Atatürk Dönemi İnkılaplar

[kpssci]

Hukuk Alanında: Osmanlı hukuk sisteminde özellikle kadın haklarında eksikliklerin bulunması ve hukuk birliğinin bulunmaması İsviçre Medeni Kanunu’nun kabul edilme nedenleridir. Kanun; Kadınlara verilen haklar bakımından kapsamlı
olması,
Avrupa’nın en son ve pratik kanunu olması,Türk toplumunun yapısına uygun olması nedeniyle kabul edilmiştir. Böylece ülkede hukuk birliği sağlandı. Resmî nikâh zorunluluğu geldi.
Eğitim – Kültür Alanındaki İnkılâplar
Osmanlı Devleti’nde dini eğitim veren mahalle mektepleri ve medreseler yanında batı tarzında eğitim veren okullar vardı.

Tevhid-i Tedrisat Kanunu (3 Mart 1924):
Medreseler kapatılarak ilkokul mecburî hâle getirildi. Bütün eğitim kurumları Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlanarak eğitim birliği ve eğitimde eşitlik, millîlik ve lâiklik sağlandı.
Latin Harflerinin Kabulü (1 Kasım 1928):
Arap harflerinin daktilo ve matbaacılık tekniklerine ters düşmesi ve Arap harflerinin Türkçe ifadelere uymaması nedeniyle okur yazar oranı düşüktür.
Sonucu; Batı ile olan ilişkilerde, Batı kültürüne yakınlaşıldı. Okur yazar oranı arttı.
Türk Tarih Kurumu (Nisan 1931): Türk tarihini araştırarak Türkler hakkındaki asılsız iddiaları çürütmek, Türk tarihinin zenginliğini ortaya çıkarmak amacıyla kuruldu. Bu kurum millî kültür ve bilincin gelişmesinde önemli bir adımdır.
Türk Dil Kurumu (12 Temmuz 1932): Türkçe-yi etkisi altında bulunduğu dillerden arındırarak, Türk dilinin zenginliğini ortaya çıkarmak ve dilde millîleşmeyi sağlamak için kuruldu.
TOPLUMSAL HAYATIN DÜZENLENMESİ
Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması 30 Kasım 1925 (Laiklik ilkesiyle ilgilidir),
Kılık kıyafetin düzenlenmesi 25 Kasım 1925 (Laiklik ilkesiyle ilgilidir, Avrupa’ya uyum sağlamak içindir),
Milâdi Takvim 26 Aralık 1925′te kabul edildi. 1 Ocak 1926′da uygulandı (Avrupa’ya uyum sağlamak için uygulandı).
Ölçü, birimler 1931 (Avrupa’ya uyum sağlamak için uygulandı),
Hafta tatilinin pazar gününe alınması 1935 (Avrupa’ya uyum sağlamak için uygulandı),
Soyadı kanunu 1934′te kabul edildi. (Halkın arasında eşitliği sağlamak için uygulandı, Halkçılık ilkesi ile ilgilidir.)
Kadın hakları: Belediye seçimlerine katılma 1930, muhtar seçilme 1933, milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanındı (1934).
Ekonomik Alanda Yapılan İnkılâplar
İzmir İktisât Kongresi (18 Şubat – 4 Mart 1923): Ekonomik kalkınma için hedefi ve gerekli yöntemleri belirlemek için yapıldı. 4 Mart 1923′te Misak-ı İktisâd (Ekonomik And) kabul edildi.
1927′de Teşvik-i Sanayi Kanunu çıkarıldı.
1934′te Plânlı Ekonomi’ye geçildi
ilk Birinci Beş Yıllık Kalkınma Plânı uygulandı (1934 – 1939). Böylece Devletçilik ilkesi uygulanmaya başlandı. Ancak ikinci Kalkınma Plânı II. Dünya Savaşı yüzünden uygulanamadı.
- Sümerbank, Etibank ve Maden Tetkik Arama Enstitüsü (MTA) kurulmuştur.
Tarım Alanındaki Yenilikler: Köylü üzerinde ağır bir yük olan aşar vergisi kaldırıldı (1925). Tarım kredi kooperatifleri kurularak bölgelere göre ürün yetiştirilmesine ağırlık verildi.
Ticaret Alanındaki Yenilikler: iş Bankası (1924) kuruldu. 1 Temmuz 1926 Kabotaj Kanunu çıkarıldı.