de yapıldı.
– Ege Bölgesi’nde en uzun kıyılara sahip ilimiz Muğla’dır.
– Karadeniz’in en yüksek dağı Kaçkar Dağı’dır.
– Taşkömürü ilk defa Zonguldak’ta çıkarılmıştır.
– Türkiye’de petrol arama çalışmaları ilk defa İskenderun’da yapılmıştır.
– Türkiye’nin en zengin boksit yatakları Seydişehir’de bulunur.
– Türkiye’de heyelan en çok kış mevsiminde görülür.
– Türkiye’nin doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık zaman farkı vardır.
– Türkiye’nin ilk turistik yerleşim yeri Çeşme’dir.
– Türkiye’nin en doğu ucunda Iğdır ili bulunur.
– Türkiye’nin çay yetiştirilen tek yöresi D.Karadeniz’dir.
– Türkiye’de rüzgarın en etkili olduğu yer İç Anadolu’dur.
– Türkiye’nin en az göç veren bölgesi Marmara Bölgesidir.
– Türkiye’nin en az ormana sahip bölgesi G.Anadolu Bölgesi’dir.
– İç Anadolu Bölgesi’nin en yüksek yeri Erciyes Dağı’dır.
– Ulaşım yapılabilinen tek akarsuyumuz Bartın Çayı’dır.
– Ülkemizde ilk dokuma fabrikası Nazilli’de açılmıştır.
– Ülkemizde ilk şeker fabrikası Uşak’ta açılmıştır.
– Ülkemizde ilk demir – çelik fabrikası Karabük’te açılmıştır.
– Kayısı,fındık,çay üretiminde ülkemiz ilk sırada yer alır.
– Dünya bor rezervlerin %70′i ülkemizde yer alır.
– Ülkemizde ipek böcekçiliği en fazla Marmara Bölgesi’nde yapılır.
– Türkiye’nin en fazla kara sınırı Suriye ile(877),en az kara sınırı ise Nahçıvan iledir(10)
– Ege kıyıları en uzun kıyımızdır.
– Ülkemizin en büyük gölü Van Gölü’dür.
– Türkiye’nin en uzun akarsuyu,Kızılırmak’tır.
– Zonguldak kömür yatakları birinci zamanda oluşmuştur.
– Çanakkale ve İstanbul boğazları dördüncü zamanda oluşmuştur.
– Kıyılarımıza en yakın ada Midilli Adası’dır.
– Türkiye dışında Türk bayrağının dalgalandığı tek kale Caber Kalesi’dir

Türkiye, resmî adıyla Türkiye Cumhuriyeti, başkenti Ankara olan ve Eski Dünya karaları denilen Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarının birbirine en çok yaklaştığı noktada bulunan ülkedir. Ülke topraklarının bir bölümü Anadolu Yarımadası'nda, bir bölümü ise Balkan Yarımadası'nın uzantısı olan Trakya'da bulunur. Ülkenin üç yanı Akdeniz, Karadeniz ve bu iki denizi birbirine bağlayan Boğazlar ile Marmara Denizi ve Ege Denizi ile çevrilidir. Komşuları Yunanistan, Bulgaristan, Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan (Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti) ile, İran, Irak ve Suriye'dir.
Türkiye, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı sonunda yenilmesinden sonra, Osmanlı Devleti'nin yerine kurulan ardıl devletler içinde tek bağımsız devlet olarak devletin Türk nüfus çoğunluğuna sahip toprakları üzerinde Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki halkın büyük mücadelesi ile kurulmuştur. 29 Ekim 1923 tarihinde cumhuriyeti ilan eden Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türkiye Cumhuriyeti devletinin kurucu iradesinin sahibidir.
Türkiye, aralarında Birleşmiş Milletler, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü, Avrupa Konseyi, İslam Konferansı Örgütü, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, Dünya Ticaret Örgütü, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü, Ekonomik İşbirliği Örgütü gibi birçok uluslararası örgüte üyedir.. 3 Ekim 2005 tarihinden itibaren Avrupa Birliği'ne tam üyelik için müzakerelere başlanmıştır. Türkiye, siyaset bilimciler ve ekonomistlere göre bir bölgesel güçtür
Yüzölçümü
Türkiye'nin toprakları 36° – 42° Kuzey paralelleri ve 26° – 45° Doğu meridyenleri arasında yer alır.
Doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık bir zaman farkı vardır. Kabaca bir dikdörtgeni andırır ve genişliği 1.660 kilometredir. Göller ve adalar dahil kapladığı gerçek alan 814.578 km²'dir izdüşüm alanı ise 783,562 km²'dir. Türkiye'ye ait bu iki yüzölçüm değeri arasındaki farkın büyüklüğü arazinin dağlık ve engebeli olmasından kaynaklanır. Marmara Bölgesi % 8,5, Ege Bölgesi % 12, Akdeniz Bölgesi % 16, İç Anadolu Bölgesi % 18, Karadeniz Bölgesi % 18, Doğu Anadolu Bölgesi % 21, Güneydoğu Anadolu Bölgesi % 7,5 yer tutar. Trakya'nın yüzölçümü 24.370 km² dir. Türkiye'nin kara sınırlarının uzunluğu 2.875 km, adalar dahil sahil uzunluğu 8.333 kilometredir. Kara parçalarının toplam alanı 770.760 km², su alanlarının toplam alanı ise 9.820 km²' dir.

En kuzey noktası: Sinop ilinde İnce Burun
En güney noktası: Hatay ilinde Suriye hududu üzerindeki güneş bitiş noktası (Beysun Köyü)
En batı noktası: İmroz Adasındaki Avlaka Burnu
En doğu noktası: Kars ilinde Küçük Ağrı Doğnın 34 km. doğusundaki Türk – Ermenistan, Gürcistan, Nahcıvan, İran hudutlarının birleştiği nokta

Yükseltiler
Ülkenin yarısından fazlası, yükseltisi 1.000 metreyi aşan yüksek alanlardan oluşur.Türkiye'nin ortalama yüksekliği 1132 metre'dir. Yaklaşık üçte biri orta yükseklikteki ovalar, yaylalar ve dağlar, yüzde 10'u da alçak alanlarla kaplıdır. En yüksek ve dağlık alanlar doğu kesimde yer alır. Kuzey kesimini Kuzey Anadolu Dağları, güney, doğu ve güneydoğu kesimlerini de Toroslar engebelendirir. Ülkenin en yüksek noktası, Ağrı Dağı'nın 5.137 metreye erişen doruğudur.

Düzlükler
Başlıca geniş düzlükler Çukurova, Konya Ovası ve Harran ovalarıdır.

Akarsular – göller
Kaynağı ve denize döküldüğü yer ülke sınırları içinde olan en uzun akarsu 1.355 kilometre uzunluğundaki Kızılırmak'tır. En büyük doğal göl, 3.713 km² alan kaplayan Van Gölü ve ikinci büyük gölü 656 km² lik alanıyla Beyşehir Gölü dür . 817 km²'lik alana yayılan Atatürk Baraj Gölü ise ülkenin en büyük yapay gölüdür. Türkiye'nin en büyük adası olan Gökçeada'nın yüzölçümü 279 km²'dir.

Deprem kuşağı
Türkiye, dünya'nın önemli deprem kuşaklarından biri olan Alp – Himalaya kuşağı üzerindedir. Kuzey Anadolu fayı boyunca 1939 yılından bu yana pek çok büyük ve yıkıcı deprem yaşanmıştır

İKLİM
Türkiye'nin üç tarafının denizlerle çevrili olması, dağların konumu ve yeryüzü şekillerinin çeşitlilik göstermesi, farklı özellikte iklim tiplerinin doğmasına yol açmıştır. Kıyı bölgelerinde denizlerin etkisiyle daha ılıman iklim özellikleri görülür. Kuzey Anadolu Dağları ile Toros Sıradağları, deniz etkilerinin iç kesimlere girmesini engeller. Bu yüzden iç kesimlerde karasal iklim özellikleri görülür.

Akdeniz iklimi: Akdeniz ve Ege Denizi kıyılarında etkili olan bu iklim tipi, Marmara Denizi'nin güney kıyısına kadar sokulur. Kıyıdan yaklaşık 800 metre yüksekliğe kadar bu iklimin özellikleri görülür. Bu iklim tipinde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır.
Karadeniz iklimi: Türkiye'nin kuzey kıyılarında, dağların denize bakan yamaçlarında görülen bir iklim tipidir. Bu iklimde yaz sıcaklığı, Akdeniz ikliminde olduğu kadar etkili değildir. Kış mevsimi, güney kıyılarına göre soğuk geçer. Yağış miktarı fazladır.
Karasal iklim: Türkiye'nin denizlerden uzak, yeryüzü şekillerinin meydana getirdiği engellerden dolayı deniz etkisinden yeterince yararlanamayan kesimlerinde karasal iklim görülür. İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri ile Trakya'nın iç kesimleri karasal iklimin etkisi altındadır. Buralarda mevsimlik ve günlük sıcaklık farkları büyük, yağışlar genel olarak azdır. Kışlar uzun, soğuk ve karlı, yazlar kısa fakat sıcaktır.
COĞRAFİ BÖLGELER
Türkiye 6 – 21 Haziran 1941 tarihinde yapılan Birinci Türk Coğrafya Kongresi'nde 7 ana coğrafi bölgeye ve 21 coğrafi bölüme ayrılmış, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden dördüne komşu olduğu denizin adı verilmiştir, diğer üç bölge de Anadolu bütünü içindeki konumlarına göre adlandırılmışlardır. Oluşturulan coğrafi bölgelerin herhangi bir siyasi özelliği yoktur ve il sınırlarıyla da çakışmaz.

İç Anadolu Bölgesi:
Dağları: Karacadağ, Melendiz, Hasandağı, Erciyes, Tahtalı, Tecer, Yıldız, Ak Dağları, Sundiken ve Sivrihisar Dağları
Platoları: Haymana, Cihanbeyli, Obruk
Gölleri: Tuz, Eber, Akşehir, Çavuşçu, Seyfe, Sultan sazlığı, Tuzla ve Acıgöl
Akarsuları: Kızılırmak, Delice Çayı, Çekerek Suyu, Ankara Çayı, Porsuk Çayı
Tarım Ürünleri: buğday, arpa, yulaf, şeker pancarı, baklagiller, patates, elma
Yeraltı Zenginlikleri: florid , krom, linyit, bakır, çinko, kurşun, manganez, jips, mika, lületaşı

Karadeniz Bölgesi:
Dağları: Ilgaz, Canik, Bolu, Köroğlu, Yalnızçam, Çimen, Mescit, Küre, Bolu ve Doğu Karadeniz Dağları
Ovaları: Çarşamba, Bafra
Gölleri: Tortum, Abant Yedi Göller, Borabay, Sera
Tarım Ürünleri: Fındık, çay, mısır, tütün, şeker pancarı, keten, kenevir, fasulye, pirinç, buğday, çeltik
Yeraltı Zenginlikleri: bakır, maden kömürü, linyit

Marmara Bölgesi:
Dağları: Yıldız, Koru, Biga, Kaz, Kapı, Işıklar, Uludağ
Tarım Ürünleri: ayçiçeği, buğday, tütün, şeker pancarı, pamuk, mısır, fındık, zeytin, pirinç patates,
Önemli Tarihi Yerleri: Dolmabahçe Sarayı, Topkapı Sarayı, Resim ve Heykel Müzesi, Güzel Sanatlar Galerisi, Deniz Müzesi, Askeri Müze, Ayasofya, Yerebatan Sarayı, Su kemerleri, Anadolu ve Rumeli Hisarları, Galata Kulesi, Sultanahmet Camii, Süleymaniye Camii, Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet Köprüleri

Doğu Anadolu Bölgesi:
Dağları: Mercan, Nemrut, Süphan, Buzul, Ağrı, Aladağ, Tendürek
Ovaları: Yüksekova
Gölleri: Van gölü,
Akarsuları: Fırat, Dicle, Aras, Büyük Zap, Kura Ceyhan
Tarım Ürünleri: buğday, arpa, yulaf, baklagiller, şeker pancarı, tütün, pamuk çeşitleri,
Yeraltı Zenginlikleri: demir, bakır, kurşun, çinko, gümüş, krom, linyit

Ege Bölgesi:
Dağları: Aydın Dağları, Bozdağlar, Dumlu Dağı, Yunt Dağı, Madra Dağı, Kaz Dağı, Eğrigöz Dağı, Türkmen Dağı, Şaphane Dağı, Sandıklı Dağları
Ovaları: Büyük ve Küçük Menderes Ovaları, Gediz Ovası ve Bakırçay Ovası
Körfezleri: Edremit, Çandarlı, İzmir, Kuşadası, Güllük, Gökova
Akarsuları: Büyük ve Küçük Menderes, Bakırçay, Simav (Susurluk), Gediz, Porsuk
Barajları: Adıgüzel, Kemer, Gediz, Demirköprü
Tarım Ürünleri: Çekirdeksiz üzüm, turunçgil, mısır, incir, zeytin, haşhaş, şeker pancarı ve buğday
Yeraltı Zenginlikleri: Linyit, zımpara taşı, cıva, demir, krom

Akdeniz Bölgesi:
Dağları: Toros Dağları, Amanos Dağları (Nur Dağları), Tahtalı Dağları, Bey Dağları, Akdağlar, Çiçekbaba Dağları, Sultan Dağları, Geyik Dağları, Bolkar Dağları, Binboğa Dağları
Ovaları: Çukurova, Silifke, Antalya, Finike, Fethiye, Köyceğiz, Amik(Hatay), Sağlık(Türkoğlu – Kahramanmaraş), Acıpayam(Denizli), Isparta ve Burdur Ovları, Elmalı, Kestel, Korkuteli
Gölleri: Beyşehir, Eğirdir, Burdur, Acıgöl, Kestel, Avlan, Suğla, Salda ve Söğüt
Akarsuları: Dalaman, Kocaçay(Eşen Çayı), Derme, Alakır, Aksu, Köprü ve Manavgat Çayları, Göksu Nehri, Tarsus Çayı, Seyhan, Ceyhan ve Asi Nehirleri
Geçitleri: Belen ( İskenderun – Antakya), Gülek ( Adana – Ulukışla – Ankara),
Sertavul ( Silifke – Karaman) ve Çubuk ( Antalya – Göller yöresi)
Tarım Ürünleri: buğday, pamuk, zeytin, turunçgil, mısır, yer fıstığı, susam, anason, baklagiller, gül, şeker pancarı, haşhaş, soya fasulyesi, üzüm, elma, erik, muz, çilek
Yeraltı Zenginlikleri: Krom, boksit, demir, linyit,

Güneydoğu Anadolu Bölgesi:
Ovaları: Altınbaşak, Suruç, Gaziantep, Barak, Adıyaman, Şanlı Urfa, Harran, Ceylanpınar
Gölleri: Azaplı, İnekli, Gölbaşı
Barajları: Devegeçidi, Dicle, Batman
Tarım Ürünleri: tahıl, baklagil, pamuk, susam, ayçiçeği, Antep fıstığı, buğday, kırımızı mercimek, nohut, tütün, üzüm, zeytin
Yeraltı Zenginlikleri: Fosfat, petrol, çimento

Türkiye'nin En Geniş İlleri
• Konya – 38.873 Km²
• Sivas – 28.549 Km²
• Erzurum – 25.323 Km²
• Ankara – 24.521 Km²
• Antalya – 20.723 Km²


Türkiye'nin En Kalabalık İlleri
2009 sayımı
• İstanbul – 12.915.158
• Ankara – 4.650.802
• İzmir – 3.868.308
• Bursa – 2.550.645
• Adana – 2.062.226
• Konya – 1.992.675
• Antalya – 1.919.729
• Gaziantep – 1.653.670
• Mersin – 1.640.888
• Şanlıurfa – 1.613.737
• Kocaeli – 1.522.408
• Diyarbakır – 1.515.011
Hatay'ın Anavatana Katılması (30 Haziran 1939)

Türkiye'nin sınır kapıları

Aşağıdaki Liste Şubat 2009 tarihi itibariyle Türkiye'nin sınır geçişlerinin bir listesidir.

Sınır Kapısı Bulunduğu İl Bağladığı Ülke
Türkgözü Sınır Kapısı
Ardahan – Posof
Gürcistan

Sarp Sınır Kapısı
Artvin – Hopa
Gürcistan

Akyaka Sınır Kapısı
Kars
Ermenistan

Dilucu Sınır Kapısı
Iğdır
Nahcivan(Azerbaycan)

Gürbulak Sınır Kapısı
Ağrı – Doğubeyazıt
İran

Kapıköy Sınır Kapısı
Van – Özalp
İran

Esendere Sınır Kapısı
Hakkâri – Yüksekova
İran

Habur Sınır Kapısı
Şırnak – Silopi
Irak

Cizre Sınır Kapısı
Şırnak – Cizre
Suriye

Girmeli Sınır Kapısı
Mardin – Nusaybin
Suriye

Şenyurt Sınır Kapısı
Mardin
Suriye

Ceylanpınar Sınır Kapısı
Şanlıurfa
Suriye

Akçakale Sınır Kapısı
Şanlıurfa
Suriye

Mürşitpınar Sınır Kapısı
Şanlıurfa
Suriye

Karkamış Sınır Kapısı
Gaziantep
Suriye

Çobanbey Sınır Kapısı
Gaziantep
Suriye

Öncüpınar Sınır Kapısı
Kilis
Suriye

İslâhiye Sınır Kapısı
Hatay
Suriye

Cilvegözü Sınır Kapısı
Hatay
Suriye

Karbeyaz(Yiğitoğlu) Sınır Kapısı
Hatay (Kapalı)
Suriye

Yayladağı Sınır Kapısı
Hatay
Suriye

İpsala Sınır Kapısı
Edirne
Yunanistan

Uzunköprü Sınır Kapısı
Edirne
Yunanistan

Karaağaç (Pazarkule) Sınır Kapısı
Edirne
Yunanistan

Kapıkule Sınır Kapısı
Edirne
Bulgaristan

Aziziye (Dereköy) Sınır Kapısı
Kırklareli
Bulgaristan

Hamzabeyli Sınır Kapısı
Edirne
Bulgaristan


TÜRKİYE SINIR KOMŞULARI
Ülkemizin sınırları itibariyle sekiz komşu ülkesi bulunmaktadır. 8333 kmlik sahil uzunluğuna sahip olan ülkemizde komşu ülke olarak en uzun sınırımız Suriye, en kısa sınırımız ise Nahcivan iledir.
Batı Komşuları
Türkiye’nin batıda iki komşusu vardır; Bulgaristan ve Yunanistan.
Türkiye’nin kuzeybatı komşusu Bulgaristan’dır. Türkiye’nin Bulgaristan sınırı alçak düzlüklerden oluşur. Meriç Irmağı sınırın küçük bir bölümünü oluşturur.
Bulgaristan’ın ortasında bulunan Balkan Dağları ülkeyi, doğu – batı ekseninde ikiye böler. Sınıra yakın bölgelerde ise Rodop Dağları bulunur.
Meriç, Yunanistan sınırının tamamını oluşturur.
Yunanistan sınırı alçak düzlüklerden oluşur.
Bulgaristan; başkenti Sofya
Yunanistan; başkenti Atina
Ege’de çok sayıda Yunan adası vardır. Kimi adalar, o kadar yakındır ki, Türkiye’den adadaki arabalar bile seçilebilir.
Yunanistan ile kıta sahanlığı konusunda anlaşmazlık yaşanmaktadır.

Doğu Komşuları
Yakın zamana kadar Türkiye’nin iki doğu komşusu vardı: İran ve Sovyetler Birliği.Ancak, 1989 yılında Sovyetler Birliği dağılınca yeni komşularımız oldu.
Gürcistan, Ermenistan ve Nahcivan yeni komşumuz olurken, artık Sovyetler Birliği ile sınırımız kalmadı.
Gürcistan’ın Başkenti Tiflis’tir.
Bu dönemde, İran ile sınırımız değişmedi. Aslında, Türkiye – İran sınırı, yüzyılları aşan, ülkemizin en eski sınırıdır.
Doğu sınırımızın tamamı dağlık bölgelerden oluşur.
Kısa aralıklarla akarsular sınırı çizse de, genellikle doğu sınırımızı dağların zirveleri oluşturur.
1990’ların başında Ermenistan’ın giriştiği bir işgal hareketi ile Türkiye’nin Azerbaycan ile teması kesilmiştir. Ermenistan, hala bu toprakları işgal etmektedir.
Nahcivan: iç işlerinde özerk, dış işlerinde ise Azerbaycan’a bağlı bir bölge olan ülkenin başkenti de Nahcıvan’dır
İran: Türkiye’nin komşuları arasında, yüzölçümü Türkiye’den büyük olan tek ülke olan İran’ın başkenti Tahran.

Güney Komşuları
Türkiye’nin güney sınırını Suriye ve Irak oluşturur.
Suriye sınırı geniş düzlüklerden oluşur.
Irak sınırı ise dağlıktır.
Irak sınırımız Lozan’da çizilmiştir. Ancak, Musul ve çevresi sorunu Lozan’da çözülememiştir. Türkiye, bölgenin kendisine ait olduğunu savunmuş, ancak İngiltere bölgeyi, yeni kurulan Irak’a bağlamayı başarmıştır.

Suriye sınırımız da Lozan Antlaşması ile çizilmiştir. Ancak, bu antlaşmada Hatay bulunmuyordu.
Bağımsız Hatay, 1939 yılında kendisini fesih ederek, Türkiye’ye katılmaya karar verdi. Suriye bu karara karşı çıktı. İkinci Dünya Savaşı öncesinde bölgeden sorumlu olan Fransa kararı sessizce onayladı.
GÖKYÜZÜ NEDEN MAVİDİR?
Gökyüzünün mavi görünmesinin tek sebebi kırılma hadisesidir.
Güneş ışınları atmosfere girdiğinde atmosferdeki gaz moleküllerine ve toz parçacıklarına çarparak saçılır. Gün ışığı değişik dalga boylu birçok ışından oluşur. En kısa dalga boylu mavi ışınlar atmosferin üst tabakalarındaki küçük parçacıklar tarafından hemen saçılırlar. Fakat kırmız ışık (ki en büyük dalga boylu ışıktır!) saçılmak için daha büyük parçacıklara çarpmak zorundadır.
Gökyüzü açık olduğunda, mavi ışık diğer ışıklara oranla en fazla saçılan ışıktır. Bu yüzden de gökyüzü mavi görünür. Mesela gökyüzü yoğun bulutlarla veya dumanla dolu olduğunda, tüm ışınlar nerede ise aynı oranda saçılır. Bu da gökyüzünün gri renkte görünmesine sebep olur.
TÜRK PARALARI
200 Türk Lirası (72x160 mm)
200 Türk Lirası’nın ön yüzünde Atatürk’ün, 1934 yılında Çankaya Köşkü’nde Cemal Işıksel tarafından çekilmiş fotoğrafından yararlanılarak oluşturulmuş bir portresi bulunmaktadır.

Arka yüzünde ise Yunus Emre’nin bir portresi yer almaktadır. Kaynaklarda; 1238 – 1320 yılları arasında yaşadığı belirtilen Yunus Emre, Anadolu’da Türkçe şiirin öncüsü olan mutasavvıf bir Türk halk şairidir. Arka yüz tasarımında ayrıca “Yunus Emre’nin anıt mezarı, dizelerinde yer verdiği gül motifi, barışı ve kardeşliği simgeleyen güvercin motifi ile felsefesini en iyi vurgulayan ‘Sevelim, Sevilelim’ dizesine” yer verilmiştir.
100 Türk Lirası (72x154 mm)
100 Türk Lirası’nın ön yüzünde Atatürk’ün, 1934 yılında Çankaya Köşkü’nde Cemal Işıksel tarafından çekilmiş fotoğrafından yararlanılarak oluşturulmuş bir portresi bulunmaktadır.
Arka yüzünde ise Itri adıyla da bilinen Buhurizade Mustafa Efendi’nin bir portresi yer almaktadır. Kaynaklarda; 1640 – 1712 yılları arasında yaşadığı belirtilen Itri, Klasik Türk Müziği’nin kurucusudur. Itri portresinin yanı sıra arka yüzde “notalar, kudüm ve ud gibi enstrümanlar” ile Itri’nin Mevlevi kişiliğine uygun olarak “ney üfleyen Mevlevi dervişi” figürünün oluşturduğu bir kompozisyon yer almaktadır.

50 Türk Lirası (68x148 mm)
50 Türk Lirası’nın ön yüzünde Atatürk’ün, 1931 yılında Gazi Çiftliği’nde Cemal Işıksel tarafından çekilmiş fotoğrafından yararlanılarak oluşturulmuş bir portresi bulunmaktadır.
Arka yüzünde ise Fatma Aliye’nin bir portresi yer almaktadır. 1862 – 1936 yılları arasında yaşamış olan Fatma Aliye, Türk edebiyatının ilk kadın romancılarından biri ve ilk kadın felsefecidir. 1934 yılında “Topuz” soyadını almıştır. Arka yüzün tasarımında ayrıca, Fatma Aliye’nin edebiyatçı kişiliğini vurgulamak üzere “hokka, tüy kalem, kağıt ve kitap” gibi figürler ile kadın zerafetini simgeleyen “çiçek” motiflerine yer verilmiştir.

20 Türk Lirası (68x142 mm)
20 Türk Lirası’nın ön yüzünde Atatürk’ün, 1931 yılında Gazi Çiftliği’nde Cemal Işıksel tarafından çekilmiş fotoğrafından yararlanılarak oluşturulmuş bir portresi bulunmaktadır. Arka yüzünde ise Mimar Kemaleddin’in portresi yer almaktadır. 1870 – 1927 yılları arasında yaşamış olan Mimar Kemaleddin, imza attığı mimari eserler ve eserlerindeki tarz ile ulusal mimarlık akımının öncülerinden biri olarak kabul edilir. Yine arka yüzde, Mimar Kemaleddin’in eserlerinden biri olan “Gazi Üniversitesi Rektörlük Binası”nın çizgisel bir çalışması ile “kemer, dairesel motif ve mimarinin üç boyutlu yapısını simgelemek üzere küp, küre, silindir” gibi formlar tasarım bütünlüğü içinde kullanılmıştır.

10 Türk Lirası (64x136 mm)
10 Türk Lirası’nın ön yüzünde Atatürk’ün, 1927 yılında Ethem Tem tarafından çekilmiş fotoğrafından yararlanılarak oluşturulmuş bir portresi bulunmaktadır.
Arka yüzünde ise Ordinaryüs Prof. Dr. Cahit Arf’ın portresi yer almaktadır. 1910 – 1997 yılları arasında yaşamış ve Türkiye’nin yetiştirdiği en önemli matematikçilerden biri olan Cahit Arf, kendi adıyla bilinen birçok teoremi ile dünya çapında tanınmıştır. Cahit Arf’ın “Arf Değişmezi”nden alınan bir kesitin yanı sıra “aritmetik diziler, abaküs, sayılar ve bilgisayar teknolojisinin temeli olan sayısal sistemi belirten ikili (Binary) sayı sistemini ifade eden rakamlar” gibi matematik ile ilgili motifler 10 Türk Lirası’nın arka yüzünde yer alan diğer unsurlardır.



5 Türk Lirası (64x130 mm)
5 Türk Lirası’nın ön yüzünde Atatürk’ün, 1927 yılında Ethem Tem tarafından çekilmiş fotoğrafından yararlanılarak oluşturulmuş bir portresi bulunmaktadır.
Arka yüzünde ise Ordinaryüs Prof. Dr. Aydın Sayılı’nın portresi yer almaktadır. 1913 – 1993 yılları arasında yaşamış olan Aydın Sayılı, Harvard Üniversitesi’nde ve bilindiği kadarıyla dünyada bilim tarihi alanında verilen ilk doktora derecesinin sahibidir. Arka yüzde ayrıca “güneş sistemi, atomun yapısı, DNA ve ilk çağ mağara resimleri” gibi motifler bir kompozisyon içinde kullanılmıştır.

Madeni paralar
Tüm madeni paraların arka yüzünde, paranın ortasında, bir daire içinde Atatürk'ün aynı tip rölyefi kullanıldı. Atatürk rölyefinin çerçevesinde ise "Türkiye Cumhuriyeti" yazısı yer alıyor. Her madeni paranın ön yüzünde de standart bazı tasarım özellikleri bulunuyor.

Ön yüzlerde:
– 1 Kuruş: "Kardelen Çiçeği" motifi
– 5 Kuruş: "Hayat Ağacı" motifi
– 10 Kuruş: "Rumi" motif
– 25 Kuruş: Kufi yazı ile geçme desen
– 50 Kuruş: "Boğaziçi Köprüsü" motifi
– 1 TL: Ön yüzünde halka içine yerleştirilmiş bitki formlu bordür ile orta daire içinde Rumi motif bulunuyor.
HZ MUHAMMED DÖNEMİNDE YAPILAN SAVAŞLAR NEDENLERİ VE SONUÇLARI
Bedir Savaşı
Nedeni: Mekkelilerin, Hicret eden Müslümanların Mekke'de kalan mallarını yağmalayıp Şam'a götürerek satmalarıdır.
Gelişimi ve Sonucu: Müslümanlar Şam'dan dönen ticaret kervanının yolunu keserek Mekke'de yağmalanan mallarının karşılığını almayı amaçlamışlardır. Ticaret kervanının başında bulunan Ebu Süfyan Müslümanların bu planını duyunca yardım göndermeleri için Mekke'ye haber yolladı. 950 kişiden oluşan Mekke ordusu ile 313 kişiden oluşan Müslüman ordusu Bedir Kuyusu civarında karşı karşıya geldiler. Yapılan savaşta Müslümanlar, Mekkelileri yenilgiye uğrattılar.
– Müslümanların Mekkelilere karşı kazandığı ilk savaştır.
– Müslümanlar maddi ve manevi yönden daha güçlü hale geldiler.
– Şam ticaret yollarının kontrolü geçici olarak Müslümanların eline geçmiştir.
– Savaş sonucunda ganimet paylaşımının yapılmasıyla İslam savaş hukukunun temelleri atılmıştır.
– Esir alınan Mekkeliler, 10 Müslüman’a okuma – yazma öğretmeleri karşılığında serbest bırakılmıştır.

Uhut Savaşı (625)
Nedenleri:
– Mekkelilerin, Bedir Savaşı'nın intikamını almak istemesi,
– Müslümanların Kureyş'e ait ticaret kervanını ele geçirmesi,
– Mekkelilerin İslam dininin yayılmasını engellemek istemesidir.

Gelişimi ve Sonucu: Ebu Süfyan komutasındaki 3.000 kişilik Mekke ordusu Medine'ye doğru saldırıya geçti. Bu durumu haber alan Hz. Muhammed, Medine'de kalıp savunma savaşı yapma düşünce*sindeydi. Ancak Bedir Savaşı'na katılmayanların ısrarı üzerine, 700 kişilik İslam ordusuyla Uhut dağına doğru hareket etti. Hz. Muhammed, İslam ordusuna savaş düzeni aldırdı ve dağın en stratejik noktasına 50 kişilik bir okçu birliğini yerleştirdi. Okçu birliğine kendisinden haber gelmedikçe yerlerini terk etmemeleri gerektiğini söyledi. Savaşın başlamasıyla Müslümanlar üstünlüğü ele geçirdi. Fakat okçu birliğinin savaşın kazandığı düşüncesiyle yerlerini terk etmesi durumu değiştirdi. Bu yüzden iki ateş arasında kalan İslam ordusu fazla kayıp vermemek için Uhut Dağı'na doğru çekilmek zorunda kaldı.

– Mekkeliler savaşı kazanmalarına rağmen kesin bir sonuç elde edememişlerdir.
– Müslümanlar Hz. Muhammed'in sözlerinin önemini anlamışlardır.

Hendek Savaşı (627)
Nedenleri:
– Mekkelilerin, Arap kabileleri arasında İslamiyet'in yayılmasını engellemek istemeleri,
– Medine'den çıkarılan Yahudilerin Müslümanlara karşı Mekkelileri kışkırtmalarıdır.

Gelişimi ve Sonucu: Mekkelilerin 10.000 kişilik bir kuetle harekete geçtiğini öğrenen Hz. Muhammed gelen ordunun kalabalık olması nedeniyle Medine'de kalarak savunma savaşı yapılmasına karar verdi. Hz. Muhammed, İranlı Selman – ı Farisi'nin önerisiyle şehrin saldırıya açık tarafına geniş hendekler kazdırdı. Mekkeliler, gördükleri bu tarz savunma karşısında şaşırdılar. Mekkeliler 15 gün boyunca yaptıkları kuşatma sonrasında bir sonuç elde edemeyeceklerini anlayınca geri dönmek zorunda kaldılar (627).
– Mekkelilerin, Müslümanlar üzerine yaptığı son sefer olmuştur.
– Bu savaştan sonra Müslümanlar taarruza geçerken, Mekkeliler savunmaya çekilmişlerdir.

Hudeybiye Antlaşması (628)
Medine'ye hicret eden Müslümanlar hem akrabalarını ziyaret etmek hem de hac vazifesini yerine getirmek için 1.500 kişilik bir grupla Mekke'ye doğru yola çıktılar. Mekkeliler, Hz. Muhammed'in de bulunduğu bu kafileyi şehre sokmak istemediler. iki taraf arasında başlayan gerginlik Hudeybiye Antlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi.

Bu antlaşmaya göre;
– Müslümanlar hac yapmadan geri dönecekler, hac vazifelerini ertesi yıl üç gün süreyle gerçekleşti receklerdi.
– Her iki tarafta istediği Arap kabilesiyle ittifak yapabilecekti.
– 10 yıl süreyle iki taraf arasında savaş yapılmayacaktı.
– Velisinin izni olmadan Müslümanlığı kabul eden Mekkeliler Medine'ye sığınırsa kabul edilmeyecek, ancak Medine'den Mekke'ye sığınanlar iade edilmeyecekti.
Antlaşmamın Önemi:
– Mekkeliler, Müslümanların siyasi bir güç olduğunu hukuken kabul etmişlerdir.
– Antlaşma sonrasında oluşan barış ortamında Müslümanlarla Mekkeliler arasında yakınlaşma olmuş, İslamiyet’in Mekkeliler arasında yayılması hızlanmıştır.
– Antlaşmanın başlangıçta Müslümanların aleyhine gibi görünmesine rağmen, sonradan Müslümanların lehine olduğu anlaşılmıştır.

Hayber'in Fethi (629)
Hz. Muhammed, Medine'den çıkarılan Yahudilerin Hayber'e yerleşerek Müslümanların aleyhine hareket etmeleri üzerine Hayber Kalesi'ne sefer düzenledi.
10 gün süren kuşatma sonrası kale fethedildi ve buradaki Yahudilerin vergi vermeleri şartıyla kalmalarına izin verildi. Hayber'in fethiyle Şam ticaret yolunun güvenliği sağlanmıştır.

Mekke'nin Fethi (630)
Hz. Muhammed, Mekkelilerin Hudeybiye AntIaşması'nın şartlarına uymamaları üzerine 10.000 kişilik bir orduyla harekete geçti. Arap kabilelerinin de katılımıyla oldukça güçlenen İslam ordusu şehri kuşatarak ciddi bir direnişle karşılaşmadan Mekke'nin fethini gerçekleştirdi.
Mekke'nin fethi sonucunda Arap Yarımadası'nda yapılacak fetihler kolaylaşmış ve Kâbe'deki putlar kırılarak putperestliğin merkezi ortadan kaldırılmıştır.

Huneyn Savaşı (630)
Mekke'den kaçan putperestler Taif Yahudileriyle birleşerek Mekke'yi geri almak için yola çıktılar. Bunun üzerine Müslümanlar da bir ordu hazırladılar. İki taraf Huneyn vadisinde karşılaştı. Yapılan savaş sonucunda Müslümanlar galip geldiler.

Tebük Seferi (631)
Bizans imparatoru'nun Arabistan yarımadası üzerine sefere çıktığı haberini alan Müslümanlar, Hz. Muhammed komutasındaki bir orduyla Kuzey Arabistan'a hareket ettiler. Ancak haberin asılsız olduğunun anlaşılması ve Şam'da veba salgını olması nedeniyle savaş yapılmadan geri dönülmüştür.
– Bu sefer sonrasında Gassani Arapları Müslümanlığı kabul etmişlerdir.
– Arap Yarımadası'nda siyasi birlik önemli ölçüde sağlanmıştır.
Tebük Seferi, Hz. Muhammed'in son seferidir.

Veda Haccı ve Hz. Muhammed'in Vefatı (632)
Tebük Seferi'nden sonra Medine'ye dönen Hz. Muhammed ertesi yıl Mekke'ye Hac yapmaya gitti. Burada 100.000 kişinin üzerindeki topluluğa bütün Müslümanların eşit olduğunu, kabileler arasında kan davalarının sona erdiğini, Kuran – ı Kerim'in tamamlandığını ve görevinin sona erdiğini söyleyerek konuşmasını bitirdi. Aynı yıl Hz. Muhammed vefat etti.
Kur'an – ı Kerim'de ismi geçen Peygamberler

1 – Hz. ADEM 2 – Hz. Sit 3 – Hz. İdris 4 – Hz Nuh 5 – Hz. Hud
6 – Hz. Salih 7 – Hz. Zülkarnyen 8 – Hz. İbrahim 9 – Hz. Lut 10 – Hz. İsmail
11 – Hz. İshak 12 – Hz. Yakup 13 – Hz. Yusuf 14 – Hz. Eyüp 15 – Hz. Şuayp
16 – Hz. Musa 17 – Hz. Harun 18 – Hz. Hızır 19 – Hz. İlyas 20 – Hz. Zülkifl
21 – Hz. Davut 22 – Hz. Süleyman 23 – Hz. Yunus 24 – Hz. Lokman 25 – Hz. Uzeyr
26 – Hz. Zekeryya 27 – Hz. Yahya 28 – Hz. İsa 29 – Hz. MUHAMMED

Kitap İndirilmiş Peygamberler
1 – Musa (aleyhisselam )'a : Tevrat
2 – Davut (aleyhisselam)'a : Zebur
3 – Isa (aleyhisselam)'a : Incil
4 – Hz Muhammed (sallallahu aleyhi vessellem)'e : Kuran – ı Kerim gönderilmiştir
Ve Peygamberlerin en sonuncusu H z Muhammed (S A V) Efendimiz'dir
TEVRAT: Tevrat kelimesi sözlükte, “Kanun, Şeriat“ anlamlarına gelir, Israilogullarından Hz Musaya indirilmiştir Hz Musa(aleyhisselam )'dan sonra Tevratın aslı kaybolmuştur Israilogullarının din bilginleri tarafindan yazılan farklı Tevrat nüshaları ortaya çıkmıştır Böylece Tevrat, ilahi kitap olma özelliğini kaybetmiştir Tevrat´a “Ahd – i Atik“(Eski Ahid) de denir
ZEBUR: Zebur kelimesi sözlükte “Yazılı şey, kitap“ anlamlarına gelir Hz Davud(aleyhisselam )'a gönderilen ilahi kitaptır Içinde 150 sure vardır, bu kitapta daha cok öğütler, dualar, ilahiler yer almaktadır Bugün elde hiç bir nüshası yoktur, ancak “Mezmürlar“ adıyla Tevratin içinde yer aldığı söylenmektedir

INCIL: Incil kelimesi sözlükte “Müjde, ögretmek“anlamlarına gelir Hz Isa(aleyhisselam) aracılıgıyla Israilogullarına gönderilmiştir Incilin aslı kısa zaman içerisinde kaybolmuştur, bugün elde mevcud olan incil, insanlar tarafından yazılmıştır Bu Incil 4 kitap ve bazi mektuplardan meydana gelmiştir
1 – Yuhanna 2 – Markos 3 – Luka 4 – Matta
Bu kitaplarda Hz Isa(aleyhisselam)'in ilah olduğu yazılmaktadır Peygamberimizden hiç bahsedilmiyor Incil´e “Ahdi Cedid“(Yeni Ahid) de denir

KUR´AN – I KERiM: Kuran kelimesi sözlükte “Toplamak, okumak“ manalarına gelir Yüce ALLAH tarafından Cebrail(aleyhisselam ) aracılığıyla 610 yılında Hira magarasında 40 yaşında olan peygamberimize inmiştir Indirildigi andan itibaren yazılarak ve ezberlenerek bize kadar ulaşmıştır Bu sebeble indigi gibi bize ulaşmıştır Kiyamete kadar da tek harfi bile degişmeden aslını muhafaza edecektir, Cünkü ALLAH´ü teala onu koruyacağını şu ayetle haber vermektedir: “Kur´anı kesinlikle biz indirdik; elbette onu yine biz koruyacağız “(Hicr süresi – 9 ayet) Kuran 23 senede yavaş yavaş inmiştir, ayetlerin bazısı Mekkede bazisi Medinede inmiştir 87si Mekke 27si Medine de inmiştir 114 suredir, en faziletli sure FATiHA süresidir 6666 ayettir, en faziletli ayet Ayetel kürsi'dir En uzun süre Bakara süresidir ( 50 sayfa) En kısa süre Kevser süresidir Kuran 30 Cüzdür, 600 Sahifedir
OSMANLI PADİŞAHLARI
• Ertugrul Gâzi
• Osman I. (1299 – 1326)
• Orhan I. (1326 – 1359)
• Murad I. (1359 – 1389)
• Beyazid I. (1389 – 1402)
• Mehmed I. (1403 – 1421)
• Murad II. (1421 – 1451)
• Fatih Mehmed II. (1451 – 1481)
• Beyazid II. (1481 – 1512)
• Selim I. (1512 – 1520)
• Süleyman I. (1520 – 1566)
• Selim II. (1566 – 1574)
• Murat III. (1574 – 1595)
• Mehmed III (1595 – 1603)
• Ahmed I. (1603 – 1617)
• Mustafa I. (1617 – 1623)
• Osman II.(1618 – 1622)
• Murat IV. (1623 – 1640)
• Ibrahim I. (1640 – 1648)
• Mehmed IV. (1648 – 1687)
• Süleyman II. (1687 – 1691)
• Ahmed II. (1691 – 1695)
• Mustafa II. (1695 – 1703)
• Ahmed III. (1703 – 1730)
• Mahmud I. (1730 – 1754)
• Osman III. (1754 – 1757)
• Mustafa III. (1757 – 1774)
• Abdülhamid I. (1774 – 1789)
• Selim III. (1789 – 1807)
• Mustafa IV. (1807 – 1808)
• Mahmud II. (1808 – 1839)
• Abdülmecid I. (1839 – 1861)
• Abdülaziz I. (1861 – 1876)
• Murat V. (1876)
• Abdülhamid II. (1876 – 1909)
• Mehmed V. Resad (1909 – 1918)
• Mehmed VI. Vahdettin (1918 – 1922)


Halifeler listesi, İslam peygamberi Muhammed'in ölümünden sonra Müslümanların dini liderliğini yapmış kişilerin listesidir. Dört Halife veya Hulefa – i Raşidin Dönemi
Muhammed'in vefatından hemen sonra seçimle göreve gelmiş Dört Halifedir:
1. Ebu Bekir
2. Ömer bin Hattab
3. Osman bin Affan
4. Ali bin Ebu Talib
661 yılında Hz. Ali'nin öldürülmesinin ardından kısa bir süre oğlu Hasan Bin Ali halifelik yapmış fakat putperestlik zamanında Mekke'nin yönetici ailesi olan Emevi ailesinin büyük komplolarıyla halifeliği devretmek zorunda bırakılmıştır.
Osmanlı Devleti'nin Ridaniye Muharebesini kazanarak Memlük Sultanlığı'na son vermelerinden sonra Halife ünvanını üstlenen padişahlardır:
Son Halife
Padişah olmadığı halde Halife olarak TBMM tarafından göreve atanmış bir Osmanlı Hanedanı üyesidir:
II. Abdülmecit 1922 – 1924
Halifeliğin kaldırılması: 3 Mart 1924


ADLİ DEFTERLERİN TUTULMASI
Adli defterler, ilgili yasa ve yönetmeliklerde, tutulması zorunlu kılmış adli kayıtların toplandığı ya da kaydedildiği defterlerdir. Farklı mahkemelerde, bu mahkemelerde görülmekte olan uyuşmazlığın niteliğine göre farklı defterlerin tutulması gerekebilir.


Hukuk ve Ticaret
Mahkemeleri Ceza Mahkemeleri İdari Yargı
Esas defteri İddianamenin değerlendirilmesi defteri Esas defteri
Değişik işler ve istinabe defteri Esas defteri Değişik işler ve talimat defteri
Temyiz defteri, muhabere defteri Karar defteri Karar defteri
Duruşma günleri defteri Duruşma günleri defteri Temyiz ve itiraz defteri
Zimmet defteri Muhabere defteri Muhabere defteri
Tereke işlerine bakan Mahkemelerde ilgili yönetmelik uyarınca tutulması gereken defterler İstinabe defteri Duruşma günleri defteri
Vakıf kaydına ilişkin defter Değişik işler defteri Zimmet defteri
Satış talep edilen izale – i şüyu dosyalarının kaydına ilişkin esas defteri İstinaf defteri Kasa defteri
İzale – i şüyu satış paralarının kaydına ilişkin kasa defteri Temyiz defteri Harç pulları satış defteri
Tevzi defteri Zimmet defteri Harç yevmiye defteri
Kıymetli evrak esas defteri
Posta mutemet defteri
Resmi posta pullarının ve
telgraf avanslarının sarf
defteri
Kitaplık defteri

Tabloda görüldüğü gibi esas defteri, karar defteri, duruşma günleri defteri, temyiz defteri ve muhabere defteri gibi bazı defterlerin her tür mahkemede tutulmakta olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkeme defterlerine sayfa numaraları konulur ve her sayfaya mahkeme mührü basılır. Defterlerin başına ve sonuna kaç sayfadan ibaret olduğu yazılır ve bu yazı mahkeme mührü ile mühürlenir; hakim tarafından imzalanır.

1) Esas defteri: Dava açıldığı zaman dava dilekçeleri sırasıyla bu deftere kaydedilir ve bu defterdeki kutulara dava süresinde gerçekleşenler işlenir. Defterdeki sıra numarası ilgili dava dosyasının üzerine davanın esas numarası olarak yazılır. Bir diğer deyişle, “dava esas numarası” diye bildiğimiz sayı aslında, o dava dosyasının bu defterdeki sıra numarasıdır. Davanın açıldığı tarih, dava dilekçesinin bu deftere kaydedildiği tarihtir. Harç alındıktan sonra veya alınması gerekmeyen durumlarda dava dilekçesi sıra numarası altında esas defterlerinin belli hanelerine geçirilir. Esas defteri sıra numarası açılmış olan davanın dosya numarasını oluşturur. Bu numara dosya kartonunun kapağı üstünde ayrılan belli yerin soldan ilk gelen bölümüne yazılır. sağa doğru diğer bölümler, verilen hükmün bozulması veya yenileme gibi sebepler ile davanın yeniden esas defterine kaydı halinde dosyanın alacağı yeni esas numarasını yazmak içindir.

2) Temyiz defteri: Bu deftere temyiz yoluna müracaat olunması halinde ilgilileri tarafından verilen lâyihalar ve dilekçeler kaydedilir.

3) Muhabere defteri: Yukarıdaki defterlere kaydı gerekmeyen, fakat mahkemeden yazılan ve mahkemeye gelen evrak ve teskereler ile başka yer mahkemelerine gönderilmek üzere verilen dava dilekçeleri bu deftere kaydedilir. Ancak bir dava dolayısıyla çeşitli mercilere yazılan yazılarla onlara verilen cevaplar ve değişik işler ve istinabe defterine kayıtlı işlere ait yazılar ayrıca muhabere defterine geçirilmez, zimmet defterine kaydedilmekle yetinilir. Mahkemeden yazılan bir yazıya, yani muhabere defterine kaydı gereken yazıya gelen cevaba ayrı muhabere numarası verilerek ayrıca deftere kaydedilmez. Böyle bir yazı, cevap teşkil ettiği mahkemenin ilk yazısının defterde aldığı numaranın sırasındaki kutuya işaret edilir.

4) Duruşma günleri defteri: Davaların görüleceği gün ve saati gösteren defterdir. Esas defterine geçirilen her dava için duruşma günleri defterinin durumuna göre duruşma günü ve saati tayin edilir ve tayin edilen bugün ve saat duruşma defterine yazılır. Belirlenen duruşma günü için ilgililere çağrı kâğıdı yazılır ve gönderilir.

5) Tevzi defteri: Aynı mahkemenin birden fazla dairesi bulunan yerlerde, dava dilekçelerinin kaydına ilişkin olup bu dilekçelerin mahkemeler arasındaki dağıtımını gösteren ve nöbetçi mahkeme tarafından tutulan defterdir.

Adli defterlerin tutulması konusunda şu hususlara uyulması da zorunludur.
 Defter sayfalarının düzgün ve birbirini takip eden numaralamaya tabi tutulması.
 İlk ve son sayfasına kaç sayfadan ibaret olduğu yazılarak altının daire amiri tarafından onaylanması, mühürlenmesi.
 Her sayfanın daire mührü ile mühürlenmesi.
 Silinti ve kazıntı bulunmaması, yanlış yapılmışsa okunacak şekilde üzeri çizilerek doğrusu yazılıp, durumun amire onaylatılması.
 Kurşunkalem, boyalı kalem, tükenmez kalem kullanılmaması.
 Defterlerin mavi ve siyah mürekkeple tutulması.
 İşlerin ve işlemlerin, defterlere işlem haneleri art arda gelecek şekilde tarih sırasıyla yazılması
 Her sayfanın sağ tarafına genişçe açıklama sütunu bırakılması.
 Hepsinin aynı büyüklükte olmasına dikkat edilmesi.



DEVLET MEMURLARININ DİSİPLİN CEZALARI
Devlet Memurları Kanununun 125’inci maddesinde disiplin suç ve cezaları sayılmıştır. Cezalar uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve devlet memurluğundan çıkarmadır. Belirtilen bu fiil ve hallere “nitelik ve ağırlıkları itibariyle benzer eylemlerde bulunanlara” da aynı neviden disiplin cezalarının verileceği kuralı yine aynı maddede açıklanmak suretiyle sayılı fiil ve hallerin dışına çıkılabilmesine imkan tanınmıştır.
Daha önce Kanunda yer alan kısa ve uzun süreli durdurma ve geçici olarak görevden çıkarma cezaları 12.5.1982 tarih ve 2670 sayılı Kanunun 31’inci maddesi ile kaldırılmıştır.
UYARMA
Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ise, memurun bağlı bulunduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra atamaya yetkili amirler, il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde valiler tarafından verilecektir. Devlet memurluğundan çıkarma cezası ise amirlerin bu yoldaki istekleri üzerine yüksek disiplin kurulu kararı ile verilmektedir.
Uyarma, arkadaşça konuşma, sözlü bir ikaz ya da tembih şeklindeki gayrı resmi usuller kullanıldıktan sonra ilk resmi disiplin hareketidir. Hiyerarşik amir tarafından yazılı olarak verilmektedir. Bu sebepten ötürü bu cezaya “manevi ceza” diyen müellifler de mevcuttur.

Uyarma cezası memurun memuriyet haklarında herhangi bir kısıntı getirmez. Uyarma, DMK'nun 125/A maddesinde düzenlenmiş olup "memura görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesi" şeklinde tarif edilmiştir.
Uyarma Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller
1 – Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kayıtsızlık göstermek veya düzensiz davranmak.
2 – Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek, erken ayrılmak, görev mahallini terk etmek.
3 – Kurumca belirlenen tasarruf tedbirlerine riayet etmemek.
4 – Usulsüz müracaat ve şikayette bulunmak.
5 – Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak.
6 – Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak.
7 – Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak.
8 – Görevin işbirliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunmak.
KINAMA
Kınama, memura görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir. İlk ceza türünden farkı burada hareketin “belirgin” olmasıdır. Bir başka deyişle hareketin kusurlu olduğunun belirtilmesidir. Uyarma soyut ve hafif bir müeyyide türü iken; kınama somut ve daha ağır bir cezadır. Uyarma cezasında olduğu gibi memurun özlük ve sosyal haklarında kısıntı meydana getirmez.
Kınama cezası da uyarma cezasında olduğu gibi disiplin amirleri tarafından verilebilmektedir. Ceza verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder ve derhal uygulanır Ayrıca itiraz suresi olan 7 günlük sürenin geçmesi beklenmez. Kınama cezası için de itiraz yolu vardır.

Kınama Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller
1 – Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirtilen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kusurlu davranmak.
2 – Eşlerinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kuruma bildirmemek.
3 – Görevi sırasında amire hal ve hareketi ile saygısız davranmak.
4 – Hizmet dışında devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlara bulunmak.
5 – Devlete ait resmi araç, gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak.
6 – Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzeri eşyayı kaybetmek.
7 – İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak.
8 – Görev mahallinde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak ve bu tür yazı yazmak, işaret, resim ve benzeri şekiller çizmek ve yapmak.
9 – Verilen emirlere itiraz etmek.
10 – Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak.
11 – Kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini bozmak.

AYLIKTAN KESME
Aylıktan kesme, memurun brüt aylığının otuzda biri ile sekizde biri arasında kesinti yapılmasıdır. Uyarma ve kınama cezalarının manevi bir ceza olmasına rağmen aylıktan kesme cezası manevi yönüne ilaveten maddi yönü de olan bir ceza türüdür.
Aylıktan kesme cezasının sadece maddi bir ceza olduğu iddia edilemez. Aylıktan kesme cezası sonuç olarak bir disiplin cezasıdır. Aylıktan kesme cezası da uyarma ve kınama cezaları gibi disiplin amirleri tarafından re'sen verilebilmektedir.

Aylıktan Kesme Cezasının Verilmesini Gerektiren Fiil Ve Haller
1 – Kasıtlı olarak, verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçleri korumamak, bakımını yapmamak, hor kullanmak.
2 – Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek.
3 – Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzerlerini özel menfaat sağlamak için kullanmak.
4 – Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda bulunmak.
5 – Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek.
6 – Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yerin toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz olarak kullanılmasına yardımcı olmak.
7 – İkamet ettiği ilin hudutlarını izinsiz terk etmek.
8 – Toplu müracaat ve şikayet etmek.
9 – Hizmet içinde devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak.
10 – Yasaklanmış her türlü yanını görev mahallinde bulundurmak.
KADEME İLERLEMESİNİN DURDURULMASI
DMK'nun 125. maddesinde düzenlenen disiplin cezaları içerisinde yaptırım itibariyle Devlet Memurluğundan Çıkarma cezasından bir önce gelen ağır bir cezadır. 2670 sayılı kanun ile kısa ve uzun süreli durdurma cezaları kaldırılmış ve yerine aylıktan kesme cezası ile kademe ilerlemesinin durdurulması cezaları konulmuştur
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bulunduğu kademede ilerlemesinin fiilin ağırlık derecesine göre 1 – 3 yıl durdurulmasıdır.
Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasının Verilmesini Gerektiren Fiil Ve Haller
1 – Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek.
2 – Özürsüz ve kesintisiz 3 – 9 gün göreve gelmemek.
3 – Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak.
4 – Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak.
5 – Görev yeri sınırları içerisinde herhangi bir yeri toplantı tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak.
6 – Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek.
7 – Yetkili olmadığı halde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç vermek.
8 – Ticaret yapmak veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak.
9 – Görevin yerine getirilmesinde dil,ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayırımı yapmak, kişilerin yarar ve zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak.
10 – Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak.
11 – Açıklanması yasak bilgileri açıklamak.
12 – Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek.
13 – Diplomatik statüsünden yararlanmak suretiyle yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme kabiliyetinin üstünde borçlanmak ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışlarıyla Devlet itibarını zedelemek veya zorunlu bir sebebe dayanmaksızın borcunu ödemeden yurda dönmek.
14 – Verilen emir ve görevleri kasten yapmamak.
15 – Herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunmak.

DEVLET MEMURLUĞUNDAN ÇIKARMA
657 sayılı Kanunun 125 inci maddesinin (E) bendinde Devlet memurluğundan çıkarma, bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmak şeklinde tarif edilmiştir Devlet memurluğundan çıkarma ile memurluk statüsü sona ermektedir. Devlet memurluğundan çıkarma cezası amirlerin bu yoldaki isteği üzerine memurun bağlı bulunduğu kurunum yüksek disiplin kurulu kararı ile verilir. Ayrıca DMK'nun 127 inci maddesine göre memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.

Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezasının Verilmesini Gerektiren Fiil Ve Haller
1 – İdeolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini bozmak, boykot, işgal, engelleme, işi yavaşlatma ve grev gibi eylemlere katılmak veya bu amaçlarla toplu olarak göreve gelmemek, bunları tahrik ve teşvik etmek veya yardımda bulunmak.
2 – Yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunların kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek.
3 – Siyasi partiye girmek.
4 – Özürsüz olarak, bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek.
5 – Savaş, olağanüstü hal veya genel afetlere ilişkin konularda amirinin verdiği görev veya emirleri yapmamak.
6 – Amirine ve maiyetindekilere fiili tecavüzde bulunmak.
7 – Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak.
8 – Yetki almadan gizli bilgileri açıklamak.
9 – Siyasi ve ideolojik eylemlerden arananları görev mahallinde gizlemek.
10 – Yurt dışında Devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunmak.
11 – 5816 sayılı Atatürk aleyhine işlenen suçlar hakkında Kanuna aykırı fiilleri işlemek.
HUKUK VE YAPTIRIM: Devlet tarafından konulmuş bulunan hukuk kurallarının yaptırıma tabi tutulması demek, hukukun buyurma ve zorlama niteliklerinin devlet tarafından kendi varlığına bağlı bir işlev olarak yerine getirilmesi demektir. Hukuk kurallarının ihlali durumunda yaptırım mekanizması kim tarafından harekete geçirilmiş olursa olsun, mekanizmanın kurulması, işletilmesi ve sonuçlandırılması devlete ait, ama yalnız ona ait bir işlevdir. Bunun anlamı devlet dışındaki kişilerin söz konusu mekanizma dışında kendiliklerinden yaptırım uygulayamamalarıdır. Tersi, yani kendiliğinden hak alma amacıyla kişilerin başkalarının mal varlığı ya da vücut bütünlüğüne yönelik girişimleri, ceza yaptırımına konu olabilecek eylemlerdir.
Devlet dışındaki kişiler yaptırım mekanizmasını harekete geçirebilirler; ancak, kendiliklerinden yaptırım uygulayamazlar. Yaptırım türleri;

HUKUKİ YAPTIRIMLAR
C E Z A CEBRİ İCRA TAZMİNAT
Adli Cezalar İdari Cezalar Maddi Tazminat Manevi Tazminat

CEZA: Belirli hukuka aykırı davranışların, o davranışı işleyen kişide elem ve ızdıraba yol açacak caydırıcı bir tepki ile karşılanmasıdır. Nitelikleri, amaçları ve görünümleri açısından farklılık taşımaları sebebiyle adli ve idari cezaları ayırt etmek gerekir.

Adli Cezalar: Ceza, hukukun, ceza kanunlarında suç olarak nitelendirilmiş fiilleri işleyen kişiye uygulanmasını öngördüğü yaptırımdır. Ceza hukukunun ana kaynağını 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu oluşturmaktadır. Ancak, başka kanunlardaki ceza hükümleri de kaynak oluşturabilirler.

ADLİ CEZALAR
H A P İ S ADLİ PARA
Ağırlaştırılmış mübebbet hapis Müebbet hapis Süreli hapis


 Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, ömür boyu devam eden bir ceza olup, kanunda belirlenmiş sıkı güvenlik rejimine göre çektirilir.
 Müebbet hapis cezası, ömür boyu devam eden bir cezadır.
 Süreli hapis cezası, belirli bir süre ile hükümlünün özgürlüğünden mahrum bırakılması sonucunu doğuran bir cezadır. Türk Ceza Kanununun 49’uncu maddesi uyarınca bu cezanın süresi, kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde bir aydan az, yirmi yıldan fazla olamaz.
 Adli para cezası, hükmedilen miktarın devlet hazinesine ödenmesini öngören bir ceza türüdür. Türk Ceza Kanununun 52’nci maddesi uyarınca adli para cezası, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktarın beşle çarpılmasıyla belirlenen miktardan az, kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, 730 çarpılmasından elde edilen miktardan fazla olamaz.

İdari Cezalar: Bireylerin ve toplulukların idari düzene aykırı davranışları sebebiyle idarece düzenlenen cezalardır.

 İdarenin yaptırım yetkisi: Kamu idaresini öncelikle, devletin yasama, yürütme (Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu) ve yargı organları dışında kalan tüm kamu kuruluşları olarak tanımlamak mümkündür. İdarenin kamu yararı ve kamu hizmeti temelinde gerçekleştirdiği işlevlerden biri de kamu düzeninin korunması, bozulduğunda yerine getirilmesidir. İdari cezalar, idari düzeni sağlamaya yönelik yaptırımlardır.
 Disiplin cezaları: Bir idari kuruluşun personeline verilen cezalardır. Disiplin cezalarının başında, kamu personeline ilişkin disiplin cezaları gelmektedir. Bu cezalar, kamu görevlilerine, mensup oldukları kurumun düzenine aykırı davranışlarından dolayı verilen cezalardır. Anayasaya göre memurlar ve öteki kamu görevlilerinin tüm özlük işlerinin kanunla düzenlenmesi zorunlu olduğundan, kamu personeline ilişkin disiplin cezalarının da kanunla konulması ve düzenlenmesi gerekir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu memurlara ilişkin disiplin cezalarını düzenlemşitir. Disiplin cezalarının bir başka türü ise, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının mensupları ile ilgili disiplin cezalarıdır. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları Anayasaya göre meslek mensuplarının meslek düzenine aykırı davranışlarına disiplin cezaları vermeye yetkilidirler.

CEBRİ İCRA: Bazı hukuk kurallarına aykırı davranışta bulunanların karşılaşacakları tepki, cebri icra yani bir kimseyi o hukuk kuralının emrini yerine getirmeye devlet eliyle zorlama biçiminde ortaya çıkar. Kişiler genellikle, birbirlerine karşı her türlü hukuki borç ve yükümlülüklerini kendiliğinden yerine getirirler. Borcunu kendi rızası ile yerine getirmeyen borçlu, alacaklının talebi üzerine devlet gücü kullanılarak borcunu veya yükümlülüğünü yerine getirmeye zorlanır.
TAZMİNAT (GİDERİM): Bazı hukuk kurallarına aykırı davranışın yaptırımı, bu davranışta bulunan kimsenin bundan zarar gören kimseye tazminat ödemesi şeklinde görünür. Böylece verilen zarar giderilmiş olacaktır. Bir kimse “haksız fiil” dediğimiz hukuka aykırı bir fiiliyle başkasına zarar verecek olursa, bu zararı gidermekle yükümlü olur, yani tazminata mahkum edilir. Tazminat “maddi tazminat” şeklinde olabileceği gibi, “manevi tazminat” biçiminde de olabilir. Böylelikle haksız fiil sonucu bir kimsenin mal varlığında veya kişilik bütünlüğünde meydana gelen azalma denkleştirilmiş olmaktadır.

Tazminat yaptırımı sadece haksız fiillerle bir zarara sebebiyet verilmiş olması halinde değil, fakat aralarında bir sözleşme yapmış olan taraflardan birinin bu sözleşmenin hükümlerine uymamak veya aykırı davranışta bulunmakla diğer tarafı zarara uğratmış olması halinde de söz konusu olur. Örneğin, satmış olduğu malı zamanında teslim etmeyen satıcı, alıcının bu yüzden uğradığı zararları gidermek (tazmin etmek) zorunda kalır.

• Haksız eylem ve tazminat: Haksız eylem sorumluluğu sözleşme dışı bir sorumluluktur. Örneğin bir kimsenin diğerini yaralaması, hakaret etmesi, hırsızlık yapması halinde, haksız eylem sorumluluğu söz konusudur. Bu durumda haksız eylemi başkasına zarar veren kimse bu zarardan sorumludur.
• Sözleşmeye aykırılık ve tazminat: Taraflar arasındaki var olan bir hukuksal ilişkiden ve özellikle de sözleşmeden doğan bir borca aykırı davranılması halinde, bu gruba giren hukuka aykırı eylemleri belirtmek üzere sözleşmeye aykırılıktan söz edilir. Bu durumda sözleşmeye aykırı davranan, karşı tarafın bu eylemi sonucunda uğramış olduğu zararı gidermek zorundadır.
• Kusursuz sorumluluk ve tazminat: Türk hukuk sisteminde kusur ilkesi benimsenmiştir. Bu ilkeye göre, bir kimseyi haksız eyleminden sorumlu tutabilmek için, bu kimsenin kusurlu olması gerekir. Ancak belirli koşullarla ve belirli hallerde, bir kimsenin kusurlu olmasa da sorumlu tutulabilmesine olanak tanınmıştır. Örneğin, Türk Borçlar Kanununa göre, başkalarını çalıştıranlar, emirleri altında çalıştırdıkları kişilerin, çalışma esnasında ve işle ilgili olarak üçüncü kişilere verdikleri zararlardan sorumlu tutulabilirler.

ADLİ TERİMLER
Adli sicil kaydı: Kesinleşmiş mahkumiyet kararlarını gösterir kayıt.
Aleniyet: Açıklık, izlenebilirlik.
Ara karar: Son hüküm olmayıp hükme giden yolda verilen ara, yardımcı kararlar.
Arama (Adli arama): Hâkim kararı ile yapılan ev ve işyeri araması.
Arama (Önleme araması): Suçun işlenmeden önceki aşamasında idarece
yürütülen arama biçimi.
Ayırma (Davaların ayrılması): Fiili ya da hukuki bağlantısı olmayan veya birisi
hakkında verilecek kararın diğer davayı etkilemeyeceği durumlarda
davaların ayrılarak yürütülmesi.
Bağlantı (Davalar arası): İrtibat, bir dava hakkında verilecek karar diğerini
etkileyebilecek durumda olması.
Beraat: Suçlu bulunmama hali, başlangıçtan beri kirlenmemiş olma.
Bihakkın (Tahliye): Şart olmaksızın, hakkıyla cezasını çekmiş, tüketmiş olma.
Bilirkişi (Ehl – i vukuf): Alanında görüşüne başvurulacak kadar uzman.
Birleştirme (Davaların birleştirilmesi): Aralarında bağlantı olan, biri hakkında
verilecek kararın diğer dava sonucu etkileyecek olması durumunda
her iki davanın birlikte yürütülmesi.
Bono: Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenen, alacağın miktarını, borçlusunu ve
ödenme zamanını gösteren belge.
Butlan: Hukuki işlemin hiç doğmamış sayılması, yok sayılması.
Cebri icra: Zorla yerine getirme.
Celse: Oturum, duruşma.
Ceza fişi: Kesinleşen kararların türü ve miktarına ilişkin adli sicil (sabıka)
kayıtlarına işlemek üzere düzenlenen ve adli sicile sevkedilen evrak.
Ciranta: Bir senedi ciro eden kimse.
Ciro: Bir senet veya havalenin alacaklı tarafından diğeri namına çevrilmesi ile
üzerine buna dair şerh verilmesi.
Çağrı kâğıdı: Cumhuriyet Savcılığı aşamasında dinlenmesi gereken şüpheli,
mağdur ve tanıkların gelmesini isteyen kağıt.
Daimi arama: Faili bulunamayan suçların araştırıldıkları dosyalara verilen isim.
Davanâme: Cumhuriyet savcısının konuyu ilgilendiren ancak ceza davası niteliği
taşımadığı için hukuk mahkemelerinde görülecek olan davayı açtığı
belge.
Açıklama: Özellikle mahkemeler, genel olarak da adliyelerin günlük
işleyişinde sıkça kullanılan hukuki terimlerden bir kısmı kitabın daha kolay
anlaşılması amacıyla listelenerek kısaca açıklanmaya çalışılmıştır. Terimlerin
açıklamaları Türk Dil Kurumu güncel türkçe sözlük ve çeşitli hukuk
sözlüklerinden yararlanılarak hazırlanmıştır.
Davanın kabulü: Dava dilekçesindeki istemi bütünü ile veya kısmen kabul eden
hukuk mahkemesi sonuç kararları.
Davanın reddi: Dava dilekçesindeki istemi bütünü ile veya kısmen reddeden
hukuk mahkemesi sonuç kararları.
Davetiye: Duruşmaya çağrı kağıdı.
Davetname: Çağırmaya yetkili makamların kişinin hazır olması bakımından
çıkarılan çağrı kağıdı.
Delil: Bir vakıanın varlığını ortaya koyan vasıta, işaret.
Denetimli serbestlik: Cezaevine girmeksizin, dışarıda bazı kurallara uyma
zorunluluğu.
Disiplin hapsi: Yargılama sürecinde düzen bozuculara karşı , temyizi ve itirazı
kabil olmayan, şartla tahliyesi bulunmayan 4 günü geçmeyen
uslandırma amaçlı bir hapis türü.
Düplik: Davanın replik (cevaba cevap) yazısına karşı davalının vermiş olduğu
cevap; ikinci cevap.
Düşme kararı: Yürüme şartını kaybeden davaların görülemeyeceğine ve sükutuna
ilişkin karar.
El koyma: Suça konu veya delil niteliği olan eşya ve malın Cumhuriyet Savcılığı
ve mahkeme aşamasında alıkonulması.
Emanet: Alıkonulan eşya,mal veya paranın yargı kararı kesinleşinceye kadar
adliyede, Cumhuriyet Savcılığı bünyesinde bir deftere konularak
muhafazası.
Emanet memuru: Emanet eşya işleri ile uğraşan memur.
Fail: Hareketi gerçekleştiren kişi (özne), suçu işleyen.
Faili meçhul: Kim tarafından işlendiği bilinmeyen hadiseler.
Fezleke: Hülasa netice yazısı (soruşturma evrakının özeti), özel anlamıyla ağır ceza
mahkemesinin bulunmadığı ilçelerde meydana gelen olayların, ağır
ceza mahkemesi görev alanına girdiğinde, bütün deliler toplanarak
merkez Cumhuriyet Başsavcılıklarına gönderilen iddianame öncesi
sonuç yazısı.
Gaip: Yokluğu farz edilen kişi, bulunduğu yer bilinmeyen, yurt dışında olup da
getirilemeyen veya getirilmesi uygun olmayan kişi.
Gerekçeli karar: Duruşma bitiminde verilen son kısa hükmün gerektirici
sebeplerini içeren mahkeme kararı.
Görev: Kanunla tespit edilen ve bir mahkemenin yargılama alanını gösteren
terim.
Gözaltı: Ortaya çıktığı düşünülen bir suçun araştırılması, delillerin karartılmasının
engellenmesi ve kişinin sorgusu için şüphelinin savcı talimatı ile;
kanunda belirtilen sürece alıkonulması.

Haciz: Alacaklının talebi ve yasal koşulların oluşması halinde borçlunun malları
üzerine satılamaz şerhinin konulması ve gerekirse malın yed – i
emine teslimini gösteren hukuki tanım.
Hak düşürücü süre: Var olan bir hakkın kullanılmaması halinde belirli bir süre
sonunda bu kullanım hakkını düşüren süre.
Hak ehliyeti: Hukuki işlem yapabilme ehliyeti, alacak sahibi olma, borçlanabilme
yeteneği.
Hâkimin reddi: Yasada yazılı nedenlerle davaya bakması adaletin yerine
getirilmesini engelleyeceği düşünülen hâkimin davaya bakmamasını
talep etme.
Hakkın kötüye kullanılması: Hukukun korumadığı hak kullanma biçimi.
Haksız fiil: Hukukun korumadığı, hakka dayanmayan fiil.
Hapsen tazyik: Hapisle zorlama, hukuka aykırı hareket edeni uslandırma,
hukuka uymaya zorlama hapsi.
Harç: Resmi bir muamele başvurusu yapılırken ödenmesi gereken yasal meblağ.
Harç tahsil müzekkeresi: Kesinleşen kararlara ilişkin harçların tahsili için
maliyeye yazılan yazı kağıdına verilen ad.
Heyet: Üç veya daha fazla hâkimin bir arada çalışması.
Hukuki ihtilaf: İçerisinde suç barındırmayan, ceza soruşturmasına konu olmayan
çekişme.
Hukuki işlem: Yasadan kaynaklanan ve hukuk alanında sonuç doğuran işlemler.
Hükmen tutuklu (Hüküm özlü): Hakkında ilk derece mahkemesinin mahkumiyet
kararı verdiği ve tutuk halinin devamına hükmettiği kişinin hukuki
durumu.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması: Sanık hakkında 2 yıl ve daha az
mahkumiyet söz konusu olduğunda ve yasal şartlar çerçevesinde;
verilen kararı açıklamadan sonuç doğurmayacak bir alana terk etme.
Hüküm fıkrası: Son kararın yer aldığı duruşma sonu yazılan bölüm.
İcra: Kanunen yükümlü olan tarafça yerine getirmesi gereken bir edimin veya
hareketin yerine getirilmemesi halinde; devlet gücü ile yerine
getirilmesi.
İddianame: Şüpheli hakkında mahkemeye sunulan ve cezalandırma talebini içeren
Cumhuriyet Savcılığı yazısı.
İflas: Borçların ödenememesi hali.
İhzar (Zorla getirme): Kolluk gücü ile mahkemeye zorla getirme.
İlam: Kesinleşmiş ve yerine getirilmesi gereken mahkeme kararı.
İncelenmeksizin ret: Esas incelemeye konu olamayacak başvurunun usuli yoldan
reddi.
İnfazın ertelenmesi: Belirli mahkumiyetlerin infazının, geçerli mazeret ve
koşulların varlığı halinde ileriye tehiri.
İptal: Hukuki işlemin geçersizliğinin tespiti.
İsticvap: Bir tarafın kendi aleyhine olan belli bir (veya birkaç) vakıa hakkında
mahkeme tarafından sorguya çekilmesi.
İstinabe: Mahkeme mahallinde bulunmayan ve mahkemece dinlenmesi
gereken kişinin, yargılayan mahkemenin talebi ile oturduğu yer
mahkemesince dinlenmesi.
İştirak: Bir fiile birden çok kişinin katılımı.
İtiraz: Yapılan bir hukuki işleme veyahut verilen bir karara karşı; kanunun
gösterdiği şekilde ikinci bir kez inceleme istemi.
İzalei şüyu (Ortaklığın giderilmesi): İştirak halindeki mülkiyetin paylaştırıması
işlemi.
Kalem: Mahkemeler ve Cumhuriyet savcılıklarının yazı işlerini yürüten birimi.
Kambiyo senedi: Yasaca ayrıcalıklı korunan senet türü.
Kamu düzeni: Yasaların öngördüğü ve toplumun genelini ilgilendiren uyum hali.
Kamu yararı: Toplumun geneline ve düzene yansıyan yarar.
Kanun yararına temyiz (Yazılı emir): Hukuka aykırı bir sonuç doğuran ancak
Yargıtay incelemesinden geçmeksizin kesinleşen hükümlerle ilgili
olarak Adalet Bakanlığı ile Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından
başvurulan bir kanun yoludur, amacı ise yanlış hukuki kararların
yerleşmesini ve örnek alınmasını engellemektir.
Karar düzeltme: Yargıtay ilgili dairesinin bozma veya onama kararından sonra;
açık bir hukuka aykırılık görüldüğünde son kez aynı daireden
kararını tekrar gözden geçirmesine ilişkin istemin kabulü.
Kararın tavzihi / açıklanması: Verilen kararda belirsiz hususların kararı veren
merci tarafından açıklığa kavuşturulması.
Katılan (Müdahil): Davada taraf olan ve yasanın dava taraflarına verdiği hakları
kullanan kişi.
Kayıt tashihi / düzeltmesi: Herhangi bir resmi kayıttaki yanlışlığın mahkeme
yoluyla düzeltilmesi.
Kesinleştirme: Hukuki yolları tüketen bir yargı kararının sonuç doğurması için
mahkemece düşülen şerh.
Kısa karar: Duruşma sonrası verilen ve henüz gerekçesi yazılmayan karar.
Kolluk: Güvenlik birimleri.
Komisyon (Adli Yargı Adalet Komisyonu): Ağır ceza mahkemesi bulunan
yerlerde teşkilatlanan, başkanı Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
(HSYK)nca atanan, bir üyesi Başsavcı, diğer üyesi ise yine HSYK’ca
belirlenen, personel işlerini yürüten kurul.
Konkordato: Dürüst borçlunun önerip de en az üçte iki alacaklısının kabulü
ve ticaret mahkemesinin onaması ile ortaya çıkan bir anlaşmayla,
alacaklıların bir kısım alacaklarından vazgeçmesi ve borçlunun da bu anlaşmaya göre kabul edilen borcun belli yüzdesini, tamamını ya da daha fazlasını, kabul edilen vadede ödeyerek borcundan
kurtulması.
Kovuşturma: Ceza davasının mahkeme evresi; yargılama safhası.
Layiha: Herhangi bir konuda bir görüş ve düşünceyi bildiren yazı; tasarı.
Maddi hata: Esasa ilişkin olmayan, yazıda ve rakamda yanılgıyı gösterir hata.
Mahcuz (Hacizli): Üzerinde satılamaz şerhi bulunan menkul / gayrımenkul her
türlü eşya veya değer.
Mahkum (Hükümlü): Mahkumiyet kararı kesinleşen sanık.
Mahsup: Daha önce tutuklu kalıp beraat eden kişinin bir sonraki eylemi sonucu
aldığı mahkumiyetten önceki tutukluluk süresinin düşülmesi; hesap
etmek, hesaba geçirmek.
Malen sorumlu(luk): Cezai yönden değil malvarlığı ile sorumlu(luk).
Men’i müdahale: Bir gayrımenkulun haksız işgali halinde açılan dava ve sonuçta
verilen karar.
Mevcutlu: Kolluk tarafından bir soruşturma evrakı getirilirken, soruşturmaya
konu şahısların da birlikte getirilmesi.
Müdafi: Savunman, vekalet ilişkisi olmaksızın yasa gereği şüpheli ve sanığı
savunan avukata verilen yasal isim.
Müddeabih: Hukuk davasının konusu, talep edilen şey.
Müddetname: Hükümlünün cezasını formüle eden Cezaevine girilmesi ve
çıkılması gereken zamanla beraber, yasal ceza indirimlerini de konu
eden savcılık kâğıdı.
Müsadere: Kendiliğinden suç teşkil eden veya suçta kullanılan eşyanın zoralımı.
Müşterek: Pay üzerinde tasarruf edilebilen ortaklık hali.
Mütalaa: Görüş.
Mütemmim cüz: Bütünün vazgeçilmez parçası.
Müteselsil: Birbirini izleyen, zincirleme.
Müvekkil: Vekalet veren, avukatın vekilliğini yaptığı kişi.
Müzakere: Karşılıklı konuşma, tartışma.
Müzekkere: İstem yazısı.
Nüfus tashihi: Ad, soyad ve yaş düzeltme işlemlerinin genel adı.
Replik: Davacının, davalının cevap layihasına (yazısına) karşı verdiği cevap;
cevaba cevap.
Resen: Kendiliğinden.
Resim ve harç: Vergi isimleri.
Sanık: Hakkında kamu davası açılan şüpheli.
Savunma: Şüpheli veya sanığın üzerine atılı suç isnadına karşı, aleyhindeki
delilleri bertaraf etmek üzere kendisi ile fiil arasındaki ilişkiyi,
kendi görüşüyle ortaya koymak, kendi görüşüne ilişkin olarak delil
toplanmasını talep etmek.
Sorgu: Şüpheli veya sanığın hâkimce ifadesinin alınması ve soru sorulması.
Soruşturma: Savcılığın iddianamenin kabulü aşamasına kadar suç ve şüpheli
hakkında yaptığı incelemeler.
Soruşturma izni: Haklarında belirli durumlarda soruşturma amirin iznine tabi
kişiler hakkında verilen izin.
Suç eşyası: Suçta kullanılan veya kendiliğinden bulundurulması suç olan eşya.
Suçtan zarar gören: Mağdur.
ka: Suçun delillendirilmesi, ispat hali.
Süre: Hukuki işlemlerin ortaya konması gereken zaman..
Şartla salıverme: Cezasının bir kısmını çeken hükümlünün iyi hali gözetilerek,
geri kalan kısmını dışarıda geçirmesi ve bu sürede tekrar suç
işlememesi şartını içeren durumdur.
Şikâyetçi (Müşteki): Şikâyet eden, şikâyete hakkı olan.
Şüpheli: Soruşturmaya konu olan kişi.
Tahliye: Haksız yere bir taşınmazı işgal eden kişinin devlet gücü ile taşınmadan
çıkarılması; hükümlü ve tutuklunun cezaevinden çıkarılması.
Talep: İstem, isteme.
Talimat: Bir yer Savcılığı veya mahkemesinin diğer yer savcılık veya
mahkemesinden soruşturma veya dava için bir işlem yapması
istemi.
Tanık: Soruşturma veya dava konusu ile ilgili bilgisi olan ve dinlenmesine karar
verilen kişi.
Tebellüğ: Bir bildiriyi imza karşılığı alma.
Tebliğ: Bir kararı muhatabına resmi olarak iletme.
Tedbir: Henüz kararı verilmeyen konularda ,dava sonuna kadar belirli önlemlerin
alınması.
Tekemmül: Tamamlama.
Tekit: Üsteleme.
Temerrüt: Gecikme.
Temlik (Temellük): Devretme, devralma.
Temyiz: Üst mahkeme incelemesi talebi.
Tenkis: Azaltma.
Tensip: Uygun görme.
Teraküm: Birikme, yığılma.
Tereke (Bırakıt): Ölenin aktif malvarlığı.
Teşmil: Yayma.
Tevzii (bürosu): Dağıtma (Gelen evrak ve davayı ilgili birimlere dağıtan büro).
Tutuklama: Tedbir, soruşturma veya davanın daha selim yürümesi için hürriyetin
kısıtlanmasına ilişkin karar.
Tutuklu: Tutuklanan şüpheli veya sanık.
Ücret – i vekalet: Avukatlık ücreti.
UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi): Bütün adli işlemlerin elektronik ortamda
yapılarak muhafazasını sağlayan proje; bu projenin ardından ulusal
yargı ağına verilen kısa isim.
Uzlaşma: Belirli bir edim karşılığı olarak veya olmayarak şüpheli ve mağdur
tarafın anlaşıp uzlaşması sonucu dava açılmaması veya düşmesi.
Vareste (Bağışık): Mahkeme kararı ile duruşmaya katılmama izni.
Vasıf: Suçun hangi kanun maddesini ihlal ettiğine ilişkin olan hukuki tabir;
nitelik.
Vasi: Vesayet atındakinin hukuki işlemlerini yapan, mahkeme kararı ile atanan
kişi.
Vekil: Vekalete dayalı iş yapan.
Velayet (veli): Reşit olmayan çocuğun kanuni temsilcisi, kanuna göre anne ve
baba.
Veraset (ilamı): Mirasçıları gösteren belge.
Vesayet: Vasi ile temsil edilme hali.
Yakalama emri: Çağrıldığı halde mahkemeye gelmeyen kişinin yakalanması için
çıkarılan karar.
Yargılama gideri: Soruşturma ve mahkeme aşamasında yapılan masraflar.
Yargılamanın yenilenmesi: Kesinleşen bir yargı kararının, belirli şartların
varlığında tekrar görülmesi.
Yaş tashihi: Nüfusa yanlış yazılan yaşın mahkemece düzeltilmesi.
Yazı işleri: Mahkemenin yazı işlerini yürüten birim.
Yediemin: Birden çok kişi arasında hukuki durumu çekişmeli olan bir malın,
çekişme sonuçlanıncaya kadar emanet olarak bırakıldığı kimse,
güvenilir kişi.
Yemin: Tanıkların veya tarafların doğru söylediğine ilişkin bağlayıcı metni
tekrarlamaları.
Yetki: Yasal olarak bir merciin bakabileceği işler.
Yokluk (Keenlemyekün): Hukuken işlemin sonuç doğurmaması.
Yürütmeyi durdurma: Hukuki işlemin yürümesinin engellenmesi.
Zabıt: Bir hukuki durumu tespit eden yazılı kağıt.
Zamanaşımı: Kanunda öngörülen ve belirli koşullar altında geçmekle, bir hakkın
kazanılmasını, kaybedilmesini veya bir yükümlülükten kurtulmayı
sağlayan süre.
Zımni (Kabul, ret): Üstü kapalı, açık olmayan; ima yoluyla.
Zilyetlik: Sahibi kendisi olsun olmasın bir malı kullanmakta olan, elinde tutan
kimse.
ATATÜRK İLKELERİ VE İNK. TARİHİ :
1 – Osmanlı Devletinin yönetim biçimi 1876 anayasası öncesinde nasıldır?
Mutlak monarşi
2 – Türk Hukuk sisteminde ilk anayasal girişimin adı nedir?
Senedd – i ittifak
3 – Osmanlı Devletinin ilk anayasası hangisidir?
1876 Kanun – i Esasi
4 – Egemenliğin millete ait olduğu, ilk kez hangi anayasa ile kabul edilmiştir?
1921 Anayasası.
5 – Laiklik ilkesi anayasamıza ilk kez ne zaman girmiştir?
1937(1924 anayasasında yapılan değişiklikle)
6 – Devletin dini İslam’dır ibaresi ne zaman çıkartılmıştır?
1928 (1924 anayasasında yapılan değişiklikle)
7 – Çok partili siyasi hayat ilk kez hangi anayasa döneminde başlamıştı?
1924

8 – Hangi hallerde ve kim tarafından seçimlerin ertelenmesine karar verilebilir?
Savaş hali’nde ve TBMM tarafından
9 – TBMM ve yerel yönetimler seçimleri kaç yılda bir yapılır?
5 yılda bir
10 – Süresi dolmadan meclis seçimlerine kim karar verir?
TBMM
11 – Meclis çalışmalarını hangi düzenlemeye bağlı olarak yürütür? x
Meclis iç tüzüğü
12 – Yasama dokunulmazlığı kaldırılan milletvekili nereye müracaat edebilir?
Anayasa mahkemesi
13 – Yasama sorumsuzluğunun kapsamı nelerden ibarettir?
Oy, söz ve düşünce
14 – Türkiye’de uygulanan genel seçim barajı yüzde kaçtır?
% 10
15 – Türkiye’de yapılan seçimlerin denetimi ve gözetimini sağlayan kuruluş kimdir?
Yüksek seçim kurulu
16 – Ara seçimlere hangi hallerde gidilir?
TBMM üyeliğinin %5’ini boşalması Bir ilin veya seçim çevresinin TBMM hiç üyesinin kalmaması.
17 – Yasama dokunulmazlığını kaldıran karar organının adı nedir?
Anayasa mahkemesi
18 – Genel seçimlere ne kadar süre kala/ süre geçmedikçe ara seçim yapılamaz?
1 yıl kala/30 ay geçmedikçe
19 – Milletvekilinin seçimden önce veya sonra işlediği ileri süren bir suç nedeniyle tutuklanamamasına,sorguya çekilememesine,yargılanamaması na ne ad verilir?
Yasama dokunulmazlığı
20 – Millet vekilliğini düşüren halleri maddeleyiniz?
İstifa, Ölüm ve gaiplik, Milletvekili seçilmeye engel bir suçtan hüküm giyme, Meclis çalışmalarına izinsiz ve özürsüz 5 birleşim günü katılmama, Milletvekilliği görevi ile bağdaşmayan bir işi sürdürmekte ısrar etme
21 – TBMM’nin hükümeti denetleme yollarını yazınız?
Soru, Gensoru, Meclis araştırması, Meclis soruşturması
22 – Meclis denetim yollarından hangisi hükümetin siyasi sorumluluğunu doğurur?
Gensoru ve meclis soruşturması
24 – TBMM’yi doğrudan toplantıya çağırabilecek olan kişiler?
Cumhurbaşkanı/Meclis başkanı
25 – Cumhurbaşkanına kim vekalet eder?
Meclis başkanı
26 – Meclis başkanı kim tarafından seçilir?
TBMM
27 – TBMM toplantı ve karar yeter sayısı hangisinde sırasıyla doğru verilmiştir?
Meclisin 3/1 ile toplanır ve salt çoğunlukla karar verir.Ancak karar yeter sayısı meclis üye sayısının 4/1 altında olamaz.
28 – Yürütme işlevini üstlenen kuruluşları yazınız?
Cumhurbaşkanı / Bakanlar kurulu
29 – “Meclis hükümeti sisteminden vazgeçilerek parlamenter sisteme geçilmiş ve iki başlı yürütme biçimi benimsenmiştir.” yukarıdaki değişiklik hangi anayasayla yapılmıştır?
1924 Anayasası.
30 – Cumhurbaşkanı kim tarafından kaç yıl süreyle görevlendirilir?
Halk tarafından (5+5)
31 – Cumhurbaşkanı seçimlerinde 1.2.3.4’cü oylamalarda aranan çoğunlukları yazınız?
3/2 3/2 salt çoğunluk salt çoğunluk
32 – Cumhurbaşkanının istisnai ceza sorumluluğu dışındadır?
Vatana ihanet
33 – Genelkurmay Başkanlığı hangisine karşı sorumludur?
Başbakan
34 – TBMM genel seçimlerinden önce çekilen bakanlar hangileridir?
Adalet, İçişleri, Ulaştırma bakanlıkları
35 – Devlet denetleme kurumu kime bağlıdır. Hangi alanları denetleyemez?
Cumhurbaşkanlığına, Askeri ve Adli kurumları
36 – Ulusal güvenlik politikaların oluşturulmasında hükümete yardımcı olan kuruluş?
MGK(Milli Güvenlik Kurulu)
37 – Bakanlıkla ilgili önemli bilgiler oluşturunuz?
Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve görevden alınırlar. Bakanlar kurulu oy birliği ile karar alır.
Bir bakan en fazla bir bakana vekâlet edebilir. Yüce divana giden bakanın görevi sona erer. Gensoru yoluyla bakanların siyasi sorumluluğuna gidilebilir.
38 – Kanun hükmünde kararname çıkarma kim tarafından kime verilir?
TBMM tarafından Bakanlar kuruluna verilir.
39 – Kanun hükmünde kararnameler genel olarak ne zaman yürürlüğe girer?
Resmi gazetede yayımlandıkları gün.
40 – Kuvvetler birliğini oluşturan unsurlar nelerdir? Ve kimler tarafından kullanılır?
Yasama – TBMM , Yürütme – Cumhurbaşkanı veBakanlar kurulu , Yargı – Bağımsız Türk mahkemeleri
41 – Yüksek mahkemeleri yazınız?
Anayasa mahkemesi, Danıştay, Yargıtay, Askeri Yargıtay, Askeri yüksek İdare mahkemesi, uyuşmazlık mahkemesi. (Sayıştay/YSK Yüksek mahkeme değildir)
42 – “Hâkim ve savcılar azil olunamazlar, kendileri istemedikçe anayasada gösterilen yaştan öne emekliye ayrılamazlar”. Yukarıda anlatılan ilke nedir?
Hakimlik teminatı
43 – Hakim ve savcılar Yüksek kurulu başkanı aşağıdakilerden hangisidir?
Adalet bakanı.
44 – Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu üyeleri – Adalet başkanı ve müsteşarı hariç – kim tarafından atanır? Ve üyelerinin görev süresi ne kadardır?
Cumhurbaşkanı tarafından 4 yıl süreyle.
45 – Kanun Hükmünde Kararnamelerin Anayasaya uygunluğunu kim yapar?
Anayasa mahkemesi.
46 – Anayasa mahkemesi tarafından sadece şekil yönünden denetlenir?
Anayasa değişikliği.
47 – Adliye mahkemelerince verilen karar ve hükümlerin temyiz mercii neresidir?
Yargıtay.
48 – İdari mahkemelerince verilen karar ve hükümlerin temyiz mercii neresidir?
Danıştay
49 – Askeri mahkemelerince verilen karar ve hükümlerin temyiz mercii neresidir?
Askeri Yargıtay
50 – Hâkim ve savcılar kim tarafından denetlenirler?
Adalet bakanlığı.
51 – Anayasa mahkemesi başkanını kim seçer?
Anayasa mahkemesi üyeleri.
52 – Anayasa mahkemesi üyelerini kim seçer?
Cumhurbaşkanı.
53 – Anayasa mahkemesi kararlarıyla ilgili birkaç bilgi söyleyin?
İptal kararları geriye yürümez. Anayasa mahkemesi kararları kesindir. devletin bütün kurumlarını ve gerçek/tüzel kişileri kapsar.
İptal edilen hükümler, iptal kararının resmi gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Anayasa mahkemesi iptal hükmünün gireceği tarihi ayrıca kararlaştırabilir. Bu süre kararı Resmi gazetede yayımlandığı günden başlayarak 1 (Bir) yılı geçmez.
Anayasa mahkemesi bir hükmü iptal ederken kanun koyucu gibi hareket ederek, yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesis edemez.
54 – Yargıtay üyeleri kim tarafından seçilir?
Hâkim ve Savcılar Yüksek Kurulu.
55 – Anayasa kaç maddeden oluşmaktadır?
177
56 – Anayasamızın ilk maddesini yazınız?
Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.
57 – Vatandaş Kime denir?
Türkiye’ye vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkese vatandaş denir.
58 – Bir siyasi partinin kapatılmasına neden olan yöneticiler kaç yıl ceza alırlar?
5
59 – Siyasi partiler hangi mahkemenin kararıyla kapatılırlar?
Anayasa mahkemesi.
60 – Seçim dönemi dolmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilerek yapılan seçime ne ad verilir?
Erken seçim
61 – Yüksek Seçim Kurulunun kararları aleyhine hangi mercie başvurulur?
YKS karaları kesindir. Başvurulamaz…
62 – Bir seçim döneminde en fazla kaç defa ara seçime gidilir? Koşulları nelerdir.
2(iki)kez. Bir ilin veya seçim bölgesinin TBMM üyesi kalmaması.
63 – Milletvekili tarafından yapılan kanun önerisine ne ad verilir?
Kanun teklifi.
64 – Bakanlar Kurulu tarafından yapılan kanun önerisine ne ad verilir?
Kanun tasarısı.
65 – Hükümet olmayan, mecliste temsil olunan partilerden en fazla milletvekiline sahip partiye ne ad verilir?
Ana muhalefet partisi.
66 – Birden fazla partinin bir araya gelerek hükümet kurmalarına ne ad verilir?
Koalisyon.
67 – Salt çoğunluk nedir?
Meclis üye tamsayısının bir fazlası (550/2+1)
68 – Milletvekilleri hangi sosyal güvenlik kurumuna tabidir?
T.C Emekli Sandığı
69 – Milletvekiline sağlanan mali imkânların tamamı hangi şıkta verilmiştir?
Ödenek – yolluk – emeklilik imkânı.
70 – Henüz kanunlaşmamış kanun tasarısının ömrü ne kadardır?
Hükümetin ömrüyle sınırlıdır.
71 – Anayasamıza göre kanun hükmünde kararname hangi nitelikleri taşımalıdır?
Önemli olma, kısa süreli olma, Zorunlu olma ve sosyal/eko. Haklarla ilgili olma.
72 – Anayasamıza göre doğrudan iptal davası açabilme hakkı kimlere aittir?
Cumhurbaşkanı, İktidar ve ana muhalefet partisi.
73 – Tüzükler hakkında kısa bilgiler veriniz?
Kanunların uygulanmasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek, Kanunlara aykırı olamazlar, Danıştay’ın incelemesinden geçerler, Bakanlar kurulunca çıkarılır.
74 – Yönetmelik çıkarma yetkisi sadece kime aittir?
Kamu tüzel kişiliğine sahip olan kurumlar.
75 – Cumhurbaşkanına ilk kez 1982 anayasasıyla hangi değişiklik getirilmiştir?
Başbakanını önerisi üzerine bakanların görevine son vermek, Cumhurbaşkanının dışarıdan seçilmesine olanak sağlanması.
76 – Sosyal düzen kuralları nelerden oluşmaktadır?
Hukuk, gelenek – görenek, Din kuralları, ahlak kuralları, Görgü kuralları.
76 – Hukukun diğer sosyal kurallarından temel farkı nedir?
Yaptırımı devlet zoruna dayanması – Kamu gücünü barındırması.
77 – Bir kuralın hukuk niteliği taşıması için gerekli olan üç şey nedir?
Yazılı, sürekli, genel olması gerekir.
78 – Kurallar hiyerarşisinin en üst sırasındaki norm hangisidir?
Anayasa daha sonra kanun, KHK, tüzük, yönetmelik.
79 – Hangi hukuk dalında örf ve âdete yer verilmez?
Ceza hukuku.
80 – Bölge idare mahkemesi hakkında bildiklerinizi söyleyin?
Adalet bakanlığınca kurulur. İdare ve vergi mahkemesinin tek hakimle verdiği kararlara karşı yapılan itirazları kesin olarak karara bağlar.
81 – Ceza mahkemeleri genellikle hangi davalara bakmaktadır?
Dolandırıcılık, Hırsızlık, Yaralama ve Cinayet.
82 – Yetkili bir makam tarafından olan ve hala yürürlükte bulunan hukuk kurallarının tümüne ne ad verilir?
Pozitif Hukuk.
83 – Normal erginlik hangi yaşın doldurulmsıyla kazanılır?
18
84 – 1982 anayasasına göre değiştirilemeyecek hükümler nelerdir?
Türkiye Devleti bir cumhuriyettir.
Atatürk milliyetçiliğine bağlı, insan haklarına saygılı, Laik, demokratik, sosyal hukuk devletidir. Milli marşı İstiklal Marşıdır. Başkenti Ankara, Dili Türkçe’dir
85 – 1921 Anayasasının getirdiği en temel yenilik nedir?
Milli Egemenlik
86 – 1982 anayasasında hangi temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmamasına dikkate edilmiştir?
Milletlerarası hukuktan doğan yükümlülüklerin ihlal edilmemesi, Atatürkçülük ilkesi,
Demokratik toplum düzenin gerekleri, Anayasanın sözüne ve ruhuna aykırı olmaması.
87 – Türk Tarihindeki tek yumuşak anayasamız hangisidir?
1921 Anayasası.
88 – Hangileri KHK ile düzenleme imkanı yoktur?
Bütçe, Temel haklar, Kişi hakları, Siyasi haklar.
89 – Yasama dokunulmazlığının kaldırılması ve üyeliğin düştüğüne dair meclis kararının iptali Anayasa mahkemesinden ne kadar süre içinde istenebilir?
Bir hafta (7 gün)
90 – Kanun hükmünde kararnameler hangi anayasal düzenleme ile gelmiştir?
1961 Anayasasında 1971 değişikliğiyle.
91 – Türkiye Büyük Millet Meclisi bir yasama yılında en fazla ne kadar tatil yapar?
3(Üç) ay.
92 – Yasama organının bir konuyu araya işlem girmeksizin doğrudan doğruya düzenleyebilmesi hangisi ile ifade edilir?
Yasama ilkelliği.
93 – Siyasi partilerin mali denetimini ve temelli kapatılmasına kim karar verir?
Anayasa mahkemesi.
94 – Anayasa mahkemesini şekil bakımından iptal davası,değişikliğin yayını tarihinden itibaren kaç gün içinde alınabilir?
10 (On) gün içinde…
95 – Anayasa mahkemesinin üye sayısı ve dağılımı hangisinde doğru verilmiştir?
19 asıl üye, yedek üye yoktur. 2010 referandumundan önce 11 asıl 4 yedek üye vardı, değiştirildi.
96 – Hâkimlik teminatının en önemli unsuru nedir?
Hâkimlerin azil olunmaması ilkesi.
97 – Bir mahkemede görülmekte olan davanın karara bağlanmasının, karar etkisi olacak normun anayasaya uygun olup olmamasına bağlı olduğu durumda yapılan denetime ne ad verilir?
Somut norm denetimi
98 – Somut norm denetiminde Anayasa mahkemesinin ne kadar süre içinde karar vermesi gerekir?
5 (Beş) ay
99 – Halkın doğrudan katılmasını sağlayan yönteme ne ad verilir?
Referandum.
100 – Koruyucu hak ne demektir?
Bireyi, devlete ve topluma karşı koruyan hak.
101 – 1982 Anayasasına göre, aşağıdakilerden hangisi TBMM’ye karşı, milli güvenliğin sağlanmasından sorumludur?
Bakanlar Kurulu
102 – 1982 Anayasasında “Siyasi partiler, önceden izin almadan kurulurlar” hükmü hangi temel ilkenin bir gereğidir?
Demokratik devlet
103 – 1982 Anayasasına göre TBMM’de aşağıdakilerden hangisinin gizli oyla yapılması zorunludur?
Cumhurbaşkanın seçilmesi.
105 – 1982 Anayasasına göre Cumhurbaşkanının tek başına yapabileceği işlemlerin yargısal denetimi ile ilgili olarak ne söylenebilir?
Bu işlemlere karşı yargı yoluna gidilemez.
106 – Demokratik bir toplumda halk yöneticilerini nasıl belirler?
Seçim ile.
107 – 1982 Anayasasına göre, Cumhurbaşkanı tarafından hükümeti kurmakla görevlendirilen kişinin, mutlaka taşıması gereken koşul nedir?
Milletvekili olması(Meclis üyeliği)
108 – 1982 Anayasasına göre açık olan bakanlıklarla izinli veya özürlü bakanlara kim vekalet eder?
Bakanlardan biri.
109 – Dilekçe hakkı nedir?
Vatandaşların kendileriyle ilgili dilek ve şikayetleri hakkında yetkili makamlara ve TBMM’ye yazı ile başvurma hakkıdır.
110 – Köyde bulunan bütün seçmenlerin bulunduğu kurula ne ad verilir?
Köy derneği.
111 – Emlak vergisi veya veraset ve intikal vergisinin aşırı ölçüde yükseltilmesi,aşağıdaki temel hak ve özgürlüklerinden hangisini kısıtlar?
Emlak,arsa,konut taşınmaz mallar olup,Mülkiyet hakkını kısıtlar.
112 – Parlementer sistemin ayrıcı bir özelliğini yazınız?
Yürütme organının yasama organından kaynaklanması ve ona karşı sorumlu olması.
113 – 1982 Anayasasında yer alan ”Türkiye Devleti ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür ”hükmü hangisinin doğal sonucudur?
Milli egemenlik.
114 – Türk Tarihindeki ilk yazılı anlaşmanın adı nedir?
1876 Kanun – ı Esasi
115 – 1982 Anayasasına göre Cumhuriyetin nitelikleri nelerden oluşur?
İnsan haklarına saygılı,Laik,Demokratik,sosyal hukuk devleti.
116 – Türk vatandaşlığını kanıtlamada kullanılabilecek belgeler nelerdir?
Nüfus cüzdanı,Nüfus kayıtları,pasaport,pasavan ve ehliyet.
117 – Bir kimsenin kendi şahsına ve malına yapılan ve halen devam eden hukuka aykırı bir saldırıyı önlemek için yaptığı karşı saldırı niteliğindeki eyleme ne ad verilir?
Meşru müdafaa.
118 – Türkiye’nin taraf olduğu Milletler arası sözleşme çerçevesinde hangi kurumun zorunlu yargı yetkisini kabul etmiştir?
Avrupa İnsan Hakları mahkemesi.
119 – 1453 Panorama nerededir?
İstanbul, Topkapı
120 – Lozan heyetinin basında kim vardı?
İsmet İNÖNÜ
121 – Çok partili siyasi hayata geçiş?
1946
121 – Kadınlara seçme seçilme hakkı ne zaman verildi?
1934
123 – Bir cumhurbaşkanı iki kez seçilir mi seçilmişse kimlerdir?
Atatürk ve İnönü

Adalet Bakanı Kenan İpek


Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan
Yargıtay Başkanı İsmail Rüştü Cirit
Yargıtay Başsavcısı Mehmet Akarca
Danıştay Başkanı Zerrin Güngör
T.C. Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı Nuri Necipoğlu


Hâkimler ve Savcılar Kurulu Başkanı Halil Koç
Sayıştay Başkanı Seyit Ahmet Baş
Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Sadi Güven
Meclis Başkanı İsmail Kahraman
MİT Müsteşarı Hakan FİDAN
YÖK Başkanı Yekta Saraç
Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya

Bazı Ülkelerin Yönetim Biçimleri:
 ABD: Federal Cumhuriyet
 Almanya: Federal Cumhuriyet
 Avustralya: Federal Meşruti Monarşi
 Çin: Sosyalist Cumhuriyet
 Danimarka: Meşruti Krallık
 Hollanda: Meşruti Krallık
 İngiltere: Meşruti Krallık – Anayasal Monarşi
 İspanya: Anayasal Monarşi
 İsviçre: Parlamenter Federal Cumhuriyet
 İtalya: Parlamenter Cumhuriyet
 Kanada: Federal Parlamenter Demokrasi
 Rusya: Başkanlık Tipi Cumhuriyet (Yarı Başkanlık Sistemi)


• * A milli futbol takımımızın başında kim vardır ?
Mircea Lucescu
* 2012 Dünya Salon Atlezim Şampiyonası Nerede yapıldı?
İstanbul
* 2014 Dünya Kupası nerede yapıldı ?
Brezilya
* 2012 Türkiyede Ne yılı olarak kutlanmıştır
Çin Kültür Yılı
* 2013 Çin’de ne yılı olarak kutlandı ?
Türk Kültür yılı olarak kutlanacaktır.
* Unesco’ya en son katılan ülke hangisidir ?
Filistin 194. Üye
* 2015′de G-20 Dönem Başkanlığı Hangi Ülkededir
Türkiye
* Uluslararası Para Fonu IMF başkanı kimdir ?
Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde
* Expo 2020′ye resmen aday olan ilimiz hangisidir ?
İzmir
* 2014 Dünya Kış olimpiyatları nerede yapıldı?
Rusya Sochi kentinde yapıldı
* 2015 Expo fuarı nerede yapıldı?
İtalya Milano’da yapıldı
* 2013 Akdeniz olimpiyatları nerede yapılmıştır ?
Türkiye Mersin de yapıldı
* 2016 Avrupa Kupası nerede düzenlendi?
Fransa’da düzenlendi. Türkiye katılamadı
* Gelişmiş G-8 ülkeler hangileridir ?
ABD, Japonya ,Almanya ,İngiltere , Fransa, İtalya ,Kanada, Rusya
* E7 ülkeleri kimdir ?
Çin, Hindistan, Endonezya ,Rusya ,Brezilya, Türkiye, Meksika
D8 gelişmekte olan 8 ülke hangileridir ?
Türkiye,İran, Pakistan, Bangladeş , Malezya , Endonezya ,Mısır ,Nijerya
* 2012 dünya spor başkenti neresi oldu ?
Türkiye – İstanbul
* ABD Merkez Bankası FED Başkanı kimdir ?
Ben Shalom Bernanke
* Avrupa Konseyi Parlamentosu başkanı kimdir ?
Jose Manuel Durao Barraso
* BM Genel sekreteri kimdir ?
Ban Ki-moon
* Nato genel sekreteri kimdir ?
Jens Stoltenberg
* Türkiye Merkez Bankası Başkanı kimdir ?
Murat Çetinkaya - 2017
* 2013 Üniversiteler arası kış olimpiyatları nerede yapılmıştır ?
Slovenya’nın Maribor kentinde yapıldı
* 2014 Türkiye’de ne yılı ilan edilmiştir ?
2014 Türkiye’de İran yılı ilan edilmiştir.
* 2016 Yaz Olimpiyatları
Rio – Brezilya
*2018 Kış Olimpiyatları
Pyeongchang – Güney Kore


İlk milli savaş gemimiz Heybeliada'dır.
Anadolu'nun sosyal ve kültürel açıdan en zengin kentlerinden Eskişehir, 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti seçildi. (06.03.2013)
2012 sonunda geçerliliğini yitiren Kyoto Protokolü’nün sona erme zamanı 2020 yılı olarak tazelendi.
Futbolda (FIFA U20) 20 Yaş Altı Dünya Kupası maçlarına Haziran 2012’de Türkiye evsahipliği yaptı

2013 yılı UNESCO tarafından Piri Reis yılı ilan edildi.
G-8 zirvesi 2013’te İngiltere’de, 2014’te Rusya’da yapılacak.
TUSAŞ Genel Müdürü Dörtkaşlı, "Göktürk-2 uydusunun 18-20 Aralık tarihleri arasında Çin'de fırlatıldı.
Türkiye ile Kolombiya arasında vizeler kalktı. (20.10.2012)
Türkiye’nin UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde Yer Alan Eserleri;
İstanbul’un Tarihi Alanları
Safranbolu Şehri (Karabük)
Hattuşaş (Boğazköy)-Hitit Başkenti (Çorum)
Nemrut Dağı (Adıyaman-Kahta)
Xanthos-Letoon (Antalya-Muğla)
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas)
Truva Antik Kenti (Çanakkale)
Pamukkale-Hierapolis (Denizli)
Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir)
Dünyanın En Yüksek Şelaleleri
İsim Yer/Bölge Uzunluk
Angel Venezüella 1000 Metre
Tugela Güney Afrika 914 Metre
Cuquenán Venezüella 609 Metre
Sutherland Yeni Zelanda 580 Metre
Takkakaw Kanada 502 Metre
Ribbon (Yosemite) ABD 491 Metre
Gavarnie Fransa 421 Metre
Vettisfoss Norveç 365 Metre
Staubbach İsviçre 299 Metre
King Edward VIII Guyana 259 Metre

Kıtalara Göre Dağlar
Kıta Dağ Adı Yükseklik Ülke
Asya Everest 8848 Metre Çin
Avustralya Kosciusko 2228 Metre Avustralya
Antarktika Vinson Massif 5140 Metre -
Güney Amerika Aconcagua 6960 Metre Arjantin
Kuzey Amerika Mt. McKinley 6194 Metre Alaska
Afrika Kilimanjaro 5895 Metre Tanzanya
Avrupa Mont. Blanc 4807 Metre Fransa
Avrupa/Asya Gora El'brus 5642 Metre Rusya

Dünyanın En Uzun Nehirleri
İsim Uzunluk Döküldüğü Yer
Nil 6650 Km Akdeniz
Amazon 6400 Km Atlantik Okyanusu
Mississippi - Missouri 6270 Km Meksika Körfezi
Ob - Irtysh 5570 Km Ob Körfezi
Yenisei - Angara - Selenga 5550 Km Karadeniz
Yellow (Huang He) 5464 Km Bohai Denizi
Amur 4410 Km Hazar Denizi
Kongo 4380 Km Atlantik Okyanusu
Lena 4260 Km Laptev Denizi
Kaç çeşit mahkeme vardır?
Üç çeşit;
Adli Mahkemeler
İdari Mahkemeler
Yüksek Mahkemeler
Türkiye’de Mesleklerine Gore İlki Başaran Kadınlar
• İlk Turk kadın savaş pilotu, Sabiha Gokcen
• İlk Turk kadın tiyatro oyucusu, Afi fe Jale
• İlk kadın avukat: Sureyya Ağaoğlu
• İlk kadın bakan: Prof.Dr. Turkan Akyol
• İlk kadın başbakan: Prof.Dr. Tansu Ciller
• İlk kadın belediye başkanı: Sadiye Hanım
• İlk kadın buyukelci: Filiz Dincmen
• İlk kadın dışişleri gorevlisi: Adile Ayla
• İlk kadın doktor: Safi ye Ali
• İlk kadın profesor: Prof.Dr. Fazıla Şevket Giz
• İlk kadın rektor: Prof.Dr. Saffet Rıza Alpar
• İlk kadın Sayıştay uyesi: Fahrunisa Etmen
• İlk kadın vali: Lale Aytaman
• İlk kadın Yargıtay uyesi: Melahat Ruacan
• İlk kadın kaymakam: Ozlem Bozkurt
• İlk kadın gazeteci: Selma Rıza
• İlk kadın hakim: Suat Berk
• İlk kadın oğretmen: Refet Angın
2014 YILI GELİŞMELERİ
• Dunya Futbol Şampiyonası Brezilya’da yapılacak.
• 20 Mart 2014’de Türkiye, Twitter’a engel koydu.
• 30 Mart 2014’de Yerel seçimler yapıldı
• 13 Mayıs 2014’de Manisa’nın Soma ilçesindeki bir kömür madeninde trafo patlaması sonucunda yangın çıktı 301 kişi hayatını kaybetti.
• Türkiye Cumhuriyet tarihinde ilk defa 10 Ağustos 2014’de Cumhurbaşkanımızı halk seçti ve Eski Başbakanımız Sayın Recep Tayip Erdoğan Cumhurbaşkanı seçildi.
• 28 Ekim 2014’de Karaman’ın Ermenek ilçesindeki madende su baskını oldu 18 işçi mahsur kaldı ve günlerce çalışmanın sonucunda 18 kişinin cansız bedenine ulaşıldı.
• 2 Aralık 2014’de Türkiye’de bedelli uygulaması 5.kez çıktı ve 18 bin TL karşılığında bedelli olma imkanı getirildi.
• Türkiye’nin AB’ye uyelik hedeflediği yıldır.
• FIBA Kadınlar Dünya Şampiyonası Türkiye’de yapılacak.
• Kış Olimpiyatları Rusya’nın Sochi kentinde yapılacaktır.
•Türkiye, 2014 yılında duzenlenecek 17. FIBA Bayanlar Dunya Şampiyonası’na ev sahipliği yapacak.

2015 YILI GELİŞMELERİ
• 2015 EXPO fuarı Milano şehrinde duzenlenecek.
• 2015 Dunya Kadınlar Futbol Şampiyonası Kanada’da yapılacaktır.
• 2015 Universite Kış Olimpiyatları İspanya’nın Granada şehrinde yapılacaktır.

2016 YILI GELİŞMELERİ
• Euro 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası Fransa’da yapılacak.
• 2016 yaz olimpiyatları Brezilya’nın Rio De Janeiro şehrinde yapılacaktır.

2017 YILI GELİŞMELERİ
• 2017 Uluslararası Akdeniz oyunları İspanya’da yapılacaktır.

2018 YILI GELİŞMELERİ
• Dunya Futbol Şampiyonası Rusya’ da yapılacak.
• Kış olimpiyatları Guney Kore’nin Pyeongchang şehrinde yapılacak.

2020 YILI GELİŞMELERİ
• 2020 Dunya Yaz Olimpiyatları icin Türkiye adaylığını acıklamıştır.

2022 YILI GELİŞMELERİ
• Dunya Kupası Futbol Şampiyonası Katar’da yapılacak.

GEÇMİŞ YILLAR MÜLAKAT SORULARI
danıştay, tr’nin üyesi olduğu ua kuruluşlar, 31 mart vakasından sonra tahttan indirilen padişah, doğu cephesinin kapatılmasından sonra yapılan antlaşma (brestlitowsk), osmanlı, yüksek mahkemeleri sayınız
• Yüksek mahkemeleri sayınız
• İtalyanlar hangi olayla topraklarımızdan çekilmişlerdir?
• Lozana bizzat gelmeyip yazı gönderen ülke?
• Keops piramitinde kaç taş kullanılmıştır?
• Penguenlerin dişleri var mıdır
• Altın Portakal Ödülleri nerede yapılıyor
• Hollanda’nın Başketi neresidir
• Sosyoloji ne demektir
• Atatürk Samsun’a hangi görev için gitti
• Fransa ile İngiltereyi birbirine bağlayan tünelin adı nedir?
• Şirket türleri nelerdir 3 tane söyleyin
• İlk Meclis Başkanı kimdir
• Avrupa Birliğine üye ülkeler içinde resmi olarak dini İslam olan ülke hangisidir
• Olimpiyat logosundaki halkalar neyi ifade ediyor?
• Kuduz aşısını kim bulmuştur?
• Mehmet Akif Ersoy hangi ilden vekil seçilmiştir?
• Atatürk’ün nüfusa kayıtlı olduğu il neresidir?
• Yürütme görevini kim yapar?
• İrade-i Milliye Gazetesi ne zaman çıktı?
• Uzayda tüm gezegenler aynı yöne döner ters yöne dönen gezegen hangisidir?
• Düzenli ordu ilk defa hangi cephede savaştı?
• Bayrağı üçgen şeklinde olan ülke hangisidir?
• Birinci beş yıllık kalkınma planı nerede kararlaştırılmıştır?
• Hayvan bilimini inceleyen bilim dalı hangisidir
• Aşure hangi ayda yapılır?
• 7. Sanat da denilen sanat nedir?
• Masumiyet Karinesi nedir?
• Tavuğun yumurtladığı yere ne denir?
• İskoç çalgısının adı nedir?
• Osmanlıda ilk akçe kim zamanında basıldı?
• İngilterenin ilk kadın başkanı kimdir?
• Jandarma hangi Bakanlığa bağlıdır?
• Osmanlı Devletinde zanaatkarların zanaatlarına göre kurdukları grupların adı nedir?
• ABD’nin ilk Başkanı kimdir?
• 20 milyon insanını yitirerek II. Dünya Savaşı’nda en çok can veren ülke hangisidir?
• Rumeli Hisarını hangi padişah yaptırmıştır?
• Ay’a ilk insanı taşıyan uzay aracı hangisidir?
• Kanuni Sultan Süleyman kaç yaşında Padişah Oldu?
• Kur-an kaç yılında nazil dolu ve kaç ayettir?
• Bülent Ersoy kaç yılında kadın olmak için ameliyat oldu?
• Kobe Bryant kaç yaşında ve ilk olarak hangi takımda basketbola başladı?
• Örümcek Adamın annesinin adı nedir?
• Sayıştay başkanının adı ve soyadı nedir?
• Bilgisayar terimi olan hard disk ne işe yarar?
• İnsan vücudunda kaç adet kemik vardır?
• Titanicte kaç yolcu vardı ve kaç kişi hayatta kaldı? Ve biliyorsanız eğer hayatta kalanların isimlerinden 3 ünü sayınız.
• Guatr ne eksikliğinden dolayı olur?
• Dünyanın en uzun nehri hangisidir?
• 12 Yunan Tanrıçasının olduğu dağ neresidir?
• Dünyanın en çok kahve üreten ülkesi neresidir?
• Milliyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılâplar?
• Cumhurbaşkanının yürütmeye ilişkin görevleri?
• Siyasi partilerin mali denetimini kim yapar?
• Türkiye’de doğup başka ülkelere dökülen akarsular?
• İstiklal marşı hangi savaştan sonra kabul edilmiştir
• TÜRK TARİHİNDE İLKLER:
1. Tarihte Kurulan İlk Türk Devleti, Asya Hun Devleti
2. Türk Adı İle Kurulan İlk Milli Türk Devleti, I. Göktürk Devleti
3. Yerleşik Yaşama Geçen İlk Türk Devleti, Uygurlar
4. Yazıyı İlk Kullanan Türkler, II. Göktürk ( Kutluklar )
5. Avrupa'da Kurulan İlk Türk Devleti, Avrupa Hun Devleti
6. İstanbul'u İlk Kuşatan Türkler, Avarlar
7. Alfabeyi İlk Kullanan Türkler, Türgişler
8. Parayı ilk kullanan Türkler, Sibirler
9. İlk Türk Parasını Basan Türkler, Türgişler
10. Bizans'la Siyasal İlişki Kuran İlk Türkler, Göktürkler
11. Türk Tarihinin İlk Yazılı Antlaşması, Asya Hun-Çin Ant.
12. İlk Türk Alfabesi, Göktürk –Orhon Alfabesi
13. Töreyi yazı hale getiren ilk Türkler, Uygurlar
14. Türk Tarihi ile ilk yazılı belgeler, Orhun Kitabeleri
15. Tarihte ilk onlu sisteme dayalı ordu, Asya Hunları-Metehan
16. İlk Türk Hükümdarı, Teoman, Asya Hun Devleti
17. Türk adı ilk defa, ÇİN KAYNAKLARINDA Geçer.
18. Türlerin ilk başkenti, Ötüken
19. İlk hayvan sanat üslubu, İSKİTLER
20. İlk ceket, pantolon, kemer ve kemer tokası, İskitler
21. Yabancı dinleri benimseyen ilk Türkler, Uygurlar
22. Anadolu'ya ilk gelen Türkler, Hunlar
23. İlk atlı göçebe Türk uygarlığı, İskitler
24. Kâğıt ve matbaayı ilk kullanan Türkler, Uygurlar
25. Tarihte atı ilk evcilleştirilen millet, Türkler
26. İlk yazılı Türk Milli Tarih kaynağı, Orhun Kitabeleri
27. İlk yoğurt, pastırma ve konserve et, Türkler
28. En uzun destanı, Manas-Kırgızlar
29. Musevi olan tek Türkler, Hazarlar
30. İslamiyet'i kabul eden ilk Türk boyu, Karluklar
31. İlk Müslüman Türk devleti, Karahanlılar
32. İlk Müslüman Türk İmparatorluğu, Gazneliler
33. Mısır'da kurulan ilk Türk İslam Devleti, Tolunoğulları
34. Hicaz bölgesine hâkim olan ilk Türk devleti, İhşitler
35. Hindistan'a İslamiyet'i ilk götüren Türkler, Gazneliler
36. Türkçeyi resmi dil ilan eden ilk Türk Devleti, Karahanlılar
37. Türkçeyi resmi dil ilan eden ilk Türk Beyliği, Karamanoğulları
38. Türklerin Anadolu'daki ilk başkenti, İznik
39. İlk Türk denizcisi ve Amirali, Çaka Bey
40. Selçukluların Bizans'la yaptığı ilk savaş, Pasinler
41. Türk âleminin ilk sözlüğü, Divan-I Lügati't Türk
42. İlk Türkçe Siyasetname Eseri, Kutadgu-Bilig
43. İstanbul'u İlk Kuşatan Müslüman Türk Devleti, Çaka
44. İlk Türk-İslam Medresesi, Gazneniler, Beyhakiye Medresesi
45. Anadolu'da İlk Cami, Diyarbakır Ulu Cami
46. Anadolu'da İlk Dini-Siyasi Ayaklanma, Babai İsyanı
47. Anadolu'da ilk destan, Danişmentname
48. Anadolu Selçukluları'nda İlk Tersane, Sinop, I.İzzettin Keykavus Dönemi
49. Anadolu Selçuklularında İlk Gümüş Para, Iı. Kılıç Arslan
50. Anadolu Selçuklularında İlk Bakır Para, I.Mesut
51. Anadolu Selçuklularında ilk kapitülasyon, Venedik, I.Alaettin Keykubat
52. Haçlılara ilk karşı koyan İslam ve Türk devleti, Anadolu Selçukluları
53. Anadolu'da İlk esnaf teşkilatı, Ahilik, Anadolu Selçuklu Devleti
54. Osmanlı'ya ilk katılan Beylik, Karesioğulları
55. İlk Denizci Türk Beyliği, Menteşeoğulları
56. Sultan unvanını ilk kullanan Türk hükümdarı, Gazneli Mahmut
57. Türk-İslam edebiyatının ilk örneği, Kutadgu-Bilig
58. Edebiyatımızın anı türündeki ilk eseri, Babürşah'ın Babürnamesi
OSMANLI TARİHİNDE İLKLER
1. Osmanlının ilk başkenti, Söğüt
2. Doğuda en geniş sınırlara ulaştığımız Antlaşma 1590 Ferhat Paşa Ant. III. Murat
3. Batıda en geniş sınırlara ulaştığımız Antlaşma 1672 Bucaş, IV. Mehmet
4. Yeniçeri ocağını kaldırmayı düşünen ilk Osmanlı Padişahı, Genç Osman.(1621)
5. Sancağa çıkan son şehzade, III. Mehmet'tir. Bu uygulama III. Mehmet'in oğlu I.Ahmet tarafından kaldırıldı.
6. Osmanlı'nın ilk toprak kaybettiği Antlaşma 1611 İran'la yapılan Nasuh Paşa Antlaşmasıdır.
7. Ordusunun başında bulunup sefere katılmayan ilk Padişah, II. Selim'dir.
8. Ordusunun başında sefere katılan son Padişah III. Mustafa'dır.(1695–1703)
9. Osmanlı'nın aldığı ilk büyük yenilgi II. Viyana kuşatmasıdır.1683
10. Osmanlı'nın çok miktarda toprak kaybettiği ilk Antlaşma Karlofça Antlaşmasıdır.1699
11. Osmanlı'nın Devletlerarasında paylaşıldığı ilk paylaşım Antlaşması, 1699 Karlofça
12. Osmanlı-İran ilişkileri ilk kez II. Bayezid döneminde başladı.
13. Osmanlı-Memluk ilişkileri ilk kez Fatih döneminde başladı.
14. İlk Osmanlı-Memluk savaşı II. Bayezid dönemi'dir.
15. Osmanlı başkentinde elçi bulundurma hakkını elde eden ilk Avrupa Devleti Venedik'tir.
16. Osmanlı Bütçesinin ilk defa açık verdiği dönem I.Süleyman dönemidir.
17. Mimar Sinan'ın ilk eseri, Kanuni'nin eşi için İstanbul'da yaptırdığı Haseki külliyesi'dir.
18. Osmanlı ile Rusya arasındaki ilk Antlaşma 1700 İstanbul Antlaşması'dır.
19. İlk Osmanlı Bankası,1847 Bank-ı Der saadet'tir.
20. Avrupa'ya ilk defa öğrenim için öğrenci gönderilmesi, II. Mahmut
21. İlk defa halkı Müslüman-Türk olan bir bölgenin elden çıkışı, Kırım, Küçük Kaynarca
22. Rusya'ya ilk savaş tazminatı Küçük Kaynarca Antlaşmasıyla verildi.
23. Nizam-ı Cedit askerlerinin ilk ve son başarısı Fransızlara karşı Mısır'da- 1802 oldu.
24. İlk çiçek aşısı, ilk kumaş fabrikası, ilk kâğıt fabrikası, ilk matbaa, ilk itfaiye teşkilatı, ilk karakalem portre çalışması, ilk batılaşma hareketleri Lale devridir.
25. Batı tarzı ilk askeri ıslahat 1730,I.Mahmut
26. Halktan ilk kez iç borçlanma yoluyla para toplanması Esham-ı Tahvilat ismi ile 1757 III. Mustafa.
27. İlk geçici elçilik Fransa'ya açıldı. Lale devrinde,28 Mehmet Çelebi Paris'e gönderildi.
28. İlk sürekli elçilik uygulaması III. Selim döneminde oldu. Yine Paris'e açıldı.
29. Islahatlarla ilgili rapor hazırlatan ilk Padişah III. Selim'dir.
30. Fransız ihtilalinin milliyetçilik düşüncesinin ilk etkili olduğu ülke Osmanlı İmparatorluğudur.
31. Osmanlıdan ayrılmak için ilk isyan eden millet Sırplardır.(1804)
32. Osmanlıdan ilk ayrılan millet Yunanlılardır.1829 Edirne Antlaşması.
33. Osmanlıdan ayrılan son Balkan Devleti Arnavutluktur.(1913)
34. Valisinin pazarlıklarına boyun eğen ilk Osmanlı Padişahı, II. Mahmut'tur. Mısır valisi Kavalalı'nın şartlarını kabul etmiştir.
35. Ruslar Anadolu topraklarına ilk defa 1828–29 Osmanlı-Rus savaşı ile girdiler. Ardahan ve Kars'ı ele geçirdiler.
36. Kuzey Afrika'da kaybedilen ilk toprak Cezayir'dir.1830 Fransa Antlaşması.
37. Rusya ilk defa 1833 Hünkâr iskelesi Antlaşması ile donanmasını Akdeniz'e sokma hakkını elde etti.
38. Osmanlı'nın boğazlar üzerindeki hâkimiyetini tek başına kullandığı son Antlaşma 1833 Hünkâr İskelesi Antlaşmasıdır.
39. Boğazlar ilk defa Hünkâr İskelesi Antlaşmasıyla bir siyasi pazarlık haline getirildi.
40. Osmanlı devleti ilk defa 1856 Paris Antlaşması ile bir Avrupa Devleti sayıldı.
41. Osmanlı'da ilk dış borç 1854 yılında Abdulmecid tarafından İngiltere'den alındı.
42. Padişahın yetkilerini sınırlayan ilk gelişme 1808 Sened-i ittifak'tır.
43. İlk yurt dışı seyahatine çıkan Osmanlı Padişahı,1867 Abdülaziz'dir.
44. İlk yurt dışı sergisi, 1851 Londra'da Tarım ve sanayi ürünlerini sergilediğimiz sergidir.
45. Türkiye'de ilk sergi 1863 Sultan Ahmet Meydanındaki sanayi ürünleri sergisidir.
46. İlk resim sergisini açan ressam, Şeker Ahmet Paşa'dır.
47. İstanbul'da açılan ilk tünel 1873,Abdülaziz dönemindedir. Dünya'nın 3. tüneli'dir.
48. Osmanlı'da ilk vapur 1827,II. Mahmut dönemindeki Buğu gemisi
49. İlk kıyafet kanunu 1829,II. Mahmut. Fes, setre, pantolon
50. İlk gazete, Takvim-i Vekayi (1831),II. Mahmut, resmidir.
51. İlk Telgraf (1854) Abdulmecid.
52. İllere ilk defa vali gönderme, II. Mahmut
53. İlk nüfus sayımı, II. Mahmut,(1831)
54. Piyanist olan ilk ve tek Osmanlı Padişahı V.Murat'tır.
55. İlk posta (İstanbul-İzmir arası 1823),polis ve karantina teşkilatları, II. Mahmut
56. İlk defa ülke içinde seyahatlere çıkan Padişah, II. Mahmut'tur.
57. İlk muhtarlık uygulaması, II. Mahmut dönemindedir.
58. Devlet dairelerine resmini astıran ilk Padişah, II. Mahmut'tur.
59. İlk kâğıt para(kaime) basıldı.1840 Abdulmecid
60. İlk demir yolu 1866'da İzmir-Aydın arasında işletmeye açıldı.
61. Osmanlı posta teşkilatı(1841).
62. İlk kahvehanenin açılışı (1854) İstanbul-Tahtakale
63. Kaybedilen topraklardan yapılan ilk göç 1806–1812 Osmanlı-Rus savaşı sonunda Balkanlardan Anadolu'ya yapılan göçtür.
64. İstanbul'a ilk otomobil'in gelişi 1895
65. Osmanlıya ilk telefonun gelişi II. Meşrutiyet
66. 19. y.y'ın en büyük göç olayı 1877–78 Osmanlı-Rus savaşı sonucu yapılan göçtür.
67. İlk Türk kadın romancısı Ahmet Cevdet Paşa'nın kızı Fatma Aliye Hanım'dır.
68. İlk mecburi ilköğretim, II. Mahmut
69. Aydınlar tarafından tahtan indirilen ilk Padişah Abdülaziz'dir.(Genç Osmanlılar tarafından)
70. Osmanlı'da ilk rasathane, III. Murat döneminde Takuyyittin Mehmet tarafından kuruldu.
71. En uzun süre tahtta kalan padişah, Kanuni, 46 yıl.
72. En kısa süre tahtta kalan padişah V. Murat, 5 ay.
73. İlk uçağımız, 1912 Mehmet Reşat'ın cülus töreninde kullanıldı
74. İlk Havaalanımız,1912 Yeşilköy Havaalanı
İNKILAP TARİHİNDE İLKLER
1. Osmanlı'da halkın ilk defa yönetime katılması,
1. Meşrutiyet
2. Osmanlı'da Parlamenter sisteme ilk defa geçilmesi. 1. Meşrutiyet
3. Osmanlıda Anayasal düzene ilk defa geçiş,1. Meşrutiyet
4. Türk tarihinin ilk Anayasası, Kanun-u Esasi, 1876
5. Türk siyasi tarihinin ilk partisi, İttihat Terakki -1907
6. Türk siyasi tarihinin ilk muhalefet partisi, Ahrar- 1908
7. Osmanlıda rejime karsı çıkan ilk isyan, 31 Mart isyanı–1909
8. Ordunun ilk defa yenilikleri koruduğu olay, 31 Mart isyanı, Hareket ordusu
9. Meclis kararıyla görevden alınan ilk padişah, II. Abdülhamit,1909
10. Türk siyasi tarihinde ilk çok partili yaşam, II. meşrutiyet
11. Osmanlının Kuzey Afrika'da kaybettiği ilk toprak, Cezayir 1830 Fransa
12. Osmanlının kuzey Afrika da kaybettiği son toprak, Trablusgarp, 1912 Uşi Ant.
13. M. Kemalin ilk görev yeri Şam, V. Ordu, kurmay yüzbaşı
14. M. Kemalin ilk katıldığı savaş, Trablusgarp, 1911–12
15. Birinci Balkan savaşında Osmanlıya ilk saldıran devlet, Karadağ
16. İkinci Balkan savaşında ilk çatışma, Sırbistan-Bulgaristan
17. M. Kemalin katıldığı balkan savaşı, II. Balkan savaşı
18. Osmanlının izlediği ilk siyaset Osmanlıcılık
19. Osmanlının izlediği son siyaset Türkçülük
20. Birinci Dünya savaşını ilk başlatan devlet Avusturya-Macaristan
21. Birinci Dünya savaşı öncesinde ilk oluşan grup, Üçlü İttifak–1882(Almanya-Avusturya-İtalya), üçlü itilaf ise1907(İngiltere-Fransa-Rusya)
22. Birinci Dünya savaşından ilk çekilen itilaf devleti, Japonya 1914 Ağustos-Kasım arası savaştı.
23. Birinci Dünya savaşında saf değiştiren itilaf devleti, İtalya–1915
24. Birinci Dünya savaşına en son katılan ittifak devleti, Bulgaristan -1915
25. Birinci Dünya savaşına en son katılan itilaf devleti, Yunanistan 27 Nisan 1917
26. Birinci Dünya savaşından ilk çekilen ittifak devleti, Bulgaristan-Selanik ateşkesi 29 Eylül 1918
27. Birinci Dünya savaşından en son çekilen ittifak devleti, Almanya, Redhondes Ateşkesi
28. Birinci Dünya savaşında ilk barış, Almanya ile Versay, 1918
29. Birinci Dünya savaşında son barış, Osmanlı, Sevr 1920
30. Birinci Dünya savaşında ilk açtığımız cephe, Kafkas Cephesi, 22 Aralık 1914
31. Birinci Dünya savaşında son açılan cephemiz, Suriye-Filistin, 1918–1917
32. Birinci Dünya savaşında ilk kapanan cephemiz, Çanakkale,1916 Ocak
33. Birinci Dünya savaşında son kapanan cephemiz, Yemen-Hicaz
34. Tank, uçak denizaltı, makineli tüfek ve zehirli gazlar ilk olarak I. Dünya Savaşında kullanıldı.
35. Birinci Dünya savaşında başarılı olduğumuz tek cephe, Çanakkale Cephesi
36. İstanbul un ilk defa (fiilen) işgali, 13 Kasım 1918
37. Mondros'tan sonra yapılan ilk işgal, 3 Kasım 1918, Musul
38. Türk halkının işgallere karşı ilk tepkisi, Direniş Cemiyetleri kurmak.
39. İlk kurulan direniş cemiyeti, Trakya Paşa eli Cemiyeti, 15 Aralık 1918
40. Kuvay-ı Milliye ilk olarak, Batı Anadolu'da Yunanlılara karşı ortaya çıktı.
41. İşgallere karşı ilk direniş, Hatay-Dörtyol, Kara Hasan Paşa
42. Yunanlılara ilk kurşun, Hukuk-u Beşer Gazetesi Yazarı Hasan Tahsin
43. Türk milli mücadelesinin haklılığını gösteren ilk uluslar arası belge, Amiral Bristol Raporu
44. Mustafa Kemal' in resmi görevine ilk kez ters düşmesi, Havza Genelgesi
45. İlk defa Mondros ve itilaf devletlerine açıkça karşı çıkma, Havza Genelgesi
46. İlk defa Osmanlı hükümetine açıkça karşı çıkma, Amasya Genelgesi
47. Kurtuluş Savaşının amacı gerekçesi ve yönteminin ilk defa belirlendiği genelge veya belge Amasya Genelgesi
48. Ulusal Egemenlik temeline dayalı bir devlet düzeninden ilk defa bahsedilmesi, Amasya Genelgesi
49. Ulusal hareketi fiiliyata döken ilk resmi belge, Amasya Genelgesi
50. Manda ve himaye ilk kez, Erzurum Kongresinde reddedildi.
51. Ulusal Egemenliğin koşulsuz ve kesin olarak sağlanacağı ilk kez, Erzurum Kongresinde belirlendi.
52. Temsil Heyeti ilk kez Erzurum kongresinde oluşturuldu, 9 kişilik.
53. İlk kez mili sınırlardan Erzurum Kongresinde bahsedildi.
54. Amasya Genelgesinin esasları ilk kez Erzurum Kongresinde karara dönüştü.
55. İstanbul Hükümetine karşı geçici bir hükümet kurulması gerektiği ilk defa Erzurum Kongresinde söylendi.
56. M. Kemalin sivil olarak yaptığı ilk faaliyet, Erzurum Kongresidir.
57. M. Kemalin başkanlık yaptığı kongreler, Erzurum ve Sivas Kongreleridir.
58. ilk ve tek milli kongre, Sivas Kongresi
59. Manda ve himayenin kesin olarak reddedilmesi, Sivas Kongresi
60. Kurtuluş savaşını tek elden yönetmek için yapılan siyasi örgütlenmede ilk büyük adım, Sivas Kongresi
61. Temsil heyetinin ilk Yürütme görevi, A. F. Cebesoy'u Batı Cephesi Komutanlığına ataması.
63. İlk bölgesel kongre- Balıkesir Kongresi–27 Haziran1919
64. Batı cephesi ilk olarak Balıkesir –Alaşehir Kongresi ile oluşturuldu. Temmuz ve Ağustos 1919
65. Batı Cephesi Kuvay-i Milliye birliklerine atanan ilk komutan, A.F.Cebesoy
66. Temsil Kurulunun bir hükümet gibi hareket ettiğini gösteren ilk gelişme, Sivas Kongresi.
67. Temsil Kurulunun ilk yürütme görevini yapması, A.F.CEBESOY'UN Sivas Kongresinde Batı Cephesi Kuvay-i Milliye Birlikleri Komutanlığına atanması.
68. Temsil Kurulunun ilk siyasi başarısı Sivas Kongresinden sonra Damat Ferit hükümetinin düşürülmesi
69. İlk milli mücadele gazetesi, İrade-i Milliye Sivas'ta, daha sonra Ankara'da ismi Hâkimiyet-i Milliye olarak değiştirilecektir.
70. İstanbul Hükümetinin temsil heyetini resmen tanıması, Amasya Görüşmeleri
71. M. Kemalin ilk milletvekilliği yaptığı yer, Erzurum, Son Osmanlı Mebusan Meclisi üyesi
72. Ulusal sınırlarımızın kesin olarak belirlenmesi, Misak-i Milli -28 Ocak 1920
73. İstanbul'un fiilen işgali, 13 Kasım1918
74. İstanbul'un resmen işgali,16 Mart 1920
75. M. Kemal I. TBMM' ye Ankara Milletvekili olarak katıldı.
76. İlk TBMM- 23 Nisan 1920–1 Nisan 1923 arasıdır.
77. Birinci TBMM ye karşı çıkan en uzun süreli ayaklanmalar, Azınlık İsyanları
78. TBMM'nin çıkardığı ilk kanun, Ağnam Kanunu
79. Kurtuluş Savaşında ilk askeri cephemiz, Doğu Cephesidir.
80. TBMM' nin uluslararası alandaki ilk siyasi başarısı, Gümrü Antlaşmasıdır.
81. Ankara ‘da büyükelçilik açan ilk devlet, Gürcistan
82. Kapitülasyon hakkından vazgeçen ilk devlet, Sovyet Rusya, Moskova antlaşması.
83. Düşman işgalinden ilk kurtulan ilimiz, Maraş, 10 Şubat 1920
84. TBMM'nin açılmasından önce kurtulan iki şehrimiz, Maraş ve Urfa dır.
85. TBMM'nin ilk askeri zaferi, Gümrü Antlaşmasıdır.
86. TBMM'nin kurduğu düzenli ordunun ilk askeri zaferi, I. İnönü
87. Yeni Türk devletinin ilk anayasası, 20 Ocak1921, Teşkilat-ı Esasiye
88. İtilaf devletlerinin TBMM ‘yi hukuken ilk defa tanıması, Londra Konferansı
89. TBMM ‘yi tanıyan ilk büyük Avrupalı devlet, SSCB
90. TBMM ‘yi tanıyan ilk İslam devleti, Afganistan
91. TBMM yi tanıyan ilk itilaf devleti, Fransa
92. Misak-ı Milliden verilen ilk taviz, Moskova ant. İle Batum
93. Son savunma savaşımız, Sakarya
94. Doğu sınırımıza kesinlik kazandıran antlaşma, Kars Ant.
95. TBMM'nin savaş yapmadan kurtardığı bölgeler, Mudanya ile İstanbul, Boğazlar ve Doğu Trakya
96. Laikliğe geçişte atılan ilk adım, Saltanatın Kaldırılması 1922
97. Türkiye Cumhuriyeti'nde 23 Nisanın ilk defa resmi ve milli bayram olarak kutlanması, 1921
98. Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk Halkevleri,1932
99. Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk Köy Enstitüsü,1941
100. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı, Atatürk 1923, 4 kez cumhurbaşkanlığı yaptı
101. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Başbakanı, İsmet Paşa 1923
102. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Meclis Başkanı, Fethi Okyar 1923
103. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Genelkurmay Başkanı, Mareşal Fevzi Çakmak, 1923
104. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Siyasi Partisi, C.H.F. 1923
105. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Muhalefet Partisi, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 1923
106. Ordunun ilk defa siyasetten ayrılması,19 Aralık 1924
107. Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk çok partili seçim,1946 seçimleri
108. Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk gizli oy açık sayımlı seçim, 1950
109. Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk tek dereceli seçim, 1946 seçimleri
110. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Sağlık Bakanlığı,1920
111. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Yüksekokulu, Ankara Hukuk Mektebi
112. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk özel Bankası, İş Bankası 1924
113. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk planlı kalkınma dönemi I. Beş yıllık kalkınma planı 1934
114. Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk Türkçe Hutbe, 1928
115. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Türkçe ezan 1931–33 arası Bursa, Bursa olayı çıktı
116. Türkiye Cumhuriyeti'nin dâhil olduğu ilk uluslararası kuruluş, Milletler Cemiyeti
117. Türk kadınına verilen ilk hak, Eğitim Hakkı, 1924
118. Türk kadınının ilk defa siyasal haklarına kavuşması,1930
119. Türkiye'de ilk televizyon yayını,1968
120. THY' nin ilk yurtdışı uçuşu,1947
121. Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk Asfalt yol yapımı, 1938
122. TBMM ve Misak-ı Milli'yi ilk tanıyan devlet, Ermenistan 3 Aralık 1920, Gümrü Ant.
123. Halkoyuna sunulan ilk Anayasa, 1961 Anayasası
124. Türkiye'de ilk radyo yayını, 1927
125. En uzun süre işgal altında kalan şehir, İstanbul,13 Kasım 1918–6 Ekim 1923
126. Türkiye'nin ilk büyükelçilik açtığı yer, Moskova, Ali Fuat Cebesoy
127. Türkiye'de ilk nüfus sayımı,1927


Cezaevi Katipliği ve İnfaz Koruma Memurluğu Mülakat Notları


Cezaevi çeşitleri nelerdir ?
· Kapalı
· Yüksek güvenlikli kapalı
· Kadın kapalı
· Gençlik kapalı
· Açık cezaevleri
· Eğitim evleri
· Gözlem sınıflandırma merkezleri
2) Müddetname nedir ?
· Hükümlüye ceza evine girişte verilen süre belgesidir cumhuriyet başsavcılığı tarafından düzenlenir
3) Hükmen tutuklu ne demektir ?
· Mahkeme tarafından hakkında bir hüküm kurulan ve tutukluğununu devamına karar verilenlere denir bunlar hakkında verilmiş karar henüz kesinleşmemiştir bu durumda olanlar tutuklu statüsünde kabul edilir
4) İnfaz hukuku nedir ?
· Kesinleşmiş mahkeme hükümlerinin yerine getirilmesinde uyulması gereken usul ve kuralları belirleyen hukuk dalıdır
5) İlam nedir ?
· Kesinleşme şerhi verilmiş mahkeme hükümlerine ilam denir emri yerine getinen cumhuriyet başsavcılığıdır
6) Muhakeme nedir ?
· Hukuki bir uyuşmazlığın yargısal çözümüne katkıda bulunan organlar ve sujeler tarafından yapılan işlemlerin bütünüdür
7) İnfaz nedir ?
· Kesinleşmiş bir mahkeme hükmünün yerine getirilmesi ve icrası sürecidir
8) Yakalama emri nedir ?
· Çağrıldığı halde mahkemeye gelmeyen kişinin yakalanması için çıkarılan karar
9) Tutuklama nedir ?
· Tedbirdir soruştuma veya davanın daha selim yürütülmesi için hürriyetin kısıtlanmasına ilişkin karardır
10) Tanık nedir ?
· Soruşturma ve ya dava konusu hakkında bilgisi olan ve dinlenmesine karar verlen kişidir
11) Şüpheli nedir ?
· Soruşturmaya konu olan kişiye denir
12) Müşteki nedir ?
· Şikayet eden şikayet hakkı olan kişidir
13) Mağdur nedir ?
· Suçtan zarar gören kişiye mağdur denir ?
14) Soruşturma izni nedir ?
· Haklarında belirli durumlarda soruşturma amirinin iznine tabi olan kişiler hakkında verilen izindir
15) Sorgu nedir ?
· Şüpheli veya sanığın hakimce ifadesinin alınması ve soru sorulmasıdır
16) Savunma nedir ?
· Şüpheli veya sanığın üzerine atılı suç isnadına karşı aleyhindeki delilleri bertaraf etmek üzere kendisi ile fiil arasında ki ilişkiyi kendi görüşüyle ortaya koymak kendi görüşüne ilişkin olarak delil toplanmasını talep etmesidir
17) Sanık nedir ?
· Hakkında kamu davası açılan şüphelidir
18) Mevcutlu ne demektir ?
· Kolluk kuvvetleri tarafından bir soruşturma evrakı getirilirken soruşturmaya konu sanıklarında birlikte getirilmesidir
19) Mahkum nedir ?
· Hakkında mahkumiyet kararı verilen sanıktır
20) Karar düzeltme nedir ?
· Yargıtay ilgili dairesinin bozma ve ya onama kararından sonra açık bir hukuka aykırılık görüldüğünde son kez aynı daireden kararını tekrar gözden geçirmesine ilişkin kararın kabulüdür
21) Kanun yararına temyiz nedir ?
· Hukuka aykırı bir sonuç doğuran ancak yargıtay incelemesinden geçmeksizin kesinleşen hükümlerle ilgili olarak adalet bakanlığı ile cumhuriyet başsavcılğı tarafından başvurulabilin bir kanun yoludur amacı ise yanlış hukuki kararların yerleşmesini ve örnek alınmasını engellemektir
22) İştirak nedir ?
· Bir fiile birden çok kişinin katılımına iştirak denir
23) İnfazın ertelenmesi nedir ?
· Belirli mahkumiyetlerin infazının geçerli mazaret ve koşulların varlığı halinde ileri tehiridir
24) Hükmün açıklanmasının geri bırakılması ne demektir ?
· Sanık hakkında iki yıl ve daha az mahkumiyet kararı söz konusu olduğunda ve yasal şartlar çerçevesinde verilen kararı açıklamadan sonuç doğurmayacak bir alana terk etmedir


25) Göz altı nedir ?
· Ortaya çıktığı düşünülen bir suçun araştırılması delillerin karartılmasının engellenmesi ve kişinin sorgusu için şüphelinin savcı talimatı ile konunda belirtilen sürece alıkonulmasıdır
26) Fezleke nedir ?
· Hülasa netice yazısı (soruşturma evrakının özeti) özel anlamıyla ağır ceza mahkemesinin bulunmadığı ilçelerde meydana gelen olayların ağır ceza mahkemesi görev alanına girdiğinde bütün deliller toplanarak merkez cumhuriyet başsavcılıklarına gönderilen iddianame öncesi sonuç yazısı
27) Faili meçhul nedir ?
· Kim tarafıdan işlendiği bilinmeyen hadiselerdir
28) Delil nedir ?
· Bir vakıanın varlığını ortaya koyan vasıta ispat
29) Çağrı kağıdı nedir ?
· Cumhuriyet savcılığı soruşturma aşamasında dinlanması gereken şüpheli mağdur ve tanıkların gelmesinin istendiği kağıt
30) Ceza fişi nedir ?
· Keşinleşen kararların miktarına ilişkin adli sicil (sabıka) kayıtlarına işlenmek üzere düzenlenen adli sicile sevk edilen evrak
31) Bihakkın tahliye nedir ?
· Şart olmaksızın hakkıyla cezasını çekmiş tüketmiş olmak
32) Beraat nedir ?
· Suçlu bulunmama hali başlangıçtan beri kirlenmemiş olma
33) Önleme araması nedir ?
· Suç işlenmeden önceki aşamada idarece yürütülen arama biçimidir
34) Adli arama nedir?
· Hakim kararı ile yapılan ev ve iş yeri aramasıdır
35) Ara karar nedir ?
· Son hüküm olmayıp hükme giden yolda verilen ara yardımcı kararlardır
36) Adli sicil kaydı nedir ?
· Kesinleşmiş mahkümiyet kararlarını gösterir kayıt
37) CTE de tutulan defterleri sayınız
· Gelen giden evrak kayıt defteri
· Karar defteri
· Ziyaret defteri
· Muhabere dosyası
· Rapor dosyası
· Mevzuat dosyası
38) Ceza evi katibinin görevleri nelerdir
· Uyapda hükümlü tutuklu kayıtlarını yapmak
· Giriş çıkış kayıtlarını yapmak
· Hastene sevklerini yapmak
· Tutuklu ve hükümlülerin defter kayıtlarını yapmak
· Tutuklu ve hükümlülerin dosyalarının temiz düzenli bir şekilde tutulmasını sağlamak
· Disiplin cezalarını takip etmek
· Kurumsal yazışmaları yapmak
· Tutuklu ve hükümlülerin nakil işlemleriyle ilgili yazıları yazmak
· Amirleri tarafından verilen diğer işleri eksiksiz yerine getirmek
39) Cumhuriyet başsavcısının görevleri nelerdir ?
· Cumhuriyet başsavcılığını temsil etmek
· Başsavcılığın verimli düzenli bir şekilde işlemesini sağlamak iş bölümü yapmak
· Gerektiğinde adli göreve ilişkin işleri yapmak kanun yollarına başvurmak duruşmalara katılmak ve izlemek
· Kanunda verilen diğer işleri yapmak
40) Cumhuriyet başsavcılığının görevleri nelerdir ?
· Kamu davasının açılmasına yer olup olmadığına karar vermek soruşturma yapmak ve ya yaptırmak
· Kanun hükümlerine göre yargılama faaliyetlerine kamu adına izlemak gerektiğinde kanun yollarına başvurmak
· Kesinleşmiş mahkeme hükümlerinin yerine getirilmesini sağlamak
· Kanunda gösterilen diğer işleri yapmak
41) Keanlemyekün ne demektir ?
· Hukuki işlemin sonuç doğurmaması demektir
42) Müşteki nedir ?
· Şikayet eden şikayet hakkı olan
43) Sübut ne demektir ?
· Suçun delillendirilmesi ispatıdır
44) İcbar nedir ?
· Bir kişiyi bir şeye ve ya bir şeyi yapmaya zorlamadır
45) İrtikap suçu nedir?
· Kamu görevlilerinin görevlerinin sağladığı nüfuzu kullanarak kendisine veya bir başkasına çıkar sağlamasıdır
46) Mağdur nedir ?
· Suçtan zarar gören kişi
47) Soruşturma nedir ?
· Suçun öğrenilmesinden başlayarak iddianamenin kabulene kadar savcılık makamının yaptığı inceleme işidir tahkik tahkikat ilgili ve tanıklardan bilgi toplama işi
48) Müzekkere nedir ?
· İstem yazısı
49) Müvekkil nedir ?
· Vekalet veren , avukatın vekilliğini yaptığı kişiye denir
50) Müdafii nedir ?
· Vekillik ilişkisi olmadın yasa gereği sanığı savunan avukat
51) Men-i müdahale nedir ?
· Bir taşınmazın haksız işgaline karşı açılan verilen dava sonrası alınan karardır
52) Lahiya nedir ?
· Herhangi bir konuda görüş bildiren yazıdır
53) Kovuşturma nedir ?
· Ceza davasının mahkeme evresi yargılama safhasıdır
54) Müdahil ne demektir ?
· Davaya taraf olan ve yasanın davanın taraflarına verdiği hakları kullanan kişidir
55) Kararın tavzihi nedir ?
· Verilen karar hakkında kararı veren merciden belirsiz kısımların aydınlatılmasının istenmesidir
56) İsticvap nedir ?
· Bir tarafın kendi aleyhinde olan bir ve ya birkaç vakıa hakkında mahkeme tarafından sorguya çekilmesidir
57) İzhar nedir ?
· Kolluk güçleri marifetiyle mahkemeye zorla getirme
58) İddianame nedir ?
· Şüpheli hakkında mahkemeye sunulan şüphelinin cezalandırılmasını talep eden savcılık yazısıdır
59) Hukuki ihtilaf nedir?
· İçerisinde suç barındırmayan ceza soruşturmasına konu olmayan çekişme
60) Fail nedir ?
· Hareketi gerçekleştiren kişi suçu işleyen
61) Tedip hapsi nedir ?
· İtiraz ve temyiz yolu olmayan 4 günü geçmeyen uslandırma amaçlı hapis cezasıdır
62) Denetimli serbestlik nedir ?
· Ceza evine girmeden dışarda bazı kurallara uyma zorunluluğudur

63) Davaname nedir?
· Cumhuriyet savcılığının konuyu ilgilendiren fakat ceza davası niteliği taşımadığı için hukuk mahkemesinde görülecek davayı açtığı belge
64) Fezleke nedir ?
· Hukukda bir mahkeme kararının soruşturmanın özetine denir
65) Mürkerrir nedir ?
· Tekrar suç işleyen kişiye denir
66) Koşullu Salıverme nedir ?
· Hakkında hükmedilen hapis cezasının bir kısmını cezaevinde iyi halli olarak geçiren ve hükümlülüğün kanunca öngörülen diğer koşullarında varlığı halinde tahliye tarihinden önce salıverilmesidir
67) İnfazın konusu nedir
· Kesinleşmiş bir mahkeme hükmüdür
68) Adli para cezası nedir ?
· Adli para cezası, beş günden az, kanunda aksi belirtilmeyen hallerde yediyüzotuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın, hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir
Güncel Bilgiler 2017
Yakın zamanda hayatını kaybeden milli haltercimizin adı ve lakabı nedir? (Çıkma ihtimali yüksek güncel mülakat sorusu)
-Naim Süleymanoğlu (Cep Herkülü)
1. 2017 yılı ocak ayında Avrupa Parlamentosu’nun (AP) yeni başkanı İtalyan Antonia Tajani olmuştur.
2. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, eşi Mihriban Aliyeva’yı cumhurbaşkanlığı birinci yardımcılığı görevine getirdi. (26 Eylül 2016’da referandumla Anayasa değişikliği yapılmıştı)
3. ABD’nin saygın bilim dergilerinden “Amerikan Jeoloji Topluluğu”nda yayımlanan bir araştırmaya göre dünyada sekiz kıta bulunuyor. Avustralya’nın doğusunda yer alan ve %94’ü sular altında bulunan sekizinci kıtanın ismi “Zealandia”dır.
4. ABD’nin 45. devlet başkanı seçilen Donald Trump 7 Müslüman ülkeye vize ve iltica yasağı getirdi. Bu ülkeler; Suriye, Irak, İran, Libya, Somali, Sudan ve Yemen.
5. 2017 uluslararası EXPO Fuarı Kazakistan’ın başkenti Astana’da gerçekleştirilecek. Fuar konusu “Gelecek Enerjisi”dir.
6. Dünya’nın ilk ekolojik kentin Abu Dabi Emirliğinin MASDAR şehrinde kuruluyor 50.000 kişi yaşayacak ve 22 milyar dolar maliyeti var.
7. Dünyaca ünlü balmumu müzesi olan “Madame Tussauds İstanbul” İstiklal Caddesi’nde açıldı. Müzede 55 ünlü figür yer alıyor.
8. 2017 Şubat ayında Almanya’da yapılan seçimler sonucunda yeni Cumhurbaşkanı “Frank-Walter Steinmeier” oldu. Başbakanları ise Angela Merkel’dir.
9. Asya ve Avrupa yakalarını, deniz tabanının altından geçen bir karayolu tüneli ile birbirine bağlayan, 150 yıllık bir proje olan Avrasya Tüneli açıldı.
10. Birleşik Krallık referandumda %52 ile “Brexit” dedi. Yani 28 üyeli AB’den çıkma kararı alındı.
11. 10 Haziran-10 Temmuz 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası Fransa’da yapıldı. Şampiyon Portekiz oldu.
12. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından kazan ilçesinin adı “Kahramankazan” olarak değişti. Ayrıca, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü adıyla resmi tatil ilan edildi. Böylece 15 olan yıllık resmi tatil gün sayısı 16’ya çıktı.
13. Darbecilerin ilk hedefi olan Boğaziçi Köprüsünün adı “15 Temmuz Şehitler Köprüsü” olarak değiştirildi.
14. 2017’de Çin Horoz yılına girdi.
15. 2017’de 40. Avrupa Basketbol Şampiyonası düzenlenecek. Ev sahipliği yapacak ülkeler: Türkiye, Finlandiya, İsrail ve Romanya. Final maçları İstanbul’da yapılacak.
16. Suriye iç savaşını durdurmak amacıyla Kazakistan’ın başkenti Astana’da görüşmeler başladı. Türkiye, İran, Rusya, Abd, Esed Rejimi ve askeri muhalefet temsilcileri katıldı.
17. Türkiye’de şehir hastaneleri dönemi başladı. İlk şehir hastanesi Yozgat’ta hizmete başladı.
18. 2016 Ağustos’ta başlayan Türkiye tarafından DAEŞ’i sınırdan temizlemek için yapılan harekatın adı “Fırat Kalkanı”dır.
19. Ankara büyükşehir belediyesince Kızılay meydanının ismi “15 Temmuz Kızılay Milli İrade Meydanı” olarak değiştirilmiştir.
20. 1921’de Dr. Safiye Ali Türkiye’deki ilk kadın hekim olmuştur.
21. 1925’te Sabiha Bengütaş Türkiye’nin ilk kadın heykeltraşı olmuştur.
22. Türkiye’de ilk kez 1927’de düzenli nüfus sayımı yapılmıştır.
23. Türkiye’nin üye olduğu ilk uluslararası örgüt olan Milletler Cemiyeti’ndeki ilk temsilcisi Cemal Hüsnü Taray’dır.
24. Hatay Cumhuriyeti’nin İlk cumhurbaşkanı: Tayfur Sökmen, ilk başbakanı: Abdurrahman Melek, İlk meclis başkanı: Abdülgani Türkmen
25. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı: M. Kemal Atatürk, İlk başbakanı: İsmet İnönü, İlk meclis başkanı: Ali Fethi Okyar, İlk genelkurmay başkanı: Fevzi Çakmak
26. Türkiye 25 Haziran 1950’de Demokrat Parti döneminde BM’nin çağrısına uyarak Güney Kore’ye asker göndermiştir. 1952’deki NATO üyeliğinin önünü açmıştır.
27. 1936’da ilk TV yayını İngiltere’de yapılmıştır.
28. 1939’da İgor Sikorsky adlı bir Rus mühendis ilk helikopteri yapmıştır.
29. 1920’de ABD’de ilk radyo yayını başlamıştır.
30. Türkiye’nin NATO’daki ilk daimi temsilcisi Fatin Rüştü Zorlu’dur.
31. Muhammet Ali Cinnah, Pakistan’ın ilk kurucusu ve ilk devlet başkanıdır.
32. Vietnam Savaşı sırasında askere çağrılmasına rağmen savaşa gitmeyi reddeden ABD’li efsanevi boksör Muhammet Ali Clay 2016 Haziran’da 74 yaşında hayatını kaybetti.
33. 1947’de kurulan Hindistan’ın ilk başbakanı Jawaharlal Nehru’dur.
34. Dünyaca ünlü tarihçimiz Prof. Dr. Halil İnancık 25 Temmuz 2016’da 100 yaşında vefat etti. Başlıca eserleri: Devlet-i Aliyye, Balkanlar, Şair ve Patron, Tanzimat ve Bulgar Meselesi, Osmanlı İmp. Klasik Çağ (1300-1600).
35. Brezilya’nın Rio de Janerio kentinde düzenlenen 2016 yaz Olimpiyatları’nda Türkiye’ye milli güreşçimiz Taha Akgül ilk ve tek altın madalyayı kazandırdı.
36. 2020 yaz Olimpiyatları Japonya’nın başkenti Tokyo şehrinde düzenlenecektir.
37. 2017 yılı TÜRKSOY kültür başkenti Kazakistan’ın Türkistan kentidir. 2016 kültür başkenti ise Azerbeycan’ın Şeki kentiydi.
38. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya’dır. Nisan 2016’da göreve getirildi. Görev süresi beş yıldır.
39. Anayasa Mahkemesi başkanı Prof. Dr. Zühtü Arslan’dır. Şubat 2015’te 4 yıllığına başkan seçilmiştir.
40. Kasım 2016’da TBMM Genel Kurulu’nda Kamu Başdenetçiliğine seçilen isim Şeref Malkoç’tur.
41. YÖK Başkanı Yekta Saraç ve ÖSYM başkanı Mahmut Özer’dir.
42. Danıştay başkanı: Zerrin Güngör, Sayıştay başkanı: Seyit Ahmet Baş, Yargıtay başkanı: İsmail Rüştü Cirit, Yargıtay Cum. Başsavcısı: Mehmet Akarca’dır.
43. Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Himmet Karadağ’dır.
44. 1974’teki Kıbrıs Barış Harekatın’da; Başbakan: Bülent Ecevit (CHP), Başbakan Yardımcısı: Necmettin Erbakan (MSP), Genelkurmay Başkanı: Org. Semih Sancar’dır.
45. İslam İşbirliği Teşkilatı tarafından 2017 İslam turizm başkenti olarak Medine seçilmiştir.
46. 2016 Rio Olimpiyatları’nda madalya kazanan tek kadın sporcumuz milli tekvandocu Nur Tatar oldu.
47. 1988 yılında Time dergisine kapak olan ve “Cep Herkülü” lakabıyla tanınan dünyaca ünlü milli haltercimiz Naim Süleymanoğlu’dur.
48. Time dergisine kapak olan 10 Türk: 1)M.Kemal Atatürk / 2)İsmet İnönü / 3)Şükrü Saraçoğlu / 4)Adnan Menderes / 5)Kenan Evren / 6)M. Ali Ağca / 7)Naim Süleymanoğlu / 8)Mine Karakaş / 9)Mehmet Öz / 10)R.Tayyip Erdoğan
49. Atatürk’ün çok sevdiği atının ismi Sakarya ; köpeğinin ismi ise Fox’tur.
50. 2017 Euroleague Final Four basketbol turnuvası İstanbul’da düzenlenecek.
51. 2016-2019 İslam İşbirliği Teşkilatı dönem başkanı Türkiye’dir.
52. 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası’nda şampiyon Portekiz oldu.
53. 2016 Nobel Edebiyat Ödülü’nü Amerikalı şarkıcı Bob Dylan kazanmıştır.
54. Uğradığı silahlı saldırı sonucunda hayatını kaybeden Rus büyükelçisinin adı Andrey Karlov’dur.
55. 1982 Anayasası’nda 18 maddelik değişiklik yapılması için 16 Nisan’da referandum yapıldı. Sandıktan %51.4 evet oyu ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne onay çıktı.
56. 2017 Oscar ödülleri sahiplerini buldu. En iyi film: Moonlight, En iyi kadın oyuncu: Emma Stone-La La Land, En iyi erkek oyuncu: Casey Afflek-Manchester by the Sea, En iyi yönetmen: Damien Chazelle-La La Land.
57. Oscar ödülü alan ilk ve tek müslüman oyuncu Mahershala Ali’dir. Moonlight filmindeki akına karakteri ile 2017 Oscar’da en iyi yardımcı erkek oyuncu unvanı aldı.
58. Ocak 2017’de yapılan genel kurulunda TÜSİAD’ın yeni başkanı Erol Bilecik olmuştur.
59. Cumhurbaşkanlığı kültür ve sanat ödülleri Aralık 2016’da sahiplerini buldu. Sinema: Şener Şen, Edebiyat: Mustafa Kutlu, Müzik: Erol Parlak, Sosyal Bilimler: Prof.Dr.Kemal Haşim Karpat, Genel Sanatlar: Feridun Özgören, Vefa Ödülü: Ord.Prof.Dr.Ahmet Süheyl Ünver
60. Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Enerji Kulübü’nün 2017 dönem başkanının Türkiye olması kararlaştırıldı.
61. Şanghay Paktı (Şanghay İşbirliği Örgütü) üye ülkeleri: Çin / Rusya / Kazakistan / Kırgızistan / Tacikistan / Özbekistan
62. 31 Mayıs’ta görev süresi bitecek olan AB Konseyi başkanlığına ülkesi Polonya’nın itirazına rağmen 1’e karşı 27 oyla yine mevcut Başkan Donald Tusk seçildi.
63. Kosova ordu kuruyor. Yasa tasarısı mecliste. Cumhurbaşkanı Haşim Thaçi, Kosova güvenlik güçlerinin (FSK’nın) silahlı kuvvetlere dönüşeceğini söyledi.
64. 48 Avrupa ülkesinin katılımıyla iki yılda bir gerçekleştirilen Avrupa Gençlik Kış Olimpiyatları 2017’de Erzurum’da yapılacak. (EYOF)
65. Amerika ekonomi dergisi Forbes, 2016 yılının ‘Dünyanın En Güçlü İnsanları’ listesini açıkladı. 1)Vladimir Putin 2)Donald Trump 3)Angela Merkel
66. Küba devriminin lideri olan Fidel Castro Kasım 2016’da hayatını kaybetti.
67. Fidel Castro’nun ölümü nedeniyle 8 gün yas ilan edilen ülke Cezayir’dir. Küba’da ise 9 gün yas ilan edilmiştir.
68. 59 metre genişliği ile dünyanın en geniş, 322 metre kule yüksekliği ile eğik askılı köprü sınıfında dünyanın en yüksek köprüsü olan üçüncü boğaz köprümüz Yavuz Sultan Selim köprüsüdür.
69. Körfez geçişini 2 saatten 6 dakikaya, projenin tamamının tamamlanmasıyla 6 saat süren İstanbul-İzmir yolculuğunu 3,5 saate düşürecek olan ve 1 Temmuz 2016’da hizmete açılan İzmit Körfez Geçiş Köprüsü’nün adı Osmangazi Köprüsü’dür.
70. Yapımı devam eden, Çanakkale Boğazı’nın ilk, Marmara Bölgesi’nin beşinci asma köprüsünün adı Çanakkale 1915 Köprüsü’dür.
Dünyanın ilk Yapay Zeka Bakanı Kimdir?
- Omar Bin Sultan Al Olama
2017 Tokyo Film Festivali’nde büyük ödülü Buğday Filmi Aldı
Türkiye, UNESCO Yürütme Kurulu üyeliğine seçildi
2017 – 2021 Yılları için seçilen Yürütme Kurulu Üyleri arasına Türkiye’de girmeye hak kazandı
Bu üyelik için Türkiyeye UNESCO üyelerinden 134 ülke oy verdi
Türkiyenin İlk insansı robot fabrikası açıldı ve üretimine başladı Robotların kullanılacağı alanlar:
hastanelerde yardımcı eleman,-alışveriş merkezlerinde tezgahtar,-fuarlarda stant görevlisi,-cafelerde garson ,-büro elemanı
New York Avrasya Film Festivali’nde ‘Sinemada En İyi Avrasyalı Kadın Sanatçı’ ödülünü alan ‘Yün Bebek’ filminin yazarı, yönetmeni ve Arslanköy Kadınlar Tiyatro Topluluğu'nun kurucusu Ümmiye Koçaktır.

• Mülakat sınavlarında soru olarak karşınıza çıkmasa dahi meslek hayatınızda size çok yararı olan bu bilgileri mutlaka öğrenmelisiniz. Herkese başarılar.
Cevapla
  • Benzer Konular
    Cevaplar
    Görüntü
    Son mesaj
  • Bilgi
  • Kimler çevrimiçi

    Bu forumu görüntüleyen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 2 misafir